استفتاء، نظر خواستن، این مفهوم از ماده «ف ت ی» ۱۱ بار آمده است.
چکیده: درباره زنان و کلاله، از پیامبر نظر میخواهند. خدا درباره آنان فتوا میدهد. خدا به پیامبر میفرماید: از مشرکان نظر بخواه، آیا آنها در آفرینش سختترند یا آنچه آفریده است؟ آیا دختران را به خدا و پسران را به خودشان نسبت میدهند؟ دو رفیق زندانی همراه یوسف و پادشاه، درباره تعبیر خواب خود، از یوسف نظر خواستند. درباره اصحاب کهف، نظر نخواه. ملکه سبأ از بزرگان نظر خواست. درباره زنان نظر تو را مى پرسند. بگو، خدا درباره آنان به شما فتوا مى دهد و نیز درباره آنچه در کتاب بر شما تلاوت مى شود، در مورد زنان یتیمى که حق مقرّر آنان را به ایشان نمى دهید و تمایل به ازدواج با آنان دارید و کودکان ناتوان و این که با یتیمان به قسط رفتار کنید و هر کار نیکى انجام دهید، قطعاً خدا به آن داناست (نساء/۱۲۷). از تو [درباره کلاله] فتوا مى خواهند. بگو، خدا درباره کلاله به شما فتوا مى دهد. اگر مردى بمیرد و فرزندى نداشته باشد و خواهرى داشته باشد، نصف میراث از آن اوست و آن [مرد نیز] از او ارث مى برد، اگر براى او [خواهر] فرزندى نباشد پس اگر [ورثه فقط] دو خواهر باشند، دو سوم میراث براى آن دو است. اگر [چند] خواهر و برادر بودند پس برای مرد، مانند نصیب دو زن است. خدا براى شما بیان میکند تا مبادا گمراه شوید. خدا به هر چیزى داناست (نساء/۱۷۶). از آنان (کافران) بپرس آیا آنها [از نظر] آفرینش سخت تر هستند یا آنچه خلق کردیم؟ ما آنان را از گلى چسبنده پدید آوردیم (صافّات/۱۱) پس از مشرکان بپرس آیا برای پروردگارت دختران و برای آنان پسران است؟ یا فرشتگان را مادینه آفریدیم و آنان شاهد بودند (صافّات/۱۴۹-۱۵۰)؟ بهزودى خواهند گفت: [اصحاب کهف] سه تن بودند، چهارمین آنها سگشان بود. مى گویند: پنج تن بودند، ششمین آنها سگشان بود. تیر در تاریکى مى اندازند. مى گویند: هفت تن بودند و هشتمین آنها سگشان بود. بگو، پروردگارم به شماره آنها آگاهتر است جز اندکى [شماره] آنها را نمى داند پس درباره ایشان جز به ظاهر، جدال نکن و در مورد آنها از هیچ کس نظر نخواه (کهف/۲۲). دو جوان با او (یوسف) به زندان درآمدند. یکى از آن دو گفت: من خود را دیدم که شراب مى فشارم و دیگرى گفت: من خود را دیدم که بر روى سرم نان مى برم و پرندگان از آن مى خورند. به ما از تعبیر آن خبر ده که ما تو را از نیکوکاران مى بینیم. … [یوسف گفت:] اى دو رفیق زندانی من، یکى از شما به آقاى خود شراب مى نوشاند و اما دیگرى به دار آویخته مى شود و پرندگان از سرش مى خورند. امرى که شما دو تن از من نظر خواستید، تحقّق خواهد یافت (یوسف/۳۶-۴۱). پادشاه گفت: من هفت گاو فربه را میبینم که هفت [گاو] لاغر، آنها را مى خورند و هفت خوشه سبز و خشکیده دیگر. اى سران قوم، اگر خواب تعبیر مى کنید، درباره خواب من به من نظر دهید. گفتند: خوابهایى پریشان است. ما به تعبیر خوابهاى آشفته دانا نیستیم. آن کس از آن دو [زندانى] که نجات یافته پس از چندى [یوسف را] به خاطر آورده بود، گفت: مرا به [زندان] بفرستید تا شما را از تعبیر آن خبر دهم. یوسف، اى مرد راستگوى، درباره این که هفت گاو فربه، هفت [گاو] لاغر آنها را مى خورند و هفت خوشه سبز و [هفت خوشه] خشکیده دیگر را، به ما نظر بده تا به سوى مردم برگردم تا آنان بدانند. [یوسف] گفت: هفتسال پى در پى مى کارید و آنچه را درو کردید، جز اندکى را که مى خورید، در خوشه اش واگذارید، آنگاه پس از آن، هفت سال سختی مى آید که آنچه را براى آن از پیش نهاده اید جز اندکى را که ذخیره مى کنید، همه را خواهند خورد. آنگاه پس از آن سالى فرا مى رسد که به مردم در آن باران مى رسد و در آن عصاره مى گیرند (یوسف/ ۴۳-۴۹). [ملکه سبأ] گفت: اى سران، در کارم به من نظر دهید که بى حضور شما کارى را فیصله نداده ام. گفتند: ما سخت نیرومند و دلاور هستیم و اختیار کار با توست. بنگر چه دستور مى دهى (نمل/۳۲-۳۳). |
الاستفتاء
وَ يَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاء قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَ مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاء الَّلاتِي لاَ تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَ تَرْغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَ أَن تَقُومُواْ لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِهِ عَلِيمًا (نساء/۱۲۷) يَسْتَفْتُونَكَ [في الكلاله] قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلاَلَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَ هُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَ إِن كَانُواْ إِخْوَةً رِّجَالًا وَ نِسَاء فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّواْ وَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (نساء/۱۷۶)
فَاسْتَفْتِهِمْ (الكافرين) أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَم مَّنْ خَلَقْنَا إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّن طِينٍ لَّازِبٍ (صافّات/۱۱) فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَ لَهُمُ الْبَنُونَ* أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَ هُمْ شَاهِدُونَ (صافّات/۱۴۹-۱۵۰) سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَ يَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ وَ يَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَ ثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَاء ظَاهِرًا وَ لَا تَسْتَفْتِ فِيهِم مِّنْهُمْ أَحَدًا (كهف/۲۲)
وَ دَخَلَ مَعَهُ (يوسف) السِّجْنَ فَتَيَانَ قَالَ أَحَدُهُمَآ إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا وَ قَالَ الآخَرُ إِنِّي أَرَانِي أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ … [قال یوسف] يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا وَ أَمَّا الآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِن رَّأْسِهِ قُضِيَ الأَمْرُ الَّذِي فِيهِ تَسْتَفْتِيَان (يوسف/۳۶-۴۱) وَ قَالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرَى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعَ سُنبُلاَتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يَابِسَاتٍ يَا أَيُّهَا الْمَلأُ أَفْتُونِي فِي رُؤْيَايَ إِن كُنتُمْ لِلرُّؤْيَا تَعْبُرُونَ* قَالُواْ أَضْغَاثُ أَحْلاَمٍ وَ مَا نَحْنُ بِتَأْوِيلِ الأَحْلاَمِ بِعَالِمِينَ* وَ قَالَ الَّذِي نَجَا مِنْهُمَا وَ ادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَاْ أُنَبِّئُكُم بِتَأْوِيلِهِ فَأَرْسِلُونِ* يُوسُفُ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَ سَبْعِ سُنبُلاَتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يَابِسَاتٍ لَّعَلِّي أَرْجِعُ إِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ* قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ إِلاَّ قَلِيلًا مِّمَّا تَأْكُلُون* ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلاَّ قَلِيلًا مِّمَّا تُحْصِنُونَ* ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ عَامٌ فِيهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَ فِيهِ يَعْصِرُون (يوسف/۴۳-۴۹)
قَالَتْ [امرأة من سبأ] يَا أَيُّهَا المَلَأُ أَفْتُونِي فِي أَمْرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّى تَشْهَدُونِ* قَالُوا نَحْنُ أُوْلُوا قُوَّةٍ وَ أُولُوا بَأْسٍ شَدِيدٍ وَ الْأَمْرُ إِلَيْكِ فَانظُرِي مَاذَا تَأْمُرِينَ (نمل/۳۲-۳۳) |