چکیده: خدا شب و روز را پدید آورد و به شب و روز سوگند یاد کرده است. هر یک در مداری شناور هستند و از هم پیشی نمی‌گیرند. خدا شب و روز را پیاپی قرار داده است. آنها را به هم می‌پیچاند و در هم فرو می‌برد و شب را به روز می‌پوشاند. شب و روز، اختلاف شب و روز از خداست. به گردش در آوردن شب و روز، پوشاندن شب بر روز، برکندن روز از شب و خواب شما در شب، نشانه‌هایی است. خدا شب را پوشش قرار داد تا در آن آرام گیرید و روز را روشنی‌بخش قرار داد تا از فضل او بجویید. شب و روز را قرار داد تا شماره سال‌ها و حساب را بدانید و آنها را مسخّر شما کرد. در این‌ها نشانه‌هایی است. متّقین در شب، اندکی را می‌خوابند. عباد‌الرّحمان در حال سجده و قیام، شب را به روز می‌آورند. روز قیامت برابر با هزار سال است. روزی که قیامت را ببینند، گویی شبی یا روزی درنگ نکرده‌اند. خدا قرآن را در شب قدر نازل کرد. در آن شب، فرشتگان با روح، برای هر کاری فرود می‌آیند. آن شب تا صبح سلام است. در دو طرف روز و برخی از ساعات شب، نماز را برپا دار و تسبیح گوی. بخشی از شب را برخیز. زنده‌ بدار. سجده کن و قرآن بخوان تا نافله‌ای برای تو باشد و پروردگارت تو را به مقام محمود برساند.

سوگند به روز، چون آن (زمین) را روشن کند. سوگند به شب، چون آن را بپوشاند (شمس/۳-۴). سوگند به روشنایی روز و سوگند به شب چون آرام گیرد (ضحی/۱-۲). سوگند به شب چون پرده افکند و سوگند به روز چون جلوه‌گری کند (لیل/۱-۲). سوگند به شب چون پشت کند و سوگند به صبح چون آشکار شود (مدثّر/۳۳-۳۴). سوگند به شب چون پشت کند (تکویر/۱۷). سوگند به شب‌های ده‌گانه و به زوج و فرد و سوگند به شب وقتی سپری شود. آیا در این، برای خردمند، سوگندی است (فجر/۲-۵)؟

هر روز او (خدا) در کارى است (الرّحمن/۲۹). او کسی است که شب و روز و خورشید و ماه را پدید آورد. هر یک در مداری شناور هستند (انبیاء/۳۳). نه خورشید را سزد که به ماه رسد و نه شب بر روز پیشی گیرد. هر کدام در مداری شناور هستند (یس/۴۰). از نشانه‌های او، شب و روز و خورشید و ماه است (فصّلت/۳۷). [خدا] شبِ آسمان را تیره گردانید و روز آن را بیرون آورد (نازعات/۲۹). خدا شب و روز را جابه‌جا می‌کند. بی‌گمان در این برای صاحبان بصیرت عبرتی است (نور/۴۴). شب را به روز می‌پیچاند و روز را به شب می‌پیچاند (زمر/۵). در حقیقت پروردگار شما آن خدایی است که … روز را به شب می‌پوشاند که شتابان از پی آن است (اعراف/۵۴). اوست کسی که … شب را بر روز می‌پوشاند. بی‌تردید در این برای مردمی که تفکّر می‌کنند، نشانه‌هایی است (رعد/۳). نشانه‌ای [دیگر] برای آنها شب است که روز را از آن برمی‌کنیم. ناگاه آنها در تاریکی فرو می‌روند (یس/۳۷). شب را در روز فرو می‌برد و روز را در شب فرو می‌برد (فاطر/۱۳؛ حدید/۶). هر کس نظیر آن‌چه بر او عقوبت رفته است، دست به عقوبت زند سپس مورد ستم قرار گیرد، بی‌تردید خدا او را یارى خواهد کرد. خدا درگذرنده آمرزنده است. این به آن سبب است که خدا شب را در روز فرو می‌برد و روز را در شب فرو می‌برد (حج/۶۰-۶۱). آیا ندیده‌ای خدا شب را به روز فرو می‌برد و روز را به شب فرو می‌برد (لقمان/۲۹)؟ او کسی است که شب و روز را پیاپی قرار داد، برای هر کس که بخواهد متذکّر شود یا بخواهد سپاسگزاری کند (فرقان/۶۲). آمد و شد شب و روز از او است. پس آیا نمی‌اندیشید (مومنون/۸۰)؟ به‌راستی در آفرینش آسمان‌ها و زمین و آمد و شد شب و روز برای خردمندان نشانه‌هایی است (آل‌عمران/۱۹۰). [به‌راستی در] آمد و شد شب و روز و … برای گروهی که می‌اندیشند، نشانه‌هایی است (بقره/۱۶۴؛ جاثیه/۵). در آمد و شد شب و روز …  برای گروهی که تقوا پیشه می‌کنند، نشانه‌هایی است (یونس/۶).

خدا کسى است که شب را براى شما پدید آورد تا در آن آرام گیرید و روز را روشن ى‏بخش [قرار داد]. خدا بر مردم، بسیار صاحب ‏فضل است ولى بیشتر مردم سپاس نمى‏ گزارند (غافر/۶۱). اوست کسی که برای شما شب را قرار داد تا در آن آرام گیرید و روز را روشنی‌بخش [قرار داد]. بی‌گمان در این برای مردمی که می‌شنوند، نشانه‌هایی است (یونس/۶۷). از رحمت خود، برای شما شب و روز را قرار داد تا در این آرام گیرید و [در آن] از فضل او بجویید و تا سپاس گزارید (قصص/۷۳). شب را آرامش قرار داد (انعام/۹۶). آیا ندیده‌اند که ما شب را قرار دادیم تا در آن آرام گیرند و روز را روشنی‌بخش [قرار دادیم]؟ بی‌گمان در این برای گروهی که ایمان می‌آورند، نشانه‌ای است (نمل/۸۶). شب و روز را دو نشانه قرار دادیم. نشانه شب را زدودیم و نشانه روز را روشنی‌بخش قرار دادیم تا فضلی از پروردگار خود بجویید و تا شماره سال‌ها و حساب را بدانید و هر چیزی را به روشنی بیان کردیم (اسراء/۱۲). از نشانه‌های او خواب شما در شب و روز و جستجوی شما از فضل اوست. به راستی در این برای گروهی که می‌شنوند، بی‌گمان نشانه‌هایی است (روم/۲۳). اوست کسی که شبانگاه روح شما را [به هنگام خواب] می‌گیرد و آن‌چه را در روز انجام داده‌اید، می‌داند سپس شما را در آن، بیدار می‌کند تا مدّت معیّن به پایان برسد. آن‌گاه بازگشت شما به سوی اوست (انعام/۶۰). او است کسی که شب را برای شما پوششی قرار داد و خواب را آرامشی و روز را هنگام برخاستن قرار داد (فرقان/۴۷). شب را پوششی قرار دادیم و روز را معاش قرار دادیم (نبأ/۱۰-۱۱). خدا شب و روز را مسخّر شما گردانید (ابراهیم/۳۳؛ نحل/۱۲). در این برای مردمی که می‌اندیشند، نشانه‌هاست (نحل/۱۲). آن‌چه در شب و روز آرام  دارد، از آنِ اوست (انعام/۱۳).

در حقیقت پروردگار شما، آن خدایى است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید سپس بر عرش استیلا یافت (یونس/۳؛ اعراف/۵۴). او کسی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید سپس بر عرش استیلا یافت (حدید/۴). خدا کسى است که آسمان‌ها و زمین و آن‌چه میان آن دو است را در شش روز آفرید، آن‌گاه بر عرش استیلا یافت (سجده/۴). [او] کسى است که آسمان‌ها و زمین و آن‌چه میان آن دو است را در شش روز آفرید آن‌گاه بر عرش استیلا یافت (فرقان/۵۹). در حقیقت آسمان‌ها و زمین و آن‌چه میان آن دو است را در شش روز آفریدیم و هیچ‌گونه ضعف و خستگی به ما نرسید (ق/۳۸). او است کسى که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید و عرش او بر آب بود تا شما را بیازماید که کدام‏یک نیکوکارتر هستید (هود/۷). آنها (آسمان‌ها) را به صورت هفت آسمان در دو روز به پایان برد (فصّلت/۱۲). بگو، آیا این شما هستید که به آن کسى که زمین را در دو روز آفرید، کفر مى‏ورزید و براى او همتایانى قرار مى‏ دهید؟ این است پروردگار جهانیان. در زمین بر فراز آن کوه‌ها قرار داد و در آن برکت پدید آورد و خوراکى‌های آن را در چهار روز اندازه ‏گیرى کرد که براى خواهندگان متناسب است (فصّلت/۹-۱۰).

در حقیقت ‏شماره ماه‏ها نزد خدا، از روزى که آسمان‌ها و زمین را آفریده است در کتاب خدا، دوازده ماه است (توبه/۳۶).

از پوست دام‌ها براى شما خانه‏ هایى قرار داد که آن را در روز جابه‌جا شدن و روز اقامتتان سبک مى ‏یابید (نحل/۸۰). او کسى است که باغ‌هایى با درختان داربستی و بدون داربست، خرما، کشتزار با میوه‏ هاى گوناگون آن، زیتون و انار شبیه به یکدیگر و غیر شبیه پدید آورد. از میوه آن چون ثمر داد، بخورید و حق آن را روز چیدن، از آن بدهید و اسراف نکنید که بی‌گمان او اسرافکاران را دوست ندارد (انعام/۱۴۱). در حقیقت مَثَل زندگی دنیا مانند آبی است که آن را از آسمان نازل کردیم پس گیاهِ زمین از آن‌چه مردم و دام‌ها می‌خورند با آن درآمیخت تا آن‌گاه که زمین پیرایه خود را برگرفت و آراسته گردید و اهل آن پنداشتند که آنان بر آن قدرت دارند، شبی یا روزی امر ما آمد و آن را چنان درویده کردیم که گویی دیروز وجود نداشته است. این‌گونه نشانه‌ها را برای مردمی که تفکر می‌کنند به روشنی بیان می‌کنیم (یونس/۲۴). چه بسیار شهرها که [مردم] آن را هلاک کردیم و عذاب ما شبی یا در حالی‌که در خواب نیمروز بودند، به آنها رسید (اعراف/۴). آیا ساکنان شهرها ایمن شده‌اند از این که عذاب ما شامگاهان در حالی‌که به خواب رفته‌اند به آنها برسد؟ آیا ساکنان شهرها ایمن شده‌اند که عذاب ما نیمروز در حالی‌که به بازی سرگرم هستند، به آنها برسد (اعراف/۹۷-۹۸)؟ بگو، چه می‌پندارید اگر خدا تا روز قیامت، شب را بر شما جاودان بدارد جز خدا کدامین معبود برای شما روشنی می‌آورد؟ آیا نمی‌شنوید؟ بگو، چه می‌پندارید، اگر خدا تا روز قیامت، روز را بر شما جاودان بدارد، جز خدا کدامین معبود برای شما شبی می‌آورد تا در آن آرام بگیرید؟ آیا نمی‌بینید (قصص/۷۱-۷۲)؟

کسانی که نزد پروردگار تو هستند، شب و روز او را تسبیح می‌کنند و خسته نمی‌شوند (فصّلت/۳۸). کسانی که نزد او هستند، از پرستش او تکبّر نمی‌ورزند و درمانده نمی‌شوند. شب و ‌روز بدون آن‌که سستی ورزند، تسبیح می‌گویند (انبیاء/۱۹-۲۰). [عبادالرّحمان] کسانی هستند که شب را برای پروردگار خود در سجده و قیام به روز می‌آورند (فرقان/۶۴). چون به انسان آسیبی رسد، پروردگار خود را در حالی‌که به سوی او بازگشت‌کننده است، می‌خواند سپس چون به او از جانب خود نعمتی عطا کند، آن را که در رفع آن، از قبل به درگاه او دعا می‌کرد، فراموش می‌کند و برای خدا همتایانی قرار می‌دهد تا [دیگران] را از راه او گمراه کند. بگو، به کفر خود اندکی برخوردار شو که تو از اهل آتشی. [آیا چنین کسی بهتر است] یا آن کس که او در طول شب در سجده و قیام اطاعت می‌کند و از آخرت می‌ترسد و به رحمت پروردگار خود امید دارد (زمر/۸-۹)؟ مَثَل کسانى که به پروردگار خود کافر شدند، اعمالشان مانند خاکسترى است که بادى تند در روزى طوفانى بر آن بوزد که از آن‌چه به دست آورده‏ اند، هیچ [بهره ‏اى] نمى ‏توانند برد. این همان گمراهى دور  است (ابراهیم/۱۸).

[برای خدا] یکسان است کسی از شما سخن را نهان دارد و کسی آن را فاش گرداند و کسی که خود را به شب پنهان دارد و در روز آشکارا حرکت کند (رعد/۱۰).

شب و روز- احکام، بر شما حرام شده است مردار، خون، گوشت‏ خوک، آن‌چه به نام غیر خدا کشته شده باشد، آن‌چه خفه‌شده و به چوب مرده و از بلندى افتاده و به ضرب شاخ مرده و آن‌چه درّنده از آن خورده باشد مگر آن‌چه را [پیش از مردن] سر ببرید و آن‌چه براى بتان سربریده شده و نیز قسمت کردن شما به وسیله تیره اى قرعه. اینها نافرمانى [خدا] است. امروز کسانى که کافر شده ‏اند، از دین شما ناامید شده ‏اند پس از آنها نترسید و از من بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت ‏خود را بر شما تمام کردم و اسلام را براى شما به عنوان آیینى برگزیدم (مائده/۳). امروز چیزهاى پاکیزه براى شما حلال شده و طعام کسانى که به آنها کتاب داده شد، براى شما حلال و طعام شما براى آنان حلال است و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاکدامن از مومنان و زنان پاکدامن از کسانى که پیش از شما به آنان کتاب داده شده به شرط آن‌که مهر آنها را به ایشان بدهید در حالی‌که پاکدامن باشید و نه زناکار و نه آن‌که زنان را پنهانی دوست خود بگیرید. هر کس به ایمان، کافر شود، عمل او نابود شده و در آخرت از زیانکاران است (مائده/۵). اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، چون براى نماز جمعه ندا داده شد، به سوى ذکر خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید. اگر بدانید این براى شما بهتر است و چون نماز به پایان رسید در زمین پراکنده شوید و از فضل خدا بجویید و خدا را بسیار یاد کنید، باشد که شما رستگار شوید (جمعه/۹-۱۰). روزهاى معدودى را [روزه بگیرید]. هر کس از شما بیمار یا در سفر باشد تعدادى از روزهاى دیگر [روزه بگیرد] (بقره/۱۸۴). هر کس از شما این ماه (رمضان) را درک کند پس باید آن را روزه بگیرد و کسى که بیمار یا در سفر است، تعدادى از روزهاى دیگر [را روزه بگیرد] (بقره/۱۸۵).

در شب‌های روزه، نزدیکی با زنانتان بر شما حلال شده است. آنان برای شما لباسی هستند و شما هم برای آنها لباسی هستید. خدا می‌دانست که شما به خودتان خیانت می‌کنید پس به شما رو کرد و از شما درگذشت پس اکنون [در شب‌های روزه می‌توانید] با آنان مباشرت کنید و آن‌چه را خدا برای شما مقرّر داشته است، طلب کنید. بخورید و بیاشامید تا رشته سپید [فجر] از رشته سیاه [شب] برای شما آشکار شود سپس روزه را تا شب به اتمام رسانید. در حالی‌که در مساجد معتکف هستید با زنان مباشرت نکنید. این‌ حدود الهی است پس به آن نزدیک نشوید. این‌گونه خدا آیات خود را برای مردم روشن ‌می‌کند تا تقوا پیشه‌ کنند (بقره/۱۸۷).

خدا را در روزهایى معین [در حج] یاد کنید پس هر کس شتاب کند [و اعمال را] در دو روز [انجام دهد] گناهى بر او نیست و هر که تأخیر کند [و اعمال را در سه روز انجام دهد] گناهى بر او نیست. [این] براى کسى است که تقوا پیشه کرده باشد. (بقره/۲۰۳). آن کس که [در حج قربانی] نیافت، در حج، ‏سه روز، روزه بگیرد و هفت [روز] چون برگشتید. این، ده [روز] تمام است. این براى کسى است که خانواده‌اش ساکن مسجدالحرام نباشد (بقره/۱۹۶).

بدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید پس یک‌پنجم آن براى خدا، پیامبر و براى خویشاوندان، یتیمان، بینوایان و در راه ‏ماندگان است، اگر به خدا و آن‌چه بر بنده خود در روز جدایى، روز برخورد دو گروه نازل کردیم، ایمان آورده ‏اید. خدا بر هر چیزى توانا است (انفال/۴۱).

خدا شما را به سوگندهاى بیهوده ‏تان مؤاخذه نمى ‏کند ولى به سوگندهایى که [با قصد] مى ‏خورید [و مى‏ شکنید]، شما را مؤاخذه مى ‏کند و کفّاره آن، خوراک دادن به ده بینوا از غذاهاى متوسطى است که به کسان خود مى ‏خورانید یا پوشاندن آنان یا آزاد کردن بنده ‏اى پس هر کس نیابد، سه روز، روزه بگیرد. (مائده/۸۹).

شب و روز- آخرت، کاش ستمکاران را در سکرات مرگ مى ‏دیدى که فرشتگان دست‌های خود را گشوده‏ اند [و می‌گویند:] جان‌هایتان را بیرون دهید. امروز به سبب آن‌چه به ناحق درباره خدا می‌گفتید و در برابر آیات او تکبّر مى ‏کردید، به عذاب خوارکننده، جزا داده مى‏ شوید (انعام/۹۳). [خدا] کار را از آسمان تا زمین اداره می‌کند، آن‌گاه در روزی که مقدار آن از آن‌چه می‌شمرید، هزار سال است، به سوی او بالا می‌رود (سجده/۵). در حقیقت یک روز [از قیامت] نزد پروردگارت همانند هزار سال است، از آن‌چه می‌شمرید (حج/۴۷). روزی که آن (قیامت) را می‌بینند، گویی آنها جز شبی یا روزی درنگ نکرده‌اند (نازعات/۴۶). روزی که آنان را محشور می‌کنیم، گویی جز به اندازه ساعتی از روز درنگ نکرده‌اند (یونس/۴۵). روزى که در صور دمیده مى ‏شود و در آن روز مجرمان را کبودچشم برمى ‏انگیزیم، میان خود به طور پنهانى با یکدیگر مى ‏گویند: شما [در دنیا] جز ده [روز بیشتر] نمانده ‏اید. ما داناتر هستیم به آن‌چه مى‏ گویند. آن‌گاه که بهترین آنها در رفتار و گفتار، مى‏ گوید: جز یک روز بیش نمانده ‏اید (طه/۱۰۲-۱۰۴). [خدا به کسانى که کفه میزانشان سبک باشد، در جهنّم] مى‏ فرماید: چه مدّت به عدد سال‌ها در زمین ماندید؟ مى‏ گویند: یک روز یا پاره‏اى از یک روز ماندیم. از شمارگران بپرس. مى ‏فرماید: جز اندکى درنگ نکردید ای کاش، شما مى‏ دانستید (مومنون/۱۱۲-۱۱۴).

آنان (کسانی که توبه کردند، ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند)، آنجا (در بهشت) هر صبح و شام روزی خود را خواهند داشت (مریم/۶۲). [به کسی که کارنامه‌اش به دست راستش داده می‌شود، گفته ‌می‌شود:] بخورید و بنوشید. گوارایتان باد به سبب آن‌چه در روزهاى گذشته انجام دادید (حاقّه/۲۴). متّقین در باغ‌ها و چشمه‌ساران هستند. آن‌چه را پروردگارشان به آنها داده، مى ‏گیرند. بی‌گمان آنها پیش از این نیکوکار بودند و اندکی از شب را می‌خوابیدند (ذاریات/۱۵-۱۷).

کسانی که بدی‌ها را مرتکب  شده‌اند، جزای هر بدی مانند آن است و خواری آنها را فرو می‌گیرد. در برابر خدا هیچ نگاه‌دارنده‌ای ندارند. گویی چهره‌هایشان با پاره‌ای از شبِ تار، پوشیده شده‌ است. آنان یاران آتش هستند. در آن جاودانه خواهند بود (یونس/۲۷). وقتی خوشگذرانان آنها (کافران) را به عذاب گرفتیم، به ناگاه فریاد زاری برمی‌آورند. [به آنها گفته می‌شود:] امروز فریاد زاری برنیاورید. بی‌تردید از جانب ما یاری نخواهید شد. در حقیقت آیات من بر شما خوانده شد و شما بودید که به عقب‌ بر‌می‌گشتید، در حالی‌که از آن تکبّر می‌ورزیدید و در گفتگوهای شبانه از آن بدگویی می‌کردید (مومنون/۶۴-۶۷). کسانی که در آتش هستند، به نگهبانان جهنّم می‌گویند: پروردگار خود را بخوانید تا یک روز از این عذاب را به ما تخفیف دهد (غافر/۴۹). کسانی که مستضعف بودند، به کسانی که استکبار می‌ورزیدند، می‌گویند: بلکه نیرنگ شب و روز [شما بود] آن‌گاه که به ما فرمان می‌دادید که به خدا کافر شویم و برای او همتایانی قرار دهیم (سبأ/۳۳).

شب و روز- اقوام، [نوح به قوم خود گفت:] جز خدا را نپرستید. به‌راستی من از عذاب روزى دردناک بر شما بیمناک هستم (هود/۲۶). [نوح] گفت: پروردگارا، من قوم خود را شب و روز دعوت کردم (نوح/۵). [پسر نوح] گفت: به زودی به کوهی پناه می‌برم که من را از آب در امان می‌دارد. گفت: امروز در برابر امر خدا، هیچ نگاهدارنده‌ای نیست مگر کسی که [خدا] بر او رحم کند (هود/۴۳).

ما بر آنان (قوم عاد) تندبادی سوزان در روزهایی شوم فرستادیم (فصّلت/۱۶). ما بر آنان تندبادی سوزان در روزی شوم پیاپی فرستادیم (قمر/۱۹). خدا آن را هفت شب و هشت روزِ پیاپی بر آنان مسلّط کرد (حاقّه/۷).

[قوم صالح] گفتند: با یکدیگر سوگند بخورید که بی‌تردید به او و کسانِ او شبانه، حمله می‌کنیم (نمل/۴۹). [صالح] گفت: این مادّه شتری است که سهمی از آب برای او و سهم آب روز معیّنی برای شما است. اسیبی به او نرسانید که عذاب روزی بزرگ شما را می‌گیرد (شعراء/۱۵۵-۱۵۶). آن را پی کردند. [صالح] گفت: سه روز در خانه‌هایتان برخوردار شوید. این وعده‌ای است که دروغ نیست (هود/۶۵).

چون شب بر او (ابراهیم) پرده افکند، ستاره‌ای دید، گفت: این پروردگار من است (انعام/۷۶). [خدا به ابراهیم فرمود:] در میان مردم براى حج بانگ برآور تا … نام خدا را در روزهاى معلومى بر آن‌چه از چهارپایان زبان‏بسته‏اى که روزى آنان کرده است، ببرند (حج/۲۷-۲۸).

چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند، از آمدن آنها ناراحت شد و دستش از حمایت آنها کوتاه شد و گفت: این [روز]، روز سختی است (هود/۷۷). [فرستادگان  به لوط گفتند:] در پاسی از شب، خانواده‌ات را حرکت ده (هود/۸۱؛ حجر/۶۵).

پادشاه گفت: او (یوسف) را نزد من آورید تا او را خاصّ خود کنم پس چون با او به سخن پرداخت، گفت: تو امروز نزد ما با منزلت و امین هستى (یوسف/۵۴). [یوسف به برادران خود] گفت: امروز بر شما سرزنشى نیست. ‏خدا شما را مى‏آمرزد و او مهربانترین مهربانان است (یوسف/۹۲).

او (شعیب) را تکذیب کردند و عذاب روز ابر [آتش‌بار] آنان را فرا گرفت. به‌راستى آن، عذاب روزى بزرگ بود. بی‌تردید در این نشانه‌ای است و بیشتر آنان مومن نبودند (شعراء/۱۸۹-۱۹۰).

بی‌تردید موسی را با آیات خود فرستادیم که قوم خود را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون آور و روزهای خدا را به آنها یادآوری کن. بی‌گمان در این، برای هر شکیبای سپاسگزاری نشانه‌هایی است (ابراهیم/۵). [موسی] گفت: موعد شما روز جشن باشد که مردم پیش از ظهر، گرد آورده شوند (طه/۵۹). [فرعونیان گفتند:] نیرنگ خود را گرد آورید سپس به صف بیایید. در حقیقت، امروز هر کس برتری یافت، رستگار شده است (طه/۶۴). ساحران در وعده‌گاه روزی معلوم، گرد‌آوری‌ شدند (شعراء/۳۸). [خدا به موسی فرمود:] بندگان مرا در شب حرکت بده (دخان/۲۳). [خدا به فرعون فرمود:] امروز بدن تو را می‌رهانیم تا برای کسانی که از پی تو می‌آیند، نشانه‌ای باشد (یونس/۹۲). [مومنی از خاندان فرعون گفت:] اى قوم من، امروز، فرمانروایى از آنِ شما است و در زمین مسلّط هستید. … اى قوم من، من از مثل روز دسته‏ ها بر شما مى‏ ترسم مانند روش قوم نوح، عاد، ثمود و کسانى که پس از آنها بودند (غافر/۲۹-۳۱). با موسی چهل شب، قرار گذاشتیم (بقره/۵۱). با موسی سی شب، وعده‌ گذاشتیم و آن را با ده شب دیگر، تمام کردیم تا آن‌که وقتِ معیّنِ پروردگارش در چهل شب به سر آمد (اعراف/۱۴۲).

از آنها (بنی‌اسرائیل) درباره شهرى که کنار دریا بود، بپرس. آن‌گاه که در [روز] شنبه تجاوز مى‏ کردند. آن‌گاه که روز شنبه آنان ماهی‌هایشان به سوی آنها، روى آب مى ‏آمدند و روزهاى غیر شنبه به سوى آنان نمى ‏آمدند. این‌گونه ما آنان را به سبب آن‌که نافرمانى مى‏ کردند، مى ‏آزمودیم (اعراف/۱۶۳).

هنگامى که [طالوت ] با کسانى که همراه او ایمان آورده بودند، از آن [نهر] گذشتند، گفتند: ما امروز یاراى جالوت و سپاهیان او را نداریم. کسانى که به دیدار خدا یقین داشتند، گفتند: چه بسا گروهى اندک بر گروهى بسیار به اذن خدا پیروز شدند و خدا با شکیبایان است (بقره/۲۴۹).

آن کس که به شهرى که بر بام‌هایش یکسر فرو ریخته بود عبور کرد، گفت‏: چگونه خدا، [اهل‏] این [شهر] را پس از مرگشان زنده مى ‏کند؟ پس خدا، او را صد سال میراند. آن‌گاه او را برانگیخت‏. فرمود‏: چقدر درنگ کردى‏؟ گفت‏: یک روز یا پاره ‏اى از روز را درنگ کردم‏. گفت‏: بلکه صد سال درنگ کردى‏.‏ (بقره/۲۵۹).

[خدا به زکریّا] فرمود: نشانه تو این است که سه روز با مردم جز به اشاره، سخن نمی‌توانی گفت. پروردگارت را یاد کن و شامگاهان و بامدادان او را تسبیح بگوی (آل‌عمران/۴۱). نشانه تو این است که سه شبانه [روز] با این‌که سالم هستی با مردم سخن نمی‌توانی گفت پس، از محراب بر قوم خود درآمد و به آنان اشاره کرد که بامداد و شامگاه تسبیح بگویید (مریم/۱۰-۱۱).

درود بر او (یحیی)، روزى که زاده شد و روزى که مى ‏میرد و روزى که زنده برانگیخته مى‏ شود (مریم/۱۵).

[خدا به مریم فرمود:] بخور و بنوش و دیده روشن دار پس اگر کسى از آدمیان را دیدى، بگو، من براى رحمان روزه نذر کرده‏ ام و امروز هرگز با انسانى سخن نخواهم گفت (مریم/۲۶). [عیسی گفت:] درود بر من، روزى که زاده شدم و روزى که مى‏ میرم و روزى که زنده برانگیخته مى‏ شوم (مریم/۳۳).

این چنین آنان (اصحاب کهف) را بیدار کردیم تا میان خود از یکدیگر بپرسند. گوینده‏ اى از آنان گفت: چقدر مانده ‏اید؟ گفتند: روزى یا پاره‏ اى از روز را مانده ‏ایم. گفتند: پروردگارتان به آن‌چه مانده ‏اید، داناتر است (کهف/۱۹).

میان آنان (مردم سبأ) و میان آبادی‌هایی که در آنها برکت نهاده بودیم، شهرهایی متّصل به هم قرار داده بودیم و در میان آنها مسافت را به اندازه، مقرّر داشته‌ بودیم. در آنها شب‌ها و روزها آسوده‌‌خاطر بگردید (سبأ/۱۸).

از میان اهل‌کتاب، گروهی درستکار هستند که آیات خدا را در طول شب می‌خوانند در حالی‌که سجده می‌کنند (آل‌عمران/۱۱۳).

پس [صاحبان باغ] به راه افتادند، در حالی‌که آهسته به هم مى ‏گفتند: امروز نباید در باغ، بینوایى بر شما وارد شود (قلم/۲۳-۲۴).

بی‎‌تردید ما آن (قرآن) را در شبی مبارک نازل کردیم. بی‌گمان ما بیم‌دهنده بودیم. در آن (شب) هر کار حکیمانه‌ای از هم جدا می‌شود (دخان/۳-۴). به‌راستی ما آن را در شب قدر نازل کردیم. تو چه دانی که شب قدر چیست؟ شب قدر از هزار ماه بهتر است. در آن (شب) فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان، برای هر کاری فرود آیند. آن (شب) تا هنگام برآمدن سپیده‌دم، سلامت است (قدر/۱-۵). منزّه است آن که بنده خود را شبی از مسجدالحرام به سوی مسجدالاقصی که پیرامون آن را برکت داده‌ایم، سیر داد تا از نشانه‌های خود به او نشان دهیم (اسراء/۱).

[بگو، خدایا،] شب را به روز در‌می‌آوری و روز را به شب در‌می‌آوری (آل‌عمران/۲۷). در دو طرف روز و نخستین ساعات شب، نماز را برپا‌ دار. به‌راستی نیکی‌ها، بدی‌ها را از بین می‌برد. این برای یادکنندگان، یادکردی است (هود/۱۱۴). بخشی از شب را برای او (پروردگارت)، سجده کن و او را شبی طولانی تسبیح بگوی (انسان/۲۶). بر آن‌چه مى‏گویند، شکیبا باش و پیش از برآمدن خورشید و قبل از غروب آن، با ستایش پروردگارت، تسبیح بگوى. برخی از ساعات شب و اطراف روز تسبیح بگوی. باشد که خشنود شوی (طه/۱۳۰). ای جامه به خود پیچیده، شب را برخیز مگر اندکی، نیمی از شب یا اندکی از آن را بکاه یا بر آن بیفزای و قرآن را شمرده‌شمرده بخوان (مزّمّل/۱-۴). پاسی از شب را با آن، زنده ‌بدار تا برای تو نافله‌ای باشد. امید که پروردگارت تو را به مقامی محمود برساند (اسراء/۷۹). بی‌گمان برخاستن شب، باثبات‌تر و گفتار [در آن] استوارتر است. تو را در روز، آمد و شدی طولانی است پس نام پروردگار خود را یاد کن و تنها به او بپرداز (مزّمّل/۶-۸). پروردگارت را هنگامی که برمی‌خیزی، به ستایش تسبیح گوی و پاره‌ای از شب و به هنگام پشت‌کردن ستارگان، او را تسبیح بگوی (طور/۴۸-۴۹). در حقیقت پروردگارت می‌داند که تو و گروهی از کسانی که با تو هستند، نزدیک به دو‌سوم از شب یا نصف آن یا یک‌سوّم آن را بر‌می‌خیزی. خدا است که شب و روز را اندازه‌گیری می‌کند. می‌داند که هرگز نمی‌توانید آن را حساب کنید پس به شما رو کرد پس هر چه از قرآن میسّر است، بخوانید (مزّمّل/۲۰). در انتظار روزى باش که آسمان دودى آشکار بیاورد که مردم را می‌پوشاند. این است عذاب دردناک (دخان/۹-۱۰). تو چه می‌دانى آن گردنه چیست؟ بنده ‏اى را آزادکردن یا طعام‏ دادن در روز قحطی به یتیمى خویشاوند یا بینوایى خاک‏نشین …  (بلد/۱۲-۱۷). به کسانى که ایمان آورده ‏اند بگو، تا از کسانى که به روزهاى خدا امید ندارند، درگذرند تا [خدا] هر گروهى را به سبب آن‌چه مرتکب شده ‏اند، جزا دهد (جاثیه/۱۴).

[برخی از مردم] می‌گویند: فرمانبردار هستیم. چون از نزد تو بیرون بروند، شبانه گروهی از آنها جز آن‌چه می‌گویند، در سر می‌پرورند. خدا آن‌چه را شبانه در سر‌ می‌پرورند، می‌نویسد. از آنها روی بگردان و بر خدا توکل کن (نساء/۸۱). هرگز در آن جا (مسجد ضرار) نایست زیرا مسجدى که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده، سزاوارتر است که در آن [به نماز] بایستى (توبه/۱۰۸). همان‌گونه که پیامبران اولوالعزم صبر کردند، صبر کن و برای آنان شتاب نکن. روزی که آن‌چه را وعده داده می‌شوند، بنگرند، گویی که آنها جز ساعتی از روز را در [در دنیا] نمانده‌اند. [این] ابلاغی است (احقاف/۳۵). بگو، به من خبر دهید اگر عذاب او شب یا روز به شما برسد، مجرمان چه ‌چیزی از او به شتاب می‌خواهند (یونس/۵۰)؟ بگو، چه کسی شما را شب و روز از [عذاب] رحمان حفظ می‌کند؟ بلکه آنان از یاد پروردگار خود روی‌گردان هستند (انبیاء/۴۲). نشانه ‏ها و هشدارها، گروهى را که ایمان نمى ‏آورند، سود نمی‌دهد پس آیا جز مانند روزهاى کسانى را که پیش از آنان درگذشتند، انتظار مى‏ برند؟ بگو، منتظر باشید که من نیز با شما از منتظران هستم (یونس/۱۰۱-۱۰۲). آیا کسانى را که بهره ‏اى از کتاب به آنها داده شد، ندیدی که چون به سوى کتاب خدا دعوت مى ‏شوند تا میان آنها حکم کند، آن‌گاه گروهى از آنان در حالی‌که اعراض می‌کنند، روى برمى ‏تابند؟ این بدان سبب است که آنان می‌گفتند: هرگز آتش جز چند روزى به ما نخواهد رسید و آن‌چه را برمی‌بافتند، آنان را در دینشان فریفته است (آل‌عمران/۲۳-۲۴).

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، هر گاه [در میدان جنگ] با انبوه کافران روبرو شدید، هرگز به آنها پشت نکنید. هر کس در آن روز به آنان (کافران) پشت کند مگر [با هدف] کناره ‏گیرى براى جنگ [مجدّد] یا پیوستن به گروهی [دیگر از همرزمانش] باشد، بی‌تردید به خشم خدا گرفتار خواهد شد و جایگاه او جهنّم است و بد سرانجامى است (انفال/۱۵-۱۶). شیطان اعمال آنان (مشرکان) را برای آنان [در بدر] آراست و گفت: امروز هیچ کس از این مردم بر شما پیروز نخواهد شد و من پناه شما هستم پس هنگامى که دو گروه یکدیگر را دیدند، [شیطان] به عقب برگشت و گفت: من از شما بیزار هستم. من چیزى را مى‏ بینم که شما نمى‏ بینید. من از خدا بیمناک هستم و خدا سخت ‏کیفر است (انفال/۴۸). کسانی از شما که روز برخورد دو گروه پشت کردند، در حقیقت جز این نبود که شیطان آنان را به سبب پاره‏اى از آن‌چه مرتکب شده بودند، لغزانید. بی‌تردید خدا از ایشان درگذشت (آل‌عمران/۱۵۵). آن‌چه روز برخورد دو گروه، [در جنگ اُحد] به شما رسید، به اذن خدا بود تا مومنان را معلوم کند و تا کسانى را که دورویى کردند نیز معلوم کند. به آنان گفته شد: بیایید در راه خدا بجنگید یا دفاع کنید. گفتند: اگر جنگ مى‏ دانستیم، بی‌تردید از شما پیروى مى‏ کردیم. آنان در آن روز به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان. با دهان‌های خود چیزى مى‏ گویند که در دل‌هایشان نیست. خدا به آن‌چه پنهان می‌کنند، داناتر است (آل‌عمران/۱۶۶-۱۶۷).

بی‌تردید خدا شما را در مواضع بسیارى یارى کرده است و نیز در روز حنین، آن‌گاه که تعداد زیادتان شما را به شگفت آورده بود ولى هرگز از شما چیزی را دفع نکرد و زمین با همه فراخى بر شما تنگ شد  سپس در حالى‌که پشت کرده بودید، برگشتید. آن‌گاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مومنان فرود آورد و سپاهیانى فرستاد که آنها را نمى‏ دیدید و کسانى را که کفر ورزیدند عذاب کرد. این سزاى کافران است (توبه/۲۵-۲۶). [این] اعلامى است از جانب خدا و پیامبرش به مردم در روز حجّ اکبر که خدا و فرستاده او از مشرکان بیزار هستند پس اگر توبه کنید آن براى شما بهتر است و اگر روى بگردانید پس بدانید شما ناتوان‌کننده خدا نیستید. کسانى را که کفر ورزیدند از عذابى دردناک خبر ده مگر آن کسانی از مشرکانى که با آنان پیمان بسته‏ اید سپس از [پیمان] شما چیزى نکاسته و کسى را بر ضدّ شما پشتیبانى نکرده ‏اند پس پیمان آنها را تا پایان مدّتشان تمام کنید. به‌یقین خدا متّقین را دوست دارد (توبه/۳-۴). بی‌تردید ‏شما بر [آثار] آنان (قوم لوط) صبحگاهان و در شب مى‏ گذرید. آیا نمی‌اندیشید (صافّات/۱۳۷-۱۳۸)؟ به‌راستی خدا خیانتگر گناه‌پیشه را دوست ندارد. [آنها خیانت خود را] از مردم پنهان می‌کنند و از خدا پنهان نمی‌دارند، در حالی‌که او با آنها است، هنگامی که شبانه به گفتاری که خدا خشنود نیست، می‌پردازند. خدا به آن‌چه می‌کنند، احاطه دارد (نساء/۱۰۷-۱۰۸).

رومیان شکست ‏خوردند. در نزدیکترین سرزمین و بعد از شکستشان در ظرف چند سالى به زودى پیروز خواهند شد. کار در گذشته و آینده از آنِ خداست. در آن روز است که مومنان از یارى خدا شاد مى‏ شوند (روم/۲-۴).

ما این روزها را میان مردم مى‏ گردانیم تا خدا کسانى را که ایمان آورده ‏اند، معلوم بدارد و از میان شما گواهانى بگیرد. خدا ستمکاران را دوست ندارد و تا خدا کسانى را که ایمان آورده ‏اند خالص گرداند و کافران را نابود کند (آل‌عمران/۱۴۰-۱۴۱).

اوقات

وَ النَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا* وَ اللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا (شمس/۳-۴) وَ الضُّحَى* وَ اللَّيْلِ إِذَا سَجَى (ضحی/۱-۲) وَ اللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى* وَ النَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى (لیل/۱-۲) وَ اللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ* وَ الصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ (مدثّر/۳۳-۳۴) وَ اللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ (تکویر/۱۷) وَ لَيَالٍ عَشْرٍ* وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ* وَ اللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ* هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ (فجر/۲-۵)؟

كُلَّ يَوْمٍ هُوَ (خدا) فِي شَأْنٍ (الرّحمن/۲۹) هُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (انبیاء/۳۳) لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَ لَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (یس/۴۰) مِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ (فصّلت/۳۷) [الله] أَغْطَشَ لَيْلَهَا (السماء) وَ أَخْرَجَ ضُحَاهَا (نازعات/۲۹) يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُوْلِي الْأَبْصَارِ (نور/۴۴) يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَ يُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ (زمر/۵) إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي … يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا (اعراف/۵۴) هُوَ الَّذِي … يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (رعد/۳) وَ آيَةٌ لَّهُمْ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ (یس/۳۷) يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ (فاطر/۱۳؛ حدید/۶) مَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ* ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ (حج/۶۰-۶۱) أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ (لقمان/۲۹) هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا (فرقان/۶۲) لَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (مومنون/۸۰) إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ اخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ لآيَاتٍ لِّأُوْلِي الألْبَابِ (آل‌عمران/۱۹۰) [إِنَّ فی] اخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ … لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (بقره/۱۶۴؛ جاثیه/۵) إِنَّ فِي اخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ … لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ (یونس/۶).

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ (غافر/۶۱) هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُواْ فِيهِ وَ النَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (یونس/۶۷) مِن رَّحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (قصص/۷۳) جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا (انعام/۹۶) أَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (نمل/۸۶) وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَ جَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ وَ لِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَ  الْحِسَابَ وَ كُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا (اسراء/۱۲) مِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُم بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ ابْتِغَاؤُكُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (روم/۲۳) هُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَ يَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ (انعام/۶۰) هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَ النَّوْمَ سُبَاتًا وَ جَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا (فرقان/۴۷) جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا* وَ جَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا (نبأ/۱۰-۱۱) سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ (ابراهیم/۳۳؛ نحل/۱۲) إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (نحل/۱۲) لَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ (انعام/۱۳).

إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ (یونس/۳؛ اعراف/۵۴) هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ (حدید/۴) اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ (سجده/۴) [هو] الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ (فرقان/۵۹) وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ مَا مَسَّنَا مِن لُّغُوبٍ (ق/۳۸) وَ هُوَ الَّذِي خَلَق السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا (هود/۷) فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ (فصّلت/۱۲) قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَ تَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ* وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَ بَارَكَ فِيهَا وَ قَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاء لِّلسَّائِلِينَ (فصّلت/۹-۱۰).

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَات وَ الأَرْضَ (توبه/۳۶).

وَ جَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ الأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَ يَوْمَ إِقَامَتِكُمْ (نحل/۸۰) وَ هُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَ غَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَ آتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿انعام/۱۴۱) إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الأَنْعَامُ حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَآ أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (یونس/۲۴) وَ كَم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا فَجَاءهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَآئِلُونَ (اعراف/۴) أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَ هُمْ نَآئِمُونَ* أَوَ أَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَ هُمْ يَلْعَبُونَ (اعراف/۹۷-۹۸) قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَاء أَفَلَا تَسْمَعُونَ* قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ أَفَلَا تُبْصِرُونَ (قصص/۷۱-۷۲)

فَالَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ هُمْ لَا يَسْأَمُونَ (فصّلت/۳۸) مَنْ عِندَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَ لَا يَسْتَحْسِرُونَ* يُسَبِّحُونَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ (انبیاء/۱۹-۲۰) [عبادالرّحمن] الَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَ قِيَامًا (فرقان/۶۴) إِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ* أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاء اللَّيْلِ سَاجِدًا وَ قَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ يَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ (زمر/۸-۹) مَّثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لاَّ يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلاَلُ الْبَعِيدُ (ابراهیم/۱۸).

سَوَاءٌ [لله] مِّنكُم مَّنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَ مَن جَهَرَ بِهِ وَ مَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍ بِاللَّيْلِ وَ سَارِبٌ بِالنَّهَارِ (رعد/۱۰).

اللیل و النّهار- الاحکام، حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الْدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَ مَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّيَةُ وَ النَّطِيحَةُ وَ مَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَكَّيْتُمْ وَ مَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ أَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا  (مائده/۳) الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَ طَعَامُ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَ طَعَامُكُمْ حِلُّ لَّهُمْ وَ الْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَ لاَ مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَ مَن يَكْفُرْ بِالإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِي الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ (مائده/۵) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ* فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (جمعه/۹-۱۰) أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ (بقره/۱۸۴) فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَ مَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ (بقره/۱۸۵).

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَ عَفَا عَنكُمْ فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ وَ كُلُواْ وَ اشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّليْلِ وَ لاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (بقره/۱۸۷).

وَ اذْكُرُواْ اللّهَ فِي أَيَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَن تَأَخَّرَ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقَى (بقره/۲۰۳) فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ  (بقره/۱۹۶).

وَ اعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿انفال/۴۱).

لاَ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَ لَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ ﴿مائده/۸۹).

الليل و النّهار– آخرة، وَ لَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ ﴿انعام/۹۳) يُدَبِّرُ [الله] الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ (سجده/۵) إِنَّ يَوْمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ (حج/۴۷) كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا (الساعه) لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا (نازعات/۴۶) يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُواْ إِلاَّ سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ (یونس/۴۵) يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ وَ نَحْشُرُ الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ زُرْقًا* يَتَخَافَتُونَ بَيْنَهُمْ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا عَشْرًا* نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذْ يَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِيقَةً إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا يَوْمًا (طه/۱۰۲-۱۰۴) قَالَ [الله من خفّت موازینه فی جهنّم] كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ* قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلْ الْعَادِّينَ* قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (مومنون/۱۱۲-۱۱۴).

[فی الجنه] لَهُمْ (من تاب و امن و عمل صالح) رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَ عَشِيًّا (مریم/۶۲) [قیل من اوتی کتابه بیمینه] كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ (حاقّه/۲۴) إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ* آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُحْسِنِينَ* كَانُوا قَلِيلًا مِّنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ (ذاریات/۱۵-۱۷).

وَ الَّذِينَ كَسَبُواْ السَّيِّئَاتِ جَزَاء سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللّهِ مِنْ عَاصِمٍ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ اللَّيْلِ مُظْلِمًا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (یونس/۲۷) إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِم (كافرين) بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ* لَا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ* قَدْ كَانَتْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ تَنكِصُونَ* مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ (مومنون/۶۴-۶۷) قَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ (غافر/۴۹) قَالَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَا أَن نَّكْفُرَ بِاللَّهِ وَ نَجْعَلَ لَهُ أَندَادًا (سبأ/۳۳).

الليل و النّهار- الاقوام، [قال نوح لقومه] أَن لاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ اللّهَ إِنِّيَ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ (هود/۲۶) قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلًا وَ نَهَارًا (نوح/۵) قَالَ [ابن نوح] سَآوِي إِلَى جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاء قَالَ لاَ عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللّهِ إِلاَّ مَن رَّحِمَ (هود/۴۳).

فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ (قوم عاد) رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ (فصّلت/۱۶) إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ (قمر/۱۹) سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَ ثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا (حاقّه/۷)

قَالُوا [قوم صالح] تَقَاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ (نمل/۴۹) قَالَ [الصالح] هَذِهِ نَاقَةٌ لَّهَا شِرْبٌ وَ لَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ* وَ لَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ (شعراء/۱۵۵-۱۵۶) فَعَقَرُوهَا (الناقه) فَقَالَ [الصالح] تَمَتَّعُواْ فِي دَارِكُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ ذَلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ (هود/۶۵).

فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ (ابراهیم) اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي (انعام/۷۶) [قال الله لابراهیم] وَ أَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ … يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ (حج/۲۷-۲۸).

وَ لَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَ ضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ (هود/۷۷) [قالوا الرسل لوط] فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّيْلِ (هود/۸۱؛ حجر/۶۵).

وَ قَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ (یوسف) أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مِكِينٌ أَمِينٌ (یوسف/۵۴) قَالَ [یوسف لاخوته] لاَ تَثْرَيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللّهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ (یوسف/۹۲).

فَكَذَّبُوهُ (شعیب) فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ* إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَ مَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (شعراء/۱۸۹-۱۹۰).

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (ابراهیم/۵) قَالَ [موسی] مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَ أَن يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى (طه/۵۹) [قال آل فرعون] فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَ قَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى (طه/۶۴) فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ (شعراء/۳۸) [قال الله لموسی] فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا (دخان/۲۳) [قال الله لفرعون] فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً (یونس/۹۲) [قال مومن من آل فرعون] يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ … يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ* مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ (غافر/۲۹-۳۱) وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً (بقره/۵۱) وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً (اعراف/۱۴۲).

و اَسْأَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِ إِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا وَ يَوْمَ لاَ يَسْبِتُونَ لاَ تَأْتِيهِمْ كَذَلِكَ نَبْلُوهُم بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ (اعراف/۱۶۳).

فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ (طالوت) وَ الَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَ جُنودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (بقره/۲۴۹).

أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَ هِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِي هَذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللّهُ مِئَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِئَةَ عَامٍ (بقره/۲۵۹).

قَالَ [الله زکریا] آيَتُكَ أَلاَّ تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ إِلاَّ رَمْزًا (آل‌عمران/۴۱) قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَ لَيَالٍ سَوِيًّا* فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَن سَبِّحُوا بُكْرَةً وَ عَشِيًّا (مریم/۱۰-۱۱).

وَ سَلَامٌ عَلَيْهِ (یحیی) يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا (مریم/۱۵).

[قال الله مریم] فَكُلِي وَ اشْرَبِي وَ قَرِّي عَيْنًا فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنسِيًّا (مریم/۲۶) [قال عیسی] السَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَ يَوْمَ أَمُوتُ وَ يَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا (مریم/۳۳).

وَ كَذَلِكَ بَعَثْنَاهُمْ (اصحاب الکهف) لِيَتَسَاءلُوا بَيْنَهُمْ قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ (کهف/۱۹).

جَعَلْنَا بَيْنَهُمْ (اهل السبأ) وَ بَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَ قَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَ أَيَّامًا آمِنِينَ (سبأ/۱۸).

مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَآئِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللّهِ آنَاء اللَّيْلِ وَ هُمْ يَسْجُدُونَ (آل‌عمران/۱۱۳).

فَانطَلَقُوا [اصحاب الجنه] وَ هُمْ يَتَخَافَتُونَ* أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌ (قلم/۲۳-۲۴).

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ (القرآن) فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ* فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ (دخان/۳-۴) إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ* وَ مَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ* لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ* تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ* سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ (قدر/۱-۵) سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا (اسراء/۱).

[قل اللّهم] تُولِجُ اللَّيْلَ فِي الْنَّهَارِ وَ تُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ (آل‌عمران/۲۷) وَ أَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَ زُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ (هود/۱۱۴) مِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا (انسان/۲۶) فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِهَا وَ مِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى (طه/۱۳۰) يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ* قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا* نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا* أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا (مزّمّل/۱-۴) وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا (اسراء/۷۹) إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطًْا وَ أَقْوَمُ قِيلًا* إِنَّ لَكَ فِي اَلنَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا* وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا (مزّمّل/۶-۸) وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ* وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبَارَ النُّجُومِ (طور/۴۸-۴۹) إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَ طَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَ اللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ (مزّمّل/۲۰) فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاء بِدُخَانٍ مُّبِينٍ* يَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ (دخان/۹-۱۰) وَ مَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ* فَكُّ رَقَبَةٍ* أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ* يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ* أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ* … (بلد/۱۲-۱۷) قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُون أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما كَانُوا يَكْسِبُونَ (جاثیه/۱۴)

وَ يَقُولُونَ (من النّاس) طَاعَةٌ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنْ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٌ مِّنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ وَ اللّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ (نساء/۸۱) لاَ تَقُمْ فِيهِ (مسجدا ضرارا) أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ (توبه/۱۰۸) فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ (احقاف/۳۵) قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ (یونس/۵۰) قُلْ مَن يَكْلَؤُكُم بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ مِنَ الرَّحْمَنِ بَلْ هُمْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِم مُّعْرِضُونَ (انبیاء/۴۲) وَ مَا تُغْنِي الآيَاتُ وَ النُّذُرُ عَن قَوْمٍ لاَّ يُؤْمِنُونَ* فَهَلْ يَنتَظِرُونَ إِلاَّ مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِهِمْ قُلْ فَانتَظِرُواْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ (یونس/۱۰۱-۱۰۲) أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوْتُواْ نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُدْعَوْنَ إِلَى كِتَابِ اللّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِّنْهُمْ وَ هُم مُّعْرِضُونَ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ وَ غَرَّهُمْ فِي دِينِهِم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ (آل‌عمران/۲۳-۲۴).

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ زَحْفًا فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ* وَ مَن يُوَلِّهِمْ (الکافرین) يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَ مَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ (انفال/۱۵-۱۶) وَ إِذْ زَيَّنَ لَهُمُ (مشرکین) الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَ قَالَ لاَ غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإ ِنِّي جَارٌ لَّكُمْ فَلَمَّا تَرَاءتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لاَ تَرَوْنَ إِنِّيَ أَخَافُ اللّهَ وَ اللّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (انفال/۴۸) إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْاْ مِنكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُواْ وَ لَقَدْ عَفَا اللّهُ عَنْهُمْ (آل‌عمران/۱۵۵) وَ مَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللّهِ وَ لِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ* وَ لْيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُواْ وَ قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْاْ قَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَوِ ادْفَعُواْ قَالُواْ لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لاَّتَّبَعْنَاكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلإِيمَانِ يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ (آل‌عمران/۱۶۶-۱۶۷).

لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَ ضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ* ثُمَّ أَنَزلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَ عذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَ ذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ (توبه/۲۵-۲۶) وَ أَذَانٌ مِّنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأَكْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ وَ رَسُولُهُ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَ إِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللّهِ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* إِلاَّ الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَ لَمْ يُظَاهِرُواْ عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّواْ إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (توبه/۳-۴) وَ إِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِم (اثر قوم لوط) مُّصْبِحِينَ* وَ بِاللَّيْلِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (صافّات/۱۳۷-۱۳۸) إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمًا* يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَ لاَ يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللّهِ وَ هُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لاَ يَرْضَى مِنَ الْقَوْلِ وَ كَانَ اللّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطًا (نساء/۱۰۷-۱۰۸).

غُلِبَتِ الرُّومُ* فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَ هُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ* فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَ مِن بَعْدُ وَ يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ (روم/۲-۴).

وَ تِلْكَ الأيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ يَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاء وَ اللّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ* وَ لِيُمَحِّصَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ يَمْحَقَ الْكَافِرِينَ (آل‌عمران/۱۴۰-۱۴۱).