پیامبران

پیامبران، انسان‌هایی که پیام وحی را برای مردم آوردند. این مفهوم با مادّة «ر س ل» ۱۴۵، «ن ب ی» ۳۸ و آیاتی که این مفهوم را دارد، آمده است.

چکیده: خدا براي هر امتّي پيامبري از خودشان فرستاد. هنگامي كه پيامبران رسالت خود را ابلاغ مي‌كنند، بعضي به آنها ايمان آورده و بعضي آنان را تكذيب كردند.

خدا فرستنده [پیامبران] بود (قصص/۴۵؛ دخان/۵). این [فرستادن پیامبران] رحمتی از پروردگار است (دخان/۶). خداوند از میان فرشتگان و از میان مردم رسولانی برمی‌گزیند (حج/۷۵). او به سوی امّت‌ها (نحل/۳۶؛ انعام/۴۲)، اقوام (روم/۴۷) و در میان گروه‌هاي پيشينيان، پیامبرانی فرستاد (حجر/۱۰). هر امّتي را پيامبري است (یونس/۴۷). او بهتر می‌داند رسالت خود را در کجا قرار دهد (انعام/۱۲۴). خدا از پیامبران پیمان گرفت؛ از تو [محمّد]، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و از همۀ آنها پیمانی استوار گرفت تا از راستي راستگويان بپرسد و براي كافران عذابي دردناك آماده كرده است (احزاب/۷-۸). خدا از پیامبران [و امّت‌هاي آنها] پیمان گرفت که هرگاه به شما کتاب و حکمتی دادم سپس شما را فرستاده‌ای آمد که آنچه را با شما است، تصدیق کرد به او ایمان آورید و او را یاری کنید. آن‌گاه فرمود: آیا اقرار کردید و در این‌‌باره پیمان من را پذیرفتید؟ گفتند: آری. اقرار کردیم. فرمود: پس گواه باشید و من با شما از گواهان هستم. پس کسانی که بعد از این روی برتابند، آنها نافرمانان هستند (آل‌عمران/۸۱-۸۲).

خداوند برخی از پیامبران را بر برخی دیگر برتری بخشید (بقره/۲۵۳؛ اسراء/۵۵) و درجات بعضی را بالا برد (بقره/۲۵۳). او برخی از پیامبران را وسیلة آزمایش برخی دیگر قرار داد (فرقان/۲۰). خداوند از میان فرستادگانش هر که را بخواهد برمی‌گزیند(آل‌عمران/۱۷۹). او هیچ‌کس را از غیب خود آگاه نمی‌سازد جز رسولی را که از او خشنود باشد. پس برای او از پیش رو و از پشت سرش نگاهبانانی می‌گمارد تا معلوم بدارد که رسالت‌های پروردگار خود را رسانده‌اند. خداوند به آنچه نزد آنهاست، احاطه دارد (جن/۲۶-۲۸).

ای فرزندان آدم، چون پیامبرانی از خودتان برای شما بیایند و آیات مرا بر شما بخوانند پس هر کس تقوا پيشه كند و به صلاح درآید نه بیمی بر آنها خواهد بود و نه اندوهگین می‌شوند (اعراف/۳۵). خدا جز مردانی از اهل شهرها که به آنها وحی می‌کرد، نفرستاد (یوسف/۱۰۹؛ نحل/۴۳؛ انبیاء/۷). هیچ بشری را نرسد که خدا با او سخن گوید جز از راه وحی یا از فراسوی حجابی یا فرستاده‌ای بفرستد و به اذن او هر چه را بخواهد وحی نماید (شوری/۵۱). هیچ رسول و پیامبری را نفرستاد جز این‌که هر گاه چیزی تلاوت می‌کرد، شیطان در تلاوت او القای [شبهه] می‌کرد. پس خدا آنچه را شیطان القا می‌کرد، محو می‌گردانید. سپس آیات خود را استوار می‌ساخت (حج/۵۲). او همچنان‌که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کرد به پیامبر نیز وحی کرد. به ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب، اسباط، عیسی، ایّوب، یونس، هارون و سلیمان وحی کرد (نساء/۱۶۳).

خدا هیچ فرستاده‌ای نفرستاد مگر این‌که به او وحی کرد که خدایی جز من نیست پس مرا بپرستید (انبیاء/۲۵). پيامبران پیام‌های خدا را ابلاغ می‌کنند (احزاب/۳۹). بر آنان جز ابلاغ آشكار نيست (نحل/۳۵؛ نور/۵۴؛ عنکبوت/۱۸؛ مائده/۹۹). هیچ بشری را نسزد که خدا به او کتاب، حکم و پیامبری بدهد سپس او به مردم بگوید: به جای خدا، بندگان من باشید و روا نیست فرمان دهد كه فرشتگان و پيامبران را به خدايي بگيريد بلکه [باید بگوید] شما که کتاب آسمانی تعلیم می‌دادید و از آن رو كه درس می‌خوانديد، مردان خدایی باشید. آنان فرمان نخواهند داد تا فرشتگان و پيامبران را به خدايي بگيريد (آل‌عمران/۷۹-۸۰). خداوند در ميان هر امتي پيامبري برانگيخت [تا بگويند] خدا را بپرستید و از طاغوت بپرهیزید (نحل/۳۶). چون پیامبرِ آنها بیاید میان آنها به عدالت داوری شود و بر آنها ستم نشود (یونس/۴۷). خدا پیامبران را جز بشارت‌دهنده و هشداردهنده نمی‌فرستد (بقره/۲۱۳؛ نساء/۱۶۵؛ انعام/۴۸؛ کهف/۵۶) تا برای مردم پس از پیامبران در برابر خدا حجّتی نباشد (نساء/۱۶۵). با آنها کتاب را به حق فرو فرستاد تا میان مردم در آن‌چه با هم اختلاف داشتند، داوری کنند (بقره/۲۱۳). خدا پیامبران خود را با دلایل آشکار (حديد/۲۵؛ نحل/۴۴؛ يونس/۱۳) و نوشته‌ها فرستاد (نحل/۴۴) و با آنها کتاب و ترازو را فرود آورد تا مردم به انصاف برخیزند و تا معلوم دارد چه کسی در نهان، او و پیامبران او را یاری می‌کند (حدید/۲۵).

خدا هیچ پیامبری را نفرستاد مگر آن‌که به توفیق الهی از او اطاعت کنند (نساء/۶۴). قطعاً فرمان خدا دربارة بندگان فرستادة او از پیش چنین رفته است که ایشان یاری می‌گردند (صافّات/۱۷۱-۱۷۲). در حقیقت خداوند فرستادگان خود و کسانی که ایمان آورده‌اند را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برپا می‌ایستند، یاری خواهد کرد (غافر/۵۱). خداوند مقرّر کرده که حتماً من و فرستادگانم چیره خواهیم شد (مجادله/۲۱). او فرستادگان خود را بر هر که بخواهد چیره می‌گرداند (حشر/۶). خدا وعدة خود به پیامبرانش را خلاف نمی‌کند (ابراهیم/۴۷). او می‌فرماید: فرستادگان خود و كساني را كه ایمان آورده‌اند [هنگام عذاب] مي‌رهانيم زيرا بر ما واجب است كه مومنان را نجات دهيم (يونس/۱۰۳). بنا بر سنّت خدا در آنچه خدا بر پیامبران مقرّر کرده است، تنگنایی نیست (احزاب/۳۸). سلام بر فرستادگان (صافّات/۱۸۱).

خداوند ویرانگر شهرها نبوده است تا در مرکز آنها پیامبری بفرستد كه آیات خدا را بر آنها بخواند. خدا نابودكنندة شهرها نبود مگر آن كه مردم آنها ستمكار بودند (قصص/۵۹). ما عذاب‌كننده نبوده‌ايم تا وقتي كه رسولي بفرستيم (اسراء/۱۵). اگر نه این بود که هنگامی که به آنان مصیبتی برای کارهایی که کرده‌اند برسد، گویند: پروردگارا، چرا پیامبری برای ما نفرستادی تا از آیات تو پیروی کنیم و از مومنان باشیم [در کیفر آنها شتاب می‌کردیم] (قصص/۴۷). اگر ما مشركان را قبل از [آمدن قرآن] به عذابي هلاك مي‌كرديم، مي‌گفتند: پروردگارا، چرا پيامبري به سوي ما نفرستادي تا پيش از آن‌كه خوار و رسوا شويم از آيات تو پيروي كنيم (طه/۱۳۴)؟

در هیچ شهری پیامبری نفرستاد مگر آن‌که مردم آن را به سختی و رنج گرفتار کرد تا مگر به زاری درآیند [و ايمان بياورند] (انعام/۴۲؛ اعراف/۹۴). سپس به جای بدی، نیکی آورد تا افزون شدند و گفتند: به پدران ما [نیز به حکم طبیعت] رنج و شادی رسیده است آنگاه آنها را در حالی که بی‌خبر بودند، [به عذاب فروگرفت] (اعراف/۹۵). پیامبران بر آن‌چه تکذیب شدند و آزار دیدند صبر کردند تا یاری خدا به آنان رسید (انعام/۳۴).هنگامی که فرستادگان [از ايمان آوردن مردم] ناامید شدند و پنداشتند که آنها را دروغگو دانسته‌اند، یاری خدا به آنها رسید. پس کسانی را که خداوند می‌خواست، نجات یافتند (یوسف/۱۱۰). خداوند وعدة خود را به پيامبران راست گردانيد. آنها و هر كه را خواست نجات داد (انبياء/۹).

پیامبران جز بشری همانند شما نیستند (ابراهیم/۱۱). آنان را جسمي كه غذا نخورند قرار نداديم و جاودان هم نبودند (انبياء/۸). پيامبران را نفرستاديم جز اين‌كه غذا می‌خوردند و در بازارها راه می‌رفتند (فرقان/۲۰). برای آنها زنان و فرزندان قرار داديم (رعد/۳۸). ای پیامبران، از چیزهای پاکیزه بخورید و کار شایسته کنید زيرا من به آنچه انجام می‌دهید، دانا هستم. در حقيقت اين امت شماست كه امتي يگانه است. من پروردگار شما هستم پس از من پروا داريد (مومنون/۵۱-۵۲). پيامبران از خدا می‌ترسند و از هیچ کس جز خدا بیم ندارند (احزاب/۳۹) و نزد خدا نمی‌ترسند (نمل/۱۰). اگر در زمین فرشتگانی بودند که با اطمینان راه می‌رفتند، قطعاً خداوند فرشته‌ای را به پیامبری بر آنها نازل می‌کرد (اسراء/۹۵). خدا هیچ پیامبری را جز به زبان قومش نفرستاد تا [حقایق] را برای آنها بیان کند (ابراهیم/۴). هیچ فرستاده‌ای را نرسد که بی‌اجازۀ خدا نشانه‌ای بیاورد (غافر/۷۸؛ رعد/۳۸). هیچ پیامبری را نسزد که خیانت کند و هر کس خیانت کند در رستاخیز آنچه را خیانت کرده است خواهد آورد. آن‌گاه به هر کس هر چه کرده است، داده خواهد شد و بر آنها ستم نخواهد رفت (آل‌عمران/۱۶۱).

آنان (زکریّا، یحیی، مريم، عیسی، ابراهیم، موسی، هارون، اسماعیل و ادریس) كساني بودند كه خدا به آنها نعمت داد، از انبيا، از نسل آدم و از کسانی که همراه نوح [برکشتی] سوار شدند و از نسل ابراهیم و اسرائیل و از کسانی که آنان را هدایت کرد و برگزید، هر گاه آیات خدای رحمان بر آنها خوانده می‌شد، سجده‌کنان و گریان به خاک می‌افتادند (مریم/۵۸). آنان (ابراهیم، اسحاق، یعقوب، نوح، داوود، سلیمان، ایّوب، یوسف، موسی، هارون، زکریّا، یحیی، عیسی، الیاس، اسماعیل یَسَع، یونس، لوط و از پدران، فرزندان و برادران آنها) کسانی بودند که خداوند به آنها کتاب و داوری و نبوّت داد. آنان كساني هستند كه خدا آنها را هدايت كرده است (انعام/۸۹-۹۰). از ۸۴آورده شود آنان (موسي، هارون، ابراهيم، لوط، اسحاق، يعقوب، نوح، داوود، سليمان، ايّوب، اسماعيل، ادريس، ذوالكفل، يونس، زكريا و يحيي) آنان در كارهاي خير شتاب مي‌كردند و ما را از روي رغبت و بيم مي‌خواندند و در برابر ما فروتن بودند (انبياء/۹۰). ادریس (مریم/۵۶)، نوح (اعراف/۶۱؛ حدید/۲۶)، هود (اعراف/۶۷)، صالح (شعراء/۱۴۳؛ شمس/۱۳)، ابراهیم (مریم/۴۱؛ حدید/۲۶)، لوط (صافّات/۱۳۳)، اسماعیل (مریم/۵۴)، اسحاق (مریم/۴۹؛ صافّات/۱۱۲)، یعقوب (مریم/۴۹)، الیاس (صافّات/۱۲۳)، یونس (صافّات/۱۳۹)، شعیب (شعراء/۱۷۸)، موسی (اعراف/۱۰۴؛ قصص/۷؛ طه/ ۴۷؛ شعراء/۲۱،۱۶؛ مریم/۵۱)، هارون (شعراء/۱۶؛ مریم/۵۳؛ طه/۴۷)، عیسی (نساء/۱۷۱،۱۵۷؛ مریم/۳۰)، یحیی (آل‌عمران/۳۹)، رسولان اصحاب قریه (یس/۲۰،۱۶،۱۴،۱۳) و محمّد از پیامبران خدا هستند (بقره/۲۵۲؛ نساء/۷۹؛ اعراف/۱۵۸؛ یس/۳؛ فتح/۲۹؛ احزاب/۴۰) و محمّد خاتم پیامبران است (احزاب/۴۰) و فرستادگان را تصدیق کرده است (صافّات/۳۷). او می‌گوید: به خدا و پیامبران او ایمان آورید (نساء/۱۷۱).

خدا در فرزندان ابراهیم پیامبری را نهاد (عنکبوت/۲۷). او به دنبال نوح و ابراهيم پيامبران خود را پي‌درپي فرستاد (حديد/۲۷). به بنی‌اسرائیل پیامبری داد (جاثیه/۱۶). پيامبران دلايل آشكار براي آنها آوردند (مائده/۳۲).

پیامبران تاییدکنندگان و تکذیب‌کنندگان، خداوند در میان هر امّتی پیامبری برانگیخت … از میان آنها کسی هست که خدا او را هدایت کرده و از ایشان کسی است که گمراهی بر او سزاوار است (نحل/۳۶).

از نیکی است که کسی به پیامبران ایمان آورد (بقره/۱۷۷). مومنان همگي به خدا، فرشتگان، كتاب‌ها و فرستادگان او ايمان آوردند و گفتند: ميان هيچ يك از پیامبران خدا فرق نمي‌گذاريم (بقره/۲۸۵). كساني كه به خدا و پيامبران او ايمان آورده و ميان هيچ يك از آنها فرق نمي‌گذارند، اگر ایمان آورند و پرهیزگاری کنند به زودي خدا پاداش آنان را عطا مي‌كند (نساء/۱۵۲؛ آل‌عمران/۱۷۹). كساني كه به خدا و پيامبران او ايمان آورده، آنان همان صدّیقان هستند و پيش پروردگارشان گواه خواهند بود … (حديد/۱۹). كسانی كه خدا و فرستادة او را اطاعت كنند و از خدا بترسند و پروا كنند، آنان خود كامياب هستند (نور/۵۲). كساني كه از خدا و فرستادة او اطاعت كنند در زمرة كساني خواهند بود كه خدا آنان را گرامي داشته با پيامبران، صدّیقان، شهيدان و شايستگان هستند و آنان چه نيكو رفيقاني هستند (نساء/۶۹). بگوييد: ما به خدا و به آنچه بر ما نازل شده و به آنچه بر ابراهيم و اسحاق و يعقوب و اسباط نازل آمده و به آنچه به موسي و عيسي داده شده و به آنچه به همة پيامبران از سوي پروردگارشان داده شده ايمان آورده‌ايم. ميان هيچ يك از ايشان فرق نمي‌گذاريم و در برابر او تسليم هستيم (بقره/۱۳۶؛ آل‌عمران/۸۴). چه بسیار پیامبرانی که همراه آنان مردان الهی به نبرد پرداختند و در برابر آن‌چه در راه خدا به آنها رسید، سستی نورزیدند. ناتوان و تسلیم نشدند و خدا شکیبایان را دوست دارد. گفتار آنها جز این نبود که گفتند: پروردگارا، از گناهان ما و اسرافکاری‌هایی که در کار خود کرده‌ایم درگذر و گام‌های ما را استوار بدار و ما را بر گروه کافران پیروز گردان. پس خدا به آنان پاداش این جهان و پاداش نیک آن جهان را بخشید (آل‌عمران/۱۴۶-۱۴۸).

قومي را نيابي كه به خدا و روز بازپسين ايمان داشته باشند و كساني را كه با خدا و رسول او مخالفت كرده‌اند، دوست بدارند. هر چند پدران، پسران، برادران يا خویشاوندان آنان باشند. در دل اين‌هاست كه خدا ايمان را نوشته است. آنها را با روحي از جانب خود تأييد كرده است و به بهشت هايي … درمي‌آورد (مجادله/۲۲). براي رسيدن به آمرزشي از پروردگارتان و بهشتي كه پهناي آن چون پهناي آسمان و زمين است و براي كساني آماده شده كه به خدا و پيامبران او ايمان آورده‌اند، از يكديگر سبقت جوييد (حديد/۲۱). آنان كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كرده‌اند، در بهشت مي‌گويند: … در حقيقت فرستادگانِ پروردگار ما، حق را آوردند (اعراف/۴۲-۴۳). خردمندان می‌گویند: پروردگارا، آنچه را به وسیلة فرستادگان خود به ما وعده دادی به ما عطا کن (آل‌عمران/۱۹۴).

در هیچ شهری خداوند هشدار دهنده‌ای نفرستاد مگر این که خوشگذرانان آنها گفتند: ما پدران خود را بر آیینی یافته‌ایم و ما راه و رسم آنها را پیروی می‌کنیم. [پیامبر آنها] گفت: هر چند هدایت کننده‌تر از آنچه پدران خود را بر آن یافته‌اید برای شما بیاورم؟ گفتند: ما به آنچه به آن فرستاده شده‌اید، کافر هستیم (زخرف/۲۳-۲۴).پیامبران برای اقوام خود دلايل روشن آوردند [ولي آنان نپذيرفتند] خدا بر آن نبود که به آنان ستم کند ولی آنان خود بر خود ستم کردند (توبه/۷۰). هيچ پيامبري بر پيشينيان نيامد جز اين‌كه گفتند، ساحر يا ديوانه است (ذاريات/۵۲). باز فرستادگان خود را روانه كرديم. هر بار براي هدايت امّتي پيامبرش آمد، او را تكذيب كردند … (مومنون/۴۴). آنان دست خود را [به نشانة اعتراض] بر دهان‌ خود نهادند و گفتند: ما به آنچه مأموریت دارید، کافر هستیم و از آن‌چه ما را به آن می‌خوانید سخت در شک هستیم. پيامبران آنها گفتند: مگر دربارة خدا پديدآورندة آسمان‌ها و زمين ترديدي است؟ او شما را دعوت مي‌كند تا بخشی از گناهانتان را بر شما ببخشايد و تا زمان معيّني شما را مهلت دهد. گفتند: شما جز بشري مانند ما نيستيد. مي‌خواهيد ما را از آن‌چه پدرانمان مي‌پرستيدند باز داريد. پس براي ما حجّتي آشكار بياوريد (ابراهيم/۹-۱۰).آن‌گاه که هدایت برای آنها آمد، چیزی مردم را از ایمان آوردن بازنداشت جز این‌که گفتند:آیا خدا بشری را به پیامبری برانگیخته است (اسراء/۹۴)؟برای هر پیامبری دشمنی از شیاطین جن و انس (انعام/۱۱۲) و از گناهکاران قرار دادیم (فرقان/۳۱). پیامبرانشان به آنها گفتند: ما جز بشری مثل شما نیستیم ولی خداوند به هر یک از بندگان خود که بخواهد منّت می‌نهد. ما را نرسد که جز به اذن خدا برای شما حجّتی بیاوریم. مومنان باید تنها بر خدا توکّل کنند. چرا بر خدا توکّل نکنیم در حالی که راه را به ما نشان داده است؟ بی‌گمان به آزاری که به ما می‌دهید، شکیبایی می‌کنیم (ابراهیم/۱۱-۱۲). چون نشانه‌ای براي سرانِ گناهكار شهرها بيايد، مي‌گويند: هرگز ايمان نمي‌آوريم تا اين‌كه همانند آن‌چه به فرستادگان خدا داده شده است به ما نيز داده شود (انعام/۱۲۴). پس از پیامبران جانشینانی، جایگزین شدند که نماز را تباه ساختند و از هوس‌ها پیروی کردند (مریم/۵۹). قوم نوح و دسته‌هاي مخالفِ بعد از آنان به تكذيب پرداختند و هر امّتي قصد كردند فرستادة خود را بگيرند و به باطل مجادله کردند تا به این وسیله حق را از بین ببرند. پس خدا آنان را به عقوبت گرفت (غافر/۵). کسانی که کافر شدند به پیامبران خود گفتند: شما را از سرزمین خود بیرون خواهیم کرد مگر این‌که به آیین ما بازگردید پس پروردگارشان به آنان وحی کرد که حتماً ستمگران را هلاک خواهیم کرد. [پیامبران] گشایش خواستند و هر زورگوی ستیزه‌گر ناکام ماند (ابراهیم/۱۵،۱۳).

هر كس با خدا و رسول او دشمني كند، خدا سخت كيفر است (انفال/۱۳). كساني كه با خدا و رسول او دشمني كنند، خوار و ذليل می‌شوند. همان‌گونه كه پيشينيان آنها ذليل شدند (مجادله/۵). هر كس به خدا، فرشتگان او، كتاب‌ها، پيامبرانش و روز بازپسين كفرورزد، به گمراهي ژرفي افتاده است (نساء/۱۳۶). هر كه دشمن خدا، فرشتگان، فرستادگان او، جبرئيل و ميكائيل است [بداند كه] خدا دشمن كافران است (بقره/۹۸). کسانی که با خدا و پیامبران او مخالفت می‌کنند در شمار فرومايگان هستند (مجادله/۲۰). هركس به خدا و پيامبر او ايمان نياورد و آنها را نافرماني كند، آتش سوزان براي اوست و جاودانه در آن خواهد ماند و خداوند براي كافران آتشي سوزان آماده كرده است (فتح/۱۳؛ جن/۲۳). سزاي كساني كه با خدا و پيامبر او مي‌جنگند و در زمين به فساد مي‌كوشند، جز اين نيست كه كشته شوند يا بردار آويخته گردند يا دست و پايشان در خلاف جهت يكديگر بريده شود يا از آن سرزمين تبعيد گردند. اين رسوايي آنان در دنياست و در آخرت عذابي بزرگ خواهند داشت. مگر كساني كه پيش از آن‌كه بر آنها دست يابيد، توبه كنند (مائده/۳۳-۳۴).كساني كه به آيات خدا كفر مي‌ورزند و پيامبران را به ناحق مي‌كشند و مردمی را که به عدالت فرمان می‌دهند را به قتل مي‌رسانند، آنان را از عذابي دردناك خبر ده (آل‌عمران/۲۱). كساني كه به خدا و پيامبران او كفر مي‌ورزند و بر آن هستند که ميان خدا و پيامبران او فرق گذارند و مي‌گويند: ما به بعضي ايمان داريم و بعضي را انكار مي‌كنيم، مي‌خواهند ميان اين دو، راهي براي خود اختيار كنند. اينان هستند كه حقًا كافر هستند و ما براي كافران عذابي خوار كننده آماده كرده‌ايم (نساء/۱۵۰-۱۵۱). آيا ندانسته‌اند هر كس با خدا و پیامبر او درافتد، براي او آتش جهنّم است. در آن جاودانه خواهد بود. اين همان رسوايي بزرگ است (توبه/۶۳).

چه بسيار شهرها كه از فرمان پروردگار خود و پيامبرانشان سرپيچي كردند و از آنها حسابي سخت كشيديم. آن‌ها را به عذابي نفرت انگیز عذاب كرديم تا كيفر زشت عمل خود را چشيدند. پايان كار آنان زيان بود. خدا براي آنها عذابي سخت آماده كرده است (طلاق/۸-۱۰). هلاک کردن مردمی که پیامبران را بیرون می‌کردند، سنّتی است که همواره در میان فرستادگان [جاری] بوده است (اسراء/۷۶-۷۷). در حقيقت پيامبران دلايل روشن براي آنها [مردم شهرهايي كه نابود شد] آوردند امّا آن‌ها به آن‌چه قبلاً تكذيب كرده بودند، باز ايمان نمي‌آوردند. اين‌گونه خدا بردل‌هاي كافران مهر مي‌نهد (اعراف/۱۰۱). چه بسيار پيامبراني كه در ميان گذشتگان روانه كرديم. هيچ پيامبري نزد آنان نمي‌آمد مگر آن‌كه او را ريشخند مي‌كردند (زخرف/۶-۷ ؛ حجر/۱۰-۱۱؛رعد/۳۲؛ انعام/۱۰). نيرومندترين آنان را به هلاكت رسانديم و سنّت پيشينيان تكرار شد (زخرف/۸). هنگامي كه پيامبران پيشينيان، دلايل آشكار برايشان آوردند، به آن چيز [مختصري] از دانش كه نزدشان بود خرسند شدند (غافر/۸۳) و آنچه پيامبران را به ريشخند مي‌گرفتند، مسخره‌كنندگان را فرو گرفت (غافر/۸۳؛ انعام/۱۰؛ انبياء/۴۱). عذاب و هلاكت پيشينيان از آن روي بود كه پيامبران آنها دلايل آشكار برايشان آوردند ولي آنها انكار مي‌كردند. خدا گريبان آنها را گرفت (غافر/۲۲). پیشینیان كافران [اهل مکّه] نیز فرستادگان خدا را تكذيب كردند. پس بنگر كيفر خدا چگونه بود (سبا/۴۵)؟

عذاب دنيا و آخرت براي كافران از آن روي بود كه پيامبران آنها دلايل آشكار برايشان آوردند ولي آنان مي‌گفتند: آيا بشري ما را هدايت مي‌كند؟ پس كافر شدند و روي گردانيدند (تغابن/۶). اين جهنّم سزاي كافران است چرا كه كافر شدند و آيات من و پيامبران من را به ريشخند گرفتند (كهف/۱۰۶). پيامبراني كه دلايل آشكار و نوشته‌ها و كتاب روشني بخش آورده بودند، تکذیب شدند (آل‌عمران/۱۸۴؛ فاطر/۲۵). كساني كه كتاب خدا و آنچه را كه فرستادگان خود را به آن فرستادیم تكذيب كرده‌اند، به زودي خواهند دانست. آن گاه كه غل و زنجيرها بر گردن آن‌ها قرار گرفته و آن‌ها را مي‌كشند و در آب جوشان وارد مي‌كنند و در آتش دوزخ افروخته مي‌شوند (غافر/۷۰-۷۲).

پیامبران- قیامت،روز قیامت پیامبران به وقت موعودشان می‌رسند (مرسلات/۱۱). پیامبران و شاهدان را بیاورند. میان مردم به حق داوری گردد و مورد ستم قرار نگیرند (زمر/۶۹). قطعاً از کسانی که به سوی آنان فرستاده شده‌اند و پیامبران، خواهند پرسید (اعراف/۶). پیامبران را گرد می‌آورند. پس خدا می‌فرماید: پاسخ مردم به دعوت شما چه بود؟ می‌گویند: ما را هیچ دانشی نیست. تویی که دانای رازهای نهان هستي (مائده/۱۰۹).

ای گروه جن و انس، آیا از میان شما، فرستادگان برای شما نیامدند تا آیات مرا بر شما بخوانند و از دیدار این روزتان به شما هشدار دهند؟ گفتند: [بلي] ما عليه خود گواهی می‌دهیم (انعام/۱۳۰).

کافران در قیامت می‌گویند: ای وای بر ما. چه کسی ما را از آرامگاهمان برانگیخت؟ این همان وعدة [خدای] رحمان است و پیامبران راست می‌گفتند (یس/۵۲). آنها گروه گروه به سوی جهنّم رانده می‌شوند تا چون به آن رسند …. نگهبانان جهنّم به آنان گویند: مگر فرستادگانی از خودتان برای شما نیامدند که آیات پروردگارتان را بر شما بخوانند و دیدارِ این روزِ شما را هشدار دهند؟ گویند: بله، لکن فرمان عذاب برای کافران واجب آمد (زمر/۷۱). نگهبانان جهنم به كساني كه در آتش هستند می‌گویند: مگر پیامبران شما دلایل روشن برای شما نیاوردند؟ می‌گویند: بله (غافر/۵۰). خدا در قيامت مشرکان را ندا مي‌دهد و مي‌پرسد: فرستادگان را چه پاسخ دادید (قصص/۶۵)؟ آن روز، ستمکار دست‌های خود را می‌گزد و می‌گوید: ای کاش با پیامبر راهی بر می‌گرفتم (فرقان/۲۷). می‌گویند: پروردگارا، ما را تا چندی مهلت بخش تا دعوت تو را پاسخ گوییم و فرستادگان تو را پیروی کنیم … (ابراهیم/۴۴). روزی که تأویل کتاب فرا رسد، کسانی که قبلاً آن را فراموش کرده‌اند، می‌گویند: حقاً که فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند … (اعراف/۵۳).

اطلاعات بیشتر: وحی، تبلیغ، خبر، نوید، هشدار، برگزیدن، نوح، ابراهیم، …، محمّد