گریه، فرو ریختن اشک، این مفهوم از مادّه «د م ع» ۲ بار و «ب ک ی» ۷ بار و با آیهای که این مفهوم را دارد، آمده است.
چکیده: پروردگار تو میخنداند و میگریاند. برخی از نزدیکی رستاخیز تعجب کرده و میخندند و نمیگریند. پیامبران از کسانی بودند که هر گاه آیات رحمان بر آنان تلاوت میشد، سجدهکنان و گریان به خاک میافتادند. هنگامی که قرآن برای برخی از کسانی که به آنان علم داده شده، تلاوت شود، گریهکنان بر خاک میافتند. بهراستی او (پروردگارت تو) همان است که میخنداند و میگریاند (نجم/۴۳). آن نزدیکشونده (قیامت) نزدیک شد. جز خدا کسی آشکارکننده آن نیست. آیا از این سخن تعجب میکنید؟ میخندید و نمیگریید و شما از آن در غفلت هستید (نجم/۵۷-۶۱)؟ آنان (زکریا، یحیی، مریم، عیسی، ابراهیم، اسحاق، یعقوب، موسی، هارون، اسماعیل و ادریس) کسانی از پیامبران بودند که خدا به آنان نعمت داد، از فرزندان آدم، از کسانی که همراه نوح [بر کشتی] سوار کردیم، از فرزندان ابراهیم و یعقوب، از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. هر گاه آیات رحمان بر آنان تلاوت میشد، سجدهکنان و گریان به خاک میافتادند (مریم/۵۸). [برادران یوسف] شبانگاه گریهکنان نزد پدر خود آمدند و گفتند: ای پدر، ما رفتیم مسابقه بدهیم و یوسف را نزد کالای خود گذاشتیم که گرگ او را خورد. تو ما را باور نداری، هر چند راستپیشه باشیم (یوسف/۱۶-۱۷). [پدرشان] از آنان روى گردانید و گفت: اى دریغ بر یوسف و در حالىکه اندوه خود را فرو مى خورد، چشمان او از اندوه (و گریه) سپید شد (یوسف/۸۴). نه آسمان و زمین به حال آنان (فرعونیان) گریست و نه مهلتی داده شدند (دخان/۲۹). بر کسانی که نزد تو آمدند تا آنان را [برای جهاد] سوار کنی و گفتی: چیزی نمییابم که شما را بر آن سوار کنم، [گناهی نیست]. آنان بازگشتند در حالیکه از این اندوه که چیزی ندارند تا هزینه کنند، چشمانشان لبریز از اشک بود (توبه/۹۲). واپس گذاشتهشدگان به نشستن خود، برخلاف فرمان رسول خدا، شادمان شدند. [آنان] از جهاد با مال و جان خود در راه خدا، کراهت ورزیدند و گفتند: در این گرما [به جنگ] نروید. بگو، اگر میفهمیدید، آتش جهنّم سوزانتر است پس به سزای آنچه کسب کردهاند، باید کم بخندند و بسیار بگریند (توبه/۸۱-۸۲). بگو، به آن (قرآن) ایمان بیاورید یا نیاورید، بدون تردید کسانی که پیش از آن علم داده شدهاند، هنگامی که [این کتاب] بر آنان تلاوت شود، سجدهکنان بر چانهها به خاک میافتند و میگویند: منزّه است پروردگار ما. بهراستی وعده پروردگار ما انجامشدنی است. گریهکنان بر چانهها به خاک افتند و بر خشوع آنان افزوده شود (اسراء/۱۰۷-۱۰۹). نزدیکترین مردم را در دوستی با مومنان، کسانی خواهی یافت که میگویند: ما مسیحی هستیم. این به سبب آن است که برخی از آنان، کشیشان و راهبان هستند و آنان استکبار نمیورزند. هنگامی که آنچه را که بر این پیامبر نازل شده بشنوند، میبینی به سبب آنچه از حق شناختهاند، چشمانشان لبریز از اشک میشود. میگویند: پروردگارا، ایمان آوردیم پس ما را با گواهان بنویس (مائده/۸۲-۸۳). |
البکاء
وَ أَنَّهُ (ربک) هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكَى (نجم/۴۳) أَزِفَتْ الْآزِفَةُ* لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ* أَفَمِنْ هَذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ* وَ تَضْحَكُونَ وَ لَا تَبْكُونَ* وَ أَنتُمْ سَامِدُونَ (نجم/۵۷-۶۱)
أُوْلَئِكَ (زکریا، یحیی، مریم، عیسی، ابراهیم، اسحاق، یعقوب، موسی، هارون، اسماعیل و ادریس) الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ مِن ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَ مِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَ مِن ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْرَائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنَا وَ اجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَن خَرُّوا سُجَّدًا وَ بُكِيًّا (مریم/۵۸) وَ جَاؤُواْ (اخوة یوسف) أَبَاهُمْ عِشَاء يَبْكُونَ* قَالُواْ يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَ تَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَ مَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لِّنَا وَ لَوْ كُنَّا صَادِقِينَ (یوسف/۱۶-۱۷) وَ تَوَلَّى [اباهم] عَنْهُمْ وَ قَالَ يَا أَسَفَى عَلَى يُوسُفَ وَ ابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ (یوسف/۸۴)
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ (آلفرعون) السَّمَاء وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُوا مُنظَرِينَ (دخان/۲۹)
وَ لاَ عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لاَ أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّواْ وَّ أَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلاَّ يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ (توبه/۹۲) فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلاَفَ رَسُولِ اللّهِ وَ كَرِهُواْ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ قَالُواْ لاَ تَنفِرُواْ فِي الْحَرِّ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَّوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ* فَلْيَضْحَكُواْ قَلِيلًا وَ لْيَبْكُواْ كَثِيرًا جَزَاء بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ (توبه/۸۱-۸۲) قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا* وَ يَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا* وَ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعًا (اسراء/۱۰۷-۱۰۹) لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَّوَدَّةً لِّلَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ قَالُوَاْ إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَ رُهْبَانًا وَ أَنَّهُمْ لاَ يَسْتَكْبِرُونَ* وَ إِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (مائده/۸۲-۸۳) |