برزخ، عالم بین مرگ و قیامت، این مفهوم با واژۀ برزخ ۱ بار آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است .
چکیده: انسانها پس از مرگ وارد عالم برزخ میشوند. در آنجا پرهیزگاران و شهیدان، پاداش و کافران عذاب میبینند. سپس همۀ انسانها در قیامت برانگیخته میشوند.
چگونه به خدا کافر میشوید درحالی که مرده بودید پس شما را زنده کرد و دیگر بار شما را میمیراند، سپس زنده میکند، آنگاه به سوی او بازگردانده میشوید (بقره/۲۸)؟ فرا روی آنها پس از مرگ برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند (مؤمنون/۱۰۰).
فرشتگان جان پرهیزگاران را در حالی که آنان پاک هستند میگیرند و میگویند: درود بر شما. برای کارهایی که میکردید به بهشت درآیید (نحل/۳۲). وقتی فرشتگان جان کسانی که بر خود ستم کردهاند را میگیرند، به آنها میگویند: در چه حالی بودید؟ پاسخ میدهند: ما در زمین از مستضعفان بودیم. میگویند: مگر زمین خدا وسیع نبود تا در آن مهاجرت کنید؟ پس جایگاه آنها جهنّم است مگر آن مردان و زنان و کودکان ناتوان شمرده شدهای که نمیتوانند چارهای بیندیشند و راه به جایی ندارند (نساء/۹۷-۹۸).
هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شدهاند، مرده نپندار (آلعمران/۱۶۹) و مرده نخوانید (بقره/۱۵۴) بلکه زنده هستند. آنان نزد پروردگار روزی داده میشوند (آلعمران/۱۶۹). ولی شما نمیدانید (بقره/۱۵۴). به آنچه خداوند از بخشش خود به آنان داده است، شادمان هستند و برای کسانی که هنوز به آنان نپیوستهاند، شادی میکنند که آنها نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین میشوند (آلعمران/۱۷۰). به مومن اصحاب قریه پس از کشته شدن گفته شد: به بهشت در آی. او گفت: ای کاش قوم من میدانستند که پروردگارم چگونه مرا آمرزید و مرا از گرامیداشتگان قرار داد (یس/۲۶)؟
هنگامی که مرگ یکی از ستمکاران فرا رسد، میگوید: پروردگارا، مرا باز گردان. شاید در آنچه واگذاشتهام، کاری نیکو انجام دهم. هرگز. سخنی است که او میگوید. فرا روی آنها برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند (مؤمنون/۹۹-۱۰۰). خدا به پیامبر میفرماید: کاش میدیدی آنگاه که فرشتگان جان کافران را میگیرند. بر چهره و پشت آنها میکوبند و میگویند: عذاب سوزان را بچشید. این برای کارهایی است که کردهاید و خداوند هرگز به حق بندگان ستمگر نیست (انفال/۵۰-۵۱). اگر بنگری وقتی را که این ستمکاران در گردابهای مرگ واقع شدند و فرشتگان دستهای خود را گشودهاند [و میگویند] جانهای خود را خارج کنید. امروز به سزای آنکه به خدا دروغ میبستید و در برابر آیات او تکبر ورزیدید مجازات خوار کنندهای میبینید (انعام/۹۳). کافران در آتش میگویند: پروردگارا، ما را دو بار میراندی و دو بار زنده کردی. ما به گناهان خود اعتراف کردهایم. آیا برای بیرون رفتن راهی هست (غافر/۱۱)؟
قوم نوح به سزای گناهان خود غرق شدند و به آتشی درآورده شدند پس برای خود در برابر خدا هیچ یاورانی نیافتند (نوح/۲۵). عذاب سخت، فرعونیان را فرا گرفت؛ هر صبح و شام بر آتش عرضه میشوند و روزی که رستاخیز برپا میشود، فرمان رسد، فرعونیان را به سختترین عذاب داخل کنید (غافر/۴۶،۴۵). از بادیهنشینان و از اهل مدینه منافقانی هستند که به دورویی خو کردهاند … به زودی آنان را دو بار عذاب خواهیم کرد. سپس به سوی عذابی عظیم برده میشوند (توبه/۱۰۱).
روزی که قیامت برپا شود، گناهکاران سوگند میخورند که جز ساعتی درنگ نکردهاند. در دنیا هم اینگونه به انحراف کشیده میشدند. کسانی که از دانش و ایمان برخوردار شدهاند، میگویند: قطعاً شما به موجب آنچه در کتاب خداست تا روز رستاخیز ماندهاید و این روز رستاخیز است. ولی شما نمیدانستید (روم/۵۵-۵۶).