دیدن،نگريستن،این مفهوم از مادّۀ «ر أ ی» ۱۴۰ بار، «ن ظ ر»۳۰ بار و «ب ص ر» ۲۱ بار آمده است.
چكيده: خدا مي‌بيند، انسان بايد بداند كه خدا مي‌بيند. انسان نمي‌تواند خدا را ببيند. خدا انسان را بينا قرار داد و مي‌فرمايد: پيش از آن كه عذاب را ببينيد ايمان بياوريد. برخي از انسان‌ها چشماني دارند كه با آن نمي‌بينند. سرانجام مردم، رستاخيز و نتيجة اعمال خود را مي‌بينند.
آیا انسان ندانسته است که خدا می‌بیند (علق/۱۴)؟ شما را بعد از پیشینیان در زمین جانشین قرار داديم تا ببينيم چگونه عمل می‌کنید (یونس/۱۴). آیا [انسان] می‌پندارد که هیچ کس او را ندیده است (بلد/۷)؟ به موسی و هارون می‌فرماید: نترسید که من با شما هستم، می‌شنوم و می‌بینم (طه/۴۶). موسی به بنی‌اسرائیل گفت: امّید که پروردگارِ شما دشمنان شما را نابود گرداند و شما را در زمین جانشین سازد، آنگاه ببينيد چگونه رفتار می‌کنید (اعراف/۱۲۹). خدا به پیامبر می‌فرماید: ما گردانیدن رویت در آسمان را نیک می‌بینیم (بقره/۱۴۴). بر کسی توکّل کن که چون [به نماز] برمی‌خیزی تو را می‌بیند (شعراء/۲۱۷-۲۱۸).
کوشش انسان به‌زودی دیده خواهد شد (نجم/۴۰). خدا، آن [عذاب یا رستاخیز] را نزدیک می‌بیند (معارج/۶-۷).او در روز قیامت به آنان که پیمان خدا و سوگندهای خود را به بهای ناچیزی می‌فروشند، نگاه نمي‌كند (آل‌عمران/۷۷). آن روز خدا به مشرکان می‌فرماید: شفیعانی را که در کار خود شریک می‌پنداشتید با شما نمی‌بینم (انعام/۹۴).
سوگند یاد می‌کنم به آنچه می‌بینید و آنچه نمی‌بینید (حاقّه/۳۸).
ما انسان را از نطفۀ مختلطی آفریدیم و او را می‌آزماییم به این جهت او را شنوا و بینا قرار دادیم (انسان/۲). خدا آسمان‌ها را بی‌هیچ ستونی که ببینید، خلق کرد و برافراشت (لقمان/۱۰؛ رعد/۲) و آن را برای بینندگان آراست (حجر/۱۶). از نشانه‌هاي او اين است كه تو زمين را فسرده مي‌بيني (فصّلت/۳۹) و آن را خشکیده می‌بینی (حج/۵) و چون آب بر آن فرود آوریم به جنبش درمی‌آید و نمو می‌کند (حج/۵؛ فصّلت/۳۹) و از هر نوع نیکو می‌رویاند (حج/۵). کوه‌ها را می‌بینی و می‌پنداری که آنها بی‌حرکت هستند. حال آن‌که آنها مانند ابر در حرکت هستند (نمل/۸۸). در آفرینش خداوند هیچ تفاوتي نمی‌بینی. چشم بگردان آیا هیچ خلل [نقصاني] می‌بینی؟ بار دیگر چشم بگردان تا چشم، زبون و درمانده به سوی تو بازگردد (ملک/۳-۴).
آنگاه که جان به گلوگاه می‌رسد در آن هنگام شما مي‌بينيد (واقعه/۸۳-۸۴). خدا به او (محتضر) از شما نزدیکتر است ولی نمی‌بینید (واقعه/۸۵). پيش از آن‌كه شما را عذاب فرا رسد، و ديگر ياري نشويد، به پروردگار خود بازگردید و تسلیم او شوید و از نیکوترین آنچه بر شما فرو فرستاده شده، پیروی کنید پيش از آن‌كه عذاب، شما را ناگهاني و در حالي كه حدس نمي‌زنيد، فرا رسد تا مبادا کسی چون عذاب را ببیند، بگوید کاش مرا بازگشتی بود تا از نیکوکاران می‌شدم (زمر/۵۴، ۵۵، ۵۸). فرشتگان را می‌بینی که پیرامون عرش به ستایش پروردگار خود تسبیح می‌گویند (زمر/۷۵). در حقیقت شیطان و قبیله‌اش شما فرزندان آدم را از آنجا که آنها را نمی‌بینید، می‌بیند (اعراف/۲۷).
ديدن، اقوام،سران قوم نوح به او گفتند: تو را جز بشری مثل خود نمی‌بینیم و جز این نمی‌بینیم که فرومایگان ما آن هم نسنجیده، از تو پیروی کرده‌اند. شما را برتر از خود نمی‌بینیم بلکه شما را دروغگو می‌دانیم (هود/۲۷).
هنگامی که قوم هود آن عذاب را مانند ابری سایه‌گستر دیدند که رو به درّه‌های آنان دارد گفتند: این ابری است که برای ما باران‌زاست. پس چنان شدند که جز خانه‌های آنها دیده نمی‌شد (احقاف/۲۴-۲۵). از فرمان پروردگار خود سر برتافتند و در حالی که آنها می‌نگریستند، آذرخش آنها را فروگرفت (ذاریات/۴۴). خدا تندباد را هفت شب و هشت روز پياپي بر آنها مسلّط كرد كه در آن قومرا فروافتاده می‌دیدی گویی آنان تنه‌های نخل‌های میان تهی هستند. آیا از آنان کسی را بر جای می‌بینی (حاقّه/۷-۸)؟
ابراهیم هنگامی که در شب ستاره‌ای را دید، گفت: این پروردگار من است پس هنگامی که افول کرد گفت: من غروب‌کنندگان را دوست ندارم. چون ماه تابان را دید گفت: این پروردگار من است آن گاه که ماه ناپدید شد گفت: اگر پروردگارم مرا هدایت نکرده بود من نیز از جمع گمراهان بودم. پس چون خورشید را درخشنده دید گفت: این پروردگار من است این بزرگتر است. هنگامی که خورشید فرود آمد گفت: ای قوم من، من از آنچه برای خدا شریک قرار می‌دهید، بیزار هستم (انعام/۷۶-۷۸). ابراهیم به پدر خود گفت: پدرجان چرا چیزی را که نمی‌شنود و نمی‌بیند و از تو چیزی را دور نمی‌کند، می‌پرستی (مریم/۴۲)؟ [ابراهیم بعد از مجادله با پدر و قومش] به ستارگان نگاه کرد و گفت: من بیمار هستم (صافّات/۸۸). هنگامی که فرشتگان نزد ابراهیم آمدند او دید آنان دست به غذا نمی‌برند (هود/۷۰،۶۹).
یوسف اگر برهان پروردگارش را ندیده بود قصد همسر عزیز می‌کرد (یوسف/۲۴). هنگامی که شوهر آن زن دید، پیراهن یوسف از پشت چاک خورده است، گفت: بی‌شک این از نیرنگ شما (زنان) است (یوسف/۲۸). زنانی در شهر گفتند: به‌راستی همسر عزیز را در گمراهی آشکار می‌بینیم (یوسف/۳۰). زنان شهر وقتي يوسف را در محفل ديدند، او را بس شگرف يافتند و دستهاي خود را بريدند (يوسف/۳۱). پس از آن‌كه نشانه‌های [پاکدامنيِ یوسف] به نظر آنها رسید که او را چندی به زندان بیاندازند (یوسف/۳۵). یوسف هنگامی که توشۀ برادران خود را آماده کرد، گفت: مگر نمی‌بینید که من پیمانه را تمام می‌دهم (یوسف/۵۹). برادران یوسف به او گفتند: ای عزیز، ما تو را از نیکوکاران می‌بینیم (یوسف/۷۸). [يوسف گفت:] این پیراهن مرا ببرید و آن را بر چهرۀ پدرم بیفکنید (تا) بینا شود (یوسف/۹۳). پس چون مژده‌رسان آمد، آن را بر چهرۀ او انداخت پس بینا گردید (یوسف/۹۶).
شعیب به اهل مدین گفت: من شما را در خوشی و آسایش می‌بینم (هود/۸۴).
[مادر موسی به خواهر او گفت]: به دنبال موسی برو. پس او را از دور می‌دید در حالی که آنان متوجّه نبودند (قصص/۱۱). هنگامی که موسی آتشی دید، به خانوادۀ خود گفت: درنگ کنید زیرا من آتشی دیدم امید که پاره‌ای از آن را برای شما بیاورم یا در پرتو آتش راه را بیابم (طه/۱۰). [وقتی به آتش رسید، خدا به او فرمود:] عصایت را بیفکن. پس چون آن را همچون ماری دید که می‌جنبد روی گردانید و باز نگشت (نمل/۱۰؛ قصص/۳۱). موسی نشانۀ آشکار برای فرعون آورد دست خود را (در گریبان فرو برد) و بیرون آورد و آن گاه برای بینندگان سفید و نورانی بود (شعرا/۳۳). فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: ای قوم، آیا پادشاهی مصر و این نهرها که از [ زير کاخ‌های] من روان است از آنِ من نیست؟ مگر نمی‌بینید (زخرف/۵۱)؟ موسی گفت: پروردگارا، فرعون و اشراف او را دل‌سخت گردان که ایمان نیاورند تا عذاب دردناک را ببینند (یونس/۸۸). هنگامی که دو گروه (بنی‌اسرائیل و فرعونیان) یکدیگر را دیدند یاران موسی گفتند: ما گرفتار می‌گردیم (شعرا/۶۱). خدا فرعونیان را در حالی که بنی‌اسرائیل آنها را می‌دیدند، غرق کرد (بقره/۵۰). موسی به پروردگار خود گفت: خودت را به من نشان بده تا تو را ببینم. گفت: هرگز مرا نخواهی دید ولی به کوه نگاه كن اگر در جای خود ثابت بماند مرا خواهی دید (اعراف/۱۴۳). قوم موسی به او گفتند: تا خدا را آشکارا نبینیم به تو ایمان نمی‌آوریم پس در حالی که نگاه مي‌كردند، صاعقه آنان را فرو گرفت (بقره/۵۵)؟ سامری گفت: من چیزی دیدم که دیگران آن را ندیدند (طه/۹۶). او به سامری گفت: به خدای خود نگاه که پیوسته آن را پرستش می‌کردی. نگاه كن که آن را بسوزانیم و سپس یکسره آن را در دریا پراکنده کنیم (طه/۹۷). آيا قوم موسی ندیدند که گوساله با آنها سخن نمی‌گوید و راهی به آنها نمی‌نمایاند (اعراف/۱۴۸)؟ مگر نمی‌بینند که پاسخ آنها را نمی‌دهد و به حال آنان سود و زیانی ندارد (طه/۸۹)؟ موسی گفت: ای هارون، وقتی دیدی آنها گمراه شدند چه چیز مانع تو شد (طه/۹۲)؟
سلیمان جویای حال پرندگان شد و گفت: چه شده که هدهد را نمی‌بینیم یا شاید از غایبان است (نمل/۲۰). زماني نه چندان دور درنگ نکرد [که هدهد آمد] و گفت: زنی را يافتم که او و قومش برای خورشید سجده می‌کنند … سلیمان گفت: خواهیم دید آیا راست گفته‌ای یا از دروغگویان بوده‌ای (نمل/۲۲-۲۴، ۲۷). هنگامی که سلیمان آن تخت را نزد خود مستقر دید گفت: این از فضل پروردگار من است تا مرا بیازماید که آیا سپاسگزارم یا کفران می‌کنم (نمل/۴۰)؟ هنگامی که (ملکۀ سبأ) آمد به او گفته شد: داخل قصر شو چون آن را دید پنداشت که نهر آبی است و …(نمل/۴۴).
خدا به [دنبال زنده شدن عُزیر] بعد از صد سال به او فرمود: به خوراک خود را ببين که تغییر نیافته، و دراز گوش خود ببين و این استخوان‌ها ببين که چگونه آنها را به هم پیوند می‌دهیم و بر آنان گوشت می‌پوشانیم (بقره/۲۵۹). هنگامی که مریم باردار شد خدا به او فرمود: اگر کسی از مردم را دیدی بگو: من برای خدای رحمان نذر کرده‌ام و امروز با هیچ انسانی سخن نخواهم گفت (مریم/۲۶).
صاحبان باغ سوخته وقتی باغ خود را دیدند، گفتند: در حقیقت ما به خطا رفته‌ایم. این باغ ما نیست (قلم/۲۶). پیشینان چون سختی (عذاب) خدا را دیدند، گفتند: تنها به خدا ایمان آوردیم و به آنچه با او شریک می‌گرفتیم کافر شدیم. ایمان آنها در موقع دیدن عذاب سودی نداشت (غافر/۸۴-۸۵).
به‌راستی پیامبر برخی از آیات بزرگ خدا را دید (نجم/۱۸). آنچه را دل پیامبر دید، انکار نکرد. آیا درباره آنچه می‌بیند بگو مگو می‌کنید (نجم/۱۱-۱۲)؟ او جبرئیل را در افق روشن دیده بود (تکویر/۲۳) و قطعاً بار دیگر هم او را دیده بود (نجم/۱۳).
اگر این قرآن را بر کوهی فرو می‌فرستادیم یقیناً آن را از بیم خدا فروتن و از هم پاشیده می‌دیدی (حشر/۲۱). به زودی خواهی دید و خواهند دید که کدام یک از شما دیوانه است (قلم/۵-۶). محمّد و همراهان او را در رکوع و سجود می‌بینی (فتح/۲۷). مردم را می‌بینی که گروه گروه در دین خدا درمی‌آیند (نصر/۲). از مشركان کسی را می‌بینی كه به تو مي‌نگرد. آیا تو نابینایان را هر چند نبینند مي‌تواني هدایت كني (یونس/۴۳). بت‌ها را می‌بینی که به سوی تو می‌نگرند در حالی که نمی‌بینند (اعراف/۱۹۸). چون منافقان را ببینی هیکل‌های آنان تو را به تعجب وا می‌دارد، و چون سخن گويند به گفتارشان فرا مي‌دهي گويي آنان شمعك‌هايي پشت به ديوار هستند هر فريادي را به زيان خود مي‌پندارند. خودشان دشمنند. از آنان بپرهيز …. (منافقان/۴). چون به آنان گفته شود، به سوی آنچه خدا نازل کرده و به سوی پیامبر او بیایید آنان را می‌بینی که از تو سخت روی برمی‌تابند (نساء/۶۱). چون به آنان گفته شود بیایید تا پیامبر خدا برای شما آمرزش بخواهد، سرهای خود را برمی‌گردانند و آنان را می‌بینی که تکبّرکنان روی برمی‌تابند (منافقان/۵). بیماردلان را می‌بینی که در دوستی با یهود و نصاری شتاب می‌ورزند … (مائده/۵۲). چون سوره‌ای نازل شد و در آن نام کارزار آمد، آنان را می‌بینی که مانند کسی که به حال بیهوشی مرگ افتاده به تو می‌نگرند (محمّد/۲۰). چون خطر فرارسد کارشکنان و کسانی که به برادران خود می‌گفتند به سوی ما بیایید و جز اندکی روی به جنگ نمی‌آوردند را می‌بینی که چشمان آنها مانند کسی که مرگ او را فرو گرفته، در حدقه می‌چرخد و به سوی تو نگاه مي‌كند (احزاب/۱۹). بسیاری از اهل کتاب را می‌بینی که با کافران دوستی می‌کنند ….(مائده/۸۰). بسیاری از آنان را می‌بینی در گناه، تعدّی و حرام‌خواری شتاب می‌کنند (مائده/۶۲).چون برخی از مسیحیان آنچه به سوی پیامبر نازل شده بشنوند بر اثر آن حقیقتی که شناخته‌اند، می‌بینی که اشک از چشمان آنان سرازیر می‌شود (مائده/۸۳). کافران چون تو را ببینند به مسخره‌ات می‌گیرند (انبیاء/۳۶؛ فرقان/۴۱). می‌فرماید: خورشید را چون برمی‌آمد، می‌دیدی که از غار اصحاب کهف به سمت راست مایل بود (کهف/۱۷). کاش هنگامی را که ظالمان در پیشگاه پروردگارشان بازداشت شده‌اند، می‌دیدی [که چگونه] برخی از آنان با برخی [دیگر جدل و] گفتگو می‌کنند کسانی که زیردست بودند به آنان که برتری داشتند می‌گویند: اگر شما نبودید قطعاً ما مومن بودیم. چون عذاب را ببينند پشیمانی خود را آشکار کنند (سبا/۳۱، ۳۳).
خدا آرامش خود را بر پیامبر [هنگامی که در غار بود] نازل کرد و او را با سپاهیانی که نمی‌دیدید، تقویت نمود و.. (توبه/۴۰). در روز حنین خدا آرامش خود را بر فرستادۀ خود و مومنان نازل کرد و سپاهی فرو فرستاد که آنها را نمی‌دیدید (توبه/۲۵-۲۶). ای‌کسانی که ایمان آورد‌ه‌اید، نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که لشکریانی به سوی شما آمدند پس بر سر آنها تندباد و لشکریانی که آنها را نمی‌دیدید، فرستادیم (احزاب/۹). چون مومنان دسته‌های دشمن را دیدند، گفتند: این همان است که خدا و فرستاده او به ما وعده دادند. خداوند و فرستاده‌اش راست گفتند (احزاب/۲۲). مومنان هنگامی که تجارتی یا سرگرمی را ببینند به سوی آن روي آور مي‌شوند و تو را در حالي كه ايستاده‌اي رها مي‌كنند .. (جمعه/۱۱). به‌زودی خدا و رسول او عمل شما را خواهند ديد (توبه/۹۴). مومنان [هم] عمل شما را خواهند دید … (توبه/۱۰۵). هنگامی که دو گروه (مومن و کافر) همدیگر را دیدند شیطان به عقب برگشت و گفت: من از شما بیزارم. من چیزی را می‌بینم که شما نمی‌بینید (انفال/۴۸). قطعاً در برخورد میان دو گروه برای شما نشانه‌ای بود. گروهی در راه خدا می‌جنگیدند و گروه دیگر کافران بودند، آنان مومنان را به چشم، دو برابرِ خود می‌دیدند (آل‌عمران/۱۳). کسانی که از دانش بهره یافته‌اند، مي‌بينند که آنچه از جانب پروردگارت به سوی تو نازل شده، حق است و به راه آن عزیز ستوده راهبری می‌کند (سباء/۶). شما مرگ را پیش از آن که با آن روبه‌رو شوید سخت آرزو می‌کردید پس آن را (با چشم خود) دیدید در حالی که به آن نگاه می‌کردید (آل‌عمران/۱۴۳). کسی که روی برتافت و اندکی بخشید و بازایستاد آیا علم غیب پیش اوست و او می‌بیند (نجم/۳۵)؟
[كافران] چون آیتی ببینند به ریشخند می‌پردازند (صافّات/۱۴). آسمان بالای سرشان را نديده‌اند که چگونه آن را ساخته و زینتش داده‌ایم و برای آن هیچ‌گونه شکافتگی نیست (ق/۶). (کارهای آنان) مانند … تاریکی‌هایی است که بعضی روی بعضی قرار گرفته است، که هر گاه دستش را بیرون آورد ممکن نیست آن را ببیند (نور/۴۰). کافران اگر پاره‌سنگی را در حال سقوط ببینند می‌گویند: ابری متراکم است (طور/۴۴). آن گاه که آنچه به آنان وعده می‌دادند، ببینند خواهند دانست چه کسی یاورانش ناتوان‌تر و چه کسی در شمار، اندک‌تر است (جن/۲۴). آنگاه که آن لحظة موعود را نزدیک ببینند، چهره‌های کسانی که کافر شده‌اند درهم فرورود (ملک/۲۷).
كساني كه به جاي خدا مي‌خوانيد آيا … چشم‌هایی دارند که با آن ببینند (اعراف/۱۹۵)؟ هنگامی که مشرکان عذاب را ببینند به‌زودی خواهند دانست چه کسی گمراه‌تر است (فرقان/۴۲). مجرمان چون مومنان را در دنیا می‌دیدند، می‌گفتند: اینان بی‌گمان گمراه هستند (مطفّفین/۳۲). آنان به قرآن ایمان نمی‌آورند تا وقتي كه عذاب را ببینند (شعراء/۲۰۱).
بیماردلان چون سوره‌ای نازل می‌شود بعضی به بعضی دیگر نگاه می‌کنند که آیا کسی شما را می‌بیند؟ پس بیرون می‌روند (توبه/۱۲۷). مَثَل بیماردلان همچون مثل کسانی است که آتشی افروختند و چون پیرامون آنها را روشنایی داد خدا نور آنها را برد و در میان تاریکی‌ها رهايشان كرد كه نبينند (بقره/۱۷). خدا می‌فرماید: آنان که در زمین به ناحق تکبّر می‌کنند را از آیاتم روی‌گردان سازم، به طوری که اگر هر نشانه‌ای را ببینند به آن ایمان نیاورند (اعراف/۱۴۶). کسانی که فرمان پروردگار بر آنها به اتمام رسید، ایمان نمی‌آورند هر چند تمام نشانه‌ها به آنان برسد تا زمانی که عذاب دردناک را ببینند (یونس/۹۶-۹۷).
هر کس در گمراهی باشد باید رحمان او را مهلتی دهد تا آنگاه که آنچه را به آنان وعده داده می‌شود چه عذاب و چه قیامت را ببینند (مریم/۷۵). كاش كساني كه به خود ستم كرده‌اند آنگاه كه عذاب را مي‌بينند، ببينند كه تمام نیروها از آنِ خداست و خدا سخت‌کیفر است (بقره/۱۶۵).
دیدن- رستاخیز، روزی که مردم، رستاخیز را می‌بینند، گویی که آنان جز شبی یا روزی درنگ نکرده‌اند (نازعات/۴۶). برانگیختن، تنها یک بانگ است، ناگاه همه مي‌بينند (صافّات/۱۹). … آنگاه آنان بر پای ایستاده مي‌بينند (زمر/۶۸). در آن روز زمین را صاف ببيني (کهف/۴۷) كه در آن کجی و ناهمواری نمی‌بینی (طه/۱۰۷) روزی که زلزلة رستاخیز را ببینند هر شیر دهنده‌ای آن را که شیر دهد فرو می‌گذارد و هر آبستنی بار خود را فرو می‌نهد. مردم را مست می‌بینی و حال آن‌که مست نیستند ولی عذاب خدا شدید است (حج/۲). در آن روز آدمی آنچه پیش فرستاده را می‌بیند (نبأ/۴۰). مردم به حال پراکنده درآیند تا کارهای آنان به آناننشان داده شود. هر کس هم وزن ذرّه‌ای نیکی کند آن را خواهد دید و هر کس هم وزن ذرّه‌ای بدی کند آن را خواهد دید (زلزله/۶-۸).
هر امّتی را به زانو درآمده می‌بینی (جاثیه/۲۸). در آن هنگام پیشوایان از پیروان خود بیزاری جویند و عذاب را به روشنی ببینند (بقره/۱۶۶). آن روز جهنّم برای هر که ببیند آشکار گردد (نازعات/۳۶).
در آن روز ستمکاران را از آنچه انجام داده‌اند، هراسناک می‌بینی (شوری/۲۲). آنان را می‌بینی که چون عذاب را ببینند، می‌گویند: آیا راهی برای برگشتن [به دنیا] هست؟ چون بر آتش عرضه شوند از شدّت زبونی فروتن شده و زیر‌چشمی می‌نگرند (شوری/۴۴-۴۵). هر كس كه ستم كرده، چون عذاب را ببینند پشیمانی در دل نهان دارند (یونس/۵۴). چون عذاب را ببینند شکنجه آنان کاسته نمی‌شود و مهلت نمی‌یابند (نحل/۸۵).
در آن روز آنان را از آنچه در کارنامة عمل است، هراسان می‌بینی (كهف/۴۹). آنان را در آن روز می‌بینی که در زنجیر بسته شده‌اند (ابراهیم/۴۹). مجرمان آتش دوزخ را می‌بینند و درمی‌یابند که در آن خواهند افتاد و از آن راه گریزی نیابند (کهف/۵۳).
کاش هنگامی که مجرمان پیش پروردگارشان سرها را به زیر افکنده‌اند، می‌دیدی که می‌گویند: پروردگارا، دیدیم و شنیدیم ما را بازگردان تا کار شایسته کنیم زيرا ما یقین داریم (سجده/۱۲). چه شنوا و بینا هستند روزی که به سوی خدا می‌آیند (مریم/۳۸). روزی که آنچه را به آنان وعده داده می‌شود بنگرند. گویی آنان جز ساعتی از روز، را در دنیا نمانده‌اند (احقاف/۳۵).
روزي كه همة آنها را گرد مي‌آوريم، پاسخ و عذر آنها جز اين نيست كه بگويند: سوگند به خدا، پرورگارمان، ما مشرک نبودیم. ببين چگونه به خود دروغ مي‌گويند (انعام/۲۲-۲۴). در آن روز که مشرکان شریکان خود را ببینند می‌گویند: پروردگارا اینها بودند آن شریکانی که ما به جای تو می‌خواندیم (نحل/۸۶). ای کاش مشرکان را هنگامی که بر آتش عرضه می‌شدند می‌دیدی که می‌گویند کاش بازگردانده می‌شدیم و دیگر آیات پروردگارمان را تکذیب نمی‌کردیم و از مومنان می‌شدیم (انعام/۲۷). چون مشرکان عذاب را ببینند، آرزو می‌کنند کاش رهیافته بودند (قصص/۶۴).
آن روز مردان و زنان منافق به مومنان می‌گویند: به ما نگاه کنید تا از نورتان اندکی برگیریم (حدید/۱۳).
کسانی که به لقای پروردگار امید ندارند، گفتند، چرا فرشتگان بر ما نازل نشدند؟ چرا پروردگارمان را نمی‌بینیم؟ روزی که فرشتگان را ببینند، در آن روز بشارتی برای مجرمان نخواهد بود. (فرقان/۲۱-۲۲).
در آن روز کسانی را که به خدا دروغ بسته‌اند، روسیاه می‌بینی (زمر/۶۰). روز قیامت تکذیب کنندگان با خشونت به سوی آتش جهنّم رانده می‌شوند. گفته شود: این همان آتشی است که تکذیب می‌کردید. آیا این افسون است یا شما نمی‌بینید (طور/۱۱، ۱۳، ۱۵)؟ چون آتش، تکذیب‌کنندگانِ رستاخیز را ببیند، خشم و خروشی هولناک از آتش می‌شنوند (فرقان/۱۲).
در آن روز چهره‌هایی خرّم و شاداب هستند و به سوی پروردگار خود می‌نگرند (قیامت/۲۲-۲۳). نیکان در بهشت نه آفتابی بینند و نه سرمایی. بر گِرد آنان پسران جاودانی می‌گردند. چون آنان را بنگری گویی مرواریدهایی پراکنده هستند. چون به بهشت بنگری در آنجا نعمت و مُلکی پهناور می‌بینی (انسان/۱۳،۱۹،۲۰). مردان و زنان مومن را می‌بینی که نورشان پیشاپیش و از جانب راست آنان در حرکت است (حدید/۱۲). مومنان بر تخت‌های خود نشسته و کافران را نگاه می‌کنند که آیا به سزای اعمال خود رسیده‌اند (مطفّفین/۲۳،۳۵-۳۶).
یکی از مخلصین در بهشت می‌گوید: من در دنیا همنشینی داشتم که به من می‌گفت: آیا تو واقعاً تصدیق‌کنندة رستاخیز هستی… ؟ آیا شما از او اطّلاع داريد؟ آنگاه نگاه کند و او را در میانه دوزخ ببیند (صافّات/۵۱-۵۵).