طمع، چشمداشت، این مفهوم از مادّه «ط م ع » ۱۲ بار آمده است.
چکیده: خدا برق را برای بیم و طمع به شما نشان میدهد. خدا را با بیم و طمع بخوانید. کسانی که به آیات ایمان دارند، پروردگار را با بیم و طمع میخوانند. خدا به همسران پیامبر میفرماید: به نرمی سخن نگویید تا بیماردلان طمع کنند. کافران طمع دارند به بهشت وارد شوند. خدا است که برق را برای بیم و طمع به شما نشان میدهد و ابرهای گرانبار را پدید میآورد (رعد/۱۲). از نشانههای او [این است که] برق را برای بیم و طمع به شما نشان میدهد و از آسمان، به تدریج، آبی فرو میفرستد که با آن، زمین را پس از مرگش، زنده میکند. در این برای مردمی که میاندیشند، نشانههایی است (روم/۲۴). در زمین پس از اصلاح آن، فساد نکنید و با بیم و طمع، او را بخوانید که رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است (اعراف/۵۶). تنها کسانی به آیات ما ایمان میآورند که چون آن را، به آنان یادآوری کنند، سجدهکنان به روی میافتند و با ستایشِ پروردگارشان تسبیح میگویند. آنان استکبار نمیورزند. پهلوهایشان از خوابگاهها جدا میشود. پروردگار خود را از روی بیم و طمع میخوانند و از آنچه به آنان روزی دادهایم، انفاق میکنند پس هیچ کس نمیداند به پاداش آنچه انجام دادهاند، چه روشنی چشمی برای آنان نهفته شده است (سجده/۱۵-۱۶). [ابراهیم به پدر و قوم خود گفت:] بدون تردید آنها (آنچه میپرستید) دشمن من هستند جز پروردگار جهانیان … همان کسی که طمع دارم روز پاداش، گناه من را، بر من ببخشد (شعراء/۷۷-۸۲). [ساحرانی که ایمان آورده بودند به فرعون گفتند:] ما طمع داریم که پروردگارمان گناهان ما را بر ما ببخشد که نخستین ایمان آورندگان بودیم (شعراء/۵۱). ای همسران پیامبر، شما مانند هیچ یک از زنان نیستید. اگر تقوا پیشه کنید پس در سخن گفتن، نرمی نکنید تا آن کس که در دل او بیماری است، طمع ورزد و به شایستگی سخن بگویید (احزاب/۳۲). آیا طمع دارید [یهودیان] به شما ایمان آورند با آنکه گروهی از آنان، سخن خدا را میشنیدند و بعد از درک آن، تحریفش میکردند در حالیکه خود میدانستند (بقره/۷۵)؟ [برخی از مسیحیان میگفتند:] چرا به خدا و آنچه از حق، برای ما آمده، ایمان نیاوریم در حالیکه طمع داریم پروردگارمان، ما را با گروه صالحان داخل کند (مائده/۸۴)؟ من را با آن کس که تنها آفریدم، واگذار. به او مال بسیاری دادم و پسرانی حاضر و [زندگی خوش] را چنانکه باید برای او آماده کردم. سپس باز هم طمع دارد که [بر آن] بیفزایم. چنین نیست. بهراستی او با آیات ما دشمن بود. بهزودی او را به بالارفتن از گردنه، وادار میکنم (مدّثّر/۱۱-۱۷). آیا هر کس از آنان (کافران) طمع دارد در بهشت پرنعمت، وارد شود؟ چنین نیست (معارج/۳۸-۳۹). میان آن دو (یاران بهشت و یاران آتش) حایلی است و بر اعراف، مردانی هستند که هر کدام را از سیمایشان میشناسند و یاران بهشت را ندا میدهند: سلام بر شما در حالیکه آنان هنوز به بهشت داخل نشدهاند ولی به آن طمع دارند (اعراف/۴۶). امید، حرص |
الطّمع
هُوَ [الله] الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَ طَمَعًا وَ يُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ (رعد/۱۲) وَ مِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَ طَمَعًا وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (روم/۲۴)
وَ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَ ادْعُوهُ خَوْفًا وَ طَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ (اعراف/۵۶) إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ هُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ* تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَ طَمَعًا وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ* فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (سجده/۱۵-۱۶)
[قال ابراهیم لابیه و قومه] فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ* … الَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ (شعراء/۷۷-۸۲)
[قال السحرة الذی کان قد آمنوا لفرعون] إِنَّا نَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَايَانَا أَن كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ (شعراء/۵۱)
يَا نِسَاء النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (احزاب/۳۲)
أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُواْ لَكُمْ وَ قَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ (بقره/۷۵) [من النصاری قالوا] وَ مَا لَنَا لاَ نُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ مَا جَاءنَا مِنَ الْحَقِّ وَ نَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبَّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ (مائده/۸۴)
ذَرْنِي وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا* وَ جَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَّمْدُودًا* وَ بَنِينَ شُهُودًا* وَ مَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِيدًا* ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ* كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا* سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا (مدثّر/۱۱-۱۷)
أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ* كَلَّا (معارج/۳۸-۳۹)
وَ بَيْنَهُمَا (اصحاب الجنة و اصحاب النار) حِجَابٌ وَ عَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَ نَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَ هُمْ يَطْمَعُونَ (اعراف/۴۶) |