چکیده: شما فقیران به سوی خدا هستید. شیطان شما را به فقر وعده می‌دهد. از نیکی، دادن مال به مسکینان است. گردنه سخت، غذا دادن به یتیم و مسکین است. صاحبان فضل و توانگران نباید از دادن مال به مسکینان کوتاهی کنند. صدقات، برای فقیران، تهیدستان، است. هر چه به دست می‌آورید، یک پنجم آن، از آنِ خدا، …  مسکینان و در راه ماندگان است. کفّاره روزه، شکستن سوگند، ظهار کردن و کشتن شکار در حال احرام، غذا دادن به مسکین است. آن‌چه خدا از اهل قریه‌ها به پیامبر خود بازگردانید، از آن خدا … و مسکینان است. متّقین و نمازگزاران در اموالشان حقی برای سائل و محروم است. نیکان، مال را با وجود دوست داشتن، به مسکین می‌دهند. کسی که به غذا دادن مسکین تشویق نمی‌کرد، کارنامه او به دست چپش داده می‌شود. مجرمان در جهنم می‌گویند، ما به مسکینان غذا نمی‌دادیم. بی‌همسران شایسته خود را همسر دهید، اگر فقیر هستند، خدا آنان را بی‌نیاز می‌کند.

ای مردم، شما فقیران به سوی خدا هستید و خدا  همان بی‌نیاز ستوده است. اگر بخواهد شما را می‌برد و خلق جدیدی می‌آورد (فاطر/۱۵-۱۶). آگاه باشید که شما برای انفاق در راه خدا دعوت می‌شوید پس برخی از شما بخل می‌ورزید. هر کس بخل می‌ورزد، تنها به زیان خود بخل ورزیده است. خدا بی‌نیاز است و شما فقیر هستید. اگر روی برتابید، گروهی غیر از شما را جایگزین خواهد کرد که مانند شما نخواهند بود (محمّد/۳۸).

خدا را عبادت کنید و چیزی را با او شریک نگردانید. به پدر و مادر نیکی کنید. به خویشان، یتیمان، مسکینان، همسایه نزدیک، همسایه دور، دوست همنشین، در راه مانده و بردگان نیز [نیکی کنید]. به‌راستی خدا کسی را که خودپسند فخرفروش است، دوست ندارد (نساء/۳۶).

شیطان شما را به فقر وعده می‌دهد و شما را به فحشا امر می‌کند. خدا از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش می‌دهد. خدا گشایشگر دانا است (بقره/۲۶۸). نیکی آن نیست که روی خود را به سوی مشرق و مغرب برگردانید بلکه نیکی کسی است که به خدا و روز بازپسین، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان بیاورد و مال را با دوست داشتن آن به خویشاوندان، یتیمان، مسکینان، در راه ماندگان، درخواست‌کنندگان، در [راه آزادی] بردگان بدهد. نماز برپا دارد و زکات بدهد … آنان همان متّقین هستند (بقره/۱۷۷). ما هر دو راه را به انسان نشان دادیم پس نخواست از گردنه بالا رود. تو چه می‌دانی که آن گردنه چیست؟ بنده‌ای را آزاد کردن یا در روز گرسنگی طعام دادن به یتیمی خویشاوند یا مسکینی خاک‌نشین. سپس از کسانی باشد که ایمان آورده و یکدیگر را به صبر و مهربانی سفارش کرده‌اند. آنان یاران دست راست هستند (بلد/۱۰-۱۸). صاحبان فضل و توانگران شما از دادن [مال] به خویشاوندان، مسکینان و مهاجران در راه خدا کوتاهی نکنند، باید عفو کنند و چشم بپوشند. آیا دوست ندارید که خدا شما را بیامرزد؟ خدا آمرزنده مهربان است (نور/۲۲).

اگر صدقه ‏ها را آشکار کنید، این‏ [کار] خوبى است‏ و اگر آن را پنهان دارید و به مستمندان بدهید، این براى شما بهتر است‏ و بخشى از گناهانتان را مى‏ زداید. خدا به آن‌چه انجام مى ‏دهید، آگاه است‏ (بقره/۲۷۱). صدقات، تنها برای فقیران، مسکینان، گردآورندگان آن، کسانی که دل‌های آنان به دست آورده می‌شود، [در راه آزادی] بردگان، بدهکاران، در راه خدا و در راه ماندگان است. فریضه‌ای از جانب خدا است. خدا دانای حکیم است (توبه/۶۰). [صدقات] برای فقیرانی است که در راه خدا به تنگنا افتاده‌اند و نمی‌توانند در زمین سفر کنند. از شدّت خویشتن‌داری، فرد نادآگاه آنان را توانگر می‌پندارد. آنان را از چهره‌هایشان می‌شناسی. با اصرار [چیزی] از مردم نمی‌خواهند. هر خیری انفاق کنید، بدون تردید خدا به آن آگاه است (بقره/۲۷۳). بدانید هر چه به دست می‌آورید، از هر چه باشد، به‌راستی یک‌پنجم آن از آنِ خدا، فرستاده او، خویشاوندان، یتیمان، مسکینان و درراه‌ماندگان است، اگر به خدا و آن‌چه بر بنده ما در روز جدایی، روزی که دو گروه [در بدر] با هم روبه‌رو شدند، نازل کردیم، ایمان دارید. خدا بر هر چیزی توانا است (انفال/۴۱).

بر کسانی که روزه طاقت‌فرسا است، فدیه‌ای است که طعام دادن به مسکین است (بقره/۱۸۴). خدا شما را به سبب سوگندهای بیهوده‌تان بازخواست نمی‌کند ولی به سبب [شکستن] سوگندی که با قصد یاد می‌کنید، بازخواست می‌کند پس کفّاره آن، غذا دادن به ده مسکین، از غذاهای متوسطی است که به کسان خود می‌خورانید یا پوشاندن آنان یا آزاد کردن بنده‌ای. پس هر کس [اینها را] نیافت، سه روز روزه [بگیرد]. این کفّاره سوگندهای شما است، هنگامی که سوگند می‌خورید [و می‌شکنید]. سوگندهای خود را حفظ کنید. خدا این‌گونه آیات خود را برای شما بیان می‌کند، شاید که سپاسگزار باشید (مائده/۸۹). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، در حالی‌که مُحرم هستید، شکار را نکشید. هر کس از شما به عمد شکار را بکشد پس جزای او مانند آن‌چه کشته است، از چهارپایان است که دو نفر عادل از شما به آن حکم کنند و قربانی که به کعبه برسد یا کفّاره آن، غذا دادن به مسکینان یا معادل آن روزه گرفتن است تا سزای خود را بچشد. خدا از آن‌چه در گذشته واقع شده، عفو کرده است. هر کس بازگردد، خدا از او انتقام می‌گیرد. خدا شکست‌ناپذیر صاحب انتقام است (مائده/۹۵). کسانی که زنان خود را ظهار می‌کنند سپس از آن‌چه گفته‌اند، بازمی‌گردند باید پیش از آن که آمیزش کنند، برده‌ای آزاد نمایند. این است آن‌چه به آن پند داده می‌شوید. خدا به آن‌چه انجام می‌دهید، آگاه است. هر کس [برده‌ای] نیافت، باید پیش از آن که آمیزش کنند، دو ماه پیاپی روزه [بگیرد]. هر کس نتواند، پس شصت مسکین را غذا دهد. این برای آن است که به خدا و پیامبر او ایمان بیاورید. این حدود خدا است و برای کافران عذابی دردناک است (مجادله/۳-۴). اگر هنگام تقسیم [ارث] خویشان، یتیمان و مسکینان حاضر بودند، از آن، به ایشان روزی بدهید و با آنان سخنی پسندیده بگویید (نساء/۸).

هنگامی که خیری به او (انسان) برسد، بخل می‌ورزد غیر از نمازگزاران. همان کسانی که بر نمازشان پایدار هستند. کسانی که در اموالشان برای سائل و محروم، حقّی معلوم است … آنها در باغ‌هایی گرامی داشته می‌شوند (معارج/۲۱-۳۵). به‌یقین متّقین در باغ‌ها و چشمه‌ساران هستند … همان کسانی که در اموال آنان برای سائل و محروم حقی بود (ذاریات/۱۵-۱۹). [نیکان] به نذر وفا می‌کنند و از روزی که شرّ آن فراگیر است، می‌ترسند و طعام را در حالی‌که آن را دوست می‌دارند، به مسکین، یتیم و اسیر می‌دهند. [می‌گویند:] ما فقط برای رضای خدا، شما را غذا  می‌دهیم. هیچ پاداش و سپاسی از شما نمی‌خواهیم. ما از پروردگار خود، از روزی عبوس و غم‌بار می‌ترسیم پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه داشت و شادمانی و سرور را به آنها ارزانی داشت و به سبب آن‌که صبر کردند، بهشت و حریر به آنان پاداش داد … به‌راستی این پاداشی برای شما است و تلاش شما، سپاسگزاری شده است (انسان/۷-۲۲).

هنگامی که پروردگارش انسان را بیازماید پس او را گرامی دارد و به او نعمت بدهد، می‌گوید: پروردگارم مرا گرامی داشت امّا چون او را بیازماید و روزی او را تنگ گرداند پس می‌گوید: پروردگارم مرا خوار کرده است. چنین نیست بلکه یتیم را گرامی نمی‌دارید و یکدیگر را بر غذا دادن به مسکین تشویق نمی‌کنید و میراث را یکجا می‌خورید و مال را بسیار دوست دارید … آن روز است که انسان متذکّر می‌شود امّا تذکّر کجا او را سود دهد (فجر/۱۵-۲۳). [گفته شود:]  او (کسی که کارنامه‌اش به دست چپش داده می‌شود) را بگیرید و در غلّ کشید. آن‌گاه او را در دوزخ بسوزانید سپس در زنجیری که درازای آن هفتاد ذرع است، دربند کشید که او به خدای عظیم ایمان نمی‌آورد و به غذا دادن مسکین، تشویق نمی‌کرد (حاقّه/۳۰-۳۴). اصحاب یمین در بهشت از همدیگر درباره مجرمان می‌پرسند، [به آنان می‌گویند:] چه چیز شما را به سقر کشانید؟ می‌گویند: ما از نمازگزاران نبودیم و به مسکین غذا نمی‌دادیم و همواره با باطل‌گرایان در باطل فرو می‌رفتیم و روز جزا را تکذیب می‌کردیم تا مرگ به ما رسید پس شفاعت شفیعان بر آنان سود ندارد (مدثّر/۳۹-۴۸).

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، برپا کنندگان قسط باشید. برای خدا گواهی دهید هر چند به زیان خودتان یا پدر و مادر و خویشاوندان باشد. اگر [یکی از طرفین دعوا] توانگر یا فقیر باشد پس خدا به آن دو سزاوارتر است پس، از هوس پیروی نکنید تا عدالت کنید. اگر به انحراف گرایید یا روی بگردانید، بدون تردید خدا به آن‌چه انجام می‌دهید، آگاه است (نساء/۱۳۵). بی‌همسرانِ از خود و غلامان و کنیزانِ شایسته خود را همسر دهید. اگر فقیر هستند، خدا آنان را از فضل خود بی‌نیاز خواهد کرد. خدا گشایشگر دانا است (نور/۳۲). یتیمان را بیازمایید تا وقتی به [سن] ازدواج رسیدند پس اگر در آنها رشد یافتید، اموالشان را به آنان بدهید و آن را [از بیم آن‌که] بزرگ شوند، به اسراف و شتاب نخورید. هر کس توانگر است، باید خودداری ورزد و هر کس فقیر است پس باید برابر عرف بخورد. پس هر گاه اموالشان را به آنها دادید، بر آنان گواه بگیرید. خدا برای حسابرسی کافی است (نساء/۶). اگر زنان را هنگامی که با آنان آمیزش نکرده یا برای آنان مَهری تعیین نکرده‌اید، طلاق دادید، بر شما گناهی نیست. آنان را با هدیه‌ای شایسته بهره‌مند کنید. توانگر به اندازه توان خود و تنگدست به اندازه توان خود. این حقی بر نیکوکاران است (بقره/۲۳۶).

فقر- اقوام، [موسی] گفت: پروردگارا، به‌راستی من به  هر ‌چه از خیر که برای من بفرستی، فقیر هستم (قصص/۲۴).

از فرزندان اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر، خویشان، یتیمان و مساکین نیکی کنید و با مردم به نیکی [سخن] بگویید. نماز برپا دارید و زکات بدهید آن‌گاه جز اندکی از شما در حالی‌که پشت کردند، روی گرداندند (بقره/۸۳). [شما] گفتید: ای موسی، هرگز بر یک طعام صبر نمی‌کنیم. پرودگار خود را برای ما بخوان تا از آن‌چه زمین می‌رویاند از سبزی، خیار، سیر، عدس و پیاز آن برای ما بیرون آورد. [موسی] گفت: آیا آن‌چه پست‌تر است را جایگزین آن‌چه بهتر است، می‌کنید؟ پس به شهر درآیید که آن‌چه خواسته‌اید، برای شما است. [مُهر] خواری و مسکینی بر آنان زده شده و به خشمی از خدا گرفتار شدند. این به سبب آن بود که آنان به نشانه‌های خدا کفر ورزیده بودند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند (بقره/۶۱). [بنده ما که از نزد خود به او علم و رحمت داده بودیم، به موسی گفت:] آن کشتی از آنِ مسکینانی بود که در دریا کار می‌کردند پس خواستم آن را معیوب کنم [زیرا] پیشاپیش آنان پادشاهی بود که هر کشتی [سالمی] را به زور می‌گرفت (کهف/۷۹).

به‌راستی خدا سخن کسانی را که گفتند: خدا فقیر است و ما توانگر هستیم، شنید. به‌زودی آن‌چه را گفتند و به ناحق کشتن آنان، پیامبران را خواهیم نوشت و خواهیم گفت: عذاب سوزان را بچشید. این به سبب کارهای پیشین شما است. به‌راستی خدا هرگز نسبت به بندگان ستمکار نیست (آل‌عمران/۱۸۱-۱۸۲). [اهل‌کتاب] هر کجا یافت شوند، بر آنها [مُهر] خواری زده شده مگر به پناهی از خدا و پناهی از مردم. به خشمی از خدا [گرفتار شدند]. بر آنان [مُهر] مسکینی زده شد. این به آن سبب بود که به آیات خدا کفر ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند. آن از این رو بود که سرپیچی کردند و تجاوز نمودند (آل‌عمران/۱۱۲).

ما آنان (کافران) را همان‌گونه که باغداران را آزمودیم مورد آزمایش قرار دادیم آن‌گاه که سوگند خوردند که صبحگاهان و [میوه‌های] آن را بچینند و استثنا نکردند پس در حالى که آنان خوابیده بودند، بلایى فراگیر از پروردگارت بر آن [باغ] به گردش در آمد و [باغ] مانند زمین بایر گردید پس صبحگاهان یکدیگر را صدا زدند که اگر میوه مى‏چینید، بامدادان به کشتزار خود بروید. [صاحبان باغ] به راه افتادند و آهسته به هم می‌گفتند: امروز نباید در باغ، مسکینی بر شما وارد شود و صبحگاهان در حالی‌که خود را بر منعِ [مسکینان] توانا می‌دیدند، رفتند. چون آن (باغ) را دیدند، گفتند: بی‌تردید ما راه را گم کرده‏ایم، بلکه ما محروم هستیم. خردمندترین آنها گفت: آیا به شما نگفتم چرا خدا را تسبیح نمی‌کنید؟ گفتند: پروردگار ما منزّه است. بدون تردید ما ستمکار بودیم پس به یکدیگر رو کردند در حالی‌که همدیگر را ملامت می‌کردند. گفتند: اى واى بر ما، بی‌گمان ما سرکش بوده ‏ایم. امید است پروردگار ما بهتر از آن را به ما عوض دهد. به‌راستی ما به پروردگارمان روی آوردیم. عذاب چنین است و بدون ‌تردید عذاب آخرت اگر مى ‏دانستند، بزرگتر است (قلم/۱۷-۳۳).

آیا [پروردگارت]، تو را یتیم نیافت و پناه داد؟ تو را راه گم‌کرده‌ات یافت پس هدایت کرد؟ تو را نیازمند یافت پس بی‌نیازت کرد پس یتیم را خوار نکن و سائل را نران و نعمت پروردگار خود را بازگو کن (ضحی/۶-۱۱). حق خویشاوند، مسکین و در راه مانده را به او بده و بیهوده و گزاف نریز و نپاش … بدی همه اینها نزد پروردگارت ناپسند است. این از حکمت‌هایی است که پروردگارت به تو وحی کرده است (اسراء/۲۶-۳۹). چون مردم را رحمتى بچشانیم به آن شاد مى‏ گردند و اگر به سبب آن‌چه آن‌چه پیش فرستاده‌اند، بدی به آنان برسد، ناگاه ناامید مى ‏شوند. آیا ندیده‌اند که خدا است که روزى را براى هر کس بخواهد فراخ یا تنگ مى ‏گرداند؟ بی‌گمان در این براى مردمى که ایمان مى ‏آورند، نشانه‌ها است. پس حق خویشاوند، مسکین و در راه مانده را به او بده. این [انفاق] برای کسانی که خشنودی خدا را می‌خواهند، بهتر است. اینان همان رستگاران هستند (روم/۳۶-۳۸). آن‌چه خدا از اهل آن قریه‌ها، به پیامبر خود بازگرادانید، از آنِ خدا و از آنِ فرستاده و برای خویشاوندان، یتیمان، مسکینان و درراه ماندگان است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آن‌چه فرستاده به شما داد، آن را بگیرید و از آن‌چه شما را نهی کرد، بازایستید. از خدا پروا کنید که خدا سخت ‏کیفر است. [این غنائم] برای فقیران مهاجرانی است که از خانه‌ها و اموالشان رانده شدند. فضلی از  خدا و خشنودی او را می‌طلبند و خدا و فرستاده او را یاری می‌کنند. اینان همان راستان هستند و نیز [برای] کسانى است که قبل از آنان در سرای [مدینه] جاى گرفتند و ایمان آورده‏اند. هر کس را که به سوى آنان هجرت کرده دوست دارند و نسبت به آن‌چه به آنان داده شده است در دل‌های خود احساس نیازی نمی‌کنند و آنها را بر خودشان مقدم مى‏ دارند هر چند خود به آن احتیاج داشته باشند. هر کس از بخل نفس خود مصون بماند، آنان همان رستگاران هستند (حشر/۷-۹). از تو می‌پرسند، چه چیز را انفاق کنند؟ بگو، هر خیری انفاق می‌کنید، از آنِ پدر و مادر، خویشاوندان، یتیمان، مسکینان و در راه‌ماندگان است. آن‌چه از خیر انجام می‌دهید پس به‌راستی خدا به آن دانا است (بقره/۲۱۵). در میان مردم برای حج بانگ بردار … تا شاهد منافع خود باشند و نام خدا را در روزهای معلوم بر [ذبحِ] آن‌چه از چهارپایان زبان‌بسته‌ که روزی آنان کرده است، ببرند پس از آنها بخورید و به درمانده فقیر نیز بخورانید (حج/۲۷-۲۸). آیا آن کس که دین را تکذیب می‌کند، دیدی؟ او همان کسی است که یتیم را به خشونت می‌راند و به طعام دادن مسکین ترغیب نمی‌کند پس وای بر نمازگزاران. همان کسانی که از نماز خود غافل هستند. کسانی که خودنمایی می‌کنند و از رفع نیاز دیگران، دریغ می‌ورزند (ماعون/۱-۷).

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، جز این نیست که مشرکان نجس هستند پس نباید بعد از امسال به مسجدالحرام نزدیک شوند. اگر از نیازمندی بیم دارید، اگر خدا بخواهد از فضل خود شما را بی‌نیاز می‌کند. به‌راستی خدا دانای حکیم است (توبه/۲۸).

يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاء إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ* إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ (فاطر/۱۵-۱۶) هَاأَنتُمْ هَؤُلَاء تُدْعَوْنَ لِتُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنكُم مَّن يَبْخَلُ وَ مَن يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنتُمُ الْفُقَرَاء وَ إِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ (محمّد/۳۸)

وَ اعْبُدُواْ اللّهَ وَ لاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَ بِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ الْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَ الْجَارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (نساء/۳۶)

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاء وَ اللّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَ فَضْلًا وَ اللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (بقره/۲۶۸) لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ الْكِتَابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ السَّآئِلِينَ وَ فِي الرِّقَابِ وَ أَقَامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكَاةَ … أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (بقره/۱۷۷) وَ هَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ* فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ* وَ مَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ* فَكُّ رَقَبَةٍ* أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ* يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ* أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ* ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا و َتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ* أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (بلد/۱۰-۱۸) وَ لَا يَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنكُمْ وَ السَّعَةِ أَن يُؤْتُوا أُوْلِي الْقُرْبَى وَ الْمَسَاكِينَ وَ الْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (نور/۲۲)

إِن تُبْدُواْ الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِن تُخْفُوهَا وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَرَاء فَهُوَ خَيْرٌ لُّكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (بقره/۲۷۱) إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَ الْمَسَاكِينِ وَ الْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقَابِ وَ الْغَارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۶۰) [الصدقات] لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَ يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَ مَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۷۳) وَ اعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (انفال/۴۱)

وَ عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ (الصیام) فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ (بقره/۱۸۴) لاَ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَ احْفَظُواْ أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (مائده/۸۹) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَقْتُلُواْ الصَّيْدَ وَ أَنتُمْ حُرُمٌ وَ مَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاء مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَو عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللّهُ عَمَّا سَلَف وَ مَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَ اللّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ (مائده/۹۵) وَ الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا ذَلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ*  فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ لِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ (مجادله/۳-۴) وَ إِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُوْلُواْ الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَ قُولُواْ لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (نساء/۸)

وَ إِذَا مَسَّهُ (الانسان) الْخَيْرُ مَنُوعًا* إِلَّا الْمُصَلِّينَ* الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ* وَ الَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ* لِّلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ … أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ (معارج/۲۱-۳۵) إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ* … [الذین] فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ (ذاریات/۱۵-۱۹) يُوفُونَ (الابرار) بِالنَّذْرِ وَ يَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا* وَ  يُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَ يَتِيمًا وَ أَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَ لَا شُكُورًا* إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا* فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا* وَ جَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيرًا … إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَ كَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا (انسان/۷-۲۲)

فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ* وَ أَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ* كَلَّا بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ* وَ لَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ* وَ تَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا* وَ تُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا … يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَ أَنَّى لَهُ الذِّكْرَى (فجر/۱۵-۲۳) خُذُوهُ فَغُلُّوهُ* ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ*  ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ* إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ* وَ لَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (حاقّه/۳۰-۳۴) أَصْحَابَ الْيَمِينِ* فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءلُونَ* عَنِ الْمُجْرِمِينَ* مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ* قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ* وَ لَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ* وَ كُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ* وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ* حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ* فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ  (مدثّر/۳۹-۴۸)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقَيرًا فَاللّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلاَ تَتَّبِعُواْ الْهَوَى أَن تَعْدِلُواْ وَ إِن تَلْوُواْ أَوْ تُعْرِضُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (نساء/۱۳۵) وَ أَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَ إِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (نور/۳۲) وَ ابْتَلُواْ الْيَتَامَى حَتَّىَ إِذَا بَلَغُواْ النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُواْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَ لاَ تَأْكُلُوهَا إِسْرَافًا وَ بِدَارًا أَن يَكْبَرُواْ وَ مَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَ مَن كَانَ فَقِيرًا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُواْ عَلَيْهِمْ وَ كَفَى بِاللّهِ حَسِيبًا (نساء/۶) لاَّ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَاء مَا لَمْ تَمَسُّوهُنُّ أَوْ تَفْرِضُواْ لَهُنَّ فَرِيضَةً وَ مَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَى الْمُقْتِرِ قَدْرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ (بقره/۲۳۶)

الفقر-  الاقوام، فَقَالَ [موسی] رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ (قصص/۲۴)

وَ إِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَتَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَ ذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَ أَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَ آتُواْ الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلًا مِّنكُمْ وَ أَنتُم مِّعْرِضُونَ (بقره/۸۳) وَ إِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَ قِثَّآئِهَا وَ فُومِهَا وَ عَدَسِهَا وَ بَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُواْ مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَةُ وَ بَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ (بقره/۶۱) [عبدا من عبادنا اتیناه رحمة من عندنا و علمناه من لدنّا علما] أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدتُّ أَنْ أَعِيبَهَا وَ كَانَ وَرَاءهُم مَّلِكٌ يَأْخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصْبًا (کهف/۷۹)

لَّقَدْ سَمِعَ اللّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ فَقِيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِيَاء سَنَكْتُبُ مَا قَالُواْ وَ قَتْلَهُمُ الأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُواْ عَذَابَ الْحَرِيقِ* ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَ أَنَّ اللّهَ لَيْسَ بِظَلاَّمٍ لِّلْعَبِيدِ (آل‌عمران/۱۸۱-۱۸۲) ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ (اهل‌الکتاب) الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُواْ إِلاَّ بِحَبْلٍ مِّنْ اللّهِ وَ حَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَ بَآؤُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَ يَقْتُلُونَ الأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّ كَانُواْ يَعْتَدُونَ (آل‌عمران/۱۱۲)

إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ* وَ لَا يَسْتَثْنُونَ* فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَ هُمْ نَائِمُونَ* فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ* فَتَنَادَوا مُصْبِحِينَ* أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَارِمِينَ* فَانطَلَقُوا وَ هُمْ يَتَخَافَتُونَ* أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌ* وَ غَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ* فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ* بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ* قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ* قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ* فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ* قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ* عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ* كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (قلم/۱۷-۳۳)

أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى* وَ وَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى* وَ وَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَى* فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ* وَ أَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ* وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ (ضحی/۶-۱۱) وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا …كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا* ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ (اسراء/۲۶-۳۹) وَ إِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِهَا وَ إِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ* أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ* فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (روم/۳۶-۳۸) مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاء مِنكُمْ وَ مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ* لِلْفُقَرَاء الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيارِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا وَ يَنصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ* وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَ الْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (حشر/۷-۹) يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۱۵) وَ أَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ … لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَ أَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ (حج/۲۷-۲۸) أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ* فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ* وَ لَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ* فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ* الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ* الَّذِينَ هُمْ يُرَاؤُونَ* وَ يَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ (ماعون/۱-۷)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلاَ يَقْرَبُواْ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَ إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاء إِنَّ اللّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۲۸)