چکیده: خدا بعد از این که ابراهیم را آزمود و او همه را به انجام رسانید، او را پیشوا قرار داد. ابراهیم، اسحاق، یعقوب  و برخی از بنی‌اسرائیل را پیشوایانی قرار داد که هدایت می‌کردند. فرعون و سپاهیان او پیشوایانی بودند که به آتش فرامی‌خوانند. روز قیامت هر گروهی با پیشوایان خود فرا خوانده می‌شود.

هنگامی که پروردگارش، ابراهیم را، با کلماتی آزمود و او همه را به انجام رسانید، به او گفت: من تو را برای مردم، پیشوا قرار دادم. ابراهیم پرسید: از نسل من [چطور]؟ فرمود: عهد من به ستمکاران نمی‌رسد (بقره/۱۲۴). آنان (ابراهیم، اسحاق و یعقوب) را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند و به آنان انجام دادن کارهای نیک، برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم. آنان عبادت‌کننده ما بودند (انبیاء/۷۳).

برخی از بنی‌اسرائیل را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند، چون شکیبایی کردند و به آیات ما یقین داشتند (سجده/۲۴). می‌خواستیم بر کسانی که در زمین به استضعاف کشیده شده‌اند، منّت نهیم و آنان را پیشوایانی قرار دهیم و آنان را وارثان گردانیم (قصص/۵).

آیا کسی که از جانب پروردگارش بر حجّتی روشن است و شاهدی از او، پیرو آن است و پیش از او کتاب موسی که پیشوا و رحمتی بوده است [گواه اوست، دروغ می‌بافد] (هود/۱۷)؟ پیش از آن (قرآن)، کتاب موسی پیشوا و رحمتی بود. این (قرآن) کتابی است به زبان عربی که تصدیق‌کننده است تا کسانی را که ستم کردند هشدار دهد و برای نیکوکاران مژده‌ای باشد (احقاف/۱۲).

[عبادالرحمان] کسانی هستند که می‌گویند: پروردگارا، … ما را پیشوای متّقین قرار بده (فرقان/۷۴).ِ

اگر [مشرکان] سوگندهای خود را بعد از عهد خود شکستند و دین شما را مورد طعن قرار دادند، پس با پیشوایان کفر بجنگید زیرا آنان را هیچ پیمانی نیست. باشد که دست بردارند (توبه/۱۲).

فرعون و سپاهیان او را پیشوایانی قرار دادیم که به سوی آتش می‌خوانند و روز قیامت یاری نخواهند شد. در این دنیا لعنتی بدرقه آنها کردیم و روز قیامت آنان زشت‌رویان هستند (قصص/۴۱-۴۲).

[یاد کن] روزی را که هر گروهی را با پیشوایان آنها  فرا می‌خوانیم (اسراء/۷۱).

اولی‌الامر، ولایت

وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ (بقره/۱۲۴) وَ جَعَلْنَاهُمْ (ابراهیم، اسحاق و یعقوب) أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَ أَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَ إِقَامَ الصَّلَاةِ وَ إِيتَاء الزَّكَاةِ وَ كَانُوا لَنَا عَابِدِينَ (انبیاء/۷۳)

وَ جَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَ كَانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ (سجده/۲۴) وَ نُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ (قصص/۵)

أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَ مِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إَمَامًا وَ رَحْمَةً (هود/۱۷) وَ مِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَ رَحْمَةً وَ هَذَا كِتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِيًّا لِّيُنذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ بُشْرَى لِلْمُحْسِنِينَ (احقاف/۱۲)

[عبادالرّحمن] الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا … اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا (فرقان/۷۴)

وَ إِن [مشرکون] نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُواْ فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُواْ أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لاَ أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ (توبه/۱۲)

وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَا يُنصَرُونَ* وَ أَتْبَعْنَاهُمْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ هُم مِّنَ الْمَقْبُوحِينَ (قصص/۴۱-۴۲)

يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ (اسراء/۷۱)