حذر، ترسیدن و دوری کردن، این مفهوم از مادّۀ «ح ذ ر» ۱۷ بار آمده است.
چکیده: خداوند مومنان را از نافرمانی خود، آخرت، عذاب و هر چه و هر کس که باعث غفلت و انحراف از راه خدا میشود، برحذر میدارد.
بدانید خدا آنچه در دلهای شماست را میداند پس، از او حذر کنید و بدانید خدا آمرزندۀ مهربان است (بقره/۲۳۵). خدا شما را از [کیفر] خود برحذر میدارد و خدا به بندگان خود رئوف است (آلعمران/۳۰). خدا را اطاعت کنید و رسول را نیز اطاعت کنید و [از نافرمانی] برحذر باشید پس اگر روی گردانید، بر عهدۀ پیامبر ما جز ابلاغ آشکار نیست (مائده/۹۲). کسانی که از فرمان پیامبر تخلّف میکنند، باید حذرکنند که مبادا بلایی به آنها برسد یا به عذابی دردناک گرفتار شوند (نور/۶۳). بیتردید عذاب پروردگارت حذرکردنی است (اسراء/۵۷).
از هوسهای آنان (یهودیان) پیروی نکن و از آنها بر حذر باش. مبادا تو را در بخشی از آنچه خدا بر تو نازل کرده است، به فتنه دراندازند (مائده/۴۹). آنان [به یکدیگر] میگویند: اگر این [حکمی که میخواهیم] به شما داده شد، بپذیرید و اگر داده نشد، حذر [و دوری] کنید (مائده/۴۱). از منافقان برحذر باش. خدا آنها را بکشد. چگونه از حق منحرف گشتهاند (منافقون/۴)؟ منافقان بیم دارند از اینکه سورهای دربارۀ آنها نازل شود که ایشان را از آنچه در دلهای آنهاست، خبر دهد. بگو، مسخره کنید. بیتردید خدا آنچه را [از آن] حذر میکنید، افشا خواهد کرد (توبه/۶۴).
مومنان نباید کافران را به جای مومنان دوست و سرپرست بگیرند. هر کس چنین کند از [پیوند با] خدا او را نصیبی نیست. مگر اینکه از آنها به نوعی تقیّه کند. خدا شما را از [نافرمانی و کیفر] خود برحذر میدارد (آلعمران/۲۸). ای کسانی که ایمان آوردهاید، بیتردید برخی از همسران و فرزندان شما دشمن شما هستند. از آنها حذر کنید (تغابن/۱۴). چرا از هر فرقهای از مومنان دستهای رهسپار [جنگ] نمیشوند تا [دستهای بمانند] و در دین آگاهی پیدا کنند و قوم خود را هنگامی که بازگشتند، بیم دهند تا آنان [از گناه] برحذر باشند (توبه/۱۲۲)؟
[آیا آن کافرِ ناسپاس بهتر است] یا آن کس که در طول شب در سجده و قیام اطاعت میکند در حالی که از آخرت میهراسد و رحمت پروردگار خود را امید دارد (زمر/۹)؟
مَثَل [بیماردلان] مانند [کسانی است که در] رگبار تندی از آسمان که در آن تاریکی و رعد و برقی است، [قرار گرفتهاند] از صاعقهها و بیم مرگ، انگشتان خود را در گوشهای خود نهند (بقره/۱۹).
آیا کسانی را که هزاران نفر بودند، ندیدی آنگاه که از بیم مرگ از سرزمین خود بیرون رفتند پس خدا به آنها فرمود: بمیرید. [آنها مردند]. سپس زندهشان کرد (بقره/۲۴۳)؟ میخواستیم به فرعون، هامان و سپاهیان آنها چیزی را که از آن حذر داشتند، نشان دهیم. به مادر موسی وحی کردیم که … (قصص/۶-۷).
اطلاعات بیشتر: اجتناب، ترس، تقوا