چکیده: خدا به اصلاح فرمان داده است. کسانی که بعد از آمدن پیامبران اعمال خود را اصلاح کنند، بیمی بر آنان نیست و اندوهگین نمی‌شوند. خدا کسانی را که پس از ستم کردن، توبه کرده و به اصلاح آیند، می‌آمرزد. خدا مردم شهرهایی که مصلح باشند را نابود نمی‌کند و حال و کار و اعمال مومنان و کسانی که در راه او کشته می‌شوند را اصلاح می‌کند.

در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید (اعراف/۵۶). خدا مفسد را از مصلح می‌شناسد (بقره/۲۲۰). ما پیامبران را جز بشارتگر و هشداردهنده نمی‌فرستیم پس کسانی که ایمان آورند و اصلاح کنند، نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می‌شوند (انعام/۴۸). ای فرزندان آدم، چون پیامبرانی از خودتان برای شما بیایند و آیات مرا بر شما بخوانند پس هر کس پرهیزگاری کند و به اصلاح آید، نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می‌شوند (اعراف/۳۵). کسانی که به کتاب چنگ می‌زنند و نماز برپاداشته‌ند (بدانند که) ما اجر اصلاحگران را ضایع نمی‌کنیم (اعراف/۱۷۰). چرا از نسل‌های پیش از شما خردمندانی نبودند که [مردم را] از فساد در زمین باز دارند؟ جز اندکی از کسانی از آنان که نجاتشان دادیم. کسانی که ستم کردند به دنبال ناز و نعمتی که در آن بودند، رفتند و آنان مجرم بودند. پروردگار تو بر آن نبوده است، شهرهایی را که مردمش اصلاح‌گر هستند را به ستم هلاک کند (هود/۱۱۶-۱۱۷).

آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند و به آن‌چه بر محمّد نازل شده، ایمان آورده‌اند که حق و از جانب پروردگارشان است [خدا نیز] بدی‌هایشان را زدود و حالشان را اصلاح کرد (محمّد/۲). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، تقوای الهی پیشه کنید و سخن استوار بگویید تا اعمال شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد. هر کس خدا و پیامبر او را فرمان برد، قطعاً به رستگاری بزرگی دست یافته است (احزاب/۷۰-۷۱). کسانی که در راه خدا کشته شدند، اعمالشان را هرگز تباه نمی‌کند. به زودی آنها را هدایت می‌کند. حالشان را اصلاح می‌کند و آنان را در بهشتی که برای آنها معرّفی کرده، درمی‌آورد (محمّد/۴-۶). آن‌گاه که انسان به رشد کامل خود و به چهل سال برسد، می‌گوید: پروردگارا، بر دلم بیفکن تا نعمتی را که به من و پدر و  مادرم ارزانی داشته‌ای، سپاس گویم و کار شایسته‌ای انجام دهم که آن را می‌پسندی و فرزندانم را برای من اصلاح گردان. در حقیقت من به درگاهت توبه آوردم و من از فرمان‌پذیران هستم (احقاف/۱۵).

هر کس بعد از ستم کردنش، توبه کند و به اصلاح آید، خدا توبه او را می‌پذیرد. خدا آمرزنده مهربان است (مائده/۳۹). پروردگار تو نسبت به کسانی که به نادانی مرتکب گناه شده سپس توبه کرده و اصلاح نمودند، البتّه پروردگارت پس از آن آمرزنده مهربان است (نحل/۱۱۹). چون کسانی که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند، بگو، درود بر شما. پروردگارتان رحمت را بر خود مقرّر کرده که هر کس از شما به نادانی کار بدی کند و آن‌گاه بعد از آن، توبه کرد و اصلاح نمود پس او آمرزنده مهربان است (انعام/۵۴). چگونه خدا قومی را که بعد از ایمانشان کافر شدند، هدایت می‌کند؟ با آن که شهادت دادند که این رسول بر حق است و برای آنان دلائل روشن آمد. خدا قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند. سزای آنان این است که لعنت خدا و فرشتگان و مردم همگی برای آنان است. در آن جاودانه بمانند. نه عذاب از آنان کاسته گردد و نه مهلت یابند مگر کسانی که پس از آن، توبه کنند و به اصلاح آیند. خدا آمرزنده مهربان است (آل‌عمران/۸۶-۸۹). کسانی که نشانه‌های روشن و رهنمودی را که فرو فرستادیم بعد از آن‌که آن را برای مردم در کتاب توضیح داده‌ایم پنهان می‌دارند، آنان را خدا لعنت می‌کند و لعنت‌کنندگان نیز لعنتشان می‌کنند مگر کسانی که توبه کردند و به اصلاح کردند و [حقیقت را] آشکار کردند. آنان هستند که توبه‌شان را می‌پذیرم و من توبه‌پذیر مهربان هستم (بقره/۱۵۹-۱۶۰). از میان شما، آن دو تن را که مرتکب فحشا می‌شوند، آزارشان دهید پس اگر توبه کردند و به اصلاح آمدند از آنان صرف نظر کنید زیرا خدا توبه‌پذیر مهربان است (نساء/۱۶). کسانی که به زنان پاکدامن نسبت زنا می‌دهند سپس چهار شاهد نمی‌آورند به آنها هشتاد تازیانه بزنید و هیچ‌گاه شهادتی از آنها نپذیرید. این‌ها فاسق هستند مگر کسانی که بعد از آن، توبه کرده و  به اصلاح آیند. خدا آمرزنده مهربان است (نور/۴-۵).

منافقان در فروترین طبقه از آتش هستند. هرگز برای آنان یاوری نخواهی یافت مگر کسانی که توبه کردند. به اصلاح آمدند. به خدا تمسّک جستند و دین خود را برای خدا خالص گردانیدند پس آنان با مومنان خواهند بود. به زودی خدا مومنان را پاداشی عظیم خواهد داد (نساء/۱۴۵-۱۴۶). چون به آنان (بیماردلان) گفته شود در زمین فساد نکنید، می‌گویند: ما خود اصلاحگر هستیم (بقره/۱۱).

جزای بدی مانند آن بدی است پس هر کس درگذرد و اصلاح کند، پاداش او بر خدا است. به راستی او ستمگران را دوست نمی‌دارد (شوری/۴۰). اگر دو طایفه از مومنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح کنید. اگر یکی از آن دو بر دیگری تعدّی کرد با آن که تعدّی می‌کند، بجنگید تا به فرمان خدا بازگردد پس اگر بازگشت، میان آنها را دادگرانه اصلاح کنید و به انصاف رفتار کنید که خدا منصفان را دوست می‌دارد. در حقیقت مومنان با هم برادرند پس میان برادرانتان را اصلاح کنید و تقوای الهی پیشه کنید، امید که مورد رحمت قرار گیرید (حجرات/۹-۱۰).

در بسیاری از رازگویی‌های آنها (مردم) خیری نیست مگر کسی که به صدقه یا کار پسندیده یا اصلاح میان مردم فرمان دهد. هر کس برای طلب خشنودی خدا چنین کند، به زودی او را پاداش بزرگی خواهیم داد (نساء/۱۱۴). خدا را دستاویز سوگندهای خود قرار ندهید تا از نیکوکاری، پرهیزگاری و اصلاح میان مردم [باز ایستید]. خدا شنوای دانا است (بقره/۲۲۴). کسی که از انحراف وصیت کننده‌ای یا از گناه او، بیم داشته باشد و میان آنها (ورثه) را اصلاح کند، بر او گناهی نیست. خدا آمرزنده مهربان است (بقره/۱۸۲). درباره یتیمان از تو می‌پرسند. بگو، اصلاح کارشان بهتر است و اگر با آنان هم‌زیستی کنید، برادران شما هستند و خدا مفسد را از مصلح می‌شناسد. اگر خدا می‌خواست شما را به دشواری می‌انداخت. خدا شکست‌ناپذیر حکیم است (بقره/۲۲۰). از تو درباره غنائم جنگی می‌پرسند. بگو، غنائم جنگی اختصاص به خدا و فرستاده او دارد پس تقوای الهی پیشه کنید و با یکدیگر صلح نمایید. اگر ایمان دارید، از خدا و پیامبرش اطاعت کنید (انفال/۱). اگر زنی از شوهر خود بیم ناسازگاری یا روی‌گردانی داشته باشد، بر آن دو گناهی نیست که بین خود را به طور شایسته اصلاح کنند که صلح بهتر است. بخل در جان‌ها حضور دارد. اگر نیکی کنید و تقوا پیشه نمایید، قطعاً خدا به آن‌چه انجام می‌دهید، آگاه است (نساء/۱۲۸). اگر از جدایی میان آن دو بیم دارید پس داوری از خانواده آن [شوهر] و داوری از خانواده آن [زن]، تعیین کنید. اگر جویای اصلاح باشند، خدا میان آن دو، سازگاری خواهد داد. در حقیقت خدا دانای آگاه است (نساء/۳۵). زنان طلاق داده شده باید سه پاکی انتظار کشند. اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارند، برای آنان شایسته نیست که آن‌چه را خدا در رحم آنان آفریده، پوشیده دارند و اگر خواهان اصلاح شوهرانشان باشند به بازآوردن آنان در این [مدّت] سزاوارتر هستند (بقره/۲۲۸). شما هرگز نمی‌توانید میان زنان عدالت کنید هر چند حریص باشید پس به یک طرف، یکسره تمایل نورزید تا آن [زن دیگر] را سرگشته رها کنید و اگر اصلاح نمایید و تقوا پیشه کنید، خدا آمرزنده مهربان است (نساء/۱۲۹).

کسانى که عرش را حمل مى ‏کنند و آنها که پیرامون آن هستند به سپاس پروردگارشان تسبیح مى ‏گویند و به او ایمان دارند و براى کسانى که ایمان آورده‌اند، طلب آمرزش مى ‏کنند … پروردگارا، آنان را در باغ‌های جاودان که وعده‌شان داده‌ای با هر کس از پدران، همسران و فرزندانشان که به اصلاح آمده‌اند، داخل کن که تو خود شکست‌ناپذیر حکیم هستی و آنها را از بدی‌ها نگاه دار (غافر/۷-۹). سرانجام آن سرای برای آنان [خردمندان] است. بهشت‌های عدن که آنان با پدران، همسران و فرزندانشان که به اصلاح آمده‌اند، در آن داخل می‌شوند. فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند [و به آنها می‌گویند:] درود بر شما به آن‌چه صبر کردید. راستی چه نیکوست فرجام آن سرای (رعد/۲۲-۲۴).

اصلاح- اقوام، در آن شهر (شهر ثمود) نُه دسته بودند که در آن سرزمین فساد می‌کردند و اصلاح نمی‌کردند (نمل/۴۸). [صالح به قوم خود گفت:] از فرمان اسراف‌کاران اطاعت نکنید. کسانی که در زمین فساد می‌کنند و اصلاح نمی‌کنند (شعراء/۱۵۱-۱۵۲).

به سوی مَدین برادرشان شعیب را [فرستادیم]. گفت: ای قوم من، خدا را بپرستید که برای شما هیچ معبودی جز او نیست. در حقیقت برای شما از جانب پروردگارتان برهانی روشن آمده است پس پیمانه و ترازو را تمام دهید. اموال مردم را کم ندهید و در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید. این برای شما بهتر است، اگر مومن هستید. بر سر هر راهی ننشینید تا [مردم را] بترسانید و کسی را که به خدا ایمان آورده است، از راه او باز دارید و راه او را کج بخواهید. به یاد آورید هنگامی که اندک بودید پس شما را بسیار گردانید. بنگرید عاقبت مفسدان چگونه بوده است (اعراف/۸۵-۸۶)؟ من نمی‌خواهم در آن‌چه شما را از آن باز می‌دارم با شما مخالفت کنم. من تا آن‌جا که بتوانم، قصدی جز اصلاح ندارم. توفیق من جز با خدا نیست. بر او توکل کردم و به سوی او بازمی‌گردم (هود/۸۸).

چون [موسی] خواست به سوی آن‌ که دشمن هر دوی آنها بود، حمله آورد، گفت: ای موسی، آیا می‌خواهی مرا بکشی چنان‌که دیروز شخصی را کشتی؟ تو می‌خواهی در این سرزمین فقط زورگو باشی و نمی‌خواهی از اصلاح‌گران باشی (قصص/۱۹). چون [ساحران طناب‌ها را] افکندند، موسی گفت: آن‌چه را شما به میان آوردید، سحر است. به‌زودی خدا آن را باطل خواهد کرد. به درستی خدا کار مفسدان را اصلاح نمی‌کند (یونس/۸۱). با موسی سی شب وعده گذاشتیم و با ده شب دیگر آن را کامل کردیم پس میقات پروردگارش در چهل شب به سر آمد و موسی به برادرش هارون گفت: در میان قوم من، جانشین من باش. به اصلاح بپرداز و راه مفسدان را پیروی نکن (اعراف/۱۴۲).

زکریا را اجابت کردیم. یحیی را به او بخشیدیم و همسرش را برای او اصلاح کردیم. به درستی که آنها در کارهای نیک شتاب می‌کردند. ما را از روی رغبت و بیم می‌خواندند و در برابر ما فروتن بودند (انبیاء/۹۰).

وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا (اعراف/۵۶) وَ اللّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ (بقره/۲۲۰) وَ مَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَ أَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ (انعام/۴۸) يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَ أَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ (اعراف/۳۵) وَ الَّذِينَ يُمَسَّكُونَ بِالْكِتَابِ وَ أَقَامُواْ الصَّلاَةَ إِنَّا لاَ نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ (اعراف/۱۷۰) فَلَوْلاَ كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُوْلُواْ بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الأَرْضِ إِلاَّ قَلِيلًا مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ وَ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُواْ مَا أُتْرِفُواْ فِيهِ وَ كَانُواْ مُجْرِمِينَ* وَ مَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُهَا مُصْلِحُونَ (هود/۱۱۶-۱۱۷)

وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَ آمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ هُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ أَصْلَحَ بَالَهُمْ (محمّد/۲) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا* يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ مَن يُطِعْ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا (احزاب/۷۰-۷۱) وَ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَن يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ* سَيَهْدِيهِمْ وَ يُصْلِحُ بَالَهُمْ* وَ يُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ (محمّد/۴-۶) إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ (انسان) وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَ أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ (احقاف/۱۵)

فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (مائده/۳۹) ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُواْ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَ أَصْلَحُواْ إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (نحل/۱۱۹) وَ إِذَا جَاءكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَن عَمِلَ مِنكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (انعام/۵۴) كَيْفَ يَهْدِي اللّهُ قَوْمًا كَفَرُواْ بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَ شَهِدُواْ أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَ جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَ اللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ* أُوْلَئِكَ جَزَآؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللّهِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ* خَالِدِينَ فِيهَا لاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَ لاَ هُمْ يُنظَرُونَ* إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَ أَصْلَحُواْ فَإِنَّ الله غَفُورٌ رَّحِيمٌ (آل‌عمران/۸۶-۸۹) إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَ الْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَئِكَ يَلعَنُهُمُ اللّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ* إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ وَ أَصْلَحُواْ وَ بَيَّنُواْ فَأُوْلَئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ أَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (بقره/۱۵۹-۱۶۰) وَ اللَّذَانَ يَأْتِيَانِهَا (الفاحشة) مِنكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِن تَابَا وَ أَصْلَحَا فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمَا إِنَّ اللّهَ كَانَ تَوَّابًا رَّحِيمًا (نساء/۱۶) وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَل َا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ* إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَ أَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (نور/۴-۵)

إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا* اِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ وَ أَصْلَحُواْ وَ اعْتَصَمُواْ بِاللّهِ وَ أَخْلَصُواْ دِينَهُمْ لِلّهِ فَأُوْلَئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَوْفَ يُؤْتِ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًا (نساء/۱۴۵-۱۴۶) وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ  (الذین فی قلوبهم مرض) لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (بقره/۱۱)

وَ جَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ (شوری/۴۰) وَ إِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِن فَاءتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ* إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (حجرات/۹-۱۰)

لاَّ خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ (الناس) إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاَحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَن يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتَغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (نساء/۱۱۴) وَ لاَ تَجْعَلُواْ اللّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ أَن تَبَرُّواْ وَ تَتَّقُواْ وَ تُصْلِحُواْ بَيْنَ النَّاسِ وَ اللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (بقره/۲۲۴) فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ (ورثة) فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (بقره/۱۸۲) يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلاَحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَ إِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَ لَوْ شَاء اللّهُ لأعْنَتَكُمْ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (بقره/۲۲۰) يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأَنفَالِ قُلِ الأَنفَالُ لِلّهِ وَ الرَّسُولِ فَاتَّقُواْ اللّهَ وَ أَصْلِحُواْ ذَاتَ بِيْنِكُمْ وَ أَطِيعُواْ اللّهَ وَ رَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (انفال/۱) وَ إِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلاَ جُنَاْحَ عَلَيْهِمَا أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا وَ الصُّلْحُ خَيْرٌ وَ أُحْضِرَتِ الأَنفُسُ الشُّحَّ وَ إِن تُحْسِنُواْ وَ تَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (نساء/۱۲۸) وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُواْ حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَ حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلاَحًا يُوَفِّقِ اللّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا (نساء/۳۵) وَ الْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوَءٍ وَ لاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُواْ إِصْلاَحًا (بقره/۲۲۸) وَ لَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَيْنَ النِّسَاء وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَلاَ تَمِيلُواْ كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَ إِن تُصْلِحُواْ وَ تَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (نساء/۱۲۹)

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا … رَبَّنَا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُم وَ مَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَ أَزْوَاجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ* وَ قِهِمُ السَّيِّئَاتِ (غافر/۷-۹) أُوْلَئِكَ  (اولو الالباب) لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ* جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَ أَزْوَاجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ المَلاَئِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ* سَلاَمٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ (رعد/۲۲-۲۴)

الاصلاح- الاقوام، وَ كَانَ فِي الْمَدِينَةِ (مدینة ثمود) تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَ لَا يُصْلِحُونَ (نمل/۴۸) [قال صالح لقومه] وَ لَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ* الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَ لَا يُصْلِحُونَ (شعراء/۱۵۱-۱۵۲)

وَ إِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَوْفُواْ الْكَيْلَ وَ الْمِيزَانَ وَ لاَ تَبْخَسُواْ النَّاسَ أَشْيَاءهُمْ وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ* وَ لاَ تَقْعُدُواْ بِكُلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ وَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَ اذْكُرُواْ إِذْ كُنتُمْ قَلِيلًا فَكَثَّرَكُمْ وَ انظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ (اعراف/۸۵-۸۶) قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَىَ بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَ رَزَقَنِي مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا وَ مَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَى مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ إِنْ أُرِيدُ إِلاَّ الإِصْلاَحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَ مَا تَوْفِيقِي إِلاَّ بِاللّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيبُ (هود/۸۸)

فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ [موسی] أَن يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَّهُمَا قَالَ يَا مُوسَى أَتُرِيدُ أَن تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِن تُرِيدُ إِلَّا أَن تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ وَ مَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِحِينَ (قصص/۱۹) فَلَمَّا أَلْقَواْ قَالَ مُوسَى مَا جِئْتُم بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللّهَ لاَ يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ (یونس/۸۱) وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قَالَ مُوسَى لأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لاَ تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ (اعراف/۱۴۲)

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ (زکریّا) وَ وَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَ أَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَ يَدْعُونَنَا رَغَبًا وَ رَهَبًا وَ كَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ (انبیاء/۹۰)