شرح صدر، گشادگی سینه، این مفهوم با عبارت «شرح صدر» و نظایر آن ۵ بار آمده است.
چکیده: هر کس را خدا بخواهد هدایت کند، سینه او را به اسلام میگشاید. هر کس برای کفر سینه گشاده، خشمی از خدا و عذابی بزرگ دارد. موسی از خدا خواست تا سینه او را گشاده گرداند و خدا او را اجابت کرد. خدا سینه پیامبر را گشاده گردانید. خدا، هر کس را بخواهد هدایتش کند، سینه او را برای اسلام میگشاید و هر کس را بخواهد گمراهش کند، دل او را سخت تنگ میگرداند، چنان که گویی در آسمان بالا میرود. اینگونه پلیدی را بر کسانی که ایمان نمیآورند، قرارمیدهد. راه راست پروردگارت همین است. (انعام/۱۲۵-۱۲۶). هر کس پس از ایمانش به خدا کافر شود جز آنکه مجبور شود در حالیکه قلبش به ایمان اطمینان یافته، بلکه کسانی که برای کفر سینه گشادهاند، خشمی از خدا بر آنان است و عذابی بزرگ دارند این به آن سبب است که آنان زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح دادند. بیتردید خدا گروه کافران را هدایت نمیکند (نحل/۱۰۶-۱۰۷). آیا کسی که خدا سینهاش را برای اسلام گشاده و بر نوری از پروردگار خود است [مانند سختدلان است]؟ پس وای بر سختدلانی که یاد خدا نمیکنند. اینانند که در گمراهی آشکاری هستند (زمر/۲۲). [خدا به موسی فرمود:] به سوی فرعون برو که او سرکشی کرده است. [موسی] گفت: پروردگارا، سینهام را گشاده گردان و کارم را برایم آسان و گره از زبانم بگشای تا سخنم را بفهمند … گفت: ای موسی، خواستهات به تو داده شد (طه/۲۴-۳۶). آیا برای تو سینهات را نگشادیم؟ … پس چون فراغت یافتی، بکوش و با اشتیاق به سوی پروردگارت روی آور (انشراح/۱-۸). کتابی است که به سوی تو فرستاده شده پس نباید در سینه تو، از آن تنگی باشد تا با آن هشدار دهی و برای مومنان پندی باشد (اعراف/۲). |
شرح الصدر
فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَ مَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ* وَ هَذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًا (انعام/۱۲۵-۱۲۶) مَن كَفَرَ بِاللّهِ مِن بَعْدِ إيمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ وَلَكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللّهِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّواْ الْحَيَاةَ الْدُّنْيَا عَلَى الآخِرَةِ وَ أَنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (نحل/۱۰۶-۱۰۷) أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ (زمر/۲۲).
[قال الله لموسی] اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى* قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي* وَ يَسِّرْ لِي أَمْرِي* وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِي* يَفْقَهُوا قَوْلِي* … قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى (طه/۲۴-۳۶).
أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ* .. . فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ* وَ إِلَى رَبِّكَ فَارْغَبْ (انشراح/۱-۸) كِتَابٌ أُنزِلَ إِلَيْكَ فَلاَ يَكُن فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِّنْهُ لِتُنذِرَ بِهِ وَ ذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (اعراف/۲). |