سرمستی، سرخوشی مغرورانه و غافلانه، این مفهوم از ریشه «ب ط ر» ۲ بار و «م ر ح» ۳ بار آمده است.
چکیده: در زمین سرمست راه نروید. چه بسیار شهرهایی که سرمستی کردند و خدا آنها را هلاک کرد. در زمین سرمست راه نرو. بهراستی تو هرگز زمین را نخواهی شکافت و هرگز در بلندی به کوهها نخواهی رسید. همه اینها (شرک و …) گناهش نزد پرودگار تو ناپسند است. این از حکمتهایی است که پرودگارت به تو وحی کرده است (اسراء/۳۷-۳۹). [لقمان به پسر خود گفت:] از مردم روی خود را نگردان و در زمین سرمست راه نرو. بهراستی خدا هیچ خودپسند مغرور را دوست ندارد (لقمان/۱۸). مانند کسانی نباشید که با سرمستی و خودنمایی به مردم از دیار خود خارج شدند و [مردم] را از راه خدا بازداشتند. خدا به آنچه میکنند، احاطه دارد. آنگاه که شیطان اعمال آنها را برایشان آراست و گفت: امروز کسی از این مردم بر شما پیروز نخواهد شد و من یار و یاور شما هستم. همینکه دو گروه رویارو شدند، [شیطان] به عقب خود برگشت و گفت: من از شما بیزار هستم. من چیزی را میبینم که شما نمیبینید. من از خدا میترسم. خدا سخت کیفر است (انفال/۴۷-۴۸). چه بسیار شهرهایی را که در زندگی خود سرمستی کرده بودند، هلاک کردیم. این خانههای خالی آنهاست که بعد از آنان جز اندکی خالی مانده است. ماییم که وارث هستیم (قصص/۵۸). کسانى که کتاب و آنچه را که فرستادگان خود را به آن فرستادهایم تکذیب کردهاند، بهزودى خواهند دانست. هنگامى که غلها و زنجیرها در گردنهایشان باشد و بر روی کشانده مى شوند، در میان آب جوشان، آنگاه در آتش برافروخته مى شوند. آنگاه به آنان گفته مى شود: آنچه از غیر خدا شریک میگرفتید، کجا هستند؟ مى گویند: از ما گم شدند بلکه پیش از این چیزى را نمى خواندیم. اینگونه خدا کافران را گمراه میکند. این به سبب آن است که در زمین به ناروا شادى مى کردید و به آن سبب است که سرمستی میکردید (غافر/۷۰-۷۵). غرور، شادی |
وَ لاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا* كُلُّ (الشرک و … ) ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا* ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَ لاَ تَجْعَلْ مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا (اسراء/۳۷-۳۹) [قال لقمان لابنه] وَ لَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ (لقمان/۱۸) وَ لاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَارِهِم بَطَرًا وَ رِئَاء النَّاسِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَ اللّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ* وَ إِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَ قَالَ لاَ غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَ إِنِّي جَارٌ لَّكُمْ فَلَمَّا تَرَاءتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لاَ تَرَوْنَ إِنِّيَ أَخَافُ اللّهَ وَ اللّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (انفال/۴۷-۴۸)
وَ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا فَتِلْكَ مَسَاكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَن مِّن بَعْدِهِمْ إِلَّا قَلِيلًا وَ كُنَّا نَحْنُ الْوَارِثِينَ (قصص/۵۸)
الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتَابِ وَ بِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ* إِذِ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَ السَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ* فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ* ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تُشْرِكُونَ* مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَل لَّمْ نَكُن نَّدْعُو مِن قَبْلُ شَيْئًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ* ذَلِكُم بِمَا كُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِمَا كُنتُمْ تَمْرَحُونَ (غافر/۷۰-۷۵) |