چکیده: ابراهیم از پیروان نوح بود. او بازگشت‌کننده به سوی خدا، دلسوز، توانمند و صاحب بصیرت، از برگزیدگان نیکان، پیامبری صدّیق و سپاسگزار نعمت‌ها بود. ابراهیم نه یهودی و نه مسیحی بود بلکه حق‌گرایی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود خدا او را برگزید و راهنمایی کرد. خدا او را با ویژگی یادکرد قیامت خالص گردانید. او را آزمود و هنگامی که ابراهیم آنها را به اتمام رسانید، او را پیشوای مردم قرار داد. او امّتی فروتن فرمانبردار برای خدا بود. برای او ذکر خیر بلندی در میان آیندگان قرار داد و او را دوست گرفت. او از پیامبرانی بود که خدا از آنها پیمان استوار گرفته است. پیامبر اسلام و مومنان به آن‌چه بر ابراهیم نازل شده، ایمان دارند و فرمان یافته‌اند تا از آیین ابراهیم حق‌گرا پیروی کنند. ابراهیم سرمشقی نیکو برای مومنان است. خدا به ابراهیم، ملکوت آسمان‌ها و زمین را نشان داد. او پدر و قوم خود را به یکتاپرستی دعوت می‌کرد ولی آنها نپذیرفتند. ابراهیم مخفیانه به سراغ بت‌های آنها رفت و آنها را خرد کرد پس تصمیم گرفتند او را بسوزانند ولی آتش، به فرمان خدا برای او سرد و سلامت شد. لوط به او ایمان آورد. ابراهیم از خدا فرزند خواست. خدا در پیری به او اسماعیل و اسحاق را بخشید. ابراهیم فرمان یافت تا فرزند خود را در دره بی‌آب و علفی رها کند و فرمان یافت تا خانه کعبه را برای عبادت‌کنندگان پاکیزه کند و در میان مردم براى حج، بانگ برآوَرد. فرمان یافت تا فرزند خود را قربانی کند. خدا، هنگام ذبح، فرزندش را در ازای قربانی بزرگی رهانید. ابراهیم، فرزندان خود را به تسلیم شدن در برابر خدا سفارش کرد. ابراهیم گفت: پروردگارا، به من حکمت ببخش. مرا به صالحان ملحق کن. برای من در میان آیندگان، نام نیک قرار بده. مرا از وارثان بهشت قرار ده. مرا و فرزندانم را از پرستش بت‌ها دور گردان. ما را تسلیم خود کن. آداب ما را به ما نشان بده. مرا و فرزندانم را برپادارنده نماز قرار ده. ما را ببخش. در میان نسل من فرستاده‌ای از خودشان برانگیز تا آیات را بر آنها بخواند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد. روزی که حساب برپا می‌شود، مرا، پدر و مادرم و مومنان را بیامرز. در روزی که برانگیخته می‌شوند، مرا خوار نگردان. دعای مرا بپذیر. خدا در نسل او کتاب، حکم و نبوّت قرار داد و آنها را بر جهانیان برتری داد.

به‌راستی ابراهیم از پیروان نوح بود. آن‌گاه که با دلی پاک به [پیشگاه] پروردگارش آمد (صافّات/۸۳-۸۴). به‌راستی ابراهیم، بردبار، دلسوز و بازگشت‌کننده [به سوی خدا] بود (هود/۷۵). بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که توانمند و صاحب‌بصیرت بودند، به یاد آور. ما آنها را با ویژگی آخرت‌اندیشی، خالص کردیم. بی‌تردید آنان در نزد ما از برگزیدگانِ نیکان هستند (ص/۴۵-۴۷). [ابراهیم] سپاسگزار نعمت‌های او بود. خدا او را برگزید و به راهی راست راهنمایی کرد. به او در این جهان نیکی دادیم. بی‌شک او در آخرت از شایستگان است (نحل/۱۲۱-۱۲۲). چون پروردگارش ابراهیم را با کلماتی آزمود و او آنها را به اتمام رسانید، [به او] فرمود: من تو را برای مردم پیشوا قرار دادم. [ابراهیم] گفت: از فرزندان من [چطور]؟ فرمود: عهد من به ستمکاران نمی‌رسد (بقره/۱۲۴). به‌راستی ابراهیم، امّتی فروتنِ فرمانبردار برای خدا و حق‌گرای بود و از مشرکان نبود (نحل/۱۲۰). در آیندگان برای او [نام نیک] به جای گذاشتیم. سلام بر ابراهیم. ما نیکوکاران را چنین پاداش می‌دهیم. به راستی او از بندگان باایمان ما بود (صافّات/۱۰۸-۱۱۱).

در این کتاب، ابراهیم را یاد کن. به‌درستی او صدّیقی پیامبر بود (مریم/۴۱). ما ‌چنان‌که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم، به تو نیز وحی کردیم و به ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب، اسباط، عیسی، ایّوب، یونس، هارون و سلیمان نیز وحی کردیم (نساء/۱۶۳). از دین، آن‌چه را به نوح درباره آن سفارش کرد، برای شما تشریع کرد و آن‌چه را به تو وحی کردیم و آن‌چه را درباره آن به ابراهیم، موسی، عیسی سفارش کردیم که دین را برپا دارید و در آن تفرقه‌اندازی نکنید (شوری/۱۳). از پیامبران و از تو، از نوح، ابراهیم، موسی و عیسی پسر مریم، پیمان گرفتیم. از [همه] آنها پیمانی استوار گرفتیم تا راستان را از صدقشان بازپرسد و برای کافران عذابی دردناک آماده کرده است (احزاب/۷-۸). به تو وحی کردیم که از آیین ابراهیم حق‌گرای، پیروی کن. او از مشرکان نبود (نحل/۱۲۳). بگو، به‌درستی پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است، دینی پایدار، آیین ابراهیم حق‌گرای و او از مشرکان نبود (انعام/۱۶۱). بگو، به خدا و آن‌چه بر ما نازل شده و آن‌چه بر ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و اسباط، نازل شده و آن‌چه به موسی، عیسی و انبیاء [دیگر] از پروردگارشان داده شده است، ایمان آوردیم و میان هیچ یک از آنها فرقی نمی‌گذاریم و ما تسلیم او هستیم (آل‌عمران/۸۴). بگو، خدا راست گفت پس، از آیین ابراهیم که حق‌گرا بود و از مشرکان نبود، پیروی کنید (آل‌عمران/۹۵). دین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کرده و نیکوکار است و از آیین ابراهیم حق‌گرا، پیروی نموده است؟ خدا ابراهیم را دوست گرفت (نساء/۱۲۵). چه کسی جز آن که به سبک‌مغزی گراید از آیین ابراهیم روی برمی‌تابد؟ ما او را در این دنیا برگزیدیم و در آخرت از شایستگان است، هنگامی که پروردگارش به او فرمود: تسلیم شو، گفت: به پروردگار جهانیان تسلیم شدم (بقره/۱۳۰-۱۳۱). در حقیقت نزدیکترین مردم به ابراهیم، همان کسانی هستند که از او پیروی کرده‌اند و [نیز] این پیامبر و کسانی که ایمان آورده‌اند. خدا سرپرست مومنان است (آل‌عمران/۶۸). بی‌تردید برای شما در ابراهیم و کسانی که با او هستند، سرمشقی نیکو است، آن‌گاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و از آن‌چه به جای خدا می‌پرستید، بیزار هستیم. به شما کفر می‌ورزیم و میان ما و شما دشمنی و کینه همیشگی پدیدار شده است تا وقتی که فقط به خدا، ایمان بیاورید. جز در سخن ابراهیم که به پدر خود گفت: بی‌شک برای تو آمرزش می‌خواهم، با آن‌که در برابر خدا اختیار چیزی را برای تو ندارم. پروردگارا، بر تو توکّل کردیم و به سوی تو بازگشتیم. سرانجام به سوی توست. پروردگارا، ما را وسیله آزمایش برای کسانی که کفر ورزیده‌اند، مگردان. بر ما ببخشای پروردگارا، که تو خود حکیم شکست‌ناپذیر هستی. بی‌گمان برای شما در آنها سرمشقی نیکوست، برای کسی که به خدا و روز بازپسین امید دارد و هر کس روی برتابد، خدا همان بی‌نیاز ستوده است (ممتحنه/۴-۶). طلب آمرزش ابراهیم برای پدرش جز برای وعده‌ای که به او داده بود، نبود ولی هنگامی که برای او روشن شد که وی دشمن خداست، از او بیزاری جست. به راستی ابراهیم دلسوزی بردبار بود (توبه/۱۱۴).

در راه خدا چنان‌که حق جهاد اوست، جهاد کنید. اوست که شما را برگزید و در دین بر شما سختی قرار نداده است. آیین پدرتان ابراهیم [نیز چنین بوده است]. او بود که قبلاً شما را مسلمان نامید و در این [قرآن نیز آمده است] تا این پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید پس نماز برپا دارید و زکات بدهید و به خدا تمسّک جویید. او مولای شماست. چه نیکو مولایی و چه نیکو یاوری (حج/۷۸).

بی‌گمان رستگار آن کسی است که خود را پاک گردانید و نام پروردگار خود را یاد کرد و نماز گزارد ولی شما زندگی دنیا را برمی‌گزینید [با آن‌که] آخرت نیکوتر و پایدارتر است. به‌راستی در صحیفه‌های گذشته، صحیفه‌های ابراهیم و موسی، این آمده است (اعلی/۱۴-۱۹). آیا آن کس را که روی برتافت، دیدی؟ اندکی بخشید و امتناع ورزید. آیا علم غیب پیش اوست و او می‌بیند؟ یا به آن‌چه در صحیفه‌های موسی است، خبر نیافته است؟ و [نیز در صحیفه‌های] همان ابراهیمی که وفا کرد که هیچ باربردارنده‌ای بار گناه دیگری را بر نمی‌دارد و این‌که برای انسان جز حاصل تلاش او نیست و کوشش او به زودی دیده خواهد شد سپس هر چه تمام‌تر به او پاداش دهند. پایان کار به سوی پروردگارت است. اوست که می‌خنداند و می‌گریاند. اوست که می‌میراند و زنده می‌کند. اوست که دو نوع می‌آفریند، نر و مادّه از نطفه‌ای چون فرو ریخته شود. پدید آوردن [عالم] دیگر بر اوست. اوست که بی‌نیاز کرد و سرمایه بخشید. اوست پروردگار ستاره شعری. اوست که عادیان قدیم و ثمود را هلاک کرد و [کسی را] باقی نگذاشت. پیش‌تر قوم نوح را [هلاک کرد] زیرا آنها ستمکارتر و سرکش‌تر بودند. شهرهای زیر و رو شده [قوم لوط] را فرو افکند. پوشاند بر آن، آن‌چه را پوشاند. پس به کدام یک از نعمت‌های پروردگارت تردید می‌کنی (نجم/۳۳-۵۵)؟

ابراهیم- سرگذشت، ابراهیم گفت: پروردگارا، به من نشان ده که چگونه مردگان را زنده می‌کنی؟ فرمود: مگر ایمان نیاورده‌ای؟ گفت: آری ولی تا قلبم اطمینان پیدا کند. فرمود: پس چهار پرنده برگیر، آنها را با خود مأنوس ساز سپس جدا جدا کن، سپس بر هر کوهی پاره‌ای از آنها را قرار ده، آن‌گاه آنها را فرا خوان. شتابان به سوی تو می‌آیند. بدان خدا توانا و حکیم است (بقره/۲۶۰).

این‌گونه ملکوت آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم نمایاندیم تا از یقین‌کنندگان باشد. هنگامی که شب، بر ابراهیم پرده افکند، ستاره‌ای دید. گفت: این پروردگار من است پس هنگامی که غروب کرد، گفت: من غروب‌کنندگان را دوست ندارم. چون ماه را در حال طلوع دید، گفت: این پرودگار من است. آن‌گاه چون ناپدید شد، گفت: اگر پروردگارم مرا هدایت نکرده بود، قطعاً از گروه گمراهان بودم پس چون خورشید را برآمده دید، گفت: این پروردگار من است. این بزرگتر است. هنگامی که غروب کرد، گفت: ای قوم من، من از آن‌چه شریک می‌سازید، بیزارم. من حق‌گرایانه، روی خود را به سوی کسی گردانیدم که آسمان‌ها و زمین را پدید آورده است. من از مشرکان نیستم (انعام/۷۵-۷۹).

ابراهیم به پدر خود آزر گفت: آیا بتان را خدایان می‌گیری؟ من بی‌گمان تو و قومت را در گمراهی آشکاری می‌بینم (انعام/۷۴). به پدر خود گفت: ای پدر من، چرا چیزی را که نمی‌شنود و نمی‌بیند و از تو چیزی را دور نمی‌کند، می‌پرستی؟ ای پدر من، به راستی چیزی از علم به من رسیده که به تو نرسیده است پس از من پیروی کن تا تو را به راهی راست هدایت کنم. ای پدر من، شیطان را نپرست که شیطان، رحمان را عصیانگر است. ای پدر ، من می‌ترسم از جانب رحمان عذابی به تو رسد و تو یار شیطان گردی. گفت: ای ابراهیم، آیا تو از خدایان من بیزاری؟ اگر باز نایستی، تو را سنگسار خواهم کرد. برای مدّتی طولانی از من دور شو. گفت: درود بر تو باد، به زودی از پروردگارم برای تو آمرزش می‌خواهم به‌درستی او همواره با من بسیار مهربان است (مریم/۴۲-۴۷). بر آنان خبر ابراهیم را بخوان. آن‌گاه که به پدر و قوم خود گفت: چه می‌پرستید؟ گفتند: بتانی را می‌پرستیم و همواره مشغول عبادت آن هستیم (شعراء/۶۹-۷۱). به آنها گفت: چه می‌پرستید؟ آیا غیر از خدا، به دروغ خدایانی می‌خواهید؟ پس گمانتان به پروردگار جهانیان چیست (صافّات/۸۵-۸۷)؟ در حقیقت ما از پیش به ابراهیم رشدش را دادیم. ما به او دانا بودیم آنگاه که به پدر و قوم خود گفت: این مجسمه‌هایی که به عبادت آنها مشغول شده‌اید، چیستند (انبیاء/۵۱-۵۲)؟ گفت: آیا وقتی آنها را می‌خوانید، از شما می‌شنوند یا به شما سود و زیان می‌رسانند؟ گفتند: [نه] بلکه پدران خود را یافتیم که چنین می‌کردند (شعراء/۷۲-۷۴). گفتند: پدران خود را پرستندگان آنها یافتیم. گفت: بی‌گمان شما و پدرانتان در گمراهی آشکاری بودید (انبیاء/۵۳-۵۴). آیا آن‌چه را می‌پرستیده‌اید، دیده‌اید، شما و پدران پیشین شما؟ بی‌تردید همه آنها دشمن من هستند جز پروردگار جهانیان. آن کس که مرا آفریده، پس او راهنمایی‌ام می‌کند. آن کس که او به من خوراک می‌دهد و سیرابم می‌کند و چون بیمار شوم او مرا شفا می‌بخشد. آن کس که مرا می‌میراند و سپس زنده‌ام می‌کند و آن کس که امید دارم روز جزا گناهم را بر من ببخشاید (شعراء/۷۵-۸۲). گفتند: آیا حق را برای ما آورده‌ای یا تو از شوخی کنندگان هستی؟ گفت: بلکه پروردگار شما، پروردگار آسمان‌ها و زمین است. همان کسی که آنها را پدید آورده است و من بر این از گواهان هستم (انبیاء/۵۵-۵۶). از شما و آن‌چه غیر از خدا می‌خوانید، کناره می‌گیرم و پروردگارم را می‌خوانم. امیدوارم که در خواندن پروردگارم بدبخت نباشم (مریم/۴۸). ابراهیم به پدر و قوم خود گفت: من بی‌شک از آن‌چه می‌پرستید، بیزارم مگر آن کس که مرا آفرید پس او مرا راهنمایی خواهد کرد. او آن (سخن یکتا پرستی) را در نسل خود، سخنی ماندگار قرار داد، باشد که آنان بازگردند. بلکه اینان و پدرانشان را بهره‌مند کردیم تا این‌که حق و پیامبری آشکار به سوی آنها آمد (زخرف/۲۶-۲۹).

ابراهیم به قوم خود گفت: خدا را بپرستید و از او پروا کنید اگر بدانید این برای شما بهتر است. بی‌گمان آن‌چه را شما غیر از خدا می‌پرستید، جز بتانی نیستند و دروغی می‌سازید. در حقیقت کسانی را که جز خدا می‌پرستید، اختیار روزی شما را ندارند پس روزی را پیش خدا بجویید. او را بپرستید و از او را سپاس‌گزار باشید که به سوی او بازگردانده می‌شوید. اگر تکذیب می‌کنید در حقیقت امّت‌هایی که پیش از شما بودند [فرستادگان را] تکذیب کردند و بر پیامبر جز ابلاغ آشکار نیست (عنکبوت/۱۶-۱۸). قومش با او به ستیزه پرداختند. گفت: آیا با من درباره خدا محاجّه می‌کنید و حال آن‌که او مرا راهنمایی کرده است؟ من از آن‌چه شریک او می‌سازید، بیمی ندارم مگر آن‌که پروردگارم چیزی بخواهد. علم پروردگارم به هر چیزی احاطه یافته است پس آیا متذکر نمی‌شوید؟ چگونه از آن‌چه شریک می‌گردانید، بترسم، با آن‌که شما، خود از این‌که چیزی را شریک خدا گردانیده‌اید که دلیلی درباره آن بر شما نازل نکرده است، نمی‌ترسید؟ پس اگر می‌دانید کدام یک از [ما] دو دسته به ایمنی سزاوارتر است؟ کسانی که ایمان آورده و ایمان خود را به شرک نیالوده‌اند، برای آنان ایمنی است و آنان هدایت یافتگان هستند. آن حجّت ما بود که به ابراهیم در برابر قومش دادیم. درجات هر کس را بخواهیم، بالا می‌بریم. بی‌گمان پروردگارت حکیم دانا است (انعام/۸۰-۸۳).

[ابراهیم در نهان گفت:] به خدا سوگند، وقتی پشت کردید و رفتید، بی‌تردید درباره بتان شما چاره‌اندیشی می‌کنم (انبیاء/۵۷). او نگاهی به ستارگان انداخت و گفت: من بیمارم، آن‌گاه به او پشت کردند و تنهایش گذاشتند، پس مخفیانه به سوی خدایانشان رفت و گفت: چرا چیزی نمی‌خورید؟ شما را چه شده که سخن نمی‌گویید؟ پس نهانی با قدرت بر آنها ضربه‌ای کوفت (صافّات/۸۸-۹۳). آنها را خُرد کرد مگر بت بزرگشان را، شاید آنان به سوی او بازآیند. [چون بازآمدند] گفتند: چه کسی با خدایان ما چنین کرده است؟ به راستی او از ستمکاران است. گفتند: شنیده‌ایم جوانی که به او ابراهیم گفته می‌شود، از آنها [به بدی] یاد می‌کند. گفتند: پس او را به پیش دیدگان مردم بیاورید که گواهی دهند (انبیاء/۵۸-۶۱). آن‌گاه [قوم او] دوان دوان به سوی او روی ‌آوردند (صافّات/۹۴). گفتند: ای ابراهیم، آیا تو با خدایان ما چنین کرده‌ای؟ گفت: بلکه بزرگترشان آن کار را کرده است. اگر سخن می‌گویند از آنها بپرسید پس آنان به خود آمدند و [به یکدیگر] گفتند: در حقیقت شما ستمگر هستید. آن‌گاه سر به زیر افکندند [و گفتند:] تو می‌دانی که اینان سخن نمی‌گویند (انبیاء/۶۲-۶۵). [ابراهیم] گفت: آیا آن‌چه را می‌تراشید، می‌پرستید؟ با این‌که خدا شما و آن‌چه را می‌سازید، آفریده است (صافّات/۹۵-۹۶). گفت: آیا چیزهایی را به جای خدا می‌پرستید که شما را هیچ سود و زیانی نمی‌رسانند؟ اف بر شما و بر آن‌چه جز خدا می‌پرستید. آیا نمی‌اندیشید (انبیاء/۶۶-۶۷)؟ پاسخ قوم او جز این نبود که گفتند: او را بکشید یا بسوزانید (عنکبوت/۲۴). گفتند: اگر کاری می‌کنید، او را بسوزانید و خدایانتان را یاری دهید (انبیاء/۶۸). برای او بنایی بسازید و او را در آتش شعله‌ور بیندازید پس خواستند به او نیرنگی زنند ولی ما آنان را پست گردانیدیم (صافّات/۹۷-۹۸). گفتیم: ای آتش، برای ابراهیم سرد و سلامت باش. خواستند به او نیرنگی بزنند و آنان را زیانکارترین قرار دادیم. ما او و لوط را به سوی آن سرزمینی که برای جهانیان در آن برکت نهاده بودیم، رهانیدیم (انبیاء/۶۹-۷۱). خدا او را از آتش نجات داد. در این، برای مردمی که ایمان دارند، بی‌گمان نشانه‌هایی است. [ابراهیم] گفت: جز خدا فقط بت‌هایی را اختیار کرده‌اید، آن هم برای دوستی میان شما در زندگی دنیا است سپس روز قیامت بعضی از شما بعضی دیگر را انکار می‌کنند و برخی از شما برخی دیگر را لعنت می‌کنند و جایگاهتان آتش است و برای شما یاورانی نخواهد بود پس لوط به او ایمان آورد. ابراهیم گفت: من به سوی پروردگار خود هجرت می‌کنم. به‌راستی او شکست‌ناپذیر حکیم است (عنکبوت/۲۴-۲۶). [ابراهیم] گفت: من به سوی پروردگارم رهسپار هستم. به‌زودی مرا راهنمایی خواهد کرد. پروردگارا، مرا [فرزندی] از شایستگان ببخش پس او را به پسری بردبار مژده دادیم‍‍ (صافّات/۹۹-۱۰۱). چون ابراهیم از آنها (پدر و قوم خود) و آن‌چه به جای خدا می‌پرستیدند، کناره گرفت، اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و همه را پیامبر گردانیدیم (مریم/۴۹).

[ابراهیم گفت:] پروردگارا، به من حکمتی ببخش و مرا به صالحان ملحق کن. برای من در آیندگان، ذکر خیری قرار ده. مرا از وارثان بهشت پرنعمت گردان. پدرم را بیامرز که از گمراهان بود و در آن روز که برانگیخته می‌شوند، مرا رسوا نکن. روزی که هیچ مال و فرزندی سود نمی‌دهد مگر کسی که دلی پاک به سوی خدا بیاورد و بهشت برای متّقین نزدیک می‌شود و جهنّم برای گمراهان نمایان می‌گردد. به آنان گفته می‌شود: آن‌چه جز خدا می‌پرستیدید، کجا هستند؟ آیا یاریتان می‌کنند یا خود را یاری می‌دهند؟ پس آنها و همه گمراهان در آن [آتش] افکنده می‌شوند و همه سپاهیان ابلیس نیز [در آن افکنده می‌شوند]. آنها در آن‌جا با یکدیگر ستیزه می‌کنند و می‌گویند: سوگند به خدا ما در گمراهی آشکاری بودیم آن‌گاه که شما را با پروردگار جهانیان برابر می‌کردیم. جز تباهکاران ما را گمراه نکردند پس شفاعتگرانی نداریم و نه دوستی صمیمی. ای کاش، بازگشتی برای ما بود و از مومنان می‌شدیم. بی‌تردید در این، نشانه‌ای است و بیشترشان مومن نبودند (شعراء/۸۳-۱۰۳).

آیا از آن کس که چون خدا به او پادشاهی داده بود، با ابراهیم درباره پروردگار خود محاجّه می‌کرد، خبر نیافتی؟ آن‌گاه که ابراهیم گفت: پروردگار من، همان کسی است که زنده می‌کند و می‌میراند. گفت: [من هم] زنده می‌کنم و می‌میرانم. ابراهیم گفت: خدا خورشید را از مشرق برمی‌آورد. تو آن را از مغرب بیاور پس آن کس که کفر ورزیده بود، مبهوت ماند. خدا قوم ستمکار را هدایت نمی‌کند (بقره/۲۵۸).

[ابراهیم گفت:] پروردگارا، به من فرزندی از صالحان ببخش پس او را به پسری بردبار مژده دادیم (صافّات/۱۰۰-۱۰۱).

ابراهیم گفت: پروردگارا، این شهر (مکه) را ایمن ساز. مرا و فرزندانم را از پرستش بت‌ها دور بدار. پروردگارا، آنها (بت‌ها) بسیاری از مردم را گمراه کردند پس هر کس از من پیروی کند، از من است و هر کس از من نافرمانی کند، بدون ‌تردید تو آمرزنده مهربانی. پروردگارا، من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای بی‌کشت، نزد خانه محترم تو سکونت دادم. پروردگارا، تا نماز برپا دارند پس دل‌های عدّه‌‌ای از مردم را به آنان متمایل گردان و آنان را از محصولات روزی ده، باشد که سپاس‌گزار باشند. پروردگارا، هر چه پنهان یا آشکار کنیم تو می‌دانی. هیچ چیز در زمین و آسمان بر خدا پوشیده نیست (ابراهیم/۳۵-۳۸).

هنگامی که برای ابراهیم جای خانه را معیّن کردیم، [به او گفتیم:] چیزی را با من شریک نگردان و خانه‌ام را برای طواف کنندگان، قیام‌کنندگان، رکوع‌کنندگان و سجده‌کنندگان پاکیزه بدار و در میان مردم براى حج، بانگ برآور تا پیاده و [سوار] بر هر شتر لاغرى که از هر راه دورى مى ‏آیند، به سوى تو روى آورند تا شاهد منافع خود باشند و نام خدا را در روزهاى معلومى بر دام‌هاى زبان‏ بسته ‏اى که روزى آنان کرده است، ببرند پس از آنها بخورید و به درمانده فقیر بخورانید سپس باید آلودگى خود را بزدایند و به نذرهاى خود وفا کنند و بر گرد آن خانه کهن طواف کنند (حج/۲۶-۲۹). در آن [خانه] نشانه‌هایی روشن [از جمله] مقام ابراهیم است (آل‌عمران/۹۷). چون خانه [کعبه] را برای مردم محلّ اجتماع و [جای] امنی قرار دادیم [فرمودیم:] در مقام ابراهیم، نمازگاهی برای خود اختیار کنید و با ابراهیم و اسماعیل عهد کردیم که خانه‌ام را برای طواف‌کنندگان، اعتکاف‌کنندگان و رکوع و سجودکنندگان پاکیزه کنید. هنگامی که ابراهیم گفت: پروردگارا، این [سرزمین] را شهری امن گردان و مردم آن، هر کس از آنان که به خدا و روز بازپسین ایمان بیاورد را از فرآورده‌ها روزی بخش. فرمود: هر کس کفر ورزد، اندکی برخوردارش می‌کنم سپس او را به سوی عذاب آتش می‌کشانم و چه بد سرانجامی است. هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه‌های خانه (کعبه) را بالا ‌می‌بردند، [می‌گفتند:] پروردگارا، از ما بپذیر. بی‌گمان تو شنوایِ دانایی. پروردگارا، ما را تسلیم خود قرار بده و از نسل ما نیز امّتی تسلیم خود [قرار ده]. آدابِ [عبادی] ما را  به ما نشان بده. ما را ببخشای که تو توبه‌پذیرِ مهربان هستی. پروردگارا، در میان آنان فرستاده‌ای از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند. به آنان کتاب و حکمت بیاموزد و آنها را پاکیزه کند. به‌درستی تو خود شکست‌ناپذیر حکیم هستی (بقره/۱۲۵-۱۲۹). چون [پسر] در تلاش به پای او (ابراهیم) رسید، [ابراهیم] گفت: ای پسرکم، من در خواب می‌بینم که تو را سر‌ می‌برم پس ببین چه به نظرت می‌رسد؟ گفت: ای پدر، آن‌چه را فرمان یافته‌ای انجام ده. اگر خدا بخواهد مرا از شکیبایان خواهی یافت. وقتی هر دو تسلیم شدند و [پسر] را به پیشانی بر خاک افکند، او را  ندا دادیم: ای ابراهیم، آن خواب را حقیقت بخشیدی. ما نیکوکاران را این چنین پاداش می‌دهیم. به‌درستی این آزمایشی آشکار بود و او را به‌ اِزای قربانیِ بزرگی، رهانیدیم (صافّات/۱۰۲-۱۰۷).

آیا خبر مهمانان گرامی ابراهیم به تو رسیده است (ذاریات/۲۴)؟ از مهمانانِ گرامیِ ابراهیم‌ به آنان خبر بده (حجر/۵۱). چون بر او وارد شدند، گفتند: سلام (حجر/۵۲؛ ذاریات/۲۵). [ابراهیم] گفت: سلام. شما مردمی ناشناس هستید پس آهسته به سوی خانواده خود رفت و گوساله‌ای فربه آورد و نزد آنان گذاشت. گفت: آیا نمی­خورید؟ و از آنان احساس ترسی کرد (ذاریات/۲۵-۲۸) گفت: ما از شما بیمناک هستیم. گفتند: نترس. ما تو را به پسری دانا مژده می‌دهیم (حجر/۵۲-۵۳). گفتند: نترس و او را به پسری دانا مژده دادند (ذاریات/۲۸). [ابراهیم] گفت: با این‌که پیری مرا فرارسیده است به من بشارت می‌دهید؟ به چه بشارت می‌دهید؟ گفتند: ما تو را به حق بشارت دادیم. پس از ناامیدان نباش. گفت: چه کسی جز گمراهان از رحمت پروردگارش ناامید می‌شود (حجر/۵۴-۵۶)؟ زنش فریادزنان جلو آمد. پس بر صورت خود زد و گفت: پیری نازا هستم. گفتند: پروردگار تو چنین فرموده است. او حکیم داناست (ذاریات/۲۹-۳۰). به ابراهیم اسحاق را مژده دادیم که پیامبری از شایستگان بود (صافّات/۱۱۲). [ابراهیم] گفت: ای فرستادگان، مأموریت [دیگر] شما چیست؟ گفتند: ما به سوی قومی مجرم فرستاده شده‌ایم (حجر/۵۷-۵۸؛ ذاریات/۳۱-۳۲) تا سنگ‌هایی از گِل رُس بر آنان فرو فرستیم که نزد پروردگار تو، برای اسراف‌کنندگان نشان‌گذاری شده است (ذاریات/۳۳-۳۴)، مگر خاندان لوط که ما بی‌تردید همه آنان را نجات می‌دهیم جز همسر او را که مقدّر کرده‌ایم از بازماندگان باشد (حجر/۵۹-۶۰).

در حقیقت فرستادگان ما، برای ابراهیم مژده آوردند. گفتند: سلام. [ابراهیم] گفت: سلام. طولی نکشید که گوساله‌ای بریان آورد. هنگامی که دید آنان دست به غذا نمی‌برند، این را از آنان ناپسند شمرد و از آنان احساس ترس کرد. گفتند: نترس. ما به سوی قوم لوط فرستاده شده‌ایم. همسر ابراهیم ایستاده بود، خندید آن‌گاه او را به اسحاق و به دنبالِ اسحاق به یعقوب مژده دادیم. [همسر ابراهیم] گفت: وای بر من! آیا فرزند آورم در حالی که من پیرزن و شوهرم پیرمرد است؟ واقعا چنین چیزی عجیب است. آیا از کارِ خدا در شگفتی؟ رحمت و برکات خدا بر شما خاندان باد. بی‌گمان او ستوده‌ای بزرگوار است. هنگامی که ترس ابراهیم برطرف شد و مژده [فرزند‎‌دار شدن] به او رسید، درباره قوم لوط با ما مجادله ‌می‌کرد زیرا ابراهیم بردبار، دلسوز و بازگشت‌کننده [به سوی خدا] بود. [فرستادگان گفتند:] ای ابراهیم، از این [مجادله] روی برتاب. فرمان پروردگارت آمده و برای آنها عذابی بدون بازگشت خواهد آمد (هود/۶۹–۷۶). چون فرستادگان ما برای ابراهیم مژده آوردند، گفتند: ما اهل این شهر (شهر لوط) را هلاک خواهیم کرد زیرا مردم آن ستمکار بوده‌اند. [ابراهیم] گفت: لوط در آن شهر است. گفتند: ما بهتر می‌دانیم چه کسانی در آن‌جا هستند. ما لوط و خاندان او، جز همسرش که از بازماندگان است، می‌رهانیم (عنکبوت/۳۱-۳۲).

[ابراهیم گفت:] سپاس خدایی را که در پیری اسماعیل و اسحاق را به من بخشید. به‌راستی پروردگار من شنوای دعاست. پروردگارا، مرا بر پادارنده نماز قرار ده و از فرزندان من نیز. پروردگارا، دعای مرا بپذیر. پروردگارا، روزی که حساب برپا می‌شود بر من، پدر، مادرم و بر مومنان ببخشای (ابراهیم/۳۹-۴۱).

به ابراهیم و اسحاق برکت بخشیدیم. برخی از فرزندان آن دو، نیکوکار هستند و [برخی] آشکارا به خود ستم می‌کنند (صافّات/۱۱۳). اسحاق و یعقوب را به او عطا کردیم و در میان فرزندان او نبوّت و کتاب قرار دادیم و در دنیا پاداشش را به او دادیم. بی‌تردید او در آخرت از صالحان است (عنکبوت/۲۷). اسحاق را و افزون بر او، یعقوب را به او بخشیدیم و همه را از شایستگان قرار دادیم. آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند. به آنان انجام دادن کارهای نیک و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم. آنان پرستنده ما بودند (انبیاء/۷۲-۷۳). همه را پیامبر قرار دادیم و از رحمت خود به آنان بخشیدیم. ذکر خیر بلندی برای آنان قرار دادیم (مریم/۴۹- ۵۰). اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و همه را به راه راست هدایت کردیم. نوح را پیش از این هدایت کردیم. از نسل او داوود، سلیمان، ایّوب، یوسف، موسی و هارون را [هدایت کردیم]. این‌گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم. زکریّا، یحیی، عیسی و الیاس را [هدایت کردیم] که همه از شایستگان بودند [و نیز] اسماعیل، یسع، یونس و لوط، همگی را بر جهانیان برتری دادیم [و نیز] از پدران، فرزندان و برادران آنان. آنان را برگزیدیم و به راه راست هدایت کردیم. این هدایت خداست که هر کس از بندگان خود را بخواهد، با آن هدایت می‌کند. اگر آنان شرک ورزیده بودند، بی‌تردید آن‌چه انجام می‌دادند، نابود می‌شد. آنان کسانی بودند که کتاب، حکم و نبوّت به آنان دادیم. اگر اینان (مشرکان) به آن کفر ورزند، بی‌گمان گروهی را بر آنان می‌گماریم که بر آن کافر نباشند. اینان کسانی هستند که خدا آنان را هدایت کرده پس به هدایت آنان اقتدا کن. بگو، من هیچ مزدى از شما بر این [رسالت] نمى ‏خواهم  (انعام/۸۴-۹۰). در حقیقت نوح و ابراهیم را فرستادیم. در میان فرزندان آن دو، نبوّت و کتاب قرار دادیم. از آنها [برخی] هدایت شدند و بسیاری از آنها فاسق بودند آن‌گاه به دنبال آنها پیامبران خود را پی‌در‌پی آوردیم (حدید/۲۶-۲۷). به‌یقین خدا، آدم، نوح، آل‌ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان برتری داد. نسلی که بعضی از آنان از بعضی دیگر هستند. خدا شنوای داناست (آل‌عمران/۳۳-۳۴). در حقیقت ما به آل‌ابراهیم، کتاب و حکمت دادیم و به آنان مُلکی بزرگ بخشیدیم پس برخی از آنها به آن ایمان آوردند و برخی از آنها از آن اعراض کردند. برای آنها جهنّم برافروخته کافی است (نساء/۵۴- ۵۵).

آنان (زکریّا، یحیی، مریم، عیسی، ابراهیم، موسی، هارون، اسماعیل و ادریس) کسانی از پیامبران بودند که خدا به آنان نعمت داد. از فرزندان آدم و از کسانی بودند که همراه نوح سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم، اسرائیل و کسانی که [آنان را] هدایت کردیم و برگزیدیم، [بودند]. هرگاه آیات رحمان بر آنان خوانده می‌شد، سجده‌کنان و گریان به خاک می‌افتادند، آن‌گاه پس از آنان جانشینانی بر جای ماندند که نماز را ضایع کردند و از شهوات پیروی کردند. به زودی گمراهی را خواهند دید مگر آنان که توبه کرده، ایمان آورده و کار شایسته‌ای انجام دادند. آنان به بهشت داخل می‌شوند و هیچ‌ گونه ستمی بر آنان نخواهد شد. باغ‌های جاودان که رحمان به بندگان خود در جهان ناپیدا وعده داده است. در حقیقت وعده او آمدنی است (مریم/۵۸-۶۱).

ابراهیم و یعقوب فرزندان خود را به آن (آیین توحید) سفارش کردند که ای پسران من، خدا برای شما این دین را برگزید پس جز مسلمان نمیرید. (بقره/۱۳۲).

[یعقوب به یوسف گفت:] این چنین پروردگارت، تو را برمی‌گزیند و از تعبیر خواب‌ها به تو می‌آموزد و نعمت خود را بر تو و بر آل یعقوب تمام می‌کند، همان‌گونه که از قبل بر پدران تو، ابراهیم و اسحاق تمام کرد. در حقیقت پروردگار تو دانای حکیم است (یوسف/۶). [یوسف به دو جوانی که با او وارد زندان شدند، گفت:] تا غذایی را که روزی خواهید شد، برای شما بیاورند، من شما راا از تعبیر خوابتان پیش از آن‌که وقوع یابد، با خبر می‌کنم. من آیین قومی که به خدا ایمان ندارند و منکر آخرت هستند را رها کرده‌ام و آیین پدرانم، ابراهیم، اسحاق و یعقوب را پیروی نموده‌ام. برای ما سزاوار نیست که چیزی را شریک خدا کنیم. این از فضل خدا بر ما و بر مردم است ولی بیشتر مردم سپاسگزاری نمی‌کنند (یوسف/۳۷-۳۸).

اگر تو را تکذیب کنند، بی‌تردید پیش از آنها قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم، قوم لوط و اهل مدین به تکذیب پرداختند. موسی [نیز] تکذیب شد پس کافران را مهلت دادم سپس آنها را گرفتم. [بنگر] عذاب من چگونه بود (حج/۴۲-۴۴). آیا خبر کسانی که پیش از آنها (کافران و منافقان) بودند، قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم، اصحاب مدین و شهرهای زیرورو شده به آنها نرسیده است؟ پیامبران آنها دلایل آشکار برایشان آوردند. خدا  بر آن نبود که به آنها ستم کند ولی آنها بر خود ستم می‌کردند (توبه/۷۰).

[اهل‌کتاب] گفتند: یهودی یا مسیحی باشید تا هدایت یابید. بگو، بلکه بر آیین ابراهیم حق‌گرا هستم و از مشرکان نبود. بگویید، ما به خدا و آن‌چه بر ما و آن‌چه بر ابراهیم، اسحاق، یعقوب و اسباط نازل شده و به آن‌چه به موسی و عیسی داده شده و به آن‌چه به همه پیامبران از سوی پروردگارشان داده شده است، ایمان آورده‌ایم. میان هیچ یک از آنها فرق نمی‌گذاریم و ما تسلیم او هستیم پس اگر آنان به آن‌چه شما به آن ایمان آورده ‏اید ایمان آوردند، بی‌تردید هدایت ‏شده ‏اند ولى اگر روى برتافتند، جز این نیست که در ستیز هستند. به زودى خدا [شر] آنان را از تو کفایت خواهد کرد. او شنواى داناست (بقره/۱۳۵-۱۳۷). آیا وقتی مرگ یعقوب فرارسید حاضر بودید؟ هنگامی که به پسران خود گفت: پس از من چه چیزی را می‌پرستید؟ گفتند: معبود تو و معبود پدرانت، ابراهیم، اسماعیل و اسحاق را که معبودی یگانه است، می‌پرستیم و در برابر او تسلیم هستیم. آنها جماعتی بودند که گذشتند. برای آنها است آن‌چه به دست آوردند و برای شماست آن‌چه به دست آورده‌اید. شما از آن‌چه آنها انجام می‌دادند، بازخواست نخواهید شد (بقره/۱۳۳-۱۳۴). آیا می‌گویید: ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و اسباط، یهودی یا نصرانی بوده‌اند؟ بگو، آیا شما بهتر می‌دانید یا خدا؟ کیست ستمکارتر از آن که شهادتی از خدا را در نزد خود، پوشیده دارد؟ خدا از آن‌چه می‌کنید، غافل نیست. آن جماعت را روزگار سپری شد. برای آنها است، آن‌چه به دست آورده‌اند و برای شماست، آن‌چه به دست آورده‌اید. شما از آن‌چه آنها انجام می‌دادند، بازخواست نخواهید شد (بقره/۱۴۰-۱۴۱). ای اهل‌کتاب، چرا درباره ابراهیم محاجّه می‌کنید با آن‌که تورات و انجیل بعد از او نازل شده است؟ آیا تعقّل نمی‌کنید؟ شما همانان هستید که درباره آن‌چه نسبت به آن دانشی داشتید، محاجّه می‌کردید پس چرا در مورد چیزی که به آن دانشی ندارید، محاجّه می‌کنید با آن‌که خدا می‌داند و شما نمی‌دانید؟ ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی بلکه حق‌گرایی مسلمان بود و از مشرکان نبود (آل‌عمران/۶۵-۶۷).

اسحاق و اسماعیل

إِنَّ مِن شِيعَتِهِ (نوح) لَإِبْرَاهِيمَ* إِذْ جَاء رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (صافّات/۸۳-۸۴) إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُّنِيبٌ (هود/۷۵) وَ اذْكُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِيمَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ أُوْلِي الْأَيْدِي وَ الْأَبْصَارِ* إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ* وَ إِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ (ص/۴۵-۴۷) [ابراهیم] شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَ هَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ* وَ آتَيْنَاهُ فِي الْدُّنْيَا حَسَنَةً وَ إِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (نحل/۱۲۱-۱۲۲) وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ (ابراهیم) وَ مِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ (بقره/۱۲۴) إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (نحل/۱۲۰) وَ تَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ* سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ* كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ* إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (صافّات/۱۰۸-۱۱۱)

وَ اذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا (مریم/۴۱) إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَ النَّبِيِّينَ مِن بَعْدِهِ وَ أَوْحَيْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الأَسْبَاطِ وَ عِيسَى وَ أَيُّوبَ وَ يُونُسَ وَ هَارُونَ وَ سُلَيْمَانَ (نساء/۱۶۳) شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَ مَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَ مُوسَى وَ عِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَ لَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ (شوری/۱۳) وَ إِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَ مِنكَ وَ مِن نُّوحٍ وَ إِبْرَاهِيمَ وَ مُوسَى وَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَ أَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا* لِيَسْأَلَ الصَّادِقِينَ عَن صِدْقِهِمْ وَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًا (احزاب/۷-۸) ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَ مَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (نحل/۱۲۳) قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَ مَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (انعام/۱۶۱) قُلْ آمَنَّا بِاللّهِ وَ مَا أُنزِلَ عَلَيْنَا وَ مَا أُنزِلَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الأَسْبَاطِ وَ مَا أُوتِيَ مُوسَى وَ عِيسَى وَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (آل‌عمران/۸۴) قُلْ صَدَقَ اللّهُ فَاتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَ مَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (آل‌عمران/۹۵) وَ مَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لله وَ هُوَ مُحْسِنٌ و اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَ اتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا (نساء/۱۲۵) وَ مَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَ لَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَ إِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ* إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (بقره/۱۳۰-۱۳۱) إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هَذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ اللّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ (آل‌عمران/۶۸) قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَ الَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءاؤا مِنكُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَ بَدَا بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَ الْبَغْضَاء أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَ مَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ رَّبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَ إِلَيْكَ أَنَبْنَا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ* رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا وَ اغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ* لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ مَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (ممتحنه/۴-۶) وَ مَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلاَّ عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لأوَّاهٌ حَلِيمٌ (توبه/۱۱۴)

وَ جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَ مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِن قَبْلُ وَ فِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّكَاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ (حج/۷۸)

قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى* وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى* بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا* وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ وَ أَبْقَى* إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى* صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَ مُوسَى (اعلی/۱۴-۱۹) أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّى* وَ أَعْطَى قَلِيلًا وَ أَكْدَى* أَعِندَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَى* أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى* وَ إِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى* أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى* وَ أَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى* وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى* ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاء الْأَوْفَى* وَ أَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى* وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكَى* وَ أَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَ أَحْيَا* وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنثَى* مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى* وَ أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى* وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَ أَقْنَى* وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى* وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَى* وَ ثَمُودَ فَمَا أَبْقَى*  وَ قَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغَى* وَ الْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى* فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى* فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكَ تَتَمَارَى (نجم/۳۳-۵۵)

ابراهیم- القصة، وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَ لَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَ اعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (بقره/۲۶۰)

وَ كَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ* فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لا أُحِبُّ الآفِلِينَ* فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لأكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ* فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ* إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ حَنِيفًا وَ مَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (انعام/۷۵-۷۹)

وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَ قَوْمَكَ فِي ضَلاَلٍ مُّبِينٍ (انعام/۷۴) إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَ لَا يُبْصِرُ وَ لَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا* يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِرَاطًا سَوِيًّا* يَا أَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلرَّحْمَنِ عَصِيًّا* يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّحْمَن فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا* قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْراهِيمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَ اهْجُرْنِي مَلِيًّا* قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا (مریم/۴۲-۴۷) وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ* إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ* قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ (شعراء/۶۹-۷۱) إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ* أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ* فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (صافّات/۸۵-۸۷) وَ لَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِن قَبْلُ وَ كُنَّا بِه عَالِمِينَ* إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ (انبیاء/۵۱-۵۲) قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ* أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ* قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءنَا كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ (شعراء/۷۲-۷۴) قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ* قَالَ لَقَدْ كُنتُمْ أَنتُمْ وَ آبَاؤُكُمْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ (انبياء/۵۳-۵۴). قَالَ أَفَرَأَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ* أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ* فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ*  الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ* وَ الَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَ يَسْقِينِ* وَ إِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ* وَ الَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ* وَ الَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ (شعراء/۷۵-۸۲) قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ* قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ الَّذِي فَطَرَهُنَّ وَ أَنَا عَلَى ذَلِكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ (انبياء/۵۵-۵۶) وَ أَعْتَزِلُكُمْ وَ مَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَ أَدْعُو رَبِّي عَسَى أَلَّا أَكُونَ بِدُعَاء رَبِّي شَقِيًّا (مریم/۴۸) وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُونَ* إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ* وَ جَعَلَهَا [ابراهیم] كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ* بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاء وَآبَاءهُمْ حَتَّى جَاءهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُّبِينٌ  (زخرف/۲۶-۲۹)

وَ إِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ* إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَ تَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ* وَ إِن تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَ مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ (عنكبوت/۱۶-۱۸) وَ حَآجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ أَتُحَاجُّونِّي فِي اللّهِ وَ قَدْ هَدَانِ وَ لاَ أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلاَّ أَن يَشَاءَ رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا أَفَلاَ تَتَذَكَّرُونَ* وَ كَيْفَ أَخَافُ مَا أَشْرَكْتُمْ وَ لاَ تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِاللّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالأَمْنِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ* الَّذِينَ آمَنُواْ وَ لَمْ يَلْبِسُواْ إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَئِكَ لَهُمُ الأَمْنُ وَ هُم مُّهْتَدُونَ* وَ تِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (انعام/۸۰-۸۳)

[قال ابراهيم] تَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُم بَعْدَ أَن تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ (انبياء/۵۷) فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ* فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ* فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِينَ* فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ* مَا لَكُمْ لَا تَنطِقُونَ* فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ (صافّات/۸۸-۹۳) فَجَعَلَهُمْ جُذَاذًا إِلَّا كَبِيرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ* قَالُوا مَن فَعَلَ هَذَا بِآلِهَتِنَا إِنَّهُ لَمِنَ الظَّالِمِينَ* قَالُوا سَمِعْنَا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ* قَالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ (انبياء/۵۸-۶۱) فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ (صافّات/۹۴) قَالُوا أَأَنتَ فَعَلْتَ هَذَا بِآلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيمُ* قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِن كَانُوا يَنطِقُونَ* فَرَجَعُوا إِلَى أَنفُسِهِمْ فَقَالُوا إِنَّكُمْ أَنتُمُ الظَّالِمُونَ* ثُمَّ نُكِسُوا عَلَى رُؤُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَؤُلَاء يَنطِقُونَ (انبياء/۶۲-۶۵)  قَالَ [ابراهیم] أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ* وَ اللَّهُ خَلَقَكُمْ وَ مَا تَعْمَلُونَ (صافّات/۹۵-۹۶) قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكُمْ شَيْئًا وَ لَا يَضُرُّكُمْ*  أُفٍّ لَّكُمْ وَ لِمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (انبياء/۶۶-۶۷) فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ (عنكبوت/۲۴) قَالُوا حَرِّقُوهُ وَ انصُرُوا آلِهَتَكُمْ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ (انبياء/۶۸) قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ* فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ (صافّات/۹۷-۹۸) قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَ سَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ* وَ أَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ* وَ نَجَّيْنَاهُ وَ لُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ (انبياء/۶۹-۷۱) فَأَنجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ* وَ قَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَّوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ وَ يَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضًا وَ مَأْوَاكُمُ النَّارُ وَ مَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ* فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (عنكبوت/۲۴-۲۶) قَالَ [ابراهیم] إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَى رَبِّي سَيَهْدِينِ* رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ* فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ (صافّات/۹۹-۱۰۱) فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَ مَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ كُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا (مریم/۴۹)

[قال ابراهيم] رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ* وَ اجْعَل لِّي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ* وَ اجْعَلْنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ* وَ اغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ* وَ لَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ* يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَ لَا بَنُونَ* إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ* وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ* وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ* وَ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ* مِن دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ* فَكُبْكِبُوا فِيهَا (النار) هُمْ وَ الْغَاوُونَ* وَ جُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ* قَالُوا وَ هُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ* تَاللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ* إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ* وَ مَا أَضَلَّنَا إِلَّا الْمُجْرِمُونَ* فَمَا لَنَا مِن شَافِعِينَ* وَ لَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ*  فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ* إِنَّ فِي ذَلِكَ (قصه  لَآيَةً وَ مَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ (شعراء/۸۳-۱۰۳)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَآجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رِبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِي وَ أُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَ اللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (بقره/۲۵۸)

[قال ابراهیم] رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ* فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ (صافّات/۱۰۰-۱۰۱).

وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَ اجْنُبْنِي وَ بَنِيَّ أَن نَّعْبُدَ الأَصْنَامَ* رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَ مَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ* رَّبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ الصَّلاَةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَ ارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ* رَبَّنَا إِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِي وَ مَا نُعْلِنُ وَ مَا يَخْفَى عَلَى اللّهِ مِن شَيْءٍ فَي الأَرْضِ وَ لاَ فِي السَّمَاء (ابراهیم/۳۵-۳۸)

وَ إِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْقَائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ* وَ أَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَ عَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ* لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَ أَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ* ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ (حج/۲۶-۲۹) فِيهِ (بیت) آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ (آل‌عمران/۹۷) إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَ أَمْنًا وَ اتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَ عَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْعَاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ* وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هََذَا بَلَدًا آمِنًا وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَ مَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ* وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَ إِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ* رَبَّنَا وَ اجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَ مِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَ أَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَ تُبْ عَلَيْنَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ* رَبَّنَا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ (بقره/۱۲۵- ۱۲۹) فَلَمَّا بَلَغَ [ولد ابراهیم] مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ [ابراهیم] يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ* فَلَمَّا أَسْلَمَا وَ تَلَّهُ لِلْجَبِينِ* وَ نَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ* قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ* إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاء الْمُبِينُ* وَ فَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ (صافّات/۱۰۲-۱۰۷)

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ (ذاریات/۲۴) وَ نَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْراَهِيمَ (حجر/۵۱) إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا (حجر/۵۲؛ ذاریات/۲۵) قَالَ [ابراهيم] سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ* فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ* فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ* فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً (ذاریات/۲۵-۲۸) قَالَ إِنَّا مِنكُمْ وَجِلُونَ * قَالُواْ لاَ تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ عَلِيمٍ (حجر/۵۲-۵۳) قَالُوا لَا تَخَفْ وَ بَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ (ذاریات/۲۸)  قَالَ [ابراهیم] أَبَشَّرْتُمُونِي عَلَى أَن مَّسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ* قَالُواْ بَشَّرْنَاكَ بِالْحَقِّ فَلاَ تَكُن مِّنَ الْقَانِطِينَ* قَالَ وَ مَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّآلُّونَ (حجر/۵۴-۵۶) فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَ قَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ* قَالُوا كَذَلِكَ قَالَ رَبُّكِ إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ (ذاریات/۲۹-۳۰) وَ بَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ (صافّات/۱۱۲) قَالَ [ابراهیم] فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ* قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ (حجر/۵۷-۵۸؛ ذاریات/۳۱-۳۲) لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ* مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ (ذاریات/۳۳-۳۴) إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ* إِلاَّ امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِينَ (حجر/۵۹-۶۰)

وَ لَقَدْ جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ سَلاَمًا قَالَ سَلاَمٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاء بِعِجْلٍ حَنِيذٍ* فَلَمَّا رَأَى أَيْدِيَهُمْ لاَ تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَ أَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُواْ لاَ تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمِ لُوطٍ* وَ امْرَأَتُهُ قَآئِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَ مِن وَرَاء إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ* قَالَتْ يَا وَيْلَتَى أَأَلِدُ وَ أَنَاْ عَجُوزٌ وَ هَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ* قَالُواْ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللّهِ رَحْمَتُ اللّهِ و َبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ* فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءتْهُ الْبُشْرَى يُجَادِلُنَا فِي قَوْمِ لُوطٍ* إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُّنِيبٌ* [قال المرسلون] يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَذَا إِنَّهُ قَدْ جَاء أَمْرُ رَبِّكَ وَ إِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ (هود/۶۹–۷۶) وَ لَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ* قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (عنکبوت/۳۱-۳۲)

[قال ابراهیم] الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاء* رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلاَةِ وَ مِن ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَ تَقَبَّلْ دُعَاء* رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ (ابراهیم/۳۹-۴۱)

وَ بَارَكْنَا عَلَيْهِ (ابراهیم) وَ عَلَى إِسْحَاقَ وَ مِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ مُبِينٌ (صافّات/۱۱۳) وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ جَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَ الْكِتَابَ وَ آتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (عنکبوت/۲۷) وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ نَافِلَةً وَ كُلًّا جَعَلْنَا صَالِحِينَ* وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَ أَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَ إِقَامَ الصَّلَاةِ وَ إِيتَاء الزَّكَاةِ وَ كَانُوا لَنَا عَابِدِينَ (انبیاء/۷۲-۷۳) وَ كُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا وَ وَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَ جَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا (مریم/۴۹-۵۰) وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنَا وَ نُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَ مِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَ سُلَيْمَانَ وَ أَيُّوبَ وَ يُوسُفَ وَ مُوسَى وَ هَارُونَ وَ كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ*  وَ زَكَرِيَّا وَ يَحْيَى وَ عِيسَى وَ إِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ* وَ إِسْمَاعِيلَ وَ الْيَسَعَ وَ يُونُسَ وَ ُوطًا وَ كُلاًّ فضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ* وَ مِنْ آبَائِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ إِخْوَانِهِمْ وَ اجْتَبَيْنَاهُمْ وَ هَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ* ذَلِكَ هُدَى اللّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ لَوْ أَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلاء (المشرکون) فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لاَّ أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرَى لِلْعَالَمِينَ (انعام/۸۴-۹۰) لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَ إ ِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْكِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَ كثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ* ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا (حدید/۲۶-۲۷) إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَ نُوحًا وَ آلَ إِبْرَاهِيمَ وَ آلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ* ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِن بَعْضٍ وَ اللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (آل‌عمران/۳۳-۳۴) فَقَدْ آتَيْنَآ آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ آتَيْنَاهُم مُّلْكًا عَظِيمًا* فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُم مَّن صَدَّ عَنْهُ وَكَفَى بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا (نساء/۵۴-۵۵)

أُوْلَئِكَ )زکریّا، یحیی، مریم، عیسی، ابراهیم، موسی، هارون، اسماعیل و ادریس) الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ مِن ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَ مِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَ مِن ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْرَائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنَا وَ اجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَن خَرُّوا سُجَّدًا وَ بُكِيًّا* فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا* إِلَّا مَن تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا* جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا (مریم/۵۸-۶۱)

وَ وَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَ يَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إَلاَّ وَ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (بقره/۱۳۲)

[قال یعقوب لیوسف] وَ كَذَلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَ يُعَلِّمُكَ مِن تَأْوِيلِ الأَحَادِيثِ وَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ عَلَى آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَى أَبَوَيْكَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (یوسف/۶) قَالَ [یوسف لفَتَيَانَ دَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ] لاَ يَأْتِيكُمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِهِ إِلاَّ نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْوِيلِهِ قَبْلَ أَن يَأْتِيكُمَا ذَلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّي إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لاَّ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ هُم بِالآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ* وَ اتَّبَعْتُ مِلَّةَ آبَآئِي إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ مَا كَانَ لَنَا أَن نُّشْرِكَ بِاللّهِ مِن شَيْءٍ ذَلِكَ مِن فَضْلِ اللّهِ عَلَيْنَا وَ عَلَى النَّاسِ وَ لَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَشْكُرُونَ (یوسف/۳۷-۳۸)

وَ إِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَ عَادٌ وَ ثَمُودُ* وَ قَوْمُ إِبْرَاهِيمَ وَ قَوْمُ لُوطٍ* وَ أَصْحَابُ مَدْيَنَ وَ كُذِّبَ مُوسَى فَأَمْلَيْتُ لِلْكَافِرِينَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ (حج/۴۲-۴۴) أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ قَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وِ أَصْحَابِ مَدْيَنَ وَ الْمُؤْتَفِكَاتِ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لَكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (توبه/۷۰)

وَ قَالُواْ (اهل الکتاب) كُونُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُواْ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَ مَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ* قُولُواْ آمَنَّا بِاللّهِ وَ مَا أُنزِلَ إِلَيْنَا وَ مَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الأسْبَاطِ وَ مَا أُوتِيَ مُوسَى وَ عِيسَى وَ مَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ* فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّ إن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّهُ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (بقره/۱۳۵-۱۳۷) أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَهَكَ وَ إِلَهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ* تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ  (بقره/۱۳۳-۱۳۴) أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الأسْبَاطَ كَانُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللّهُ وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللّهِ وَ مَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ* تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَ لَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَ لاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ (بقره/۱۴۰-۱۴۱) يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَ مَا أُنزِلَتِ التَّورَاةُ وَ الإنجِيلُ إِلاَّ مِن بَعْدِهِ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ* هَاأَنتُمْ هَؤُلاء حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُم بِهِ عِلمٌ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَ اللّهُ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ* مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَ لاَ نَصْرَانِيًّا وَ لَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَ مَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ (آل‌عمران/۶۵-۶۷)