چکیده: خدا به حق قضاوت می‌کند. اگر سخنی از پروردگار از پیش نگذشته بود، میان مردم درباره آن‌چه اختلاف می‌کنند، قضاوت می‌شد. هنگامی که فرمان خدا بیاید، به حق قضاوت می‌شود. روز قیامت به قسط قضاوت می‌شود. برای کافران جهنّم است نه بر آنها قضاوت می‌شود تا بمیرند و نه عذاب از آنها کاسته می‌شود.

خدا به حق قضاوت می‌کند و کسانی را که غیر از او می‌خوانند (معبودان)، به چیزی قضاوت نمی‌کنند (غافر/۲۰). مردم جز یک امّت نبودند پس اختلاف کردند. اگر سخنی از پروردگارت پیشی نگرفته بود، بدون تردید میان آنها درباره آن‌چه در آن اختلاف می‌کنند، قضاوت می‌شد (یونس/۱۹). آیا آنان شریکانی دارند که از دین، آن‌چه را خدا به آن اجازه نداده، تشریع کرده‌اند؟ اگر سخنی فیصله‌دهنده نبود، بدون تردید میان آنها قضاوت می‌شد. به‌راستی ستمکاران عذابی دردناک دارند (شوری/۲۱). هنگامی که فرمان خدا بیاید، به حق قضاوت می‌شود. آنجا است که باطل‌کاران زیان می‌کنند (غافر/۷۸). [آن روز] کتاب نهاده شود. پیامبران و شاهدان را بیاورند و میان آنان به حق قضاوت شود و بر ستم نمی‌شود. هر کسى آن‌چه انجام داده است، به تمام بیابد. او به آن‌چه مى‏ کنند، داناتر است (زمر/۶۹-۷۰). [آن روز] فرشتگان را می‌بینی که اطراف عرش حلقه‌زنان با ستایش پروردگارشان، تسبیح می‌گویند و میان آنان به حق، قضاوت می‌شود و گفته می‌شود: سپاس از آنِ خدا، پروردگار جهانیان است (زمر/۷۵). اگر برای هر کسی که ستم کرده آن‌چه در زمین است، باشد بدون تردید آن را فدیه می‌داد و چون عذاب را ببیند، پشیمانی خود را پنهان می‌کنند. میان آنها به قسط، قضاوت می‌شود و به آنان ستم نمی‌شود (یونس/۵۴). برای هر امّتی فرستاده‌ای است پس چون فرستاده آنها بیاید، میان آنان به قسط، قضاوت می‌شود و به آنها ستم نمی‌شود (یونس/۴۷). کسانی که کفر ورزیدند، آتش جهنّم دارند. نه بر آنها قضاوت می‌شود تا بمیرند و نه از آنها عذاب کاسته می‌شود. این‌چنین هر ناسپاسی را جزا می‌دهیم (فاطر/۳۶).

[ساحران به فرعون] گفتند: هرگز تو را بر دلایل روشنی که به سوی ما آمده و کسی که ما را پدید آورده است، ترجیح نمی‌دهیم پس هر چه می‌خواهی، قضاوت کن. تو فقط در این زندگی دنیا، قضاوت می‌کنی (طه/۷۲). به‌راستی به موسی کتاب دادیم پس در آن اختلاف شد. اگر سخنی از پروردگارت پیشی نگرفته بود، بدون تردید میان آنها قضاوت می‌شد. بدون تردید آنان از آن، سخت در شک هستند (هود/۱۱۰؛ فصّلت/۴۵). به آنان (بنی‌اسرائیل) دلایل روشنی از امر دادیم پس اختلاف نکردند جز بعد از آن‌که علم برای آنان آمد، آن هم به خاطر حسد و ستمی که میان آنها بود. به‌راستی پروردگارت میان آنها درباره آن‌چه در آن اختلاف می‌کنند، قضاوت می‌کند (جاثیه/۱۷). متفرّق نشدند جز بعد از آن‌که برای آنان علم آمد، آن هم به خاطر حسد و ستمی که میان آنها بود. اگر سخنی از پروردگارت تا مدّتی معین، پیشی نگرفته بود، بدون تردید میان آنان قضاوت می‌شد (شوری/۱۴). [بنی‌اسرائیل] اختلاف نکردند تا این‌که علم برای آنها آمد. به‌راستی پروردگار تو روز قیامت میان آنها در آن‌چه درباره آن اختلاف می‌کنند، قضاوت می‌کند (یونس/۹۳). به‌راستی پروردگارت با حکم خود میان آنان قضاوت می‌کند (نمل/۷۸).

به پروردگارت سوگند که [منافقان] ایمان نمی‌آورند تا این‌که تو را در آن‌چه میان آنها مایه اختلاف است، حَکم قرار دهند سپس از قضاوتی که کرده‌ای، درون خودشان ملالی نیابند و چنان‌که باید تسلیم شوند (نساء/۶۵).

وَ اللَّهُ يَقْضِي بِالْحَقِّ وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَقْضُونَ بِشَيْءٍ (غافر/۲۰) وَ مَا كَانَ النَّاسُ إِلاَّ أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُواْ وَ لَوْلاَ كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (یونس/۱۹) أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَ لَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (شوري/۲۱) فَإِذَا جَاء أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَ خَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ (غافر/۷۸) [یومئذ] وُضِعَ الْكِتَابُ وَ جِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَ الشُّهَدَاء وَ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَ هُمْ لَا يُظْلَمُونَ* وَ وُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ (زمر/۶۹-۷۰) وَ تَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَ قِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (زمر/۷۵) وَ لَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّواْ النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ الْعَذَابَ وَ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لاَ يُظْلَمُونَ (يونس/۵۴) وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لاَ يُظْلَمُونَ (يونس/۴۷) وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَ لَا يُخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا كَذَلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ  (فاطر/۳۶)

قَالُوا [الساحرة فرعون] لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَى مَا جَاءنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَ الَّذِي فَطَرَنَا فَاقْضِ مَا أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِي هَذِهِ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (طه/۷۲) وَ لَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَ لَوْلاَ كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ (هود/۱۱۰؛ فصّلت/۴۵) وَ آتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمْ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (جاثيه/۱۷) وَ مَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَ لَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى لَّقُضِيَ بَيْنَهُمْ  (شوري/۱۴) فَمَا اخْتَلَفُواْ حَتَّى جَاءهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (يونس/۹۳) إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُم بِحُكْمِهِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ (نمل/۷۸)

فَلاَ وَ رَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ [المنافقون] حَتَّىَ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لاَ يَجِدُواْ فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُواْ تَسْلِيمًا  (نساء/۶۵)