پشیمانی، ندامت، این مفهوم از ریشۀ نَدِمَ ۷ بار و آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: انسانها گاه اعمالی را انجام میدهند که باعث پشیمانی آنها میشود. پشیمانی به هنگام عذاب سودی ندارد.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، اگر فاسقی برای شما خبری آورد، بررسی کنید تا مبادا به نادانی گروهی را آسیب رسانید. آنگاه به آنچه کردهاید، پشیمان شوید (حجرات/۶). بیماردلان را میبینی که در دوستی با یهود و نصارا میشتابند و میگویند: میترسیم حادثۀ بدی برای ما پیش آید. امید که خدا پیروزی یا حادثۀ دیگری از جانب خود پیش آورد تا این گروه از آنچه در دل نهان داشتند، پشیمان شوند (مائده/۵۲).
نفسِ [پسر آدم]، وی را به قتل برادرش ترغیب نمود. او را کشت و از زیانکاران شد … و سرانجام پشیمان گردید (مائده/۳۱،۳۰).
پیامبرِ نسلی که بعد از نوح آمد، گفت: پروردگارا، مرا در برابر تکذیب آنها یاری کن. پروردگار گفت: به زودی سخت پشیمان خواهند شد. آن گاه به حق بانگی آسمانی آنان را فروگرفت و ما آنان را چون خاشاک گردانیدیم (مومنون/۴۱،۴۰،۳۱).
قوم ثمود ماده شتر را کشتند ولی پس از [دیدن نشانههای عذاب] پشیمان شدند. آنگاه عذاب آنها را فروگرفت (شعراء/۱۵۷-۱۵۸).
قوم موسی پس از پرستش گوساله، پشیمان شدند و دانستند که به یقین گمراه شدهاند. گفتند: اگر پروردگار ما به ما رحم نکند و ما را نبخشاید، قطعاً از زیانکاران خواهیم بود (اعراف/۱۴۹،۱۴۸).
اگر برای هر کس که ستم کرده، آنچه در زمین است، میبود، قطعاً آن را برای نجات خود [از عذاب] میداد. هنگامی که عذاب را ببینند، پشیمانی خود را اظهار کنند (یونس/۵۴). آنان که به زبونی کشیده شدهاند به مستکبران میگویند: نیرنگ شب و روز شما بود. آنگاه که به ما فرمان میدادید تا به خدا کافر شویم و برای او همتایانی قرار دهیم. هنگامی که عذاب را میبینند پشیمانی خود را اظهار میکنند (سبأ/۳۳).
اطلاعات بیشتر: توبه، حسرت