چکیده: خدا استخوان‌های جنین را با گوشت می‌پوشاند. او دریا را مسخّر کرد تا از آن، گوشت تازه بخورید. گوشت قربانی به خدا نمی‌رسد بلکه تقوای شما به خدا می‌رسد. خوردن مردار، گوشت خوک، آن‌چه به نام غیر خدا ذبح شده، حرام است. غیبت‌کردن مانند خوردن گوشت برادر مرده است. به متّقین و مقرّبان در بهشت، از گوشت هر چه بخواهند داده می‌شود.

نطفه را به صورت علقه خلق کردیم پس علقه را مُضغه گردانیدیم و آن‌گاه مُضغه را استخوان‌هایى قرار دادیم، سپس استخوان‌ها را با گوشتى پوشانیدیم، آن‌گاه به آفرینشى دیگر باز آوردیم. پربرکت است خدا که بهترین آفرینندگان است (مومنون/۱۴).

او کسی است که دریا را مسخّر گردانید تا از آن گوشت تازه بخورید و زیوری که آن را مى ‏پوشید، از آن بیرون آورید کشتی‌ها را در آن شکافنده مى ‏بینى و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید (نحل/۱۴). دو دریا یکسان نیستند. این یک شیرین تشنگى‏ زدا [و] نوشیدنش گوارا است و آن یک شور تلخ ‏مزه است و از هر یک گوشتى تازه مى‏ خورید و زیورى که آن را بر خود مى‏ پوشید، بیرون مى‏ آورید و کشتى را در آن موج‏ شکاف مى‏ بینى تا از فضل او بجویید و باشد که سپاس گزارید (فاطر/۱۲).

شتران فربه را براى شما از شعائر خدا قرار دادیم. در آنها براى شما خیر است پس نام خدا را بر آنها در حالى که برپا ایستاده ‏اند ببرید و چون پهلوهایشان بر زمین افتاد، از آنها بخورید و به نیازمند قانع و خواهنده طعام دهید. این‌گونه آنها را براى شما رام کردیم، باشد که شکرگزار باشید. هرگز گوشت‌ها و خون‌های آنان به خدا نخواهد رسید ولى تقواى شما است که به او مى‏ رسد. این‌گونه [خدا] آنها را براى شما رام کرد تا خدا را برای آن‌که شما را هدایت کرده به بزرگى یاد کنید و نیکوکاران را مژده بده (حج/۳۶-۳۷).

[خدا] تنها مردار، خون، گوشت‏ خوک و آن‌چه را که [هنگام ذبح] نام غیر خدا بر آن برده شده را بر شما حرام کرده است پس هر کس بدون سرکشی و زیاده‌خواهی، ناگزیر [به خوردن آنها] شود، بر او گناهى نیست. به‌راستی خدا آمرزنده مهربان است (بقره/۱۷۳؛ نحل/۱۱۵). مردار، خون، گوشت خوک و آن‌چه نام غیر خدا بر آن برده شده، [حیوان] خفه‌شده، به ضرب مرده، از بلندى افتاده، به ضرب شاخ مرده، نیم‌خورده درنده مگر آن‌چه [زنده باشد و] سر ببرید، آن‌چه براى بتان ذبح شده و نیز قسمت‌کردن [گوشت حیوان] به وسیله تیرهاى قرعه، بر شما حرام شده است. این‌ها نافرمانى است. امروز کسانى که کافر شده ‏اند از دین شما ناامید شدند پس از ایشان نترسید و از من بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت‏ خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را پسندیدم که دین شما باشد پس هر کس در حال گرسنگی ناچار [به خوردن اینها] شود، بدون ‏آن‌که به گناه متمایل باشد، بى‌تردید خدا آمرزنده مهربان است. از تو مى‏ پرسند چه چیزى براى آنان حلال شده است؟ بگو، چیزهاى پاکیزه براى شما حلال شده و نیز آن‌چه حیوانات شکاری که شما به عنوان مربیان سگ‌هاى شکارى از آن‌چه خدایتان آموخته به آنها تعلیم داده ‏اید، [حلال شده است] پس، از آن‌چه آنها براى شما [گرفته و] نگاه داشته‏ اند، بخورید و نام خدا را بر آن ببرید و از خدا پروا کنید. به‌راستی خدا در حسابرسی سریع است. امروز چیزهاى پاکیزه براى شما حلال شده است و طعام کسانى که کتاب داده شده‌اند، براى شما حلال و طعام شما براى آنان حلال است (مائده/۳-۵). بگو، در آن‌چه به من وحى شده است، بر خورنده ‏اى که آن را مى‏ خورد، هیچ حرامى نمى ‏یابم مگر آن‌که مردار، خون ریخته یا گوشت‏ خوک باشد که آن پلید است یا [قربانى که] از روى نافرمانى [به هنگام ذبح] نام غیر خدا بر آن برده شده باشد پس کسى که بدون سرکشى و زیاده ‏خواهى [به خوردن آنها] ناچار گردد، بی‌تردید پروردگار تو آمرزنده مهربان است. بر کسانی که یهودی شده‌اند، هر حیوان ناخن‌داری را حرام کردیم (انعام/۱۴۵-۱۴۶).

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، … بعضى از شما غیبت بعضى دیگر را نکند. آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ از آن کراهت دارید. از خدا پروا کنید. خدا توبه ‏پذیر مهربان است (حجرات/۱۲).

آن کس که به شهرى که بام‌هایش یکسر فرو ریخته بود، عبور کرد، گفت‏: چگونه خدا این (اهل شهر‏) را پس از مرگشان زنده مى‏ کند؟ پس خدا، او را صد سال میراند. آن‌گاه او را برانگیخت. گفت‏: … به درازگوش خود نگاه کن [که چگونه متلاشى شده است‏] تا تو را نشانه‏ اى براى مردم قرار دهیم‏. به استخوان‌ها بنگر، چگونه آنها را به هم پیوند مى‏ دهیم سپس گوشت بر آن مى‏ پوشانیم‏ پس هنگامى که براى او آشکار شد، گفت‏: مى ‏دانم که خدا بر هر چیزى توانا است (بقره/۲۵۹).

[سبقت‌گیرندگان در بهشت] از گوشت پرنده هر چه بخواهند، [دارند] … جزایی است به سبب آن‌چه می‌کردند (واقعه/۲۱-۲۴). به آنان (کسانی که ایمان آورده‌اند) میوه و گوشت، از آن‌چه بخواهند، پیاپی می‌دهیم (طور/۲۲).

ذبح، قربانی، چهارپایان، شکار، حلال و حرام

خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ (مومنون/۱۴)

وَ هُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَ تَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (نحل/۱۴) وَ مَا يَسْتَوِي الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَ هَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَ مِن كُلٍّ تَأْكُلُونَ لَحْمًا طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَ تَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (فاطر/۱۲)

وَ الْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَ أَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ كَذَلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ* لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَ لَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ كَذَلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَ بَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ (حج/۳۶-۳۷)

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنزِيرِ وَ مَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَ لاَ عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (بقره/۱۷۳) إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَ الْدَّمَ وَ لحْمَ الْخَنزِيرِ وَ مَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَ لاَ عَادٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (نحل/۱۱۵) حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الْدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَ مَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّيَةُ وَ النَّطِيحَةُ وَ مَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَكَّيْتُمْ وَ مَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ أَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ* يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَ مَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللّهُ فَكُلُواْ مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَ اذْكُرُواْ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ وَ اتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ* الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَ طَعَامُ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَ طَعَامُكُمْ حِلُّ (مائده/۳-۵) قُل لاَّ أَجِدُ فِي مَا أُوْحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلاَّ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ* وَ عَلَى الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ (انعام/۱۴۵-۱۴۶)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا … لَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ (حجرات/۱۲)

كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَ هِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِي هذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللّهُ مِئَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ … انظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَ لِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَ انظُرْ إِلَى العِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (بقره/۲۵۹)

[السابقون فی الجنة] لَحْمِ طَيْرٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ … جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (واقعه/۲۱-۲۴) وَأَمْدَدْنَاهُم (الذین آمنوا) بِفَاكِهَةٍ وَ لَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ (طور/۲۲)