مقابله به مثل، تلافی کردن، این مفهوم با آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: هر کس بعد از ستمی که به او شده است، انتقام گیرد، بر او سرزنشی نیست. کیفر بدی، مانند آن است. اگر عقوبت کردید، مانند آنچه به آن عقوبت شدهاید، عقوبت کنید و اگر صبر کنید، بهتر است. هر کس بر شما تجاوز کرد، شما نیز همانند آن بر او تجاوز کنید. با کسانی که با شما میجنگند، بجنگید ولی از حدّ نگذرید. کیفر بدی، بدیِ مانند آن است پس هر کس عفو کند و اصلاح نماید، پاداش او بر خدا است. خدا ستمکاران را دوست نمیدارد. هر کس بعد از ستمی که به او شده است، انتقام گیرد، بر چنین کسانی هیچ راه [سرزنشی] نیست. راه [سرزنش] تنها بر کسانی است که بر مردم ستم مینمایند و در زمین به ناحق سرکشی میکنند. آنان هستند که عذابی دردناک دارند. هر کس صبر کند و درگذرد، بهراستی آن از کارهای استوار است (شوری/۴۰-۴۳). اگر عقوبت کردید، مانند آنچه به آن عقوبت شدهاید، عقوبت کنید. اگر صبر کنید، بهراستی آن برای شکیبایان بهتر است (نحل/۱۲۶). هر کس مانند آنچه عقوبت شده است، عقوبت کند، سپس باز مورد ستم قرار گیرد، بیتردید خدا او را یاری خواهد داد. خدا درگذرنده آمرزنده است (حج/۶۰). در راه خدا با کسانی که با شما میجنگند، بجنگید ولی از حدّ نگذرید. بهراستی خدا از حدّ گذرندگان را دوست ندارد. هر کجا بر آنان دست یافتید، آنان را بکشید و از همان جا که شما را بیرون کردند، آنان را بیرون کنید. فتنه از قتل، سختتر است. با آنان نزد مسجدالحرام نجنگید مگر آنکه آنان با شما در آنجا جنگ کنند پس اگر با شما جنگیدند، آنان را بکشید که کیفر کافران چنین است. اگر بازایستادند، بیتردید خدا آمرزنده مهربان است (بقره/۱۹۰-۱۹۲). به کسانى که جنگ بر آنان تحمیل شده، اجازه [جهاد] داده شده است چرا که مورد ظلم قرار گرفته اند و بیتردید خدا بر پیروزى آنان سخت توانا است. همان کسانى که به ناحق از خانه هایشان بیرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند،] جز این که مى گفتند: پروردگار ما خدا است. اگر خدا بعضى از مردم را با بعضی دیگر دفع نمى کرد، صومعه ها، کلیساها، کنیسه ها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مى شود، سخت ویران مى شد. بیتردید خدا به کسى که او را یارى مى کند، یارى مى دهد. بهراستی خدا سخت نیرومند شکست ناپذیر است (حج/۳۹-۴۰). در این ماهها (ماههای حرام) به خود ستم نکنید و با همه مشرکان بجنگید چنانکه آنان با همگی شما میجنگند. بدانید که خدا با متّقین است (توبه/۳۶). این ماه حرام به آن ماه حرام و [شکستن] حرمتها، قصاص دارد پس هر کس بر شما تجاوز کرد، شما نیز همانند آنچه بر شما تجاوز کرده است، بر او تجاوز کنید. از خدا پروا کنید و بدانید که خدا با متّقین است (بقره/۱۹۴). اگر از گروهی بیم خیانت داری [و آنان خیانت کردند، پیمان آنان را] به طور برابر نزد آنان بیفکن. بهراستی خدا خیانتکاران را دوست ندارد (انفال/۵۸). خدا بلند گفتن به بدی را دوست ندارد مگر از کسی که به او ستم شده است. خدا شنوای دانا است. اگر خیری را آشکار کنید یا آن را پنهان کنید یا از بدی بگذرید، خدا درگذرنده توانا است (نساء/۱۴۸-۱۴۹). مقابله به مثل- اقوام، [نوح] کشتی را میساخت و هرگاه گروهی از سران قومش بر او میگذشتند، او را مسخره میکردند. [نوح] گفت: اگر ما را مسخره میکنید، ما نیز شما را همانگونه که مسخره میکنید، مسخره خواهیم کرد پس بهزودی خواهید دانست که عذابی رسواکننده و عذابی پایدار، بر چه کسی خواهد آمد (هود/۳۸-۳۹). کسانی که کفر ورزیدند را به عذابی دردناک بشارت بده مگر کسانی از مشرکان را که با آنان پیمان بستهاید سپس چیزی [از پیمان] با شما را نکاسته و هیچ کس را بر ضدّ شما پشتیبانی نکردند پس پیمان آنان را تا [سرآمد] مدّتشان به پایان رسانید که خدا متّقین را دوست دارد (توبه/۳-۴). چگونه مشرکان را نزد خدا و نزد فرستاده او پیمانی باشد؟ مگر کسانی که نزد مسجدالحرام با آنان پیمان بستهاید پس تا هنگامی که با شما [بر پیمان] پایدار ماندند، شما نیز با آنان پایدار بمانید که خدا متّقین را دوست دارد (توبه/۷). اگر سوگندهای خود را بعد از پیمانشان شکستند و در دین شما، طعنه زدند پس با سران کفر بجنگید که آنان را سوگند [و پیمانی] نیست، باشد که آنان بازایستند. آیا با گروهی که سوگندهای خود را شکستند و بر بیرونکردن پیامبر همّت گماشتند و آنان بودند که نخستین بار [جنگ و دشمنی را] با شما آغاز کردند، نمیجنگید؟ آیا از آنان میترسید؟ پس اگر ایمان دارید، خدا سزاوارتر است که از او بترسید (توبه/۱۲-۱۳). اگر دو طایفه از مومنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح دهید و اگر یکى از آن دو بر دیگرى تعدّى کرد، با آن [طایفه اى] که تعدى مى کند، بجنگید تا به فرمان خدا بازگردد پس اگر بازگشت، میان آنها را به عدل سازش دهید و دادگری کنید که خدا دادگران را دوست مى دارد (حجرات/۹). انتقام، جزا، قصاص |
المکافات
وَ جَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ* وَ لَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُوْلَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ* إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُوْلَئِكَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ* وَ لَمَن صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (شوری/۴۰-۴۳) وَ إِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَ لَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِّلصَّابِرينَ (نحل/۱۲۶) وَ مَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ (حج/۶۰) وَ قَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَ لاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ* وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَ الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَ لاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ* فَإِنِ انتَهَوْاْ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (بقره/۱۹۰-۱۹۲) وَ إِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاء إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ الخَائِنِينَ (انفال/۵۸) أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ* الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَوَاتٌ وَ مَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَ لَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ (حج/۳۹-۴۰) فَلاَ تَظْلِمُواْ فِيهِنَّ (الاشهر الحُرُم) وَ قَاتِلُواْ الْمُشْرِكِينَ كَآفَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَآفَّةً وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (توبه/۳۶) الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَ الْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ (بقره/۱۹۴) وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِيانَةً فَانْبِذْ إِلَيْهِمْ عَلى سَواءٍ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ (انفال/۵۸)
لاَّ يُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَن ظُلِمَ وَ كَانَ اللّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا* إِن تُبْدُواْ خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُواْ عَن سُوَءٍ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا (نساء/۱۴۸-۱۴۹) المکافات – اقوام، وَ [نوح] يَصْنَعُ الْفُلْكَ وَ كُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلأٌ مِّن قَوْمِهِ سَخِرُواْ مِنْهُ قَالَ إِن تَسْخَرُواْ مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ* فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَ يَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ (هود/۳۸-۳۹) وَ بَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* إِلاَّ الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَ لَمْ يُظَاهِرُواْ عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّواْ إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (توبه/۳-۴) كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِندَ اللّهِ وَ عِندَ رَسُولِهِ إِلاَّ الَّذِينَ عَاهَدتُّمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُواْ لَكُمْ فَاسْتَقِيمُواْ لَهُمْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (توبه/۷) وَ إِن نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُواْ فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُواْ أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لاَ أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ* أَلاَ تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُمْ وَ هَمُّواْ بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَ هُم بَدَؤُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤُمِنِينَ (توبه/۱۲-۱۳) وَ إِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِن فَاءتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (حجرات/۹) |