چکیده: خدا نیکو قادران است. او قادر است مردگان را زنده کند. خدا به بازگرداندن انسان، قادر است. قادر است بهتر از آنان را جایگزین آنان کند. خدا قادر است برای شما عذاب بفرستد. آیا انسان می‌پندارد که هیچ کس بر او قادر نیست؟ هنگامی که اهلِ زمین پنداشتند که بر آن قادر هستند، فرمان خدا فرا رسید و آن را چنان درویده کرد که گویی دیروز چیزی نبوده است.

ما تقدیر کردیم و نیکو قادران بودیم (مرسلات/۲۲). آیا انسان می‌پندارد بیهوده رها می‌شود؟ آیا او نطفه‌ای از منی که ریخته می‌شد، نبود؟ سپس خون بسته‌ای شد پس [خدا او را] آفرید و سامان داد؟ پس، دو جنس نر و مادّه را از او قرار داد. آیا این [خدا] قادر نیست که مردگان را زنده کند (قیامت/۳۶-۴۰). بدون تردید خدا بر بازگرداندن او قادر است (طارق/۸). آری، ما قادر هستیم که سر انگشتان او را سامان دهیم (قیامت/۴). آیا کسی که آسمان‌ها و زمین را آفریده، قادر نیست که مانند آنها را بیافریند؟ آری، او آفریننده دانا است (یس/۸۱). آیا ندیدند آن خدایی که آسمان‌ها و زمین را آفرید، قادر است مانند آنها را بیافریند در حالی‌که برای آنها اجلی قرار داده است که شکی در آن نیست؟ پس ستمکاران سر باز زدند و جز کفر [نخواستند] (اسراء/۹۹). آیا ندیدند خدایی که آسمان‌ها و زمین را آفرید و در آفرینش آنها درمانده نشد، قادر است مردگان را زنده کند؟ آری، به‌راستی او بر هر چیزی توانمند است (احقاف/۳۳). سوگند به پروردگار مشرق‌ها و مغرب‌ها، ما قادر هستیم بر این‌که بهتر از آنان را جایگزین کنیم و ما هرگز مغلوب نیستیم (معارج/۴۰-۴۱). از آسمان آبی به اندازه، نازل کردیم و آن را در زمین جای دادیم. به‌راستی ما برای بردن آن، قادر هستیم (مومنون/۱۸).

ما انسان را در رنج آفریدیم. آیا می‌پندارد که هیچ کس بر او قادر نیست (بلد/۴-۵)؟ جز این نیست که مَثَل زندگی دنیا مانند [مَثَل] آبی است که آن را از آسمان نازل کردیم پس گیاه زمین از آن‌چه مردم و چهارپایان می‌خورند با آن در آمیخت تا آن‌گاه که زمین زینت خود را برگرفت و آراسته شد و اهل آن پنداشتند که آنان بر آن قادر هستند، فرمان ما شبی یا روزی فرا رسید و آن را چنان درو کردیم که گویی دیروز هیچ چیز نبوده است. این‌گونه آیات را برای گروهی که تفکر می‌کنند، تفصیل می‌کنیم (یونس/۲۴).

خدا بنده مملوکی را مَثَل زده است که بر چیزی قادر نیست و کسی را که از جانب خود روزی نیکویی به او داده‌ایم پس او پنهان و آشکار از آن، انفاق می‌کند. آیا آنان یکسان هستند؟ ستایش از آنِ خدا است ولی بیشتر آنان نمی‌دانند. خدا دو مرد را مَثَل زده است. یکی از آن دو گنگ است، بر چیزی قادر نیست و او سربار مولای خود است. هر جا او را می‌فرستد، خیری نمی‌آورد. آیا او با کسی که به عدالت فرمان می‌دهد و خود بر راه راست است، یکسان است (نحل/۷۵-۷۶)؟ مَثَل کسانی که به پروردگار خود کفر ورزیدند، اعمالشان مانند خاکستری است که بادی در روزی طوفانی بر آن بوزد. آنان از آن‌چه کسب کرده‌اند، بر چیزی قادر نیستند. این همان گمراهی دور است (ابراهیم/۱۸). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، صدقه‌های خود را با منّت و آزار باطل نکنید، مانند کسی که مال خود را برای نشان‌دادن به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد پس مَثَل او مانند مَثَل سنگی است که بر آن خاکی باشد پس رگباری بر آن ببارد و آن سنگ را سخت و صاف برجای گذارد، آنان (ریاکاران) از آن‌چه کسب کرده‌اند، بر چیزی قادر نیستند. خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند (بقره/۲۶۴).

سزای کسانی که با خدا و رسول او می‌جنگند و در زمین به فساد می‌کوشند، جز این نیست که کشته شوند یا بر دار زده شوند یا دست و پاهایشان برخلاف هم قطع شود یا از آن سرزمین تبعید گردند. این رسوایی آنان در دنیا است و در آخرت عذاب عظیم دارند جز کسانی که پیش از آن‌که بر آنها قادر شوید، توبه کنند (مائده/۳۳-۳۴).

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا کنید و به فرستاده او ایمان آورید تا دو بهره از رحمت خود، به شما بدهد و برای شما نوری قرار دهد که با آن، راه سپرید و شما را بیامرزد. خدا آمرزنده مهربان است تا اهل‌کتاب بدانند که بر هیچ چیز از فضل خدا قادر نیستند. به‌راستی فضل به دست خدا است. آن را به هر کس بخواهد، می‌دهد. خدا دارای فضل عظیم است (حدید/۲۸-۲۹).

[صاحبان باغ] صبحگاهان در حالی‌که خود را بر منع [فقرا] قادر می‌دیدند، به راه افتادند. چون باغ را دیدند، گفتند: بی‌تردید ما [راه را] گم کرده‌ایم بلکه محروم هستیم. عاقل‌ترین آنان گفت: آیا به شما نگفتم چرا تسبیح نمی‌گویید (قلم/۲۵-۲۸)؟

خدا غنیمت‌های فراوانی به شما وعده داده است که به دست می‌آورید … [غنیمت‌های] دیگری هست که بر آنها قادر نیستید و خدا به آنها احاطه دارد. خدا بر هر چیزی توانمند است (فتح/۲۰-۲۱). گفتند: چرا نشانه‌ای [که ما می‌خواهیم] از پروردگارش بر او نازل نمی‌شود؟ بگو، بدون تردید خدا قادر است که نشانه‌ای نازل کند، ولی بیشتر آنان نمی‌دانند (انعام/۳۷). بگو، او قادر است که بر شما عذابی از بالای سرتان یا از زیر پاهایتان بفرستد یا شما را گروه‌هایی پراکنده کرده و بدی بعضی از شما را به بعضی دیگر بچشاند. بنگر چگونه آیات را گوناگون بیان می‌کنیم، باشد که آنان دریابند (انعام/۶۵). بدون تردید ما قادر هستیم که آن‌چه را به آنان وعده می‌دهیم به تو نشان دهیم (مومنون/۹۵).

فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ (مرسلات/۲۲) أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى* أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى* ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى* فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنثَى* أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى (قيامت/۳۶-۴۰) إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ (طارق/۸) بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ (قيامت/۴) أَوَ لَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَى وَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ (يس/۸۱) أَوَ لَمْ يَرَوْاْ أَنَّ اللّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَ جَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لاَّ رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إَلاَّ كُفُورًا (اسراء/۹۹) أَوَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (احقاف/۳۳) فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ* عَلَى أَن نُّبَدِّلَ خَيْرًا مِّنْهُمْ وَ مَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ (معارج/۴۰-۴۱) وَ أَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَ إِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ (مومنون/۱۸)

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ* أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ (بلد/۴-۵) إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الأَنْعَامُ حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَآ أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (يونس/۲۴)

ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا عَبْدًا مَّمْلُوكًا لاَّ يَقْدِرُ عَلَى شَيْءٍ وَ مَن رَّزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ يُنفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَ جَهْرًا هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ* وَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا رَّجُلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَبْكَمُ لاَ يَقْدِرُ عَلَىَ شَيْءٍ وَ هُوَ كَلٌّ عَلَى مَوْلاهُ أَيْنَمَا يُوَجِّههُّ لاَ يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَ مَن يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ هُوَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (نحل/۷۵-۷۶) مَّثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لاَّ يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلاَلُ الْبَعِيدُ (ابراهيم/۱۸) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَ الأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَ اللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (بقره/۲۶۴)

إِنَّمَا جَزَاء الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِي الأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُواْ أَوْ يُصَلَّبُواْ أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ أَوْ يُنفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ* إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُواْ عَلَيْهِمْ (مائده/۳۳-۳۴)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَ يَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ* لِئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّن فَضْلِ اللَّهِ وَ أَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (حديد/۲۸-۲۹)

وَ غَدَوْا (اصحاب الجنة) عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ* فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ* بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ* قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ (قلم/۲۵-۲۸)

وَعَدَكُمُ الله مَغَانِمَ كَثِيرَةً تَأْخُذُونَهَا … وَ أُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَيْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَ كَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا (فتح/۲۰-۲۱) وَ قَالُواْ لَوْلاَ نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُنَزِّلٍ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ (انعام/۳۷) قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَ يُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (انعام/۶۵) وَ إِنَّا عَلَى أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُونَ (مومنون/۹۵)