چکیده: خدا در مواقع خاصی به بندگان باایمان کمک‌های ویژه‌ای می‌رساند.

هنگامى که فرستادگان ناامید شدند و پنداشتند که به آنان دروغ گفته شده، یارى ما به آنان رسید پس کسانى را که مى‏خواستیم، نجات یافتند. عذاب ما از گروه مجرمان برگشت ندارد (یوسف/۱۱۰).

اگر او [پیامبر] را یارى نکنید، بی‌گمان خدا او را یارى کرد. هنگامى که کسانى که کفر ورزیدند، او را [از مکه] بیرون کردند و او نفر دوم، از دو تن بود، آن‌گاه که در غار بودند. وقتى به همراه خود مى‏ گفت: غم نخور. خدا با ماست پس خدا آرامش خود را بر او فرستاد و او را با سپاهیانى که آنها را نمى ‏دیدید، تأیید کرد و سخن کسانى را که کفر ورزیدند، پست‏ تر گردانید. کلمه خداست که برتر است. خدا شکست‌ناپذیر حکیم است (توبه/۴۰).

به یقین خدا شما را در بدر با آن‌که ناتوان بودید، یارى کرد پس از خدا پروا کنید باشد که سپاسگزارى نمایید آن‌گاه که به مؤمنان مى‏ گفتى: آیا برای شما کافی نیست که پروردگارتان شما را با سه هزار فرشته فرود آمده، یارى کند؟ آرى، اگر صبر کنید و تقوا پیشه کنید و با همین شدّت بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشان‌دار یارى خواهد کرد. خدا آن (وعده پیروزى) را جز مژده ‏اى براى شما قرار نداد تا دل‌هاى شما به آن آرامش یابد. پیروزى جز از جانب خدای تواناى حکیم نیست تا گروهی از کافران را نابود و سرکوب کند تا شکست‌خورده بازگردند (آل‌عمران/۱۲۳-۱۲۷). [به یاد آورید] زمانى را که پروردگار خود را به فریاد مى ‏طلبیدید پس دعاى شما را اجابت کرد که من شما را با هزار فرشته پیاپى یارى خواهم کرد. این (وعده) را خدا جز مژده‌ای قرار نداد و تا آن‌که دل‌هاى شما به آن اطمینان یابد. پیروزى جز از سوی خدا نیست. خدا شکست‌ناپذیر حکیم است. [به یاد آورید] هنگامى را که [خدا] خواب سبک آرامش‏ بخشى که از جانب او بود، بر شما مسلّط کرد و از آسمان بارانى بر شما فرستاد تا شما را با آن پاک گرداند و وسوسه شیطان را از شما بزداید و دل‌هایتان را محکم سازد و گام‌هایتان را به آن استوار کند. هنگامى که پروردگارت به فرشتگان وحى مى‏ کرد که من با شما هستم پس کسانى را که ایمان آورده‏ اند را ثابت ‏قدم بدارید. به‌زودى در دل‌های کسانی که کفر ورزیدند، کافران وحشت‏ خواهم افکند پس فراز گردن‌ها را بزنید و همه سر انگشتانشان را قطع کنید (انفال/۹-۱۲). خدا آنها (دشمنان) را در خوابت به تو اندک نشان داد. اگر آنها را بسیار نشان می‌داد، سست می‌شدید و در کار با یکدیگر منازعه می‌کردید لیکن خدا شما را سلامت داشت زیرا او به راز دل‌ها داناست. آنگاه که با هم روبه‌رو شدید، آنها را در چشم‌های شما اندک و شما را در چشم‌های آنها اندک نشان داد تا خدا کاری را که انجام‌شدنی بود، انجام دهد (انفال/۴۳-۴۴). به یقین در برخورد میان دو گروه، براى شما نشانه ‏اى بود. گروهى در راه خدا مى‏ جنگیدند و گروهی دیگر کافر بودند که آنان (مؤمنان) را به چشم دو برابر خود مى‏ دیدند. خدا هر که را بخواهد به یارى خود تأیید مى‏ کند. به یقین در این، براى صاحبان بصیرت عبرتى است (آل‌عمران/۱۳).

[خدا در احد] بعد از آن اندوه، آرامشى به صورت خواب سبکى بر شما فرستاد که گروهى از شما را فرا گرفت. گروهى در فکر جان خود بودند و درباره خدا گمان‌هاى ناروا مانند گمان‌هاى جاهلیت مى‏ بردند (آ‌ل‌عمران/۱۵۴). اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، نعمت ‏خدا را بر خود یاد کنید، آن‌گاه که لشکرهایى به سوى شما آمدند پس بر آنان تندباد و لشکرهایى که آنها را نمى‏ دیدید، فرستادیم. خدا به آن‌چه مى ‏کنید، همواره بیناست. هنگامى که از بالاى شما و از زیر [پاى] شما آمدند و آن‌گاه که چشم‌ها خیره شد و جان‌ها به گلوگاه رسید و به خدا گمان‌هایى مى‏ بردید. آنجا بود که مؤمنان در آزمایش قرار گرفتند و سخت، تکان خوردند. هنگامى که منافقان و کسانى که در دل‌هایشان بیمارى است، مى‏ گفتند: خدا و فرستاده او جز فریب به ما وعده‏ اى ندادند (احزاب/۹-۱۲). [خدا] کسانى از اهل‌کتاب را که با [مشرکان در جنگ] هم‌پشتى کرده بودند، از دژهایشان به زیر آورد و در دل‌های آنها هراس انداخت. گروهى را مى‏ کشتید و گروهى را اسیر مى ‏کردید. زمین آنها، خانه‏ ها، اموالشان و سرزمینى را که در آن پا نگذاشته بودید، به شما میراث داد. خدا بر هر چیزى تواناست (احزاب/۲۶-۲۷). اوست کسى که از میان اهل کتاب کسانى را که کفر ورزیدند، در نخستین اخراج، بیرون کرد. گمان نمى‏ کردید که بیرون بروند و خودشان گمان داشتند که دژهایشان در برابر خدا مانع آنها خواهد بود ولى خدا از آنجایى که تصوّر نمى‏ کردند، بر آنان درآمد و در دل‌هایشان بیم افکند به طورى‌ که خود به دست‏ خود و دست مؤمنان، خانه‏ هاى خود را خراب مى‏ کردند پس اى صاحبان بصیرت، عبرت گیرید (حشر/۲). به‌راستى خدا هنگامى که مؤمنان زیر آن درخت با تو بیعت مى ‏کردند، از آنان خشنود شد و آن‌چه در دل‌هایشان بود، بازشناخت و بر آنان آرامش فرستاد و پیروزى نزدیکى به آنها پاداش داد و غنیمت‌هاى فراوانى خواهند گرفت. خدا همواره نیرومند شکست‌ناپذیر است. خدا به شما غنیمت‌هاى فراوان [دیگرى] وعده داده که به‌زودى آنها را خواهید گرفت و این [پیروزى] را براى شما پیش انداخت و دست‌هاى مردم را از شما کوتاه کرد تا براى مؤمنان نشانه ‏اى باشد و شما را به راه راست هدایت کند (فتح/۱۸-۲۰). آنگاه که کافران در دل‌هاى خود تعصّب می‌ورزیدند، تعصّب جاهلیت پس خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان فرستاد و کلمه تقوا را ملازم آنان کرد. آنان به آن سزاوارتر و شایسته آن بودند. خدا همواره بر هر چیزى داناست (فتح/۲۶).

بی‌تردید خدا شما را در جایگاه‌های بسیارى یارى کرده است و نیز در روز حنین، آن هنگام که تعداد زیادتان شما را به شگفت آورده بود ولى [این کثرت] هرگز از شما چیزی را دفع نکرد و زمین با همه فراخى بر شما تنگ شد سپس در حالى که پشت [به دشمن] کرده بودید، برگشتید. آن‌گاه خدا آرامش خود را بر فرستاده خود و بر مؤمنان فرستاد و سپاهیانى فرستاد که آنها را نمى‏ دیدید و کسانى را که کفر ورزیدند، عذاب کرد و سزاى کافران همین بود سپس خدا بعد از این، توبه هر کس را بخواهد مى‏ پذیرد و خدا آمرزنده مهربان است (توبه/۲۵-۲۷).

گفتیم: ای آتش، بر ابراهیم سرد و سلامت شو. خواستند به او نیرنگی بزنند پس آنان را زیانکارترین [مردم] قرار دادیم (انبیاء/۶۹-۷۰).

به مادر موسى وحى کردیم که او را شیر بده و چون بر او بیمناک شدى، او را در نیل بینداز. نترس و اندوه نخور. ما او را به تو باز مى‏ گردانیم و او را از فرستادگان قرار مى‏ دهیم (قصص/۷). دل مادر موسى تهى گشت. اگر قلب او را استوار نکرده بودیم تا از ایمان ‏آورندگان باشد، چیزى نمانده بود که آن [راز] را افشا کند (قصص/۱۰).

دل‌های آنها (اصحاب کهف) را استوار گردانیدیم آنگاه که برخاستند و گفتند: پروردگار ما، پروردگار آسمان‌ها و زمین است. جز او هرگز معبودى را نخواهیم خواند، در این صورت بی‌گمان نادرست گفته‏ ایم (کهف/۱۴).

مگر ندیدى پروردگارت با فیل‌داران چه کرد؟ آیا نیرنگ آنان را تباه نگردانید و بر سر آنها دسته دسته پرندگانى فرستاد؟ بر آنان سنگ‌هایى از گل مى ‏افکندند. پس آنان را مانند کاه جویده‏ شده گردانید (فیل/۱-۵).

یاری

حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّواْ أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُواْ جَاءهُمْ نَصْرُنَا فَنُجِّيَ مَن نَّشَاء وَ لاَ يُرَدُّ بَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (یوسف/۱۱۰)

إِلاَّ تَنصُرُوهُ (الرسول) فَقَدْ نَصَرَهُ اللّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَ جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُواْ السُّفْلَى وَ كَلِمَةُ اللّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَ اللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (توبه/۴۰)

وَ لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ* إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلاَثَةِ آلاَفٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُنزَلِينَ* بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَ تَتَّقُواْ وَ يَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُسَوِّمِينَ* وَ مَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَى لَكُمْ وَ لِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ* لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ (آل‌عمران/۱۲۳-۱۲۷) إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُرْدِفِينَ* وَ مَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَى وَ لِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ * إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ* إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلآئِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرَّعْبَ فَاضْرِبُواْ فَوْقَ الأَعْنَاقِ وَ اضْرِبُواْ مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ (انفال/۹-۱۲) إِذْ يُرِيكَهُمُ اللّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَ لَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَّفَشِلْتُمْ وَ لَتَنَازَعْتُمْ فِي الأَمْرِ وَلَكِنَّ اللّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ* وَ إِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَ يُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا (انفال/۴۳-۴۴) قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ أُخْرَى كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَ اللّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لَّأُوْلِي الأَبْصَارِ (آل‌عمران/۱۳)

أَنزَلَ عَلَيْكُم [فی الاحد] مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَآئِفَةً مِّنكُمْ وَ طَآئِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الأَمْرِ مِن شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنفُسِهِم مَّا لاَ يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَ لِيَبْتَلِيَ اللّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَ لِيُمَحَّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَ اللّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (آ‌ل‌عمران/۱۵۴) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا وَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا* إِذْ جَاؤُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَ مِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَ إِذْ زَاغَتْ الْأَبْصَارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَ تَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا* هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا* وَ إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا (احزاب/۹-۱۲) وَ أَنزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُم (المشرکین فی الحرب الاحزاب) مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن صَيَاصِيهِمْ وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقًا* وَ أَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيَارَهُمْ وَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَرْضًا لَّمْ تَطَؤُوهَا وَ كَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا (احزاب/۲۶-۲۷) هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنتُمْ أَن يَخْرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمْ حُصُونُهُم مِّنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيْدِيهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ (حشر/۲) لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَ أَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا* وَ مَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَ كَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا* وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هَذِهِ وَ كَفَّ أَيْدِيَ النَّاسِ عَنكُمْ وَ لِتَكُونَ آيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ وَ يَهْدِيَكُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا (فتح/۱۸-۲۰) إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوَى وَ كَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَ أَهْلَهَا وَ كَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (فتح/۲۶)

لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَ ضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ* ثُمَّ أَنَزلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَ عذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَ ذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ* ثُمَّ يَتُوبُ اللّهُ مِن بَعْدِ ذَلِكَ عَلَى مَن يَشَاءُ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (توبه/۲۵-۲۷)

قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَ سَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ* وَ أَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ (انبیاء/۶۹-۷۰)

وَ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَ لَا تَخَافِي وَ لَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَ جَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ (قصص/۷) وَ أَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (قصص/۱۰)

وَ رَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ (اصحاب الکهف) إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا (کهف/۱۴)

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ* أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ* وَ أَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ* تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّيلٍ* فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍ (فيل/۱-۵)