عدّه، مدّت زمانی که باید زن، به سبب طلاق و فوت شوهر، از ازدواج با فرد دیگر خودداری کند. این مفهوم از مادّه «ع د د» ۲ بار و با آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: اگر خواستید زنان را طلاق دهید، آنان را به هنگام عدّهشان (پاک شدن) طلاق دهید. عدّه زنان طلاقداده شده، سه پاکی است. عدّه زنانی که از حیض ناامید شدهاند، اگر شک دارید و زنانی که حیض نشدهاند، سه ماه است. عدّه زنان باردار این است که وضع حمل کنند. عدّه زنان شوهر مرده، چهار ماه و ده روز است. ای پیامبر، هنگامی که [خواستید] زنان را طلاق دهید، آنان را به هنگام عدّهشان (پاک شدن)، طلاق دهید و حسابِ عدّه را نگاه دارید. از خدا، پروردگار خود، پروا کنید. آنان را از خانههایشان بیرون نکنید و بیرون هم نروند مگر اینکه کار زشت آشکاری کرده باشند. این حدود خدا است. هر کس از حدود خدا تجاوز کند، بدون تردید به خود ستم کرده است. تو چه میدانی، شاید خدا پس از این، امری پدید آورد (طلاق/۱). زنان طلاق دادهشده، باید خود، تا سه پاکی منتظر بمانند و اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارند، برای آنان حلال نیست که آنچه را خدا در رحمهای آنان آفریده است، پنهان کنند. شوهران آنان اگر خواهان اصلاح هستند، به بازگرداندن آنان در این [مدّت]، سزاوارتر هستند. برای این زنان، به طور شایسته [حقوقی] است، مانند آنچه بر عهده آنان است و مردان را بر آنها درجهای است. خدا شکستناپذیر حکیم است (بقره/۲۲۸). از زنان شما، کسانی که از حیض ناامید شدهاند اگر شک دارید، عدّه آنان سه ماه است و زنانی که حیض نشدهاند، نیز [عدّه آنان سه ماه است]. عدّه زنان باردار این است که وضع حمل کنند. هر کس از خدا پروا کند، برای او در کارش آسانی قرار میدهد. این فرمان خدا است که آن را به سوی شما نازل کرده است. هر کس از خدا پروا کند، بدیهای او را از او میزداید و پاداش او را بزرگ میگرداند. آنان را در حدّ توان خود، در همانجا که ساکن هستید، سکونت دهید و به آنان زیان نرسانید تا بر آنان تنگ بگیرید. اگر [زنان طلاق دادهشده] باردار هستند، خرج آنان را بدهید تا وضع حمل کنند. اگر برای شما [فرزند را] شیر دادند، اجر آنان را بدهید و به شایستگی میان خود مشورت کنید. اگر دشواری یافتید، [زن] دیگری [فرزند] را برای او شیر بدهد. توانگر باید از دارایی خود، هزینه کند و هر کس رزقش بر او تنگ شده باشد، باید از آنچه خدا به او داده است، خرج کند. خدا هیچ کس را جز به آنچه به او داده است، تکلیف نمیکند. خدا بهزودی پس از سختی، آسانی قرار خواهد داد (طلاق/۴-۷). هنگامی که به پایان عدّه خود رسیدند (قبل از تمام شدن عدّه)، یا به شایستگی آنان را نگاه دارید (رجوع کنید) یا به شایستگی از آنان جدا شوید و دو تن عادل از خود را به شهادت بگیرید (طلاق/۲). چون زنان را طلاق دادید و به پایان عدّه خود رسیدند، یا به شایستگی آنان را نگاه دارید (رجوع کنید) یا به شایستگی آنان را رها کنید. آنان را به قصد زیانرساندن نگاه ندارید تا تعدّی کنید. هر کس چنین کند، به خود ستم کرده است. آیات خدا را به ریشخند نگیرید. نعمت خدا را بر خود و آنچه را از کتاب و حکمت بر شما نازل کرده و با آن شما را پند میدهد، به یاد آورید و از خدا پروا کنید. بدانید که خدا به هر چیزی دانا است. هنگامی که زنان را طلاق دادید و عدّه آنان به پایان رسید، از ازدواج آنان با همسران خود، در صورتی که میان خود به شایستگی تراضی کنند، جلوگیری نکنید. هر کس از شما به خدا و روز بازپسین ایمان دارد، با این [دستورها] پند داده میشود. این برای شما پاکتر و پاکیزهتراست. خدا میداند و شما نمیدانید (بقره/۲۳۱-۲۳۲). کسانى از شما که مى میرند و همسرانى بر جاى مى گذارند، [همسران] چهار ماه و ده روز انتظار برند پس هرگاه عدّه خود را به پایان رساندند، در آنچه آنان به طور پسندیده درباره خود انجام دهند، گناهى بر شما نیست. خدا به آنچه انجام مى دهید، آگاه است. درباره آنچه شما به طور سربسته از آنان [در عدّه وفات]، خواستگارى کرده یا در دل پوشیده داشته اید، بر شما گناهى نیست. خدا مى دانست که بهزودى به یاد آنان خواهید افتاد ولى با آنان قول و قرار پنهانى نگذارید مگر آنکه سخنى پسندیده بگویید و به عقد زناشویى تصمیم نگیرید تا زمان مقرّر (عدّه) به سرآید. بدانید که خدا آنچه را در دل دارید، مى داند. پس، از او بترسید و بدانید که خدا آمرزنده بردبار است (بقره/۲۳۴-۲۳۵). ای کسانی که ایمان آوردهاید، هنگامی که زنان مومن را به ازدواج خود درآوردید، سپس قبل از آنکه با آنان آمیزش کنید، آنان را طلاق دادید، برای شما بر عهده آنان عدّهای که حساب آن را بشمارید، نیست. پس، آنان را برخوردار کنید و آنان را نیکویی به رها کنید (احزاب/۴۹). طلاق، ازدواج، مرگ |
العدّة
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِن بُيُوتِهِنَّ وَ لَا يَخْرُجْنَ إِلَّا أَن يَأْتِينَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا (طلاق/۱) وَ الْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوَءٍ وَ لاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُواْ إِصْلاَحًا وَ لَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ لِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَ اللّهُ عَزِيزٌ حَكُيمٌ (بقره/۲۲۸) وَ اللَّائِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِن نِّسَائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَاثَةُ أَشْهُرٍ وَ اللَّائِي لَمْ يَحِضْنَ وَ أُوْلَاتُ الْأَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَن يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ وَ مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا* ذَلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنزَلَهُ إِلَيْكُمْ وَ مَن يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَ يُعْظِمْ لَهُ أَجْرًا* أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنتُم مِّن وُجْدِكُمْ وَ لَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَ إِن كُنَّ أُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ أْتَمِرُوا بَيْنَكُم بِمَعْرُوفٍ وَ إِن تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرَى* لِيُنفِقْ ذُو سَعَةٍ مِّن سَعَتِهِ وَ مَن قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا (طلاق/۴-۷) فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِّنكُمْ (طلاق/۲) وَ إِذَا طَلَّقْتُمُ النَّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ لاَ تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لَّتَعْتَدُواْ وَ مَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَ لاَ تَتَّخِذُوَاْ آيَاتِ اللّهِ هُزُوًا وَ اذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَ مَا أَنزَلَ عَلَيْكُمْ مِّنَ الْكِتَابِ وَ الْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ* وَ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْاْ بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ وَ أَطْهَرُ وَ اللّهُ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (بقره/۲۳۱-۲۳۲)
وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ* وَ لاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاء أَوْ أَكْنَنتُمْ فِي أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَكِن لاَّ تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاَّ أَن تَقُولُواْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا وَ لاَ تَعْزِمُواْ عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّىَ يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (بقره/۲۳۴-۲۳۵)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا (احزاب/۴۹) |