چکیده: قسمتی از آن‌چه خدا از مردم آن آبادی‌ها به فرستاده خود بازگردانید، از آن نیازمندان مهاجری است که از خانه‌ها و اموال خود بیرون رانده شدند و نیز از آن کسانی است که پیش از مهاجران در سرای ایمان، جای داشتند و مهاجران را دوست داشتند و بر خود مقدّم داشتند. خدا در روز حنین به مهاجر و انصار بازگشت. پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار و کسانی که به نیکی آنان را پیروی کردند، خدا از آنان خشنود و آنان نیز از او خشنود هستند. خدا برای آنان بهشت‌هایی آماده کرده است. در کتاب خدا خویشاوندان نسبت به یکدیگر از مومنان و مهاجران سزاوارتر هستند.

آن‌چه خدا از مردم آن آبادی‌ها به فرستاده خود بازگردانید، از آنِ خدا و از آنِ فرستاده و… از آنِ نیازمندان مهاجری است که از خانه‌ها و اموال خود بیرون رانده شدند، در حالی‌که فضل و خشنودی خدا را می‌جویند و خدا و فرستاده او را یاری می‌کنند. اینان هستند که صادقند و نیز برای کسانی است که پیش از مهاجران در این سرای [هجرت] و ایمان جای داشتند و کسانی را که به سوی آنان هجرت کرده‌اند، دوست دارند و از آن‌چه به آنان داده شده است، در دل خود نیازی نمی‌یابند. آنان را بر خود مقدّم می‌دارند هر چند خود به آن نیازمند باشند. هر کس از بخل خود مصون ماند پس اینان رستگار هستند و نیز برای کسانی است که بعد از آنان آمده‌اند و می‌گویند: پروردگارا، بر ما و بر آن برادرانمان که در ایمان بر ما سبقت گرفته‌اند، ببخش و در دل‌های ما نسبت به کسانی که ایمان آورده‌اند، کینه‌ای قرار نده. به‌راستی تو رئوفِ مهربان هستی (حشر/۷-۱۰). به‌راستی خدا بر پیامبر و مهاجران و انصار که در آن ساعت دشوار، او را پیروی کردند، بازگشت بعد از آن‌که نزدیک بود دل‌های گروهی از آنان منحرف شود سپس [دوباره] به آنان بازگشت که او به آنان رئوف مهربان است (توبه/۱۱۷). پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار و کسانی که به نیکی آنان را پیروی کردند، خدا از آنان خشنود و آنان نیز از او خشنود هستند. برای آنان بهشت‌هایی آماده کرده است که از زیر آن نهرها روان است و همیشه در آن جاودانه هستند. این کامیابی بزرگ است (توبه/۱۰۰).

در کتاب خدا خویشاوندان نسبت به یکدیگر از مومنان و مهاجران سزاوارتر هستند مگر این‌که نسبت به دوستان خود نیکی کنید. این در کتاب نوشته شده است (احزاب/۶).

هجرت، مومن، سبقت، جنگ، جهاد، مکه، مدینه، اصحاب صفه

مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ … لِلْفُقَرَاء الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيارِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا وَ يَنصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ* وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَ الْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* وَ الَّذِينَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَ لَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ (حشر/۷-۱۰) لَقَد تَّابَ الله عَلَى النَّبِيِّ وَ الْمُهَاجِرِينَ وَ الأَنصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِن بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ (توبه/۱۱۷) وَ السَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَ الأَنصَارِ وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُواْ عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (توبه/۱۰۰)

وَ أُوْلُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَن تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُم مَّعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا (احزاب/۶)