ملک‌الموت

 

ملک‌الموت، فرشته مرگ، این مفهوم با عبارت «ملک‌الموت» ۱ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.

چکیده: هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، فرستادگان ما [جانِ] او را می‌گیرند و کوتاهی نمی‌کنند. فرشتگان جان متّقین را در حالی‌که پاک هستند، می‌گیرند و جان کافران در حالی که بر چهره‌ها و پشت‌های آنان می‌زنند می‌گیرند و می‌گویند: عذاب آتش را بچشید. فرشتگان در سختی‌های مرگ دست‌های خود را برای ستمکاران گشوده‌اند، که جان‌های خود را برآورید که به عذاب خوارکننده جزا داده می‌شوید.

سوگند به آن برکنندگان [جان] به سختی و سوگند به بازگیرندگان به آرامی (نازعات/۱-۲).

[خدا] محافظانی بر شما می‌فرستد تا هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، فرستادگان ما [جانِ] او را می‌گیرند و آنان کوتاهی نمی‌کنند، آن‌گاه به سوی خدا، مولای حقِّ خود بازگردانده می‌شوند (انعام/۶۱-۶۲). گفتند: آیا هنگامی که [مردیم و] در زمین گم و ناپدید شدیم، آیا در آفرینشی جدید قرار خواهیم گرفت؟ بلکه آنان به لقای پروردگار خود کافر هستند. بگو، فرشته مرگی که بر شما گمارده شده، جان] شما را می‌گیرد آن‌گاه به سوی پروردگار خود بازگردانده می‌شوید (سجده/۱۰-۱۱).

[متّقین] کسانی هستند که فرشتگان جان آنان را در حالی‌که پاک هستند، می‌گیرند و می‌گویند: درود بر شما. به سبب آن چه انجام می‌دادید، به بهشت وارد شوید. آیا [کافران] جز این‌که فرشتگانِ [جان‏ستان] به سوی آنان آیند یا فرمان پروردگارت فرا رسد، انتظارى مى ‏برند؟ کسانى که پیش از آنان بودند نیز این‌گونه عمل کردند (نحل/۳۲-۳۳). [کافران] همان کسانی هستند که فرشتگان جان آنان را می‌گیرند در حالی‌که بر خود ستمکار هستند پس سر تسلیم فرود می‌آورند [و می‌گویند:] ما هیچ کار بدی نمی‌کردیم. آری، به‌راستی خدا به آن‌چه انجام می‌دادید، دانا است پس به درهای دوزخ وارد شوید که جاودانه در آن هستید. به‌راستی جایگاه متکبّران بد است (نحل/۲۸-۲۹). کاش می‌دیدی آن‌گاه که فرشتگان [جانِ] کسانی که کفر ورزیدند، را می‌گیرند. بر چهره‌ها و پشت‌های آنان می‌زنند و [می‌گویند:] عذاب آتش را بچشید. این به سبب آن است که دستان شما پیش فرستاده است. خدا بر بندگان ستمکار نیست (انفال/۵۰-۵۱). به‌راستی کسانی که پس از آن که هدایت برایشان روشن شد به گذشته خود بازگشتند، شیطان [اعمالشان] را برایشان آراست و آنان را به آرزوها افکند … پس چگونه هستند آن‌گاه که فرشتگان جانشان را می‌گیرند و بر چهره‌ها و پشت آنان می‌زنند؟ این به سبب آن است که آنان از آن‌چه خدا را به خشم آورده پیروی کردند و خشنودی او را خوش نداشتند پس اعمال آنان را تباه کرد (محمّد/۲۵-۲۸). کیست ستمکارتر از آن که بر خدا دروغ بندد یا آیات او را تکذیب کند؟ اینان هستند که نصیبشان از آن‌چه مقرّر شده، به آنان می‌رسد تا هنگامی که فرستادگان ما نزد آنان بیایند که جان آنان را بگیرند، می‌گویند: کجا هستند آن چه غیر از خدا می‌خواندید؟ می‌گویند: از ما گم شدند و بر ضدّ خود گواهی می‌دهند که کافر بودند (اعراف/۳۷). کیست ستمکارتر از آن که بر خدا دروغ بندد یا بگوید به من وحی شده است، در حالی‌که چیزی به او وحی نشده و آن کس که گوید من هم مانند آن‌چه خدا نازل کرده است را نازل خواهم کرد. کاش می‌دیدی آن‌گاه که این ستمکاران در سختی‌های مرگ هستند و فرشتگان دست‌های خود را گشوده‌اند، [می‌گویند:] جان‌های خود را برآورید که امروز به عذاب خوارکننده جزا داده می‌شوید، به سبب آن‌چه بر خدا به ناحق می‌گفتید و از آیات او استکبار می‌ورزیدید. به‌راستی همان‌گونه که شما را نخستین بار آفریدیم، تنها به سوى ما آمده‏ اید و آن‌چه را به شما عطا کرده بودیم، پشت‏ سر خود گذاشته‏ اید و شفیعانى را که در [کار] خودتان، شریکان [خدا] مى‏ پنداشتید، با شما نمى‏ بینیم. به‌یقین [پیوند] میان شما بریده شد و آن‌چه را مى‏ پنداشتید، از دست‏ شما رفته است (انعام/۹۳-۹۴). بدون تردید کسانی که فرشتگان، جان آنان را در حالی‌که به خود ستمکار بودند می‌گیرند، [به آنان] می‌گویند: در چه حال بودید؟ می‌گویند: ما در زمین مستضعفان بودیم. می‌گویند: آیا زمین خدا وسیع نبود تا در آن هجرت کنید؟ اینان هستند که جایگاهشان جهنّم است و بد بازگشتگاهی است مگر مستضعفان از مردان و زنان و کودکانی که  نمی‌توانند چاره‌‌جویی بکنند و راهی نمی‌یابند. اینان هستند که امید است خدا از آنان درگذرد. خدا درگذرنده آمرزنده است (نساء/۹۷-۹۹).

فرشته، مرگ

ملک‌الموت

 

 

 

 

 

 

وَ النَّازِعَاتِ غَرْقًا* وَ النَّاشِطَاتِ نَشْطًا (نازعات/۱-۲)

 

وَ يُرْسِلُ [الله] عَلَيْكُم حَفَظَةً حَتَّىَ إِذَا جَاء أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَ هُمْ لاَ يُفَرِّطُونَ* ثُمَّ رُدُّواْ إِلَى اللّهِ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ أَلاَ لَهُ الْحُكْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ (انعام/۶۱-۶۲) وَ قَالُوا أَئِذَا ضَلَلْنَا فِي الْأَرْضِ أَئِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ بَلْ هُم بِلِقَاء رَبِّهِمْ كَافِرُونَ* قُلْ يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (سجده/۱۰-۱۱)

 

 

[المتقون] الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ* هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ (نحل/۳۲-۳۳) [الكافرون] الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ فَأَلْقَوُاْ السَّلَمَ [و يقولون] كُنَّا نَعْمَلُ مِن سُوءٍ بَلَى إِنَّ اللّهَ عَلِيمٌ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ* فَادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ (نحل/۲۸-۲۹) وَ لَوْ تَرَى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُواْ الْمَلآئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبَارَهُمْ وَ ذُوقُواْ عَذَابَ الْحَرِيقِ* ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَ أَنَّ اللّهَ لَيْسَ بِظَلاَّمٍ لِّلْعَبِيدِ (انفال/۵۰-۵۱)  إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَى لَهُمْ … فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمْ الْمَلَائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبَارَهُمْ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ (محمّد/۲۵-۲۸) فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ أُوْلَئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ الْكِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُواْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا وَ شَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ (اعراف/۳۷) وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ وَ لَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ* وَ لَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ تَرَكْتُم مَّا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاء ظُهُورِكُمْ وَ مَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاء لَقَد تَّقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَ ضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمْ تَزْعُمُونَ (انعام/۹۳-۹۴) إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمْ قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الأَرْضِ قَالْوَاْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَ سَاءتْ مَصِيرًا* إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاء وَ الْوِلْدَانِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَ لاَ يَهْتَدُونَ سَبِيلًا* فَأُوْلَئِكَ عَسَى اللّهُ أَن يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ كَانَ اللّهُ عَفُوًّا غَفُورًا (نساء/۹۷-۹۹)