کفّاره، پرداخت چیزی یا انجام کاری برای پوشاندن گناه، این مفهوم با واژه «کفّاره» ۴ بار و «فدیه» ۲ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: شکستن سوگندهایی که از روی قصد خورده شده و شکار در حال احرام، کفّاره دارد. پشیمانی پس از ظهار نیز کفّاره دارد. گذشتن از قصاص، کفّاره گناهان است. هر کس روزه بر او طاقت فرسا است، در عوض آن فدیه بدهد. سر تراشیدن پیش از موعد در حج، فدیه دارد. بیگمان خدا برای شما [راه] حلال کردن سوگندهایتان را [به کفّاره] معیّن کرده است. خدا مولای شما است. او دانای حکیم است (تحریم/۲). خدا شما را به سبب سوگندهای بیهودهتان بازخواست نمیکند ولی به سبب [شکستن] سوگندهایی که با قصد یاد میکنید، شما را مؤاخذه میکند پس کفّاره آن، اطعام ده بینوا از [غذای] متوسطی است که به کسان خود میخورانید یا پوشاندن آنها یا آزاد کردن بندهای است. پس هر کس [اینها را] نیابد، سه روز روزه بگیرد. این کفّاره سوگندهای شما است، وقتی که سوگند میخورید [و میشکنید]. سوگندهای خود را حفظ کنید. اینگونه خدا آیات خود را برای شما روشن میکند، باشد که سپاسگزار باشید (مائده/۸۹). حج و عمره را برای خدا تمام کنید و اگر بازداشته شدید، هر قربانی که میسّر است، [قربانی کنید] و سرهای خود را نتراشید تا قربانی به جایگاه برسد. پس هر کس بیمار است یا ناراحتی در سر دارد [و به ناچار سر بتراشد] پس به عوض آن روزهای بگیرد یا صدقهای یا قربانی تقدیم کند. چون ایمن شدید، هر کس از عمره به حج پرداخت، هر چه میسر است، قربانی کند. هر کس نیافت، سه روز در ایّام حج، روزه بگیرد و هفت روز هنگامی که بازگشتید. این ده روز تمام است. این حکم برای کسی است که خانواده او ساکن مسجدالحرام نباشد. از خدا پروا کنید و بدانید که خدا سخت کیفر است (بقره/۱۹۶). ای کسانی که ایمان آوردهاید، در حالی که مُحرِم هستید، شکار را نکشید. هر کس از شما به عمد آن را بکشد، باید جزایی مانند آن از چهارپایان بدهد که دو نفر عادل از خودتان [معادل بودن] آن را تصدیق کنند و به عنوان قربانی، به کعبه برسد یا کفّارهای که غذا دادن به تهیدستان است یا معادل آن روزه گرفتن است تا کیفر خود را بچشد. خدا از آنچه در گذشته واقع شده، عفو کرده است. هر کس برگردد، خدا از او انتقام میگیرد. خدا شکستناپذیر صاحب انتقام است (مائده/۹۵). روزهای برشمرده را [روزه بگیرید]. هر کس از شما بیمار یا در سفر باشد، چند روزی از روزهای دیگر [روزه بگیرد]. کسانی که بر آنان روزه طاقتفرسا است، در عوض آن تهیدستی را طعام دهند. هر کس با میل، کار خیری کند، آن برای او بهتر است. روزه گرفتن برای شما بهتر است، اگر میدانستید (بقره/۱۸۴). کسانی که زنان خود را ظهار میکنند سپس از آنچه گفتهاند، باز میگردند، باید پیش از آمیزش، بندهای را آزاد نماید. این است که به آن پند داده میشوید. خدا به آنچه میکنید، آگاه است. هر کس [بردهای] نیافت، پیش از آمیزش، دو ماه پیاپی روزه بگیرد و هر کس نتواند، شصت تهیدست را طعام دهد. این برای آن است که به خدا و پیامبر او ایمان آورید. اینها حدود خدا است و برای کافران عذابی دردناک است (مجادله/۳-۴). در [تورات] بر آنان (یهودیان) مقرّر کردیم که جان در برابر جان، چشم در برابر چشم، بینی در برابر بینی، گوش در برابر گوش، دندان در برابر دندان و زخمها قصاص شود. هر کس از قصاص درگذرد، آن کفّارهای برای او خواهد بود. هر کس به آنچه خدا نازل کرده، داوری نکند، پس آنان همان ستمکاران هستند (مائده/۴۵). دیه، قصاص، فدیه |
الكفّارة
قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (تحریم/۲) لاَ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَ احْفَظُواْ أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (مائده/۸۹)
وَ أَتِمُّواْ الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (بقره/۱۹۶) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَقْتُلُواْ الصَّيْدَ وَ أَنتُمْ حُرُمٌ وَ مَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاء مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَو عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللّهُ عَمَّا سَلَف وَ مَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَ اللّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ (مائده/۹۵)
أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَ أَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/۱۸۴)
وَ الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا ذَلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ* فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ لِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ (مجادله/۳-۴) وَ كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ (اليهود) فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الأَنفَ بِالأَنفِ وَ الأُذُنَ بِالأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَ مَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (مائده/۴۵) |