سفیه، کمخرد، این مفهوم از مادّه «س ف ه» ۱۱ بار و با واژه « تُفَنِّدون» ۱ بار آمده است.
چکیده: جز سفیه، کسی از آیین ابراهیم روی نمیگرداند. کسانی که فرزندان خود را از روی سفاهت میکشتند، زیان دیدند. اموال خود را به سفیهان ندهید ولی آنها را خوراک و پوشاک دهید. اگر هنگام نوشتن دَین، بدهکار سفیه باشد، باید ولیّ او املاء کند. بیماردلان، مومنان را سفیه میدانند در حالی که خود سفیه هستند. چه کسی از آیین ابراهیم روی میگرداند جز آن که خود را سفیه بشمارد؟ در حالیکه ما او را در دنیا برگزیدیم و در آخرت بیتردید از شایستگان است (بقره/۱۳۰). بهراستی کسانی که فرزندان خود را از روی سفاهت و بدون علم کشتند و آنچه را خدا روزی آنها کرده بود، از روی افترا به خدا، حرام کردند، سخت زیان دیدند. بهراستی آنها گمراه شدند و هدایت نشده بودند (انعام/۱۴۰). اموال خود را که خدا وسیله قوام شما قرار داده است، به سفیهان ندهید و از آن به آنان خوراک دهید و آنها را بپوشانید و با آنها سخنی پسندیده بگویید (نساء/۵). ای کسانی که ایمان آوردهاید، هنگامی که به یکدیگر برای مدّت معیّنی دَینی پیدا کردید، آن را بنویسید. … کسى که بدهکار است باید املا کند، و او (نویسنده) بنویسد و از خدا که پروردگار اوست پروا کند و از آن، چیزى نکاهد. پس اگر بدهکار، سفیه یا ناتوان است یا نمیتواند خود املا کند، باید ولیّ او به عدالت املا کند (بقره/۲۸۲). سران قوم هود که کافر شدند، گفتند: بیتردید ما تو را در سفاهت میبینیم. بیگمان تو را از دروغگویان میپنداریم. گفت: ای قوم من، هیچ سفاهتی در من نیست بلکه من فرستادهای از پروردگار جهانیان هستم (اعراف/۶۶-۶۷). چون کاروان حرکت کرد، پدرشان [یعقوب] گفت: اگر مرا سبک عقل نخوانید، من بوی یوسف را درمییابم. گفتند: به خدا سوگند که تو در گمراهی قدیم خود، هستی (یوسف/۹۴-۹۵). موسی از قوم خود هفتاد مرد برای وعدهگاه ما، برگزید. چون زلزله آنها را گرفت، گفت: پروردگارا، اگر میخواستی آنها و من را پیش از این هلاک میکردی. آیا ما را به آنچه سفیهان ما کردهاند، هلاک میکنی (اعراف/۱۵۵)؟ بهزودی سفیهان از مردم خواهند گفت: چه چیز آنها را از قبلهای که بر آن بودند، برگرداند؟ بگو، مشرق و مغرب از آن خداست. هر کس را بخواهد به راه راست هدایت میکند (بقره/۱۴۲). هنگامی که به آنها (بیماردلان)، گفته شود: شما نیز مانند مردم ایمان بیاورید، میگویند: آیا ایمان آوریم همانگونه که سفیهان ایمان آوردهاند؟ آگاه باش که آنها خود سفیه هستند امّا نمیدانند (بقره/۱۳). [تنی چند از جنّیان گفتند:] بیتردید سفیهی از ما درباره خدا، سخنان ناروا میگفت (جن/۴). جاهل |
السّفیه
وَ مَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَ لَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَ إِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (بقره/۱۳۰) قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُواْ أَوْلاَدَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ حَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ اللّهُ افْتِرَاء عَلَى اللّهِ قَدْ ضَلُّواْ وَ مَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ (انعام/۱۴۰)
وَ لاَ تُؤْتُواْ السُّفَهَاء أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَ ارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَ اكْسُوهُمْ وَ قُولُواْ لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (نساء/۵) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ … وَ لْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لاَ يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ (بقره/۲۸۲)
قَالَ الْمَلأُ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوْمِهِ (هود) إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وِ إِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ* قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي سَفَاهَةٌ وَ لَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ (اعراف/۶۶-۶۷) وَ لَمَّا فَصَلَتِ الْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ (یعقوب) إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ لَوْلاَ أَن تُفَنِّدُونِ* قَالُواْ تَاللّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلاَلِكَ الْقَدِيمِ (یوسف/۹۴-۹۵)
وَ اخْتَارَ مُوسَى قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِّمِيقَاتِنَا فَلَمَّا أَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَكْتَهُم مِّن قَبْلُ وَ إِيَّايَ أَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَاء مِنَّا (اعراف/۱۵۵)
سَيَقُولُ السُّفَهَاء مِنَ النَّاسِ مَا وَ لاَّهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُواْ عَلَيْهَا قُل لِّلّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (بقره/۱۴۲) وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ (الذین فی قلوبهم مرض) آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَ لَكِن لاَّ يَعْلَمُونَ (بقره/۱۳)
[قال نفر من الجن] أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا (جن/۴) |