قبر، گور، این مفهوم از مادّه «ق ب ر» ۸ بار و با واژه «أجداث» ۳ بار و «مرقد» ۱ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: خدا انسان را آفرید سپس او را میرانده و در قبرش نهاده است. روز قیامت خدا هر کس را در قبرها است، برمیانگیزد. در آن روز قبرها زیرو رو میشوند و از گورها شتابان به سوی پروردگار خود روان شوند. [خدا]، انسان را از چه چیزی آفریده است؟ او را از نطفهای آفرید و برای او اندازه مقرّر کرد سپس راه را بر او آسان کرد، پس او را میرانده و در قبرش نهاده است سپس هر گاه بخواهد او را برمیانگیزد (عبس/۱۸-۲۲). افزونطلبی، شما را سرگرم کرد تا قبرها را دیدار کردید (تکاثر/۱-۲). او کسی است که بادها را پیشاپیش رحمت خود مژدهرسان میفرستد تا هنگامی که ابرهای گرانبار را بردارند، آن را به سوی سرزمین مرده برانیم و از آن، آب نازل میکنیم پس با آن، از همه گونه محصولات بیرون میآوریم. اینگونه مردگان را بیرون میآوریم، باشد که متذکّر شوید (اعراف/۵۷). بیتردید قیامت، آمدنی است و شکّی در آن نیست. خدا هر کس را در قبرها است، برمیانگیزد (حج/۷). آیا [انسان] نمیداند آنگاه آنچه در قبرها است، زیر و رو گردد و آنچه در دلها است فاش گردد، در آن روز پروردگارشان به آنها کاملا آگاه است (عادیات/۹-۱۱)؟ آنگاه که قبرها زیرو رو شوند، هر کس بداند چه پیش فرستاده و چه واپس نهاده است (انفطار/۴-۵). روزی که صیحه را به حق میشنوند، آن، روزِ بیرون شدن است.بیگمان ما هستیم که زنده میکنیم و میمیرانیم. بازگشت به سوی ما است. روزی که زمین به سرعت از [روی] آنها بشکافد. این گردآوردنی است که بر ما آسان است (ق/۴۲-۴۴). در صور دمیده شود پس ناگاه از گورها به سوی پروردگار خود میشتابند. گویند: وای بر ما، چه کسی ما را از آرامگاهمان برانگیخت؟ این همان چیزی است که رحمان وعده داده بود و فرستادگان راست گفتند. آن جز یک صیحه نخواهد بود که ناگاه آنان، همه نزد ما احضار خواهند شد (یس/۵۱-۵۳). روزی که آن دعوتکننده به سوی امری هراسناک دعوت کند، با چشمانی فروافتاده، از گورها بیرون میآیند، گویی آنان ملخهای پراکنده هستند. شتابان به سوی آن دعوتکننده میروند. کافران میگویند: این، روز دشواری است (قمر/۶-۸). روزی که از گورها شتابان بیرون آیند، گویی آنان به سوی نشانهها میدوند در حالیکه چشمانشان فرو افتاده، ذلّت آنها را فرو میگیرد. این همان روزی است که وعده داده میشوند (معارج/۴۳-۴۴). آنگاه که جانها به هم پیوندند و هنگامی که از دختر زنده به گور شده سوال شود که به کدامین گناه کشته شده است، … هر کسی بداند چه فراهم کرده است (تکویر/۷-۱۴). خدا کلاغی را برانگیخت که زمین را میکاوید تا به او (پسر آدم) نشان دهد که چگونه جسد برادر خود را پنهان کند. گفت: وای بر من، آیا عاجز بودم که مثل این زاغ باشم تا جسد برادرم را پنهان کنم؟ پس از پشیمانان شد (مائده/۳۱). خدا فرمود: ای عیسی، پسر مریم، نعمت من را بر خودت و بر مادرت به یاد آور … آنگاه که به اذن من، مردگان را [زنده] بیرون میآوردی، آنگاه که چون برای بنیاسرائیل دلایل روشن آوردی، آنان را از تو بازداشتم پس کسانی از آنها که کافر شدند، گفتند: این جز سحری آشکار نیست (مائده/۱۱۰). ای کسانی که ایمان آوردهاید، گروهی را که خدا بر آنها خشم گرفته، به دوستی نگیرید. آنها از آخرت ناامیدند همانگونه که کافران از اهلقبور ناامید هستند (ممتحنه/۱۳). نابینا و بینا یکسان نیستند و نه تاریکیها و نه روشنایی و نه سایه و نه گرما. زندگان و مردگان یکسان نیستند. بیگمان خدا هر کس را بخواهد شنوا میکند. تو کسانی را که در قبرها هستند، نمیتوانی شنوا کنی. تو فقط هشداردهنده هستی (فاطر/۱۹-۲۳). هرگز بر هیچ یک از آنها (منافقان) که بمیرد، نماز نخوان و بر سر قبر او نایست زیرا آنها به خدا و فرستاده او کافر شدند و مردند در حالیکه نافرمانی بودند (توبه/۸۴). هر گاه یکی از آنها (مشرکان) به دختر مژده داده شود، چهره او سیاه میگردد، در حالیکه خشم و اندوه خود را فرو میخورد. از بدی آنچه بشارت داده شده، از قوم خود متواری میشود که آیا او را به خواری نگاه دارد یا او را در خاک پنهان کند؟ آگاه باش بد است آنچه داوری میکنند (نحل/۵۸-۵۹). مرگ |
القبر
مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ* مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ* ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ* ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ* ثُمَّ إِذَا شَاء أَنشَرَهُ (عبس/۱۸-۲۲) أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ* حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ (تکاثر/۱-۲)
وَ هُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاء فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَلِكَ نُخْرِجُ الْموْتَى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (اعراف/۵۷) وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَ أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِي الْقُبُورِ (حج/۷) أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ* وَ حُصِّلَ مَا فِي الصُّدُورِ* إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّخَبِيرٌ (عادیات/۹-۱۱) وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ* عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَ أَخَّرَتْ (انفطار/۴-۵) يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ* إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ وَ إِلَيْنَا الْمَصِيرُ* يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ذَلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌ (ق/۴۲-۴۴) وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ* قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ* إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ (یس/۵۱-۵۳) يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُّكُرٍ* خُشَّعًا أَبْصَارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌ مُّنتَشِرٌ* مُّهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكَافِرُونَ هَذَا يَوْمٌ عَسِرٌ (قمر/۶-۸) يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ* خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ (معارج/۴۳-۴۴) وَ إِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ* وَ إِذَا الْمَوْؤُودَةُ سُئِلَتْ* بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ … عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ (تکویر/۷-۱۴)
فَبَعَثَ اللّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الأَرْضِ لِيُرِيَهُ [ابن آدم] كَيْفَ يُوَارِي سَوْءةَ أَخِيهِ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ (مائده/۳۱)
إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَ عَلَى وَالِدَتِكَ … إِذْ تُخْرِجُ الْمَوتَى بِإِذْنِي وَ إِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ (مائده/۱۱۰)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ (ممتحنه/۱۳)
وَ مَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَ الْبَصِيرُ* وَ لَا الظُّلُمَاتُ وَ لَا النُّورُ* وَ لَا الظِّلُّ وَ لَا الْحَرُورُ* وَ مَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاء وَ لَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَن يَشَاءُ وَ مَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِي الْقُبُورِ* إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِيرٌ (فاطر/۱۹-۲۳) وَ لاَ تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًا وَ لاَ تَقُمْ عَلَىَ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ مَاتُواْ وَ هُمْ فَاسِقُونَ (توبه/۸۴) وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ (المشرکین) بِالأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ* يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلاَ سَاء مَا يَحْكُمُونَ (نحل/۵۸-۵۹) |