مادر، زن دارای فرزند، این مفهوم با واژه «اُم» ۲۸ بار و از مادّه «و ل د» ۲۳ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: خدا شما را در شکمهاى مادرانتان خلق کرد و از شکم مادرانتان در حالىکه چیزى نمىدانستید، بیرون آورد مادر با تحمّل رنج، شما را حمل کرد و به دنیا آورد. باربرداشتن و دوران شیر دادن، سى ماه است. اگر پدر و مادر بخواهند برای کودک دایه بگیرند، گناهی بر آنان نیست. خوراک و پوشاک مادران به طور شایسته، بر عهده پدر است. هیچ مادرى نباید به سبب فرزند خود زیان ببیند. انسان را به نیکی درباره پدر و مادر خود سفارش کردیم که سپاسگزار من و پدر و مادر خود باش و در دنیا به خوبى با آنها معاشرت کن. اگر پدر و مادر بکوشند تا تو چیزی را شریک من کنی که به آن علم ندارى، از آنان اطاعت نکن. بر شما گناهی نیست که از خانههای مادرانتان بخورید. یکی از موارد انفاق، انفاق به پدر و مادر است. ازدواج با مادرانتان بر شما حرام شده است. چون یکى از شما را مرگ فرا رسد، اگر مالى بر جاى گذارد، براى پدر و مادر و خویشاوندان به طور شایسته وصیت کنید. بگو، پروردگارا، پدر و مادرم را رحمت کن، چنانکه من را در کودکی پرورش دادند. نوح و ابراهیم گفتند: پروردگارا، پدر و مادر ما را بیامرز. در آن روز انسان از پدر و مادر خود هم مىگریزد. [خدا] شما را در شکمهاى مادرانتان آفرینشى پس از آفرینشى در تاریکیهاى سهگانه خلق کرد (زمر/۶). خدا شما را از شکم مادرانتان در حالىکه چیزى نمىدانستید، بیرون آورد و براى شما شنوایی، چشمها و دلها قرار داد، باشد که سپاسگزارى کنید (نحل/۷۸). او از هنگامی که شما را از زمین پدید آورد و از آنگاه که جنینهایی در شکمهاى مادرانتان بودید، به شما داناتر است پس خود را پاک نشمارید. او به کسى که تقوا پیشه کرده، داناتر است (نجم/۳۲). انسان را درباره پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش با سستى بر روى سستى به او باردار شد. از شیرگرفتن او در دو سال است. [به او سفارش کردیم] که سپاسگزار من و پدر و مادر خود باش که بازگشت به سوى من است (لقمان/۱۴). انسان را به نیکیکردن به پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش با تحمّل رنج، او را حمل کرد و با تحمّل رنج او را به دنیا آورد. باربرداشتن و از شیرگرفتن او سى ماه است تا آنگاه که به رشد کامل خود و به چهل سالگی برسد، مىگوید: پروردگارا، بر دلم بیفکن تا نعمتى را که به من و به پدر و مادرم ارزانى داشتهاى، سپاس گویم و کار شایستهاى انجام دهم که آن را میپسندی. فرزندانم را برای من شایسته گردان. بهراستی من به سوی تو توبه کردم و من از تسلیمشدگان هستم. اینان کسانى هستند که بهترین آنچه را انجام دادهاند، از آنان خواهیم پذیرفت و از بدیهایشان در زمره اهل بهشت درمیگذریم. [همان] وعده راستى که وعده داده میشدند (احقاف/۱۵-۱۶). خدا را بپرستید و چیزى را با او شریک نگردانید و به پدر و مادر نیکی کنید … که خدا کسى را که متکبّر فخرفروش است دوست ندارد (نساء/۳۶). پروردگار تو مقرّر کرد که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو، به پیری رسیدند، به آنها اُف نگو. آن دو را از خود نران. با آنها کریمانه سخن بگو. از سر مهربانى بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو، پروردگارا، آن دو را رحمت کن، چنانکه من را در کودکی پرورش دادند. پروردگار شما به آنچه در دلهاى خود دارید، آگاهتر است. اگر شایسته باشید بهراستی او برای بازگشتکنندگان، آمرزنده است (اسراء/۲۳-۲۵). به انسان، نیکىکردن به پدر و مادر خود را سفارش کردیم. اگر آن دو بکوشند تا تو چیزی را شریک من کنی که به آن علم ندارى، از آنان اطاعت نکن. بازگشت شما به سوى من است پس شما را به آنچه انجام مىدادید، باخبر خواهم کرد. کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادهاند، بیتردید آنان را در میان شایستگان درمىآوریم (عنکبوت/۸-۹). اگر آن دو بکوشند تا تو چیزی را شریک من کنی که به آن علم ندارى، از آنان اطاعت نکن. در دنیا به خوبى با آنان معاشرت کن و راه کسى را پیروى کن که به سوى من روی مىآورد. بازگشت شما به سوى من است پس شما را از آنچه انجام مىدادید، باخبر خواهم کرد (لقمان/۱۵). آن کس که به پدر و مادر خود گفت: اُف بر شما، آیا به من وعده مىدهید که [از قبر] بیرون آورده میشوم در حالیکه پیش از من نسلها گذشتند (و باز نیامدند)؟ آن دو (پدر و مادر) به خدا استغاثه مىکنند (و میگویند:) واى بر تو، ایمان بیاور. وعده خدا حق است. او میگوید: اینها جز افسانههاى پیشینیان نیست، آنان کسانى هستند که سخن [عذاب] بر آنها در میان گروههایی از جن و انس که پیش از آنان گذشتند، به حقیقت پیوست (احقاف/۱۷-۱۸). مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند. این براى کسى است که بخواهد دوران شیردادن را تمام کند. خوراک و پوشاک مادران به طور شایسته، بر عهده صاحب فرزند است. هیچ کس جز به اندازه توانش تکلیف نمىشود. هیچ مادرى نباید به سبب فرزند خود زیان ببیند و نه صاحب فرزندی به سبب فرزندش. بر وارث نیز همین [حکم] هست پس اگر پدر و مادر بخواهند با رضایت و مشورت یکدیگر کودک را [زودتر] از شیر بازگیرند، گناهى بر آن دو نیست. اگر خواستید براى فرزندان خود دایه بگیرید، بر شما گناهى نیست به شرط آنکه آنچه را که پرداخت آن را به عهده گرفتهاید، به طور شایسته بپردازید. از خدا پروا کنید و بدانید که خدا به آنچه انجام مىدهید، بینا است (بقره/۲۳۳). بر نابینا، لنگ، بیمار و بر شما ایرادى نیست که از خانههاى خودتان بخورید یا از خانههاى پدرانتان یا خانههاى مادرانتان … بر شما گناهی نیست که با هم یا پراکنده بخورید پس چون به خانهها وارد شدید، به یکدیگر سلام کنید. درودى است از نزد خدا که مبارک و پاکیزه است. خدا آیات را اینگونه براى شما بیان مىکند، باشد که بیندیشید (نور/۶۱). [ازدواج با] مادرانتان، … و مادرهایتان که به شما شیر دادهاند و خواهران شیری شما و مادران همسرانتان بر شما حرام شده است (نساء/۲۳). (خدا) آن همسرانتان را که ظِهار میکنید، (مىگویید: پشت تو چون پشت مادر من است)، مادران شما قرار نداده است و پسرخواندگانتان را پسران شما قرار نداده است. این سخن شما به زبان شما است. خدا حق را مىگوید و او به راه راست هدایت مىکند (احزاب/۴). کسانى از شما که زنان خود را ظهار مىکنند، آنان مادرانشان نیستند. مادران آنان تنها کسانى هستند که ایشان را زاییدهاند. بیتردید آنها سخنى زشت و باطل مىگویند. بهراستی خدا درگذرنده آمرزنده است (مجادله/۲). اى کسانى که ایمان آوردهاید، پیوسته به عدالت قیام کنید و براى خدا گواهى دهید هر چند به زیان خودتان یا پدر و مادر و خویشاوندان [شما] باشد … بدون تردید خدا به آنچه انجام مىدهید، آگاه است (نساء/۱۳۵). بر شما مقرّر شده است که چون یکى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى بر جاى گذارد، براى پدر و مادر و خویشاوندان به طور شایسته وصیت کند. [این] حقّى بر متّقین است (بقره/۱۸۰). برای آنچه پدر و مادر، خویشاوندان و کسانى که شما [با آنان] پیمان بستهاید بر جاى گذاشتهاند، براى هر یک [از مردان و زنان] وارثانى قرار دادهایم پس سهمشان را به آنان بدهید. بهراستی خدا بر هر چیزى گواه است (نساء/۳۳). براى مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان بر جاى گذاشتهاند، سهمى است و براى زنان نیز از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان بر جاى گذاشتهاند، سهمى است. خواه آن [مال]، کم باشد یا زیاد. [این] سهمی تعیین شده است … کسانی که اگر پس از خود فرزندان ناتوانى از خود بر جاى بگذارند بر آنان بیم دارند، باید [درباره یتیمان مردم] نیز بترسند پس باید از خدا پروا کنند و سخنى سنجیده بگویند (نساء/۷-۹). براى هر یک از پدر و مادر وى (متوفّى) یکششم از آنچه بر جای گذاشته است، میباشد. این در صورتى است که [متوفّى] فرزندى داشته باشد ولى اگر فرزندى نداشته باشد و [تنها] پدر و مادرش از او ارث میبرند، براى مادرش یکسوم است [و بقیه را پدر مىبرد]. اگر او برادرانى داشته باشد مادرش یک ششم مىبرد. [همه اینها] پس از انجام وصیتى است که به آن سفارش کرده یا دَینی [که باید استثنا شود]. شما نمىدانید پدران و فرزندانتان کدام یک براى شما سودمندتر هستند. فریضهای از جانب خدا است. بیگمان خدا داناى حکیم است (نساء/۱۱). مادر- اقوام، اى فرزندان آدم، شیطان شما را به فتنه نیندازد چنانکه پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند و لباسشان را از آنها برکند تا شرمگاههایشان را بر آنان نمایان کند (اعراف/۲۷). [نوح گفت:] پروردگارا، من و پدر و مادرم، هر مومنى که در خانه من وارد شود و مردان و زنان باایمان را بیامرز و جز بر هلاکت ستمکاران نیفزاى (نوح/۲۸). [ابراهیم گفت:] پروردگارا، روزى که حساب برپا مىشود، من و پدر و مادرم و مومنان را بیامرز (ابراهیم/۴۱). هنگامی که [یعقوب و خاندان او] بر یوسف وارد شدند، پدر و مادر خود را در کنار خود جای داد و گفت: به خواست خدا در امن و امان وارد مصر شوید. پدر و مادرش را بر تخت نشانید و [همه آنان] سجدهکنان بر روی، به زمین افتادند (یوسف/۹۹-۱۰۰). به مادر موسى وحى کردیم که او را شیر بده. چون بر او ترسیدی، او را در دریا بینداز و نترس و غم نخور که ما او را به تو بازمىگردانیم و او را از فرستادگان قرار مىدهیم. … همسر فرعون گفت: [این کودک] نور چشم من و تو خواهد بود. او را نکشید باشد که براى ما سودمند باشد یا او را به فرزندى بگیریم ولى آنها خبر نداشتند. دل مادر موسى تهى گشت. اگر قلب او را استوار نکرده بودیم تا از ایمانآورندگان باشد چیزى نمانده بود که آن را آشکار کند (قصص/۷-۱۰). او را به مادرش بازگردانیدیم تا چشمش روشن شود و غم نخورد و بداند که وعده خدا حق است ولى بیشترشان نمىدانند (قصص/۱۳). [خدا] فرمود: اى موسى، خواستهات به تو داده شد. بهراستى بار دیگر بر تو منّت نهادیم. هنگامى که به مادرت آنچه را [باید] وحى مىشد، وحى کردیم که او را در صندوقی بگذار سپس او را در دریای بیفکن تا دریا او را به ساحل اندازد. دشمن من و دشمن وى او را برگیرد. محبتی از خودم بر تو افکندم تا زیر نظر من پرورش یابى، آنگاه که خواهر تو مىرفت و مىگفت: آیا شما را بر کسى که عهدهدار او گردد دلالت کنم؟ پس تو را به سوى مادرت بازگردانیدیم تا دیدهاش روشن شود و غم نخورد (طه/۳۶-۴۰). [بندهای که خدا از نزد خود به او علم و رحمت داده بود و موسی] رفتند تا به نوجوانى برخوردند. [بنده ما] آن نوجوان را کشت. [موسى به او] گفت: آیا شخص بىگناهى را کشتى بدون اینکه کسى را [کشته باشد]؟ بهراستی کار ناپسندى مرتکب شدی … [بنده ما گفت:] امّا نوجوان، پدر و مادر او مومن بودند پس ترسیدیم آن دو را به طغیان و کفر بکشِد. پس خواستیم که پروردگارشان آن دو را به پاکتر و مهربانتر از او عوض دهد (کهف/۷۴-۸۱). [هارون به موسی] گفت: اى پسر مادرم، نه ریش من را بگیر و نه سرم را (طه/۹۴). گفت: اى فرزند مادرم، این قوم من را ناتوان یافتند و چیزى نمانده بود که من را بکشند پس مرا دشمنشاد نکن و من را با گروه ستمکاران قرار نده (اعراف/۱۵۰). [یاد کن] هنگامی که از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید، به پدر و مادر، خویشان، یتیمان و مستمندان احسان کنید … آنگاه جز اندکى از شما به حال اعراض روی برتافتید (بقره/۸۳). [سلیمان] از گفتار او (مورچه) تبسّمی شادمانه زد و گفت : پروردگارا، به من توفیق بده تا نعمتت را که به من و پدر و مادرم ارزانى داشتهاى، سپاس گزارم (نمل/۱۹). [یحیی] با پدر و مادر خود نیکوکار بود و زورگوی سرکش نبود. درود بر او روزى که زاده شد، روزى که مىمیرد و روزى که زنده برانگیخته مىشود (مریم/۱۴-۱۵). همسر عمران گفت: پروردگارا، آنچه در شکم خود دارم، نذر تو کردم تا آزادشده باشد پس، از من بپذیر که تو خود شنواى دانا هستى. چون فرزندش را بزاد، گفت: پروردگارا، من دختر زاییدهام و خدا به آنچه او زایید، داناتر بود. پسر چون دختر نیست. من او را مریم نامیدم و او و فرزندانش را از شیطان راندهشده به تو پناه مىدهم (آلعمران/۳۵-۳۶). [مریم] در حالىکه او (عیسی) را در آغوش گرفته بود به نزد قومش آورد. گفتند: اى مریم، به راستى کار بسیار ناپسندى آوردهای. اى خواهر هارون، پدر تو مرد بدى نبود و مادرت نیز بدکاره نبود (مریم/۲۷-۲۸). [عیسی در گهواره گفت: خدا] من را نسبت به مادرم نیکوکار کرده و زورگو و نافرمانم قرار نداده است. درود بر من روزى که زاییده شدم و روزى که مىمیرم و روزى که زنده برانگیخته مىشوم (مریم/۳۲-۳۳). پسر مریم و مادرش را نشانهاى گردانیدیم و آن دو را در سرزمین بلندى که جاى زیست و [داراى] آب زلال بود، جاى دادیم (مومنون/۵۰). مسیح، پسر مریم جز فرستادهای نبود که پیش از او نیز فرستادگانى آمده بودند و مادرش زنى بسیار راستپیشه بود. هر دو غذا مىخوردند. بنگر چگونه آیات را براى آنان بیان میکنیم سپس بنگر چگونه منحرف میشوند (مائده/۷۵). کسانى که گفتند: خدا، همان مسیح، پسر مریم است، بیتردید کافر شدهاند. بگو، اگر [خدا] اراده کند که مسیح، پسر مریم، مادرش و هر کس را در زمین است همگى را هلاک کند چه کسى در مقابل خدا اختیارى دارد؟ فرمانروایى آسمانها و زمین و آنچه میان آن دو است، از آنِ خدا است. هر چه بخواهد مىآفریند. خدا بر هر چیزى توانا است (مائده/۱۷). خدا فرمود: اى عیسى، پسر مریم نعمت من را بر خود و بر مادرت به یاد آور آنگاه که تو را به روحالقدس تأیید کردم که در گهواره و در میانسالى با مردم سخن گفتى … و به اذن من کور مادرزاد و پیس را شفا میدادی (مائده/۱۱۰). خدا فرمود: اى عیسى، پسر مریم، آیا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو معبود به غیر از خدا بپرستید؟ گفت: منزّهى تو، من را سزاوار نیست که چیزى را که حق من نیست، بگویم. اگر آن را گفته بودم، بهراستی تو آن را مىدانستى. آنچه در نفس من است، تو مىدانى و آنچه در ذات تو است، من نمىدانم. بهراستی که تو خود داناى رازهاى نهان هستى … اگر آنان را عذاب کنى، آنان بندگان تو هستند و اگر بر آنان ببخشایى تو خود شکستناپذیر حکیم هستی (مائده/۱۱۶-۱۱۸). پیامبر به مومنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او، مادران آنها هستند (احزاب/۶). بگو، بیایید تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده، براى شما بخوانم که چیزى را با او شریک نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید … اینها است که [خدا] شما را به آن سفارش کرده است، باشد که بیندیشد (انعام/۱۵۱). از تو مىپرسند: چه چیزى انفاق کنند؟ بگو، هر مالى انفاق کنید، از آنِ پدر، مادر، نزدیکان، یتیمان، مسکینان و در راهماندگان است. هر خیری انجام دهید، بهراستی خدا به آن دانا است (بقره/۲۱۵). آن روز آدمى از برادر، مادر، پدر، همسرش و پسران خود مىگریزد، در آن روز، هر کسى از آنان را کارى است که او را به خود مشغول مىدارد (عبس/۳۴-۳۷). [آن روز] گناهکار آرزو مىکند که کاش براى رهایى از عذاب آن روز مىتوانست پسران خود و نیز همسر، برادر، قبیلهاش را که به او پناه مىدادند و هر کس را که در روى زمین است، همه را عوض مىداد تا خود را برهاند (معارج/۱۱-۱۴). روزى که آن (قیامت) را ببینید، هر شیردهندهاى آن را که شیر مىدهد، فرو مىگذارد و هر آبستنى بار خود را فرو مىنهد (حج/۲). رحم، بارداری، شیر دادن، زن، همسر، فرزند، ارث |
الامّ
يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ (زمر/۶) وَ اللّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَ جَعَلَ لَكُمُ الْسَّمْعَ وَ الأَبْصَارَ وَ الأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (نحل/۷۸) هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى (نجم/۳۲)
وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَ فِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَ لِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ (لقمان/۱۴) وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَ وَضَعَتْهُ كُرْهًا وَ حَمْلُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَ أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَن سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ (احقاف/۱۵-۱۶) وَ اعْبُدُواْ اللّهَ وَ لاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا … إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (نساء/۳۶) وَ قَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَ لاَ تَنْهَرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا* وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا* رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا (اسراء/۲۳-۲۵) وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَ إِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ* وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ (عنكبوت/۸-۹) وَ إِن جَاهَدَاكَ عَلى أَن تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَ صَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَ اتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (لقمان/۱۵) وَ الَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتْ الْقُرُونُ مِن قَبْلِي وَ هُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَ الْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ (احقاف/۱۷-۱۸)
وَ الْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَ علَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَ كِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَ لاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَ عَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَ تَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَ إِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَكُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (بقره/۲۳۳) لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَ لَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَ لَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَ لَا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ … لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون (نور/۶۱) حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ … وَ أُمَّهَاتُكُمُ اللاَّتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَ أُمَّهَاتُ نِسَآئِكُمْ (نساء/۲۳) مَّا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَ مَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمُ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَ مَا جَعَلَ أَدْعِيَاءكُمْ أَبْنَاءكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُم بِأَفْوَاهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ (احزاب/۴) الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَائِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَ زُورًا وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ (مجادله/۲)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ … فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (نساء/۱۳۵) كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَ الأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (بقره/۱۸۰) وَ لِكُلٍّ (الرجال و النساء) جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ وَ الَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (نساء/۳۳) لِّلرِّجَالِ نَصيِبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّسَاء نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا … وَ لْيَخْشَ الَّذِينَ لَوْ تَرَكُواْ مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعَافًا خَافُواْ عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللّهَ وَ لْيَقُولُواْ قَوْلًا سَدِيدًا (نساء/۷-۹) وَ لأَبَوَيْهِ (المیت) لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَآؤُكُمْ وَ أَبناؤُكُمْ لاَ تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيما حَكِيمًا (نساء/۱۱)
الام- الاقوام، يَا بَنِي آدَمَ لاَ يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْءَاتِهِمَا إ(اعراف/۲۷)
[قال نوح] رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِمَن دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ لَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا (نوح/۲۸)
[قال ابراهیم] رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ (ابراهيم/۴۱) فَلَمَّا دَخَلُواْ (یعقوب و اهله) عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَ قَالَ ادْخُلُواْ مِصْرَ إِن شَاء اللّهُ آمِنِينَ* وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّواْ لَهُ سُجَّدًا (يوسف/۹۹-۱۰۰)
وَ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَ لَا تَخَافِي وَ لَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَ جَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ … وَ قَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّي وَ لَكَ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَ هُمْ لَا يَشْعُرُونَ* وَ أَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (قصص/۷-۱۰) فَرَدَدْنَاهُ إِلَى أُمِّهِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ وَ لِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (قصص/۱۳) قَالَ (الله) قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى* وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلَيْكَ مَرَّةً أُخْرَى* إِذْ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّكَ مَا يُوحَى* أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِّي وَ عَدُوٌّ لَّهُ وَ أَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِّنِّي وَ لِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي* إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَن يَكْفُلُهُ فَرَجَعْنَاكَ إِلَى أُمِّكَ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ (طه/۳۶-۴۰) [عبدا من عبادنا اتیناه علما و رحمة مع موسی] فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا لَقِيَا غُلَامًا فَقَتَلَهُ قَالَ [موسی] أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا … [قال عبدنا] وَ أَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَ كُفْرًا* فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَ أَقْرَبَ رُحْمًا (كهف/۷۴-۸۱)
قَالَ [هارون لموسی] يَا ابْنَ أُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَ لَا بِرَأْسِي (طه/۹۴) قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كَادُواْ يَقْتُلُونَنِي فَلاَ تُشْمِتْ بِيَ الأعْدَاء وَ لاَ تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (اعراف/۱۵۰) [اذکر] إِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَ ذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ … ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلًا مِّنكُمْ وَ أَنتُم مِّعْرِضُونَ (بقره/۸۳)
فَتَبَسَّمَ (سلیمان) ضَاحِكًا مِّن قَوْلِهَا (النملة) وَ قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ (نمل/۱۹)
وَ بَرًّا (یحیی) بِوَالِدَيْهِ وَ لَمْ يَكُن جَبَّارًا عَصِيًّا* وَ سَلَامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا (مريم/۱۴-۱۵)
إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ* فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَ لَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى وَ إِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وِ إِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَ ذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (آلعمران/۳۵-۳۶) فَأَتَتْ (مریم) بِهِ قَوْمَهَا تَحْمِلُهُ (عیسی) قَالُوا يَا مَرْيَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَيْئًا فَرِيًّا* يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ مَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا (مريم/۲۷-۲۸) [قال عیسی فی المهد] وَ بَرًّا بِوَالِدَتِي وَ لَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا* وَ السَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَ يَوْمَ أَمُوتُ وَ يَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا (مريم/۳۲-۳۳) وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَ أُمَّهُ آيَةً وَ آوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَ مَعِينٍ (مومنون/۵۰) مَّا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلاَنِ الطَّعَامَ انظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الآيَاتِ ثُمَّ انظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (مائده/۷۵) لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَآلُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ اللّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَ أُمَّهُ وَ مَن فِي الأَرْضِ جَمِيعًا وَ لِلّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ مَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (مائده/۱۷) إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَ عَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَ كَهْلًا … وَ تُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَ الأَبْرَصَ بِإِذْنِي (مائده/۱۱۰) وَ إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَ أُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَ لاَ أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ … إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَ إِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (مائده/۱۱۶-۱۱۸)
النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَ أَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ (احزاب/۶) قُلْ تَعَالَوْاْ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا … ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (انعام/۱۵۱) يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۱۵)
يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ* وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ* وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ* لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ (عبس/۳۴-۳۷) يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ* وَ صَاحِبَتِهِ وَ أَخِيهِ* وَ فَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْويهِ* وَ مَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنجِيهِ (معارج/۱۱-۱۴) يَوْمَ تَرَوْنَهَا (الساعة) تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا (حج/۲). |