گنج، ثروت اندوخته شده، این مفهوم از مادّۀ «ک ن ز» ۹ بار و آیهای که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: كساني كه طلا و نقره را مياندوزند و انفاق نميكنند، آن را در آتش جهنّم سرخ ميكنند و بر پيشاني، پهلو و پشتهاي آنان ميزنند. ای کسانی که ایمان آوردهاید، بهراستی بسیاری از علمای یهود و راهبان، اموال مردم را به باطل میخورند و از راه خدا باز میدارند و کسانیکه طلا و نقره را میاندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمیکنند پس آنان را به عذابي دردناک بشارت بده. روزی که آن را در آتش جهنّم سرخ میکنند و با آن بر پیشانی، پهلو و پشتهای آنان داغ مینهند، [گویند:] این است آنچه برای خود اندوختيد پس بچشید آنچه را برای خود مياندوختيد (توبه/۳۴-۳۵). [بندۀ ما که به او علم و رحمت داده بودیم، به موسی گفت:] آن دیوار [که برپا داشتم] از آنِ دو پسر یتیم در شهر بود و زیر آن، گنجی برای آن دو بود. پدر آنان، مرد صالحی بود پس پروردگار تو خواست که آن دو، به رشد خود برسند و گنج خود را که رحمتی از پروردگارت بود، بیرون آورند. اين [كارها] را من خودسرانه انجام ندادم. اين بود تاويل آنچه نتوانستى بر آن صبر کنی (کهف/۸۲). ما آنان (فرعونیان) را از باغها، چشمهساران، گنجها و جایگاههای نیکو بیرون آوردیم. اینچنین بود و آنها را به بنیاسرائیل میراث دادیم (شعراء/۵۷-۵۹). بهراستي قارون از قوم موسی بود و بر آنان ستم کرد. به او از گنجها آنقدر داده بودیم که [حملِ] کلیدهای آن بر گروه نیرومند هم دشوار میآمد. آنگاه که قومش به او گفتند: سرمستی نکن که خدا سرمستیکنندگان را دوست ندارد. در آنچه خدا به تو داده است، سرای آخرت را بجوی و سهم خود را از دنیا فراموش نکن. همانگونه که خدا به تو نیکی کرده است، نیکی کن و در زمین فساد نکن که خدا فسادکاران را دوست ندارد. گفت: اینها به سبب علمی که نزد من است، به من داده شده است. آیا ندانست که خدا نسلهاي پیش از او را که نیرومندتر و جمعکنندهتر از او بودند، نابود کرد؟ مجرمان از گناهانشان پرسیده نمیشود. قارون با تجمّلات خود بر قومش در آمد. كسانى كه خواستار زندگى دنيا بودند، گفتند: اى كاش، مثل آنچه به قارون داده شده، به ما نیز داده مىشد. بهراستی او بهرة بزرگى دارد. كسانى كه به آنها علم داده شده بود، گفتند: واى بر شما، براى كسى كه ایمان آورده و كار شايسته انجام داده، پاداش خدا بهتر است و جز شكيبايان آن را درنيابند. آنگاه [قارون] را با خانهاش در زمين فرو برديم و گروهى نداشت كه او را در برابر خدا يارى كنند و از کسانی نبود که بتوانند از خود دفاع کنند (قصص/۷۶-۸۱). مبادا تو برخی از آنچه به سویت وحی میشود را ترک کنی و سینهات تنگ شود از اینکه گویند: چرا بر او گنجی فرستاده نشده است یا چرا همراه وی فرشتهای نیامده است؟ تو تنها هشداردهنده هستی. خدا بر هر چیزی کارساز است (هود/۱۲). [كافران] گفتند: اين چه پيامبرى است كه غذا مىخورد و در بازارها راه مىرود؟ چرا فرشتهاى به سوى او نازل نشده تا همراه وى هشداردهنده باشد؟ يا گنجى به طرف او افكنده نشده يا باغى ندارد كه از آن بخورد (فرقان/۷-۸)؟ آنگاه که زمین با لرزش شديد خود، لرزانده شود و زمین بارهای گران خود را بیرون افکند و انسان ميگويد: چه شده است؟ آن روز [زمين] اخبار خود را بازگويد (زلزله/۱-۴). طلا، نقره |
الكنز
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَ الرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَ جُنوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (توبه/۳۴-۳۵)
[قال عبدنا آتيناه رحمة و علما لموسي] وَ أَمَّا الْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَامَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِي الْمَدِينَةِ وَ كَانَ تَحْتَهُ كَنزٌ لَّهُمَا وَ كَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَ يَسْتَخْرِجَا كَنزَهُمَا رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ وَ مَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِي ذَلِكَ تَأْوِيلُ مَا لَمْ تَسْطِع عَّلَيْهِ صَبْرًا (كهف/۸۲) فَأَخْرَجْنَاهُم (آل فرعون) مِّن جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ* وَ كُنُوزٍ وَ مَقَامٍ كَرِيمٍ* كَذَلِكَ وَ أَوْرَثْنَاهَا بَنِي إِسْرَائِيلَ (شعراء/۵۷-۵۹) إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِن قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ وَ آتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ* وَ ابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَ أَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَ لَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ* قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَى عِلْمٍ عِندِي أَوَلَمْ يَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِن قَبْلِهِ مِنَ القُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَ أَكْثَرُ جَمْعًا وَ لَا يُسْأَلُ عَن ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ* فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ* وَ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا وَ لَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ* فَخَسَفْنَا بِهِ وَ بِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ يَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَ مَا كَانَ مِنَ المُنتَصِرِينَ (قصص/۷۶-۸۱)
فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَ ضَآئِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَن يَقُولُواْ لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَيْهِ كَنزٌ أَوْ جَاء مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنتَ نَذِيرٌ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (هود/۱۲) وَ قَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَ يَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ لَوْلَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا* أَوْ يُلْقَى إِلَيْهِ كَنزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا (فرقان/۷-۸)
إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا* وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا* وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا* يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا (زلزله/۱-۴) |