چکیده: خدا به شاهد و مشهود سوگند یاد کرده است. خدا همواره بر هر چیزی شاهد است. شهادت خدا کافی است. خدا، فرشتگان و صاحبان علم شهادت می‌دهند که جز خدا هیچ معبودی نیست. پروردگار تو فرزندان آدم را بر خودشان شاهد گرفت که آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، شهادت دادیم. خدا و فرشتگان به آن‌چه بر پیامبر نازل کرده، شهادت می‌دهند. خدا پیامبر را برای مردم، شاهد قرار داد. مومنان را امّتی میانه قرار داد تا بر مردم شاهد باشند و پیامبر بر مومنان شاهد باشند. کسانی که به خدا و پیامبران او ایمان آوردند، آنان شاهدان نزد پروردگارشان هستند. کسانی که از خدا و رسول او اطاعت کنند، با کسانی خواهند بود که خدا به آنان نعمت داده است، از جمله شاهدان. برای خدا شهادت بدهید. شاهدان به قسط باشید. هرگاه به وامی معامله کردید و در موقع وصیت و آن‌گاه که اموال یتیمان را به آنها دادید، شاهد بگیرید. کسانی از زنان شما که مرتکب فحشا می‌شوند، بر آنان چهار شاهد بگیرید. بندگانِ رحمان شهادت دروغ نمی‌دهند. نمازگزاران بر شهادت‌های خود ایستاده‌اند. انسان به پروردگار خود بسیار ناسپاس است و او خود بر این شاهد است. روز قیامت مشهود [همگان] است. آن روز هر کسی با یک سوق‌دهنده و یک شاهد بیاید. آن روز پیامبران و شاهدان را بیاورند. از هر امّتی شاهدی از خودشان را برانگیخته می‌شود و پیامبر را بر این امّت شاهد می‌آورند. زبا‌ن‌ها، دست‌ها و پاهایشان به آن‌چه کرده‌اند، بر ضدّ آنان شهادت می‌دهند.

سوگند به شاهد و مشهود (بروج/۳). خدا بر همه چیز شاهد است (بروج/۹). به‌زودی آیات خود را در اطراف و در جانشان به آنان نشان می‌دهیم تا برای آنان روشن شود که او حقّ است. آیا کافی نیست که پروردگار تو، بر همه چیز شاهد است (فصّلت/۵۳)؟

در هیچ کاری نباشی و از سوی او هیچ قرآنی نمی‌خوانی و هیچ کاری نمی‌کنید جز این‌که آن‌گاه که به آن می‌پردازید، ما شاهد شما هستیم (یونس/۶۱). هر خیری به تو برسد، از خداست و هر بدی به تو برسد، از خود تو است. تو را به عنوان فرستاده برای مردم فرستادیم. کافی است که خدا شاهد است (نساء/۷۹). بگو، هر مزدی که از شما خواستم، آن برای خودتان است. مزد من جز بر خدا نیست. او بر هر چیزی شاهد است (سبأ/۴۷). بگو، کافی است که خدا میان من و شما شاهد است. آن‌چه در آسمان‌ها و زمین است، می‌داند (عنکبوت/۵۲). بگو، کافی است که خدا میان من و شما شاهد است. در حقیقت او به بندگان خود، آگاهِ بینا است (اسراء/۹۶). اگر بعضی از آن‌چه را به آنان وعده می‌دهیم، به تو نشان دهیم یا تو را بمیرانیم، در هر صورت بازگشت شما به سوی ما است سپس خدا بر آن‌چه انجام می‌دهند، شاهد است (یونس/۴۶).

برای هر کس، از آن‌چه پدر، مادر و نزدیکان بر جای گذاشته‌اند، وارثانی قرار داده‌ایم و نیز کسانی که با آنان پیمان بسته‌اید پس بهره آنان را بدهید. بی‌تردید، خدا همواره بر هر چیزی شاهد است (نساء/۳۳).

خدا که همواره به قسط قیام دارد، شهادت می‌دهد که جز او معبودی نیست. فرشتگان و صاحبان علم [نیز شهادت می‌دهند] که جز او معبودی نیست، شکست‌ناپذیرِ حکیم است (آل‌عمران/۱۸). او کسی است که پیامبر خود را با هدایت و آیین درست فرستاد تا آن را بر همه ادیان پیروز کند. کافی است که خدا شاهد باشد (فتح/۲۸). بگو، شهادت چه کسی از همه بزرگتر است؟ بگو، خدا میان من و شما شاهد است (انعام/۱۹). خدا به آن‌چه بر تو نازل کرده، شهادت می‌دهد و آن را به علم خود نازل کرده است و فرشتگان نیز شهادت می‌دهند. کافی است که خدا شاهد باشد (نساء/۱۶۶). کسانی که کافر شدند، می‌گویند: تو پیامبر نیستی. بگو، کافی است که خدا و آن کسی که علم کتاب، نزد اوست، میان من و شما شاهد باشد (رعد/۴۳).

هنگامی که پروردگار تو از فرزندان آدم، از پشت آنان، ذریّه آنها را برگرفت و آنان را بر خودشان شاهد گرفت که آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، شهادت دادیم تا روز قیامت نگویید ما از آن غافل بودیم (اعراف/۱۷۲).

بی‌تردید، انسان به پروردگار خود بسیار ناسپاس است و به راستی او خود بر این، شاهد است (عادیات/۶-۷).

ما این روزها را میان مردم می‌گردانیم و تا خدا کسانی را که ایمان آورده‌اند، معلوم دارد و از شما شاهدانی بگیرد. خدا ستمکاران را دوست ندارد (آل‌عمران/۱۴۰). کسانی که به خدا و پیامبران او ایمان آوردند، آنان، راستی‌پیشگان و شاهدان، نزد پروردگار خود هستند. پاداش و نورشان برای آنان است (حدید/۱۹). هر کس از خدا و رسول او اطاعت کند پس آنان با کسانی خواهند بود که خدا به آنان نعمت داده است، از پیامبران، صدّیقان، شاهدان و شایستگان. آنان چه خوب رفیقانی هستند (نساء/۶۹). بی‌تردید ما فرستادگان خود و کسانی که ایمان آورده‌اند را در زندگی دنیا و روزی که شاهدان برمی‌خیزند، یاری می‌کنیم (غافر/۵۱).

[بندگان ‌رحمان] کسانی هستند که شهادت دروغ نمی‌دهند (فرقان/۷۲). [نمازگزاران] کسانی هستند که بر شهادت‌های خود ایستاده‌اند (معارج/۳۳).

کسانی که به جای او می‌خوانند، اختیار شفاعت ندارند مگر کسانی که به حق شهادت داده باشند، در حالی‌که آنان می‌دانند (زخرف/۸۶).

شهادت- سفارش، ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید، برپاکنندگان به قسط باشید و برای خدا شهادت بدهید، هر چند بر ضدّ خودتان یا پدر و مادر و نزدیکان شما باشد. اگر [طرف گواهی] توانگر یا مستمند باشد، خدا به آن ‌دو سزاوارتر است پس از هوس پیروی نکنید که [از حق] عدول کنید. اگر به انحراف گرایید یا روی‌ گردانید، بی‌تردید خدا به آن‌چه انجام می‌دهید، آگاه است (نساء/۱۳۵). ای‌ کسانی‌که ایمان آورده‌اید، همواره برای خدا قیام کنید و شاهدان به قسط باشید و هرگز دشمنی عدّه‌ای شما را بر آن ندارد تا عدالت نکنید. عدالت کنید که آن به تقوا نزدیکتر است. از خدا پروا کنید که خدا به آن‌چه انجام می‌دهید، آگاه است (مائده/۸).

ماه رمضان [ماهی است] که قرآن در آن به عنوان هدایتی برای مردم و دلایل روشن از هدایت و جداکننده حق و باطل، نازل شده است. پس هر کس از شما آن ماه را شاهد بود، روزه بگیرد و هر کس بیمار یا در سفر بود، شماری از روزهای دیگر [روزه بگیرد] (بقره/۱۸۵).

اى کسانى‌که ایمان آورده ‏اید، هر گاه به وامی با یکدیگر تا مدّت معیّنی معامله کردید، آن را بنویسید … و دو شاهد از مردانتان را به شهادت بطلبید، پس اگر دو مرد نبودند، مردى را با دو زن‏، از میان شاهدانی که رضایت دارید، [شاهد بگیرید] تا اگر یکى از آن دو‏ گمراه شد، دیگری به او یادآورى کند. چون شاهدان دعوت شوند، نباید خوددارى کنند. از نوشتن [بدهى‏] تا سررسید آن، کوچک باشد یا بزرگ‏، خسته نشوید. این نزد خدا عادلانه‏ تر و براى شهادت‌دادن استوارتر و براى این‌که شک نکنید، نزدیکتر است‏ مگر آن‌که تجارتی نقدى باشد که آن را میان خود می‌گردانید، در این صورت‏، بر شما گناهى نیست که آن را ننویسید. هر گاه داد و ستد کردید، شاهد بگیرید. هیچ نویسنده و شاهدی نباید زیان ببیند. اگر چنین کنید، از نافرمانى شما خواهد بود. از خدا پروا کنید. خدا به شما یاد مى ‏دهد. خدا به هر چیزى داناست‏. اگر در سفر بودید و نویسنده ‏اى نیافتید، وثیقه ‏اى بگیرید. اگر برخى از شما، برخى دیگر را امین دانست‏، پس آن کس که امین شمرده شده‏، باید امانت او را پس دهد. باید از خدا که پروردگارش است‏، پروا کند. شهادت را کتمان نکنید. هر کس آن را کتمان کند، قلب او گناهکار است. خدا به آن‌چه انجام مى ‏دهید، داناست (بقره/۲۸۲-۲۸۳)‏.

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، هنگامى که به یکى از شما [نشانه‏ هاى] مرگ رسید، باید از میان خود دو عادل را در موقع وصیت، به شهادت میان خود فرا خوانید یا اگر در سفر بودید و مصیبت مرگ به شما رسید، دو تن دیگر از غیر خود را [به شهادت بگیرید] و اگر شک کردید پس از نماز، آن دو را نگاه ‏دارید پس به خدا سوگند یاد کنند که ما این [حق] را به هیچ قیمتى نمى‏ فروشیم، هر چند خویشاوند باشد و شهادت را کتمان نمى‏ کنیم که در این صورت از گناهکاران خواهیم بود. اگر معلوم شد که آن دو، مرتکب گناه شده ‏اند، دو تن دیگر از کسانى که بر آنان ستم شده است و هر دو [به میت] نزدیکتر هستند، به جاى آن دو [شاهد قبلى] قیام کنند پس به خدا سوگند یاد ‏کنند که بی‌تردید شهادت ما از شهادت آن دو درست ‏تر است و تجاوز نکرده ‏ایم، در آن صورت از ستمکاران خواهیم بود. این براى آن‌که شهادت را به صورت درست ادا کنند یا بترسند که بعد از سوگند خوردنشان سوگندهایى [به وارثان میت] برگردانده شود، [به صواب] نزدیکتر است. از خدا پروا کنید و بشنوید. خدا گروه نافرمانان را هدایت نمى ‏کند (مائده/۱۰۶-۱۰۸). هنگامی که زنان [مطلّقه] به آخر عدّه‌شان رسیدند، یا به شایستگی آنان را نگاه دارید، یا به شایستگی از آنان جدا شوید و دو تن عادل از خودتان را شاهد بگیرید و شهادت را برای خدا برپا دارید. با این، کسی که به خدا و روز بازپسین ایمان دارد، موعظه می‌شود (طلاق/۲). یتیمان را بیازمایید، تا آن‌گاه که به [سنّ] ازدواج رسیدند پس اگر در آنها رشد یافتید، اموال آنان را به آنان بدهید … و آن‌گاه که اموالشان را به آنها دادید، بر آنان شاهد بگیرید. خدا برای حسابرسی کافی است (نساء/۶). زن زناکار و مرد زناکار، هر یک از آن دو را صد تازیانه بزنید. اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، در دین خدا نسبت به آنان دلسوزی نکنید. باید گروهی از مومنان در کیفر آن ‌دو، شاهد باشند (نور/۲). آن کسانی از زنان شما که مرتکب فحشا می‌شوند، بر آنان از میان خودتان چهار شاهد بگیرید. اگر شهادت دادند، آنان را در خانه‌ها نگاه دارید تا مرگشان برسد یا خدا راهی بر آنان قرار دهد (نساء/۱۵). کسانی که به زنان پاک‌دامن، نسبت زنا می‌دهند، سپس چهار شاهد نمی‌آورند، به آنها هشتاد تازیانه بزنید و هیچ‌گاه شهادتی برای آنها نپذیرید. ‌بی‌تردید، آنان خود نافرمانان هستند جز کسانی که بعد از آن توبه کرده و اصلاح کنند. بی‌تردید خدا آمرزنده مهربان است. کسانی که به همسران خود نسبت زنا می‌دهند و جز خودشان شاهدانی ندارند، شهادت یکی از آنان، چهار بار شهادت [با سوگند] به خدا است که [بگوید:] بی‌تردید او از راستگویان است و بار پنجم این است که [بگوید:] لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد. از آن زن کیفر را برمی‌دارد این‌که چهار بار شهادت [با سوگند] به خدا است که [شوهر] او بی‌تردید از دروغگویان است و بار پنجم [بگوید:] خشم خدا بر او باد اگر [مرد] از راستگویان باشد (نور/۴-۹).

شهادت- اقوام، هنگامی که خدا از پیامبران پیمان گرفت که چون کتاب و حکمت به شما دادم، آن‌گاه پیامبری به سوی شما آمد که تصدیق‌کننده آن‌چه با شما است، بی‌تردید به او ایمان آورید و او را یاری کنید. گفت: آیا اقرار کردید و در این‌باره پیمان مرا پذیرفتید؟ گفتند: اقرار کردیم. فرمود: پس شاهد باشید و من با شما از شاهدان هستم پس هر کس بعد از آن پشت کند، آنان نافرمانان هستند (آل‌عمران/۸۱-۸۲).

چه بسیار نسل‌هایی را که پیش از اینان (کافران) هلاک کردیم که از آنان قوی‌تر بودند پس در شهرها راه گشودند، آیا راه گریزی هست؟ در حقیقت در این، برای کسی که قلبی [بیدار] دارد یا گوش می‌دهد، در حالی‌که شاهد است، یادکردی است (ق/۳۶-۳۷).

آنان (ابلیس و نسل او) را در آفرینش آسمان‌ها و زمین شاهد نگرفتم و نه در آفرینش خودشان. من گمراه‌کنندگان را یار خود نگرفته‌ام (کهف/۵۱).

[هود به قوم خود گفت:] من خدا را شاهد می‌گیرم و شما شاهد باشید که من از آن‌چه شریک [او] می‌کنید، بیزار هستم (هود/۵۴).

[مفسدان قوم صالح] گفتند: بیایید به نام خدا هم قسم شوید که بی‌تردید به صالح و کسان او شبیخون می‌زنیم سپس به خونخواه او می‌گوییم: ما در محلّ قتل کسان او، شاهد نبودیم. ما بی‌تردید راست می‌گوییم (نمل/۴۹).

[ابراهیم به قوم خود] گفت: پروردگارتان، پروردگار آسمان‌ها و زمین است که آنها را پدید آورده است و من بر این از شاهدان هستم (انبیاء/۵۶). گفتند: او را در برابر چشمان مردم بیاورید، شاید آنان شهادت دهند (انبیاء/۶۱). [ای ابراهیم]، در میان مردم به حجّ بانگ بده تا پیاده و سواره بر هر شتر لاغر، از هر راه دوری به سوی تو بیایند تا شاهد منافع خود باشند (حج/۲۷-۲۸).

شاهدی از خانواده آن زن (زن عزیز)، شهادت داد که اگر پیراهن از جلو پاره شده است، زن راست گفته و او (یوسف) از دروغگویان است و اگر پیراهن او از پشت پاره شده، زن دروغ گفته و او از راستگویان است (یوسف/۲۶-۲۷). [برادر بزرگ یوسف گفت:] پیش پدرتان برگردید و بگویید: ای پدر، به راستی پسر تو دزدی کرده است و ما جز آن‌چه می‌دانستیم، شهادت ندادیم و نگهبان غیب نبودیم (یوسف/۸۱).

به‌راستی ما تورات را فرو فرستادیم که در آن هدایت و نوری است. پیامبران همان کسانی که تسلیم بودند با آن برای کسانی که یهودی شدند، حکم می‌کردند و نیز مردان ربّانی و دانشمندان یهود به سبب آن‌که نگاهداشت کتاب خدا به آنان سپرده شده بود و بر آن شاهد بودند، [با آن حکم می‌کردند]. پس، از مردم نترسید و از من بترسید و آیات من را ارزان نفروشید. هر کس به آن‌چه خدا نازل کرده است، حکم نکند، آنان کافران هستند (مائده/۴۴). از شما (بنی‌اسرائیل) پیمان گرفتیم که خون یکدیگر را نریزید و یکدیگر را از دیارتان بیرون نکنید، سپس شما اقرار کردید، درحالی‌که [به آن] شهادت می‌دادید (بقره/۸۴).

داوود و سلیمان را [یاد کن] هنگامی که درباره کشتزاری داوری می‌کردند که گوسفندان آن گروه، شبانه در آن چرا کرده بودند و ما بر داوری آنها شاهد بودیم (انبیاء/۷۸).

[ملکه سبأ] گفت: ای سران قوم، نظر خود را در این امر به من بگویید که من هرگز کاری را یکسره نکرده‌ام تا این که شما نزد من شاهد باشید (نمل/۳۲).

چون به حواریّون وحی کردم که به من و فرستاده من ایمان بیاورید، گفتند: ایمان آوردیم و شاهد باش که ما بی‌تردید تسلیم‌شدگان هستیم (مائده/۱۱۱).  هنگامی که عیسی، از آنان (بنی‌اسراییل) احساس کفر کرد، گفت: یاران من به سوی خدا، چه کسانی هستند؟ حواریّون گفتند: ما یاران خدا هستیم و به خدا ایمان آورده‌ایم. شاهد باش که ما به‌راستی تسلیم‌شدگان هستیم. پروردگارا، به آن‌چه نازل کرده‌ای، ایمان آوردیم و از این پیامبر پیروی کردیم پس ما را با شاهدان بنویس (آل‌عمران/۵۲-۵۳). آن‌گاه که حواریّون گفتند: ای عیسی، پسر مریم، آیا پروردگارت می‌تواند برای ما، مائده‌ای از آسمان نازل کند؟ گفت: از خدا پروا کنید، اگر مومن هستید. گفتند: می‌خواهیم از آن بخوریم و دل‌های ما اطمینان یابد و بدانیم که به ما راست گفته‌ای و بر آن از شاهدان باشیم (مائده/۱۱۲-۱۱۳). [عیسی گفت:] من به آنان نگفتم، جز آن‌چه به من امر کردی، که خدا را که پروردگار من و شماست بپرستید تا وقتی که من در میان آنان بودم، بر آنان شاهد بودم پس چون مرا برگرفتی، تو خود مراقب آنان بودی. تو بر همه چیز شاهد هستی (مائده/۱۱۷). هیچ کس از اهل‌کتاب نیست مگر این‌که پیش از مرگش به او (عیسی) ایمان می‌آورد و روز قیامت بر آنان شاهد خواهد بود (نساء/۱۵۹). گروه‌هایی از میان آنان [درباره عیسی] اختلاف کردند. پس وای بر کافران از مشاهده روزی بزرگ (مریم/۳۷). آیا می‌گویید ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و اسباط یهودی یا نصرانی بودند؟ بگو، آیا شما بهتر می‌دانید یا خدا؟ کیست ستمکارتر از آن کس که شهادتی را که از خدا نزد اوست، کتمان کند؟ خدا از آن‌چه می‌کنید، غافل نیست (بقره/۱۴۰).

مرگ بر آدم‌سوزان خندق، آن آتش پرهیزم، آن‌گاه که کنار آن نشسته بودند و بر آن‌چه بر مومنان انجام می‌دادند، شاهد بودند (بروج/۴-۷).

[بگو،] در این قرآن به من وحی شده است که با آن شما و هر کس را که [به او] برسد، هشدار دهم. آیا شما شهادت می‌دهید که با خدا، معبودان دیگری هست؟ بگو، من شهادت نمی‌دهم. بگو، فقط او معبود یگانه است. بی‌تردید من از آن‌چه شریک [او] می‌کنید، بیزار هستم (انعام/۱۹). ای پیامبر، ما تو را شاهد، بشارتگر و هشداردهنده فرستادیم (احزاب/۴۵). بی‌تردید، ما تو را شاهد و بشارتگر و هشداردهنده فرستادیم تا به خدا و فرستاده او ایمان آورید، او را یاری کنید و بزرگش دارید و او را صبح و شام تسبیح گویید (فتح/۸-۹). بی‌تردید ما به سوی شما فرستاده‌ای که شاهد بر شما است، فرستادیم. همان‌گونه که فرستاده‌ای به سوی فرعون فرستادیم (مزّمّل/۱۵). او (خدا) شما را از پیش و در این [قرآن] مسلمان نامید تا این فرستاده بر شما شاهد باشد و شما بر مردم شاهد باشید پس نماز را برپا دارید، زکات بدهید و به خدا تمسّک جویید. او مولای شماست. نیکو مولا و نیکو یاوری است (حج/۷۸). این‌گونه شما را امّتی میانه قرار دادیم تا بر مردم شاهد باشید و پیامبر بر شما شاهد باشد و قبله‌ای را که بر آن بودی، قرار ندادیم مگر برای این‌که کسی را که از فرستاده پیروی می‌کند از کسی که به عقب برمی‌گردد، باز شناسیم (بقره/۱۴۳). روزی از هر امّتی شاهدی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم و تو را هم بر این امّت شاهد می‌آوریم (نحل/۸۹). چگونه است آن‌گاه که از هر امّتی شاهدی بیاوریم و تو را بر اینان شاهد آوریم؟ آن روز کسانی که کافر شدند و پیامبر را نافرمانی کردند، آرزو می‌کنند کاش با خاک یکسان می‌شدند و هیچ سخنی را نمی‌توانند از خدا کتمان کنند (نساء/۴۱-۴۲).

نماز را از بازگشت خورشید تا تاریکى شب، برپا دار و نیز نماز صبح را [بر پا دار]. نماز صبح همواره مشهود [فرشتگان] است (اسراء/۷۸). تو در جانب غربی [طور] نبودی آن‌گاه که امر را به موسی دادیم و از شاهدان نبودی (قصص/۴۴). تو چه می‌دانی علیّین چیست؟ کتابی است نوشته‌شده که مقرّبان آن را مشاهده می‌کنند (مطفّفین/۱۹-۲۱).

بر آنان (زنان پیامبر) در مورد پدران، پسران، برادران، پسران برادران، پسران خواهران، زنان [هم‌کیش] خود و آن‌چه دستانشان مالک شده‌اند [در ترک حجاب]، گناهی نیست. از خدا پروا کنید که خدا همواره بر هر چیزی شاهد است (احزاب/۵۵). چرا [مردان و زنان مومن] بر آن (ماجرای افک) چهار شاهد نیاوردند؟ پس چون شاهدان را نیاوردند، آنها خود نزد خدا، دروغگویان هستند (نور/۱۳).

آیا [کافران] می‌گویند: این [کتاب] را به دروغ بربافته است؟ بگو، اگر آن را بربافته باشم پس شما در برابر خدا چیزی را برای من مالک نیستید. او به آن‌چه در آن فرو می‌روید، آگاه‌تر است و شهادت او میان من و شما کافی است. او آمرزنده مهربان است (احقاف/۸). آیا کسی که از پروردگار خود بر حجّتی روشن است و شاهدی از او، پیرو او است و پیش از او، کتاب موسی که پیشوا و رحمتی بوده است، [گواه او است، دروغ می‌بافد] (هود/۱۷)؟ بگو، به من خبر دهید اگر [قرآن] از نزد خدا باشد و شما به آن کافر باشید و شاهدی از بنی‌اسرائیل بر همانندی آن [با تورات] شهادت دهد و ایمان آورد و شما تکبّر کنید، [آیا ستمکار نیستید]؟ بی‌تردید، خدا قوم ستمکار را هدایت نمی‌کند (احقاف/۱۰). اگر در آن‌چه بر بنده خود نازل کردیم شک دارید، سوره‌ای مانند آن بیاورید و شاهدان خود را غیر از خدا، بخوانید اگر راست می‌گویید، پس اگر نکردید و هرگز نمی‌توانید کرد، از آتشی که هیزم آن مردم و سنگها است، بپرهیزید که برای کافران آماده شده است (بقره/۲۳-۲۴). [برخی از مسیحیان] چون آیاتی را که بر این فرستاده نازل شده بشنوند، می‌بینی از آن‌چه از حق شناخته‌اند، چشمانشان از اشک لبریز می‌شود. می‌گویند: پروردگارا، ایمان آوردیم پس ما را با شاهدان بنویس (مائده/۸۳). بگو، ای اهل‌کتاب، بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است که جز خدا را نپرستیم و چیزی را با او شریک نکنیم و برخی از ما برخی دیگری را پروردگارانی به غیر از خدا نگیرد پس اگر روی گرداندند، بگویید: شهادت بدهید که ما مسلمان هستیم (آل‌عمران/۶۴). ای اهل‌کتاب، چرا به آیات خدا کافر می‌شوید، در حالی‌که [به درستی آن] شهادت می‌دهید (آل‌عمران/۷۰)؟ بگو، ای اهل‌کتاب، چرا به آیات خدا کفر می‌ورزید در حالی‌که خدا بر آن‌چه می‌کنید، شاهد است؟ بگو، ای اهل‌کتاب، چرا کسی را که ایمان آورده از راه خدا بازمی‌دارید و آن را کج می‌خواهید در حالی‌که شما شاهد هستید؟ خدا از آن‌چه می‌کنید غافل نیست (آل‌عمران/۹۸-۹۹). آن‌گاه که مرگ یعقوب فرا رسید، [شما یهودیان و مسیحیان] شاهد بودید؟ آن‌گاه که به فرزندان خود گفت: بعد از من چه می‌پرستید؟ گفتند: معبود تو و معبود پدرانت، ابراهیم، اسماعیل و اسحاق را به عنوان معبود یکتا می‌پرستیم و ما تسلیم‌شدگان او هستیم (بقره/۱۳۳). چگونه خدا قومی را که بعد از ایمانشان کافر شدند، هدایت می‌کند در حالی‌که شهادت دادند این فرستاده حقّ است و برای آنان دلایل روشن آمد؟ خدا قوم ستمکار را هدایت نمی‌کند. آنها سزای‌شان این است که لعنت خدا، فرشتگان و مردم، همگی بر آنان است. جاودانه در آن هستند. نه عذاب از آنها کاسته شود و نه مهلت می‌یابند مگر کسانی که پس از آن، توبه نموده و اصلاح کردند. بی‌تردید خدا آمرزنده مهربان است (آل‌عمران۸۶-۸۹).

هنگامی که منافقان نزد تو بیایند، می‌گویند: شهادت می‌دهیم که بی‌تردید تو فرستاده خدا هستی. در حقیقت خدا می‌داند که تو بی‌گمان فرستاده خدا هستی و خدا شهادت می‌دهد که منافقان دروغگو هستند (منافقان/۱). از مردم کسی است که گفتار او درباره زندگی دنیا، تو را به تعجّب وا می‌دارد. خدا را بر آن‌چه در دل دارد، شاهد می‌گیرد حال آن‌که او لجوج‌ترین دشمنان است. چون بازگردد، می‌کوشد تا در زمین فساد کند و کشت و نسل را نابود کند. خدا فساد را دوست ندارد (بقره/۲۰۴-۲۰۵). بی‌تردید از شما کسی هست که [در رفتن به جهاد] سستی می‌کند و چون مصیبتی به شما رسد، می‌گوید: به‌راستی خدا به من نعمت داد که با آنان شاهد نبودم (نساء/۷۲).

کسانی [هستند] که مسجدی برای ضربه زدن، کفر، تفرقه میان مومنان و کمینگاهی برای کسانی که با خدا و پیامبر او از پیش در جنگ بودند، اختیار کردند و سخت سوگند می‌خورند که جز نیکی قصدی نداشتیم. خدا شهادت می‌دهد که بی‌تردید آنان دروغگویان هستند (توبه/۱۰۷). آیا کسانی را که به نفاق برخاستند، ندیدی که به برادران کافرشان از اهل‌کتاب می‌گفتند: اگر شما اخراج شدید، بی‌شک ما با شما بیرون خواهیم آمد و درباره شما هرگز از کسی فرمان نخواهیم برد؟ اگر با شما جنگیدند، بی‌تردید شما را یاری خواهیم کرد. خدا شهادت می‌دهد که آنان دروغگویان هستند (حشر/۱۱).

مشرکان را نرسد که مسجدهای خدا را آباد کنند در حالی‌که به کفر خودشان شاهد هستند. آنان اعمالشان باطل است و در آتش جاودانه هستند (توبه/۱۷). فرشتگان را که خود بندگان رحمان هستند، مونث پنداشتند. آیا در آفرینش آنان شاهد بودند؟ به‌زودی شهادت آنان نوشته و بازخواست می‌شوند (زخرف/۱۹). آیا فرشتگان را مونث خلق کردیم و آنان شاهد بودند (صافّات/۱۵۰)؟ [خدا] هشت جفت [آفرید]. از گوسفند دو تا و از بز دو تا. بگو، آیا [خدا] دو نر [آنها] را حرام کرده یا دو مادّه را یا آن‌چه را رحم آن دو مادّه در بر گرفته است؟ اگر راست مى‏ گویید از روى علم به من خبر دهید. از شتر دو تا و از گاو دو تا [آفرید]. بگو، آیا دو نر را حرام کرده یا دو مادّه را؟ یا آن‌چه را رحم آن دو مادّه در بر گرفته است؟ آیا زمانی که خدا شما را به این توصیه می‌کرد، شاهد بودید؟ چه کسی ستمکارتر از آن کس است که بر خدا دروغ بندد تا مردم را بی‌هیچ دانشی گمراه کند؟ بی‌تردید خدا ستمکاران را هدایت نمی‌کند (انعام/۱۴۳-۱۴۴). بگو، شاهدان خود را که شهادت می‌دهند خدا اینها را حرام کرده است، بیاورید پس اگر آنها شهادت دادند، تو با آنان شهادت نده و از هوس‌های کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و از کسانی که به آخرت ایمان ندارند و برای پروردگار خود همتا قرار می‌دهند، پیروی نکن (انعام/۱۵۰).

من را با آن که به تنهایی آفریدم، واگذار. به او مال فراوانی دادم و پسرانی شاهد (حاضر در نزد او) و برای او [نعمت را ] به تمامی آماده کردم (مدثّر/۱۱-۱۴).

پس کیست ‏ستمکارتر از آن که بر خدا دروغ بندد یا آیات او را تکذیب کند. اینان کسانى هستند که نصیبشان از کتاب به آنها خواهد رسید تا آن‌گاه که فرشتگان ما به سراغ آنان بیایند که جانشان را بگیرند، مى‏ گویند: آن‌چه غیر از خدا مى‏ خواندید، کجا هستند؟ مى ‏گویند: از [چشم] ما ناپدید شدند و علیه خود شهادت مى‏ دهند که آنان کافر بودند (اعراف/۳۷). [آن روز] روزی است که مردم را برای آن گرد می‌آورند. آن، روزی است که مشهود [همگان] است (هود/۱۰۳). [آن روز] هر کسی با یک سوق‌دهنده و یک شاهد بیاید (ق/۲۱). پیامبران و شاهدان را بیاورند و میان آنان به حق داوری می‌گردد و بر آنان ستم نمی‌شود (زمر/۶۹). از هر امّتی شاهدی می‌آوریم پس می‌گوییم برهان خود را بیاورید. آن‌گاه بدانند که حق از آن خدا است و آن‌چه برمی‌بافتند از آنان گم می‌شود (قصص/۷۵). روزی از هر امّتی شاهدی برانگیزیم سپس به کسانی که کافر شدند، نه اجازه داده می‌شود و نه از آنان خواسته می‌شود که [خدا را] خشنود کنند (نحل/۸۴). کیست ستمکارتر از آن که بر خدا دروغ بندد؟ آنان بر پروردگارشان عرضه می‌شوند و شاهدان می‌گویند: اینان هستند که بر پروردگار خود دروغ بستند. آگاه باشید که لعنت خدا بر ستمکاران باد (هود/۱۸). روزی که خدا آنها را ندا می‌دهد: که شریکان من کجا هستند؟ می‌گویند: به تو اعلام کردیم که هیچ کس از ما شاهد نیست (فصّلت/۴۷). روزى همه آنان را گرد مى‏ آوریم آن‌گاه به کسانى که شرک ورزیده ‏اند، مى ‏گوییم: شما و شریکانتان بر جاى خود باشید پس میان آنها جدایى مى ‏افکنیم و شریکان آنان مى ‏گویند: در حقیقت ‏شما ما را نمى‏ پرستیدید. شهادت خدا میان ما و میان شما کافی است. به‌راستى ما از عبادت شما بى‏ خبر بودیم (یونس/۲۸-۲۹).

بی‌تردید کسانی که ایمان آوردند، کسانی که یهودی شدند، صابئی‌ها، مسیحیان، زرتشتیان، و کسانی که شرک ورزیدند، خدا میان آنان، روز قیامت داوری خواهد کرد. بی‌تردید خدا بر هر چیزی همواره شاهد است (حج/۱۷). روزی که خدا همه آنان [که با خدا و رسول او دشمنی کردند] را برمی‌انگیزد پس به آن‌چه کرده‌اند، آگاهشان می‌کند. خدا حساب آن را نگاه داشته است، در حالی‌که آنها فراموش کرده‌اند. خدا بر هر چیزی همواره شاهد است (مجادله/۶).

امروز بر دهان‌های آنها (کافران) مُهر می‌زنیم و دست‌هایشان با ما سخن می‌گویند و پاهایشان به آن‌چه به دست آورده‌اند، شهادت می‌دهند (یس/۶۵). بی‌تردید، کسانی که به زنان پاکدامنِ بی‌خبر و باایمان، نسبت زنا می‌دهند، در دنیا و آخرت لعنت شده‌اند. آنان عذابی سخت دارند. روزی که زبان‌ها، دست‌ها و پاهایشان بر ضدّ آنان در آن‌چه انجام می‌دادند، شهادت می‌دهند. آن روز، خدا جزای راستین آنان را بی‌کم و کاست می‌دهد و خواهند دانست که خدا همان حقّ آشکار است (نور/۲۳-۲۵). روزی که دشمنان خدا به سوی آتش محشور شوند، سپس یک‌جا بازداشت می‌شوند، تا زمانی که نزد آن (آتش) بیایند، گوش، دیدگان و پوست‌های آنان به آن‌چه می‌کرده‌اند، بر ضدّ آنان شهادت می‌دهند. به پوست خود می‌گویند: چرا بر ضدّ ما شهادت دادید؟ می‌گویند: همان خدایی که هر چیز را به سخن ‌آورد، ما را به سخن آورده است. او نخستین بار شما را آفرید و به سوی او برگردانده می‌شوید. شما از این‌که گوش، دیدگان و پوست‌هایتان بر ضدّ شما شهادت دهند، [گناهان خود] را پنهان نمی‌کردید بلکه گمان می‌کردید که خدا بسیاری از آن‌چه انجام می‌دهید را نمی‌داند (فصّلت/۱۹-۲۲).

[روزی که آنان را برانگیزد، می‌فرماید:] ای گروه جن و انس، آیا پیامبرانی از خودتان برای شما نیامدند که آیات من را برای شما می‌خواندند و به دیدار امروزتان هشدار می‌دادند؟ می‌گویند: بر ضدّ خود شهادت می‌دهیم. زندگی دنیا آنان را فریفت و بر ضدّ خود شهادت دادند که کافر بودند (انعام/۱۳۰).

قضاوت

وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ (بروج/۳) وَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (بروج/۹) سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَ فِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (فصّلت/۵۳)؟

وَ مَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ مَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَ لاَ تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ (یونس/۶۱) مَّا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّهِ وَ مَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِكَ وَ أَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا وَ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا (نساء/۷۹) قُلْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (سبأ/۴۷) قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ (عنکبوت/۵۲) قُلْ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا (اسراء/۹۶) وَ إِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ (یونس/۴۶).

وَ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ وَ الَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (نساء/۳۳).

شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلاَئِكَةُ وَ أُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمًَا بِالْقِسْطِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ  (آل‌عمران/۱۸) هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا (فتح/۲۸) قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادةً قُلِ اللّهِ شَهِيدٌ بِيْنِي وَ بَيْنَكُمْ (انعام/۱۹) اللّهُ يَشْهَدُ بِمَا أَنزَلَ إِلَيْكَ أَنزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَ الْمَلآئِكَةُ يَشْهَدُونَ وَ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا (نساء/۱۶۶) وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَسْتَ مُرْسَلًا قُلْ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ (رعد/۴۳).

وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِي آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتَ بِرَبِّكُمْ قَالُواْ بَلَى شَهِدْنَا أَن تَقُولُواْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ (اعراف/۱۷۲).

إِنَّ الْإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ* وَ إِنَّهُ عَلَى ذَلِكَ لَشَهِيدٌ (عادیات/۶-۷).

وَ تِلْكَ الأيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ يَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاء وَ اللّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (آل‌عمران/۱۴۰) وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَدَاء عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ (حدید/۱۹) وَ مَن يُطِعِ اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُوْلَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَدَاء وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا (نساء/۶۹) إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَ الَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ (غافر/۵۱).

[عبادالرّحمن] الَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ (فرقان/۷۲) [المصلّون] الَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ (معارج/۳۳).

وَ لَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ  (زخرف/۸۶).

الشهاده- التوصیه، يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقَيرًا فَاللّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلاَ تَتَّبِعُواْ الْهَوَى أَن تَعْدِلُواْ وَ إِن تَلْوُواْ أَوْ تُعْرِضُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (نساء/۱۳۵) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ لِلّهِ شُهَدَاء بِالْقِسْطِ وَ لاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَ اتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (مائده/۸).

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَ مَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ (بقره/۱۸۵).

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ … وَ اسْتَشْهِدُواْ شَهِيدَيْنِ من رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاء أَن تَضِلَّ إْحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الأُخْرَى وَ لاَ يَأْبَ الشُّهَدَاء إِذَا مَا دُعُواْ وَ لاَ تَسْأَمُوْاْ أَن تَكْتُبُوْهُ صَغِيرًا أَو كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللّهِ وَ أَقْومُ لِلشَّهَادَةِ وَ أَدْنَى أَلاَّ تَرْتَابُواْ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلاَّ تَكْتُبُوهَا وَ أَشْهِدُوْاْ إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَ لاَ يُضَآرَّ كَاتِبٌ وَ لاَ شَهِيدٌ وَ إِن تَفْعَلُواْ فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللّهُ وَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ* وَ إِن كُنتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَ لَمْ تَجِدُواْ كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَّقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَ لْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَ لاَ تَكْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَ مَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (بقره/۲۸۲-۲۸۳)‏.

يِا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلاَةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لاَ نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَ لَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَ لاَ نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الآثِمِينَ* فَإِنْ عُثِرَ عَلَى أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يِقُومَانُ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِن شَهَادَتِهِمَا وَ مَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ* ذَلِكَ أَدْنَى أَن يَأْتُواْ بِالشَّهَادَةِ عَلَى وَجْهِهَا أَوْ يَخَافُواْ أَن تُرَدَّ أَيْمَانٌ بَعْدَ أَيْمَانِهِمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ اسْمَعُواْ وَ اللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (مائده/۱۰۶-۱۰۸) فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِّنكُمْ وَ أَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ذَلِكُمْ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ (طلاق/۲) وَ ابْتَلُواْ الْيَتَامَى حَتَّىَ إِذَا بَلَغُواْ النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُواْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ … فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُواْ عَلَيْهِمْ وَ كَفَى بِاللّهِ حَسِيبًا (نساء/۶) الزَّانِيَةُ وَ الزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَ لَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ لْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ (نور/۲) وَ اللاَّتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمْ فَاسْتَشْهِدُواْ عَلَيْهِنَّ أَرْبَعةً مِّنكُمْ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّىَ يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِيلًا (نساء/۱۵) وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَ لَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ* إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَ أَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ* وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَ لَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ* وَ الْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ و َيَدْرَأُ* عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ* وَ الْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِن كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ  (نور/۴-۹).

الشهاده- الاقوام، وَ إِذْ أَخَذَ اللّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّيْنَ لَمَا آتَيْتُكُم مِّن كِتَابٍ وَ حِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءكُمْ رَسُولٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِي قَالُواْ أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُواْ وَ أَنَاْ مَعَكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ* فَمَن تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (آل‌عمران/۸۱-۸۲).

وَ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم (الکافرین) مِّن قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُم بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِن مَّحِيصٍ* إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ (ق/۳۶-۳۷).

مَا أَشْهَدتُّهُمْ (ابلیس و ذریّته) خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَا خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَ مَا كُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا (کهف/۵۱).

[قال هود لقومه] إِنِّي أُشْهِدُ اللّهِ وَ اشْهَدُواْ أَنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (هود/۵۴).

قَالُوا (المفسدون من قوم صالح) تَقَاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَ أَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَ إ ِنَّا لَصَادِقُونَ (نمل/۴۹).

قَالَ [ابراهیم لقومه] بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ الَّذِي فَطَرَهُنَّ وَ أَنَا عَلَى ذَلِكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ (انبیاء/۵۶) قَالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ (انبیاء/۶۱). وَ أَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَ عَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ* لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ  (حج/۲۷-۲۸).

وَ شَهِدَ شَاهِدٌ مِّنْ أَهْلِهَا (امرأة عزیز) إِن كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ الكَاذِبِينَ* وَ إِنْ كَانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَ هُوَ مِن الصَّادِقِينَ (یوسف/۲۶-۲۷) [قال الاخو الکبیر یوسف] یا [اخو یوسف کبیر]؟ ارْجِعُواْ إِلَى أَبِيكُمْ فَقُولُواْ يَا أَبَانَا إِنَّ ابْنَكَ سَرَقَ وَ مَا شَهِدْنَا إِلاَّ بِمَا عَلِمْنَا وَ مَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظِينَ  (یوسف/۸۱).

إِنَّا أَنزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَ نُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُواْ مِن كِتَابِ اللّهِ وَ كَانُواْ عَلَيْهِ شُهَدَاء فَلاَ تَخْشَوُاْ النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ وَ لاَ تَشْتَرُواْ بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَ مَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ (مائده/۴۴) وَ إِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ (بنی اسرائیل) لاَ تَسْفِكُونَ دِمَاءكُمْ وَ لاَ تُخْرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَ أَنتُمْ تَشْهَدُونَ (بقره/۸۴).

وَ دَاوُودَ وَ سُلَيْمَانَ إِذْ يَحْكُمَانِ فِي الْحَرْثِ إِذْ نَفَشَتْ فِيهِ غَنَمُ الْقَوْمِ وَ كُنَّا لِحُكْمِهِمْ شَاهِدِينَ (انبیاء/۷۸).

قَالَتْ (الملکه السبأ) يَا أَيُّهَا المَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّى تَشْهَدُونِ (نمل/۳۲).

وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُواْ بِي وَ بِرَسُولِي قَالُوَاْ آمَنَّا وَ اشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ (مائده/۱۱۱) فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِي إِلَى اللّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ اللّهِ آمَنَّا بِاللّهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ* رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنزَلَتْ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (آل‌عمران/۵۲-۵۳) إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُواْ اللّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ* قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَ نَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَ نَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ (مائده/۱۱۲-۱۱۳) [قال عیسی] مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلاَّ مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمْ وَ كُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَ أَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (مائده/۱۱۷) وَ إِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ (عیسی) وَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا (نساء/۱۵۹)  فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن مَّشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ (مریم/۳۷) أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الأسْبَاطَ كَانُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللّهُ وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللّهِ وَ مَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (بقره/۱۴۰).

قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ* النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ* إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ* وَ هُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ (بروج/۴-۷).

[قل] أُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لأُنذِرَكُم بِهِ وَ مَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لاَّ أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَ إِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (انعام/۱۹) يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا (احزاب/۴۵) إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا* لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُعَزِّرُوهُ وَ تُوَقِّرُوهُ وَ تُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا (فتح/۸-۹) إِنَّا أَرْسَلْنَا إِلَيْكُمْ رَسُولًا شَاهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَى فِرْعَوْنَ رَسُولًا (مزّمّل/۱۵) هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِن قَبْلُ وَ فِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّكَاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ (حج/۷۸) وَ كَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَ يَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَ مَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ (بقره/۱۴۳) وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَ جِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلاء (نحل/۸۹) فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَ جِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاء شَهِيدًا* يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَ عَصَوُاْ الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الأَرْضُ وَ لاَ يَكْتُمُونَ اللّهَ حَدِيثًا (نساء/۴۱-۴۲).

أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا (اسراء/۷۸) وَ مَا كُنتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنَا إِلَى مُوسَى الْأَمْرَ وَ مَا كُنتَ مِنَ الشَّاهِدِينَ (قصص/۴۴) وَ مَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ* كِتَابٌ مَّرْقُومٌ* يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ (مطفّفین/۱۹-۲۱).

لَّا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ (نساء النبی) فِي آبَائِهِنَّ وَ لَا أَبْنَائِهِنَّ وَ لَا إِخْوَانِهِنَّ وَ لَا أَبْنَاء إِخْوَانِهِنَّ وَ لَا أَبْنَاء أَخَوَاتِهِنَّ وَ لَا نِسَائِهِنَّ وَ لَا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ وَ اتَّقِينَ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (احزاب/۵۵) لَوْلَا جَاؤُوا (المومنون و المومنات) عَلَيْهِ (الافک) بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِكَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ (نور/۱۳).

أَمْ يَقُولُونَ (الکافرون) افْتَرَاهُ (الکتاب) قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَى بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (احقاف/۸) أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَ مِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إَمَامًا وَ رَحْمَةً (هود/۱۷) قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ [القرآن] مِنْ عِندِ اللَّهِ وَ كَفَرْتُم بِهِ وَ شَهِدَ شَاهِدٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَ اسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ  (احقاف/۱۰) وَ إِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَ ادْعُواْ شُهَدَاءكُم مِّن دُونِ اللّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ* فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَ لَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (بقره/۲۳-۲۴) [بعض من النصاری] إِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (مائده/۸۳) قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَ لاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَ لاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُولُواْ اشْهَدُواْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (آل‌عمران/۶۴) يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَ أَنتُمْ تَشْهَدُونَ (آل‌عمران/۷۰) قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَ اللّهُ شَهِيدٌ عَلَى مَا تَعْمَلُونَ* قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَ أَنتُمْ شُهَدَاء وَ مَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (آل‌عمران/۹۸-۹۹) أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَهَكَ وَ إِلَهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (بقره/۱۳۳) كَيْفَ يَهْدِي اللّهُ قَوْمًا كَفَرُواْ بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَ شَهِدُواْ أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَ جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَ اللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ* أُوْلَئِكَ جَزَآؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللّهِ وَالْمَلآئِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ* خَالِدِينَ فِيهَا لاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَ لاَ هُمْ يُنظَرُونَ* إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَ أَصْلَحُواْ فَإِنَّ الله غَفُورٌ رَّحِيمٌ (آل‌عمران۸۶-۸۹).

إِذَا جَاءكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ (منافقان/۱) وَ مِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ يُشْهِدُ اللّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ* وَ إِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيِهَا وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللّهُ لاَ يُحِبُّ الفَسَادَ (بقره/۲۰۴-۲۰۵) وَ إِنَّ مِنكُمْ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُم مُّصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُن مَّعَهُمْ شَهِيدًا  (نساء/۷۲).

وَ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ مَسْجِدًا ضِرَارًا وَ كُفْرًا وَ تَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصَادًا لِّمَنْ حَارَبَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ مِن قَبْلُ وَ لَيَحْلِفَنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلاَّ الْحُسْنَى وَ اللّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (توبه/۱۰۷) أَلَمْ تَر إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَ لَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَ إِن قُوتِلْتُمْ لَنَنصُرَنَّكُمْ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (حشر/۱۱).

مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُواْ مَسَاجِدَ الله شَاهِدِينَ عَلَى أَنفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُوْلَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَ فِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ (توبه/۱۷) وَ جَعَلُوا الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَ يُسْأَلُونَ (زخرف/۱۹) أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَ هُمْ شَاهِدُونَ (صافّات/۱۵۰) ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ مِّنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الأُنثَيَيْنِ نَبِّؤُونِي بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ* وَ مِنَ الإِبْلِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الأُنثَيَيْنِ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ وَصَّاكُمُ اللّهُ بِهَذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا لِيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (انعام/۱۴۳-۱۴۴) قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِن شَهِدُواْ فَلاَ تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ وَ هُم بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (انعام/۱۵۰).

ذَرْنِي وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا* وَ جَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَّمْدُودًا* وَ بَنِينَ شُهُودًا* وَ مَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِيدًا (مدثّر/۱۱-۱۴).

فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُوْلَئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُواْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا وَ شَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ (اعراف/۳۷) ذَلِكَ يَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَ ذَلِكَ يَوْمٌ مَّشْهُودٌ (هود/۱۰۳) وَ جَاءتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَائِقٌ وَ شَهِيدٌ (ق/۲۱) وَ جِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَ الشُّهَدَاء وَ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَ هُمْ لَا يُظْلَمُونَ (زمر/۶۹) وَ نَزَعْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا فَقُلْنَا هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ وَ ضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ (قصص/۷۵) وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لاَ يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ لاَ هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (نحل/۸۴) وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أُوْلَئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَى رَبِّهِمْ وَ يَقُولُ الأَشْهَادُ هَؤُلاء الَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى رَبِّهِمْ أَلاَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ (هود/۱۸) وَ يَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَائِي قَالُوا آذَنَّاكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍ (فصّلت/۴۷) وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَ شُرَكَآؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَ قَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ* فَكَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ (یونس/۲۸-۲۹).

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هَادُوا وَ الصَّابِئِينَ وَ النَّصَارَى وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (حج/۱۷) يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا أَحْصَاهُ اللَّهُ وَ نَسُوهُ وَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (مجادله/۶).

الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَ تُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (یس/۶۵) إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ* يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ* يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ (نور/۲۳-۲۵). وَ يَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاء اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ* حَتَّى إِذَا مَا جَاؤُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصَارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ* وَ قَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَ هُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ* وَ مَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَ لَا أَبْصَارُكُمْ وَ لَا جُلُودُكُمْ وَ لَكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ (فصّلت/۱۹-۲۲).

[یوم یحشرهم یقول] يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَ يُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَ شَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ (انعام/۱۳۰).