تسلّط داشتن، چیرگی، این مفهوم از مادّة «س ل ط»۱۲ بار، «ق ه ر» ۹ بار و «ح و ذ» ۲ بار و با واژة مُصَیطر ۲ بار، سَخَّرَ، ظاهِرین و غالب هر کدام ۱ بار و آيه‌اي كه اين مفهوم را دارد،آمده است.
چکیده: تنها خداست که بر بندگان چیره و مسلّط است. شیطان بر هيچ كس تسلّطي ندارد مگر بر کسانی که گمراه شوند و از او پیروی کنند.
خدا یگانة قهّار است (يوسف/۳۹؛ رعد/۱۶؛ ابراهيم/۴۸؛ ص/۶۵؛ زمر/۴؛ غافر/۱۶)و بر كار خود مسلّط است ولی بیشتر مردم نمی‌دانند (يوسف/۲۱). هيچ جنبنده‌اي نيست مگر اين‌كه خدا بر هستي او تسلّط دارد (هود/۵۶). او بر بندگان خود چیره و قاهر است (انعام/۶۱،۱۸) و پیامبران خود را بر هر کس بخواهد، مسلّط می‌کند (حشر/۶).
[خداوند به شیطان فرمود]: قطعاً تو بر بندگان من هیچ تسلّطی نخواهی داشت (حجر/۴۲؛ اسراء/۶۵) مگر بر آن گمراهانی که از تو پیروی کنند (حجر/۴۲) و کافی است پروردگارت نگهبان بندگان باشد (اسراء/۶۵).ابلیس هیچ تسلّطی بر بندگان ندارد مگر برای اين‌که خداوند، آنان را که به آخرت ایمان دارند از کسانی که دربارة آن شک دارند، بازشناسد (سبأ/۲۱). قطعاً شیطان بر کسانی که ایمان آورده‌اند و فقط بر پروردگار خود توکّل می‌کنند هیچ گونه تسلّطی ندارد. او تنها بر کسانی تسلّط دارد که او را سرپرست خود گرفته‌اند و کسانی که به خدا شرک می‌ورزند (نحل/۱۰۰،۹۹). شیطان بر آنها [کسانی که قومی را که خدا بر آنها خشم گرفته، به دوستی گرفته‌اند] مسلّط شده، خدا را از یاد آنها برده است. آنان حزب شیطان هستند (مجادله/۱۹). چون کار از کار گذشت، شیطان [به پیروان خود] می‌گوید: من هیچ تسلّطی بر شما نداشتم جز این‌که شما را دعوت کردم و مرا اجابت کردید. مرا سرزنش نکنید و خود را سرزنش کنید (ابراهیم/۲۲).
هود به قوم خود گفت: در حقيقت من بر خدا، پروردگار خود و پروردگار شما توكّل كردم. هيچ جنبنده‌اي نيست مگر اين‌كه خدا بر هستي او تسلْط دارد. به راستي پروردگار من بر راه راست است (هود/۵۶). خدا تندباد توفنده را هفت شب و هشت روز پیاپی بر قوم عاد مسلّط کرد (حاقّه/۷).
فرعون گفت: به زودی پسران بنی‌اسرائیل را می‌کشیم و زنان آنها را زنده می‌گذاریم. قطعاً ما بر آنها مسلّط هستیم (اعراف/۱۲۷). خدا به موسی فرمود: به زودی بازوی تو را به وسیلة برادر تو محکم می‌کنیم و برای شما دو نفر، تسلّطی قرار خواهیم داد که بر شما دست نیابند و با آیات و معجزات ما، شما و پیروانتان پیروز هستید (قصص/۳۵). مومن آل‌فرعون به قوم خود گفت: امروز فرمانروایی از آنِ شماست. در زمین تسلّط دارید. لیکن اگر قهر و انتقام خدا به ما برسد کیست که ما را از آن نجات دهد (غافر/۲۹،۲۸)؟
خدا به پیامبر می‌فرماید: تو فقط تذکّر دهنده‌ای و بر مردم مسلّط نیستی (غاشیه/۲۲). او می‌فرماید: آیا ذخایر پروردگار تو نزد آنها [تکذیب‌کنندگان] است یا آنها تسلّط دارند (طور/۳۷)؟ اگر خدا می‌خواست قطعاً منافقان را بر شما [مومنان] مسلّط می‌ساخت و آنان حتماً با شما می‌جنگیدند (نساء/۹۰). آنان نسبت به شما انتظار مي‌برند. اگر از جانب خدا به شما فتحي برسد، مي‌گويند: مگر با شما نبوديم؟ اگر براي كافران نصيبي باشد، مي‌گويند: مگر ما بر شما تسلّط نداشتيم و شما را از [گزند] مومنان باز نمي‌داشتيم؟ پس خدا، روز قيامت ميان شما داوري مي‌كند. خدا هرگز بر [زيان] مومنان براي كافران راه [تسلّطي] قرار نداده است (نساء/۱۴۱).
هر کس مظلوم کشته شود، خدا برای ولیّ او تسلّطی [بر قصاص] قرار داده است. پس نباید در کشتن زیاده‌روی کند زیرا او یاری شده است (اسراء/۳۳)
[روز جزا، رهبران به پیروان می‌گویند]: ما هیچ گونه تسلّطی بر شما نداشتیم بلکه خود مردمی طغیانگر بودید (صافّات/۳۰،۲۰). در آن روز کسی که کارنامه‌اش به دست چپش داده شود، مي‌گوید: … تسلّط [قدرت] من از دستم رفت (حاقّه/۲۹).
اطلاعات بیشتر: تسخیر