مال، دارایی، این مفهوم از مادّه «م و ل» ۸۶ بار و «خ ی ر» ۵ بار و با مادّه «ق ن ط ر» ۴ بار و «ط و ل» ۲ بار که این معنا را دارد و با واژه «ورقه» ۱ بار، «بضاعه» ۴ بار، دینار ۱ بار و درهم ۱ بار که این مصداق را دارد، آمده است.
چکیده: اموال شما زینت زندگی دنیا هستند. زندگی دنیا، فزونخواهی در اموال است. دوستداشتن اموال برای مردم آراسته شده است. انسان مال را بسیار دوست دارد. به وسیله اموالتان آزمایش خواهید شد. اموالتان شما را از یاد خدا، غافل نکند. نمازگزاران و متّقیان در اموالشان حقّی معیّن برای سائل و محروم است. خدا اموال شما را نمیخواهد. از نیکی است که مال را با وجود دوستداشتن به خویشاوندان و نیازمندان ببخشید. هر مالی انفاق کنید، به سود خود شما است و پاداش آن به شما داده خواهد شد. کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند و به دنبال آن منّت و آزاری نمیآورند، اجر آنان نزد پروردگار است. کسی که بخل ورزید، آنگاه که به هلاکت افتد، مال او سودی برایش ندارد. از خدا آمرزش بخواهید تا با مال و فرزندان شما را یاری رساند. اموال یکدیگر را میان خود به باطل نخورید. اموال یتیمان را نخورید. اموالشان را به آنان بدهید. آنچه ربا دادهاید تا در اموال مردم فزونی یابد، نزد خدا افزون نخواهد شد. با مال و جانهای خود در راه خدا جهاد کنید. خدا از مومنان جانها و اموال آنان را به بهای بهشت خریده است. هر گاه مرگ کسی از شما فرار رسید، از اموال خود، برای نزدیکان وصیّت کند. هرگز اموال کافران سودی برای آنان نخواهد داشت. کسی که کارنامه او به دست چپش داده شود، گوید: مال من برایم سودی نداشت. مال و فرزندان زینت زندگی دنیا هستند. نیکیهای ماندگار نزد پروردگار تو بهتر و امیدبخشتر است (کهف/۴۶). دوستداشتنِ خواستنیها از زنان، فرزندان، اموال فراوان، از طلا، نقره، اسبهای نشاندار، دامها و کشتزارها برای مردم آراسته شده است. اینها متاع زندگی دنیا است و سرانجام نیک، نزد خدا است. بگو، آیا شما را به بهتر از اینها خبر دهم؟ براى کسانى که تقوا پیشه کردهاند، نزد پروردگارشان باغهایى است که از زیر آن نهرها روان است. در آن جاودانه بمانند. همسرانى پاکیزه و خشنودى خدا را دارند. خدا به بندگان بینا است (آلعمران/۱۴-۱۵). بیگمان در اموال و جانهایتان آزمایش خواهید شد (آلعمران/۱۸۶). بدانید که اموال و فرزندان شما تنها [وسیله] آزمایش هستند و بیگمان خدا است که پاداش عظیم نزد او است (انفال/۲۸). اموال شما و فرزندانتان تنها [وسیله] آزمایش هستند و خدا است که پاداش عظیم نزد او است پس تا میتوانید از خدا پروا کنید. بشنوید، اطاعت کنید و انفاق نمایید که برای خودتان بهتر است. کسانى که از خسّت نفس خود، مصون مانند آنان رستگار هستند (تغابن/۱۵-۱۶). بدون تردید شما را به چیزی از ترس، گرسنگی، کاهش در اموال و جانها و محصولات میآزماییم. شکیبایان را بشارت ده، همان کسانى که چون مصیبتى به آنان برسد، مىگویند: ما از آنِ خدا هستیم و به سوى او باز مىگردیم. اینان هستند که درودها و رحمتى از پروردگارشان بر آنان است. اینان راهیافتگان هستند (بقره/۱۵۵-۱۵۷). ای کسانی که ایمان آوردهاید، اموال و فرزندانتان، شما را از یاد خدا غافل نکند. هر کس چنین کند، آنان بیگمان زیانکار هستند. از آنچه روزى شما کردهایم انفاق کنید، پیش از آنکه یکى از شما را مرگ فرا رسد و بگوید: پروردگارا، چرا تا مدّتى بیشتر [اجل] من را به تأخیر نینداختى تا صدقه دهم و از شایستگان باشم (منافقون/۹-۱۰). بدانید زندگی دنیا، تنها بازی، سرگرمی، زینت و فخرفروشی شما به یکدیگر و فزونخواهی در اموال و فرزندان است. [مَثَل آن] مانند بارانی است که گیاهان آن، کشاورزان را به شگفت آورد پس خشک و پژمرده شود و آن را زرد ببینی سپس خاشاک شود. در آخرت عذابی سخت و از جانب خدا آمرزش و خشنودی است. زندگی دنیا جز کالای فریب نیست (حدید/۲۰). زندگی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست. اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، [خدا] پاداش شما را میدهد و اموالتان را نمیخواهد. اگر آن را از شما طلب کند و اصرار نماید، بخل میورزید و کینههای شما را آشکار میکند. آگاه باشید این شما هستید که براى انفاق در راه خدا فرا خوانده شدهاید، پس برخى از شما بخل مىورزند. هر کس بخل ورزد، تنها به زیان خود بخل ورزیده است. خدا بىنیاز است و شما نیازمند هستید. اگر روى برتابید، [خدا جاى] شما را به مردمى غیر از شما خواهد داد که مانند شما نخواهند بود (محمّد/۳۶-۳۸). نیکی آن نیست که روی خود را به سوی مشرق و مغرب کنید، بلکه نیکی [مجسّم] آن کس است که به خدا، روز بازپسین، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان آورد و مال را در حالیکه دوست دارد به خویشاوندان، یتیمان، بینوایان، در راه ماندگان، مستمندان و اسیران ببخشد، نماز برپا دارد و زکات دهد و چون عهد بندند، به عهد خود وفا کنند و در سختی و زیان و در هنگام جنگ شکیبا و پایدار باشند. اینان کسانی هستند که صادقاند. ایشان همان متقّین هستند (بقره/۱۷۷). [صدقات] از آنِ تهیدستانی است که در راه خدا به تنگنا افتادهاند و نمیتوانند سفر کنند. به سبب مناعتی که دارند، جاهل آنان را توانگر میپندارد. آنان را از چهرههایشان میشناسی. با اصرار از مردم چیزی نمیخواهند. هر خیری انفاق کنید، بهراستی خدا از آن آگاه است (بقره/۲۷۳). هر خیری انفاق کنید، به سود خود شما است. جز برای طلب خشنودی خدا، انفاق نکنید. هر خیری انفاق کنید، [پاداش آن] تمامی به شما داده خواهد شد و به شما ستم نخواهد شد (بقره/۲۷۲). هر خیری برای خود پیش فرستید، آن را نزد خدا بهتر و با پاداشی بزرگتر، باز خواهید یافت (مزمّل/۲۰). کسانی که اموال خود را شب و روز و پنهان و آشکار انفاق میکنند، اجر آنان نزد پروردگارشان است. نه بیمی دارند و نه اندوهگین میشوند (بقره/۲۷۴). کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند سپس به دنبال آن منّت و آزاری نمیآورند، اجر آنان نزد پروردگارشان است. نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین خواهند شد. گفتارى پسندیده و گذشت، بهتر از صدقهاى است که به دنبال آن آزارى باشد. خدا بىنیاز بردبار است (بقره/۲۶۲-۲۶۳). مَثَل کسانى که اموال خود را براى طلب خشنودى خدا و استوارى خود انفاق مىکنند، همچون مَثَل باغى است که بر فراز تپهای باشد. (اگر) رگبارى بر آن برسد، خوردنیهایش را دو چندان برآورد و اگر رگبارى هم بر آن نرسد، بارانِ ریزى [براى آن کافی است]. خدا به آنچه انجام مىدهید، بینا است (بقره/۲۶۵). مَثَل کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند، مانند مَثَل دانهای است که هفت خوشه برویاند که در هر خوشهای، صد دانه باشد. خدا برای هر کس بخواهد، افزون میکند. خدا وسعتبخش دانا است (بقره/۲۶۱). آن که [مال را] بخشید، تقوا پیشه کرد و نیکوتر را تصدیق کرد، بهزودى راه آسانى پیش پاى او خواهیم گذاشت (لیل/۵-۷). باتقواترین [مردم] از آن (آتش)، دور داشته خواهد شد، همان که مال خود را مىدهد تا پاک شود و از هیچ کس نزد او نعمتی نیست که باید پاداش داده شود، جز برای طلب خشنودی پروردگار والای خود [انفاق نمیکند]. بیگمان بهزودى خشنود خواهد شد (لیل/۱۷-۲۱). بهراستی متّقین در باغها و چشمهساران هستند … در اموال آنان، حقّی معیّن، برای سائل و محروم بود (ذاریات/۱۵-۱۹). (نمازگزاران) کسانی هستند که در اموالشان، حقّی معیّن برای سائل و محروم است … آنانند که در بهشتهایی، گرامی داشته میشوند (معارج/۲۴-۳۵). بهراستی خدا کسى را که متکبّرِ فخرفروش است، دوست نمىدارد. همان کسانى که بخل مىورزند و مردم را به بخل وامىدارند و آنچه را خدا از فضل خود به آنان داده است، پوشیده مىدارند. براى کافران عذابى خوارکننده آماده کردهایم، همان کسانى که اموال خود را براى نشاندادن به مردم انفاق مىکنند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارند. هر کس شیطان یار او باشد، چه بد همدمى است. اگر به خدا و روز بازپسین ایمان مىآوردند و از آنچه خدا به آنان روزى داده انفاق مىکردند، چه زیانى برایشان داشت؟ خدا همواره به آنان دانا است (نساء/۳۶-۳۹). اى کسانى که ایمان آوردهاید، صدقههاى خود را با منّت و آزار، باطل نکنید، مانند کسى که مال خود را براى نشان دادن به مردم، انفاق مىکند و به خدا و روز بازپسین ایمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگی صاف است که بر آن، خاکى نشسته باشد و رگبارى به آن برسد پس آن را سخت و صاف بر جاى گذارد. آنان (ریاکاران) نیز از آنچه به دست آوردهاند، بهرهاى نمىبرند. خدا گروه کافران را هدایت نمىکند (بقره/۲۶۴). آن که بخل ورزید و خود را بىنیاز دید، و نیکوتر را تکذیب کرد، بهزودى راه دشوارى به او خواهیم نمود. آنگاه که به هلاکت افتد، مال او، سودی برایش ندارد (لیل۸-۱۱). آیا [انسان] میپندارد که هرگز هیچ کس نمیتواند به او دست یابد؟ میگوید: مال انبوهی را نابود کردم. آیا او گمان میکند کسی او را ندیده است؟ آیا به او دو چشم ندادهایم و زبانى و دو لب؟ هر دو راه [خیر و شرّ] را به او نشان دادیم ولى نخواست از گردنه بالا رود (بلد/۵-۱۱). وای بر هر عیبجوی طعنهزن، آن که مالی فراهم کرد و آن را برشمرد. میپندارد مالش او را جاودان خواهد کرد. چنین نیست. بهزودی در آتش شکننده افکنده خواهد شد (همزه/۱-۴). [آتش جهنم]، هر کس که پشت کرده و روى برتافته، [مال] گرد آورده و انباشته را فرا مىخواند. به راستى انسان سخت آزمند [و بىتاب] خلق شده است. چون به او بدی برسد، بیتاب است و چون خیری به او برسد، بازدارنده [و بخیل] است، مگر نمازگزاران (معارج/۱۷-۲۲). انسان هنگامى که پروردگارش، او را مىآزماید پس او را گرامی مىدارد و نعمت فراوان به او مىدهد، مىگوید: پروردگارم من را گرامى داشته است. اما هنگامی که او را بیازماید و روزیاش را بر او تنگ بگرداند، میگوید: پروردگارم من را خوار کرده است. چنین نیست بلکه شما یتیم را گرامی نمیدارید. همدیگر را بر خوراک دادن به بینوا، تشویق نمیکنید. میراث را چپاولگرانه مىخورید و مال را بسیار دوست دارید. چنین نیست، آنگاه که زمین درهم شکسته شود … میگوید: کاش براى زندگانى خود [چیزى] پیش فرستاده بودم (فجر/۱۵-۲۴). اموال خود را که خدا وسیله قوام زندگی شما قرار داده است، به سفیهان ندهید. از آن، به آنان خوراک و پوشاک بدهید و با آنان نیکو سخن بگویید (نساء/۵). ای کسانی که ایمان آوردهاید، اموالتان را میان خود به باطل نخورید مگر آنکه خرید و فروشی با رضایت یکدیگر باشد. یکدیگر را نکشید. بهراستی خدا با شما مهربان است. هر کس به تجاوز و ستم چنین کند، بهزودی او را به آتش درآوریم. این بر خدا آسان است (نساء/۲۹-۳۰). اموالتان را میان خود به باطل نخورید. برای خوردن بخشی از اموال مردم به گناه، آن را به حاکمان ندهید در حالیکه خود میدانید (بقره/۱۸۸). ای کسانی که ایمان آوردهاید، اگر ایمان دارید، تقوای الهی پیشه کنید و باقیمانده ربا را واگذارید. اگر چنین نکنید، به جنگی از سوی خدا و فرستاده او آگاه باشید. اگر توبه کنید، اصل اموالتان از آنِ شما است. نه ستم میکنید و نه ستم میبینید. اگر [بدهکار] تنگدست بود، مهلتی بدهید تا گشایشی یابد و اگر صدقه دهید، برای شما بهتر است اگر بدانید (بقره/۲۷۸-۲۸۰). آنچه از ربا دادهاید تا در اموال مردم فزونی یابد، نزد خدا افزون نخواهد شد. آنچه از زکات برای خشنودی خدا میدهید، آنان هستند که [مالشان] چند برابر خواهد شد (روم/۳۹). به مال یتیم نزدیک نشوید جز به روشی که بهتر است تا به رشد خود برسد. به پیمان وفا کنید که پیمان بازخواست شدنی است (اسراء/۳۴). اموال یتیمان را به آنان بدهید. [اموال] ناپاک را با [اموال] پاک عوض نکنید. اموال آنها را با اموال خودتان نخورید. بدون تردید این گناه بزرگی است (نساء/۲). یتیمان را بیازمایید تا آنگاه که به [سن] ازدواج رسیدند، اگر در آنان رشد یافتید، اموالشان را به آنان بازگردانید و آن را به اسراف و شتاب نخورید که مبادا بزرگ شوند [و اموال خود را پس بگیرند]. هر کس توانگر است، خویشتنداری کند و آن که تهیدست است، در حدّ عرف بخورد. آنگاه که اموالشان را به آنان بازگرداندید، بر آنان گواه بگیرید. خدا برای حسابرسی کافی است (نساء/۶). بهراستی کسانی که اموال یتیمان را به ستم میخورند، جز این نیست که در شکم خود آتش فرو میبرند و بهزودی به آتش افروخته وارد خواهند شد (نساء/۱۰). سبکبار و گرانبار رهسپار شوید و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کنید. اگر بدانید این برای شما بهتر است (توبه/۴۱). مومنان تنها کسانی هستند که به خدا و فرستاده او ایمان آوردند و هیچگاه تردید نکردند و با مال و جان خود در راه خدا جهاد کردند. آنان صادق هستند (حجرات/۱۵). کسانی که ایمان آوردند و هجرت نمودند و با اموال و جانهای خود، در راه خدا جهاد کردند، نزد خدا منزلتی والاتر دارند. آنان کامیاب هستند. پروردگارشان آنان را به رحمت و خشنودی خود و بهشتی که در آن نعمتهای دائم دارند، بشارت میدهد که برای همیشه در آن جاودان هستند. بهراستی خداست که نزد او پاداشی عظیم است (توبه/۲۰-۲۲). بیگمان کسانی که ایمان آوردند، هجرت نمودند و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند و آنان که پناه دادند و یاری نمودند، آنان اولیاء یکدیگر هستند (انفال/۷۲). مومنان جهادگریز که زیان دیده نیستند، با مجاهدانی که با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد میکنند، برابر نیستند. خدا جهادگران با اموال و جانهای خود را بر نشستگان به درجهای برتری داده است. خدا همه را وعده نیکو داده اما مجاهدان را بر جهادگریزان به پاداش عظیمی برتری داده است، منزلت، آمرزش و رحمتی از جانب خود. خدا همواره آمرزنده مهربان است (نساء/۹۵-۹۶). بهراستی خدا از مومنان جانها و اموال آنان را به بهای بهشت خریده است. [آنان] در راه خدا میجنگند پس میکشند و کشته میشوند. این در تورات، انجیل و قرآن، وعده حقی بر عهده خدا است و چه کسی از خدا به عهد خود وفادارتر است؟ پس به این معاملهای که کردهاید، شاد باشید. این همان کامیابی عظیم است (توبه/۱۱۱). ای کسانی که ایمان آوردهاید، آیا شما را به تجارتی راه نمایم که شما را از عذابی دردناک میرهاند؟ به خدا و فرستاده او ایمان بیاورید و در راه خدا با اموال و جانهایتان جهاد کنید. این برای شما بهتر است اگر میدانستید تا گناهانتان را بر شما ببخشد و شما را به باغهایی که از زیر آن نهرها جاری است و به سراهای پاک در باغهای همیشگی درآورد. این همان کامیابی عظیم است و نعمتی دیگر که آن را دوست دارید، پیروزی از جانب خدا و فتحی نزدیک. مومنان را بشارت بده (صف/۱۰-۱۳). مردان سرپرست زنان هستند به سبب اینکه خدا بعضی از آنان را بر بعضی برتری داده است و به سبب آنکه از اموال خود هزینه میکنند پس زنان شایسته، فرمانبردار هستند و در غیاب [همسر] به سبب آنچه خدا حفظ کرده است، اسرار را حفظ میکنند (نساء/۳۴). زنان شوهردار [نیز بر شما حرام هستند] جز کنیزانی که مالک آنان شدهاید. این حکم خدا برای شما است. غیر از این [زنان نامبرده، زنانی] برای شما حلال هستند که با صرف اموال خود طلب کنید در صورتی که پاکدامن باشید نه زناکار. زنانی را که از آنان بهره گرفتهاید، مهرشان را به عنوان فریضهای به آنان بپردازید. پس از تعیین مهر، در آنچه توافق کنید، بر شما گناهی نیست. به راستی خدا دانای حکیم است. هر کس از شما که توان مالی ندارد با زنان آزادِ مومن ازدواج کند پس با کنیزان باایمان که در اختیار دارید، [ازدواج کند]. خدا به ایمان شما داناتر است. همه از یکدیگر هستید پس آنان را با اجازه کسانشان به همسری درآورید و مهر آنان را به شیوهای نیکو بدهید. به شرط اینکه پاکدامن باشند و زناکار و دوستگیران پنهانی نباشند (نساء/۲۴-۲۵). کسانی که امکان ازدواج نمییابند باید خویشتنداری کنند تا خدا از فضل خود آنان را بینیاز گرداند. از مملوکان شما کسانی که خواستار [بازخرید خود] هستند، اگر در آنان خیری یافتید، قرارداد بازخریدشان را بنویسید و از مالی که خدا به شما داده است به آنان بدهید. کنیزان خود را در حالیکه پاکدامن هستند برای به دست آوردن متاع زندگی دنیا، به زنا وادار نکنید. هر کس آنان را به اجبار وادار کند، بدون تردید خدا پس از اجبار کردنشان نسبت به آنان آمرزنده مهربان است (نور/۳۳). اگر خواستید همسری جایگزین همسرتان کنید و به یکی از آنان مال فراوانی دادهاید، چیزی از او پس نگیرید. آیا آن را به بهتان و گناه آشکار پس میگیرید؟ چگونه آن را مىگیرید، با آنکه از یکدیگر کام گرفتهاید و آنان از شما پیمانى استوار گرفتهاند (نساء/۲۰-۲۱)؟ بر شما مقرّر شده است که هر گاه مرگ یکی از شما فرار رسید، اگر خیری بر جای گذاشت، برای پدر، مادر و نزدیکان به شایستگی وصیّت کند. این حقی بر متّقین است. پس هر کس آن را بعد از شنیدنش تغییر دهد، گناه آن تنها بر کسانی است که آن را تغییر میدهند. بهراستی خدا شنوای آگاه است (بقره/۱۸۰-۱۸۱). بیگمان کسانی که کفر ورزیدند، اموال خود را هزینه میکنند تا [مردم] را از راه خدا باز دارند. باز هم هزینه خواهند کرد و سپس برای آنان حسرتی خواهد شد پس [سرانجام] مغلوب خواهند شد (انفال/۳۶). مَثَل آنچه در زندگى این دنیا هزینه مىکنند، مانند مَثَل بادى است که در آن سرماى سختى است که به کشتزار گروهی که بر خود ستم کردهاند، بوزد و آن را تباه سازد. خدا به آنان ستم نکرده بلکه آنان بر خودشان ستم کردهاند (آلعمران/۱۱۷). آیا میپندارند آنچه از مال و پسران به آنان میدهیم، برای آنان در رساندن نیکیها شتاب میکنیم؟ بلکه آنان درنمییابند (مومنون/۵۵-۵۶). بیگمان کسانی که کفر ورزیدند هرگز اموال و فرزندانشان در برابر خدا سودی برای آنان نخواهد داشت. آنان خود هیزم آتش هستند (آلعمران/۱۰). کسانی که کفر ورزیدند هرگز اموال و فرزندانشان در برابر خدا هیچ سودی برای آنان نخواهد داشت. آنان اهل آتش هستند و همیشه در آن جاودانهند (آلعمران/۱۱۶). کسی که کارنامه او به دست چپش داده شود، گوید: ایکاش نامهام به من داده نمیشد و نمیدانستم حسابم چیست. ای کاش آن (مرگ) کار را تمام میکرد. مال من برایم سودی نداشت و قدرت من از دستم رفت. [گویند:] او را بگیرید و در زنجیر افکنید آنگاه او را در میان جهنم اندازید (حاقّه/۲۵-۳۱). مال- اقوام، [خدا به شیطان فرمود:] از آنان (انسانها) هر کس را توانستی با آوای خود تحریک کن و با سواران و پیادگانت بر آنان بتاز. با آنان در اموال و فرزندان شریک شو و به آنان وعده بده، ولی شیطان جز از روی فریب وعده نمیدهد (اسراء/۶۴). [نوح گفت: پروردگارا، من به آنان] گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهید. بهراستی او آمرزنده مهربان است تا آسمان را بر شما پیاپی بارنده فرستد و شما را با اموال و پسران مدد کند. برای شما باغها قرار دهد و نهرها پدید آورد (نوح/۱۰-۱۲). ای قوم من، بر این (رسالت) از شما مالی نمیخواهم. اجر من فقط با خدا است (هود/۲۹). نوح گفت: پروردگارا، آنان من را نافرمانی کردند و کسی را پیروی نمودند که مال و فرزندان او جز بر زیانش نیفزود (نوح/۲۱). [ابراهیم گفت: پروردگارا،] روزی که برانگیخته میشوند، من را خوار نگردان. روزی که نه مال سود میدهد و نه فرزندان، مگر کسی که دلی پاک نزد خدا بیاورد (شعراء/۸۷-۸۹). کاروانی از راه رسید و آبآور خود را فرستادند پس او دلو را انداخت و گفت: مژده باد. این یک پسر است و او را به عنوان کالایی پنهان کردند. خدا به آنچه میکردند، آگاه بود. او (یوسف) را به بهای ناچیزی، چند درهمی فروختند و نسب به او بیرغبت بودند (یوسف/۱۹-۲۰). [یوسف] به غلامان خود گفت: سرمایه آنان (برادرانش) را در بارهایشان بگذارید تا شاید هنگامی که نزد اهل خود بازگشتند، آن را بازشناسند، باشد که آنان بازگردند (یوسف/۶۲). هنگامی که کالاهای خود را گشودند، سرمایه خود را یافتند که به آنان بازگردانده شده است. گفتند: ای پدر، دیگر چه میخواهیم؟ این سرمایه ما است که به ما بازگردانده شده، [بگذار برویم] و برای کسان خود آذوقه بیاوریم و برادرمان را نیز حفظ میکنیم. [با بردن او] یک بار شتر بیشتر میگیریم. این پیمانه کم است (یوسف/۶۵). هنگامی که [برادران یوسف] بر او وارد شدند، گفتند: ای عزیز، به ما و کسانمان آسیب رسیده است و سرمایهای ناچیز آوردهایم پس پیمانه را بر ما کامل کن و به ما صدقه بده که خدا صدقهدهندگان را پاداش میدهد (یوسف/۸۸). [قوم شعیب] گفتند: ای شعیب، آیا نمازت به تو فرمان میدهد که آنچه را پدرانمان میپرستیدند، رها کنیم یا در اموال خود آنگونه که بخواهیم عمل نکنیم؟ بهراستی تو بردبار و رشدیافته هستی (هود/۸۷). موسی گفت: پروردگارا، بیگمان تو به فرعون و سران او در زندگی دنیا، زینت و اموال دادهای. پروردگارا، تا از راه تو گمراه کنند. پرودگارا، اموال آنان را نابود کن و قلبهایشان را سخت گردان پس ایمان نمیآورند تا عذاب دردناک را ببینند. فرمود: دعاى هر دوى شما پذیرفته شد پس ایستادگى کنید و راه کسانى را که نمىدانند، پیروى نکنید (یونس/۸۸-۸۹). به سبب ستمی که یهودیان کردند و به سبب بازداشتن بسیاری [از مردم] از راه خدا و به سبب ربا گرفتنشان که از آن نهی شده بودند و به ناروا خوردن مال مردم، چیزهای پاکیزه را که بر آنان حلال بود، حرام کردیم. برای کافران آنان، عذابی دردناک آماده کردهایم (نساء/۱۶۰-۱۶۱). در کتاب به فرزندان اسرائیل اعلام کردیم که بدون تردید دو بار در زمین فساد خواهید کرد و سرکشى بسیار بزرگى مینمایید پس آنگاه که وعده نخستین آن دو فرا رسد … سپس دوباره شما را بر آنان چیره مىکنیم و شما را با اموال و پسران یارى مىدهیم و شما را نفرات بیشتری قرار میدهیم. اگر نیکى کنید به خود نیکى کردهاید. اگر بدى کنید به خود [بد نمودهاید] (اسراء/۴-۷). پیامبر آنان (بنیاسرائیل پس از موسی) به آنان گفت: بیگمان خدا طالوت را بر شما به فرمانروایی گماشته است. گفتند: چگونه او را بر ما فرمانروایی باشد در حالیکه ما به فرمانروایی از وى سزاوارتر هستیم و به او گشایش مالى داده نشده است؟ [پیامبر آنان] گفت: بدون تردید خدا او را بر شما برگزیده است و او را در دانش و جسم فزونی داده است. خدا فرمانروایی خود را به هر کس بخواهد مىدهد. خدا وسعتبخش دانا است (بقره/۲۴۷). هنگامی که [فرستاده ملکه سبأ] نزد سلیمان آمد، [سلیمان] گفت: آیا من را به مال مدد میدهید؟ آنچه خدا به من داده است، از آنچه به شما داده است، بهتر است. بلکه شما به هدیه خود شادمان هستید (نمل/۳۶). آنان (اصحاب کهف) را برانگیختیم تا میان خود از یکدیگر بپرسند. یکی از آنان گفت: چه مدّت [اینجا] ماندهاید؟ گفتند: روزی یا مدّتی از روز را ماندهایم. گفتند: پروردگارتان بهتر میداند چه مدّت ماندهاید پس اینک یکی از خودتان را با این پول خود به شهر بفرستید. باید ببیند کدام یک از غذاها پاکیزهتر است و از آن، غذایی برایتان بیاورد. باید دقّت کند و کسی را از شما آگاه نگرداند (کهف/۱۹). براى او (مرد باغدار) میوه فراوان بود پس به رفیق خود در حالىکه با او گفتوگو مىکرد، گفت: مال من از تو بیشتر است و از نظر افراد از تو نیرومندتر هستم. او در حالى که به خود ستمکار بود، داخل باغ خود شد. گفت: گمان نمىکنم این [نعمت] هرگز پایان پذیرد. گمان نمىکنم که رستاخیز برپا شود و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانده شوم، بیگمان بهتر از این را در بازگشت خواهم یافت. دوستش در حالیکه با او گفتوگو میکرد، گفت: آیا به کسی که تو را از خاک و سپس از نطفهای آفرید، آنگاه تو را به صورت مردی سامان داد، کفر میورزی؟ … اگر من را از نظر مال و فرزند کمتر از خود مىبینى، امید است که پروردگارم بهتر از باغ تو به من بدهد و بر آن (باغ تو) آفتى از آسمان بفرستد تا به زمینى هموار و لغزنده تبدیل گردد یا آب آن فروکش کند تا هرگز نتوانى آن را به دست آوری. [آفت آسمانى] میوههایش را فرو گرفت پس براى آنچه در آن (باغ) هزینه کرده بود، دستهای خود را بر هم مىسایید در حالىکه داربستهاى آن فرو ریخته بود و مىگفت: اى کاش هیچ کس را شریک پروردگارم نمیگرفتم (کهف/۳۴-۴۲). پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهای خود جهاد کردند. اینان هستند که خوبیها برای آنان است. آنها رستگار هستند. خدا برای آنان باغهایی آماده کرده است که از زیر آن نهرها جاری است و در آن جاودان هستند. این کامیابی عظیم است (توبه/۸۸-۸۹). بگو، اگر پدران، پسران، برادران، زنان و خویشان شما و اموالی که به دست آوردهاید، تجارتی که از کساد آن بیم دارید و سراهایی که به آن شاد هستید، نزد شما از خدا، پیامبر او و جهاد در راه او دوستداشتنیتر هستند، منتطر باشید تا خدا فرمان خود را بیاورد. خدا گروه نافرمان را هدایت نمیکند (توبه/۲۴). از تو میپرسند: چه چیز انفاق کنند؟ بگو، هر خیری انفاق کنید برای پدر و مادر، خویشان، یتیمان، تهیدستان و در راه ماندگان است. هر خیری که انجام دهید، بدون تردید خدا به آن آگاه است (بقره/۲۱۵). بگو، بیایید تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است، برایتان بخوانم … به مال یتیم جز به نیکوترین شیوه نزدیک نشوید تا به رشد خود برسد … این است که [خدا] شما را به آن سفارش کرده است، باشد که متذکّر شوید. این راه راست من است، پس از آن پیروى کنید و از راهها[ى دیگر] که شما را از راه او پراکنده مىکند، پیروى نکنید. این است که [خدا] شما را به آن سفارش کرده است، باشد که تقوا پیشه کنید (انعام/۱۵۱-۱۵۳). [خوشگذرانان] گفتند: اموال و فرزندان ما بیشتر است و ما عذاب نخواهیم شد. بگو، پروردگار من، روزی را برای هر کس بخواهد وسعت میدهد یا تنگ میگرداند ولی بیشتر مردم نمیدانند. اموال و فرزندانتان چیزی نیست که شما را به ما نزدیک گرداند مگر کسانی که ایمان آورده و کار شایسته انجام دهند که برای آنان دو برابر آنچه کردهاند، پاداش است. آنها در غرفههایی بهشتی آسودهخاطر خواهند بود (سبأ/۳۵-۳۷). بهزودی اعراب بادیهنشین که از جنگ بازماندهاند به تو خواهند گفت: اموال و کسانمان، ما را مشغول داشت پس برای ما آمرزش بخواه. به زبانهای خود چیزی میگویند که در دلهایشان نیست. بگو، اگر بخواهد به شما زیان یا سودی برساند چه کسی در برابر خدا برای شما اختیار چیزی را دارد؟ بلکه خدا به آنچه انجام میدهید، آگاه است (فتح/۱۱). کسانی که به خدا و روز بازپسین ایمان دارند، برای جهاد با مال و جانشان از تو اجازه نمیخواهند. خدا به متّقین دانا است. تنها کسانی از تو اجازه میخواند که به خدا و روز بازپسین ایمان ندارند، دلهایشان به شک افتاده است، پس آنان در شک خود سرگردان هستند (توبه/۴۴-۴۵). برجای گذاشتهشدگان، به نشستن خود در مخالفت با رسول خدا، شاد شدند و از جهاد با اموال و جانهای خود، در راه خدا کراهت ورزیدند و گفتند: در این گرما [به جنگ] نروید. بگو، اگر در مییافتند، آتش جهنّم سوزانتر است پس به سزای آنچه کسب کردهاند، کم بخندند و بسیار بگریند (توبه/۸۱-۸۲). هنگامی که سورهای نازل شود که به خدا ایمان آورید و همراه پیامبر او جهاد کنید، توانگران آنان از تو اجازه میخواهند و میگویند: بگذار ما با خانهنشینان باشیم. [آنان] راضی شدند با خانهنشینان باشند. بر قلبهای آنان مُهر زده شد پس آنان درنمییابند (توبه/۸۶-۸۷). مبادا اموال و فرزندان آنان تو را به شگفت آورد. جز این نیست که خدا میخواهد آنان را در زندگی دنیا با این (اموال) عذاب کند و جان آنان در حال کفر برآید (توبه/۵۵، ۸۵). از اموال آنان صدقه بگیر تا آنان را با آن پاک کنی و رشدشان دهی. برای آنان دعا کن که دعای تو برای آنان آرامش است. خدا شنوای دانا است (توبه/۱۰۳). آنچه خدا از [دارایى] ساکنان آن قریهها به پیامبر خود بازگردانید، از آنِ خدا و از آنِ پیامبر و … برای مهاجران تهیدستی است که از دیار و اموال خود رانده شدهاند و در طلب فضل و خشنودی خدا هستند. خدا و رسول او را یاری میکنند. اینان صادق هستند (حشر/۷-۸). آیا ندیدهاى کسانى را که قومى را که مورد خشم خدا هستند، به دوستى گرفتهاند … هرگز اموال و فرزندان آنان در برابر خدا چیزی را از آنها برطرف نمیکند. آنان اهل آتش هستند و در آن جاودانند (مجادله/۱۴-۱۷). هیچ سوگند خورنده فرومایه را اطاعت نکن که عیبجو است و برای سخنچینی گام برمیدارد، بسیار مانع خیر و متجاوز گناهپیشه است و گذشته از آن درشتخو و بیتبار است. به سبب که مالدار و صاحب پسران است، هنگامی که آیات ما بر او خوانده شود میگوید: افسانههای پیشینیان است (قلم/۱۰-۱۵). من را با آن که [او را] تنها آفریدم، واگذار. به او مال فراوانی دادم و پسرانی آماده به خدمت برای او گستردم باز طمع دارد که بیفزایم، چنین نیست. بهراستی او نسبت به آیات ما ستیزه دارد. بهزودی او را به بالا رفتن از گردنه [عذاب] وادار کنم (مدثّر/۱۱-۱۷). آیا آن کس را که به آیات ما کفر ورزید، دیدی. گفت: بهراستی به من مال و فرزند بسیار داده خواهد شد. آیا از غیب اطلاع یافته یا از نزد رحمان، پیمانی گرفته است؟ چنین نیست. آنچه میگوید، خواهیم نوشت و عذاب او را خواهیم افزود. آنچه میگوید: از او به ارث خواهیم برد و تنها به سوى ما خواهد آمد (مریم/۷۷-۸۰). [شما کافران و منافقان] مانند کسانی هستید که پیش از شما بودند. [آنان] نیرویی افزونتر از شما داشتند. اموال و فرزندان آنان بیشتر بود. پس آنان بهره خود را بردند و شما نیز بهره خود را بردید، همان طور که پیشینیان بهره گرفتند. شما بیهوده گفتید چنان که آنان بیهوده گفتند. اعمال آنان در دنیا و آخرت تباه شده است. آنان زیانکاران هستند (توبه/۶۹). بریده باد دستان ابولهب و مرگ بر او باد. مال و آنچه به دست آورده بود، او را بینیاز نکرد. بهزودی به آتشی شعلهور وارد خواهد شد (مسد/۱-۳). از اهلکتاب کسی است که اگر او را بر مال فراوانی امین دانی، آن را به تو بازمیگرداند. از آنان کسی است که اگر او را بر دیناری امین دانی، آن را به تو بازنمیگرداند مگر آنکه پیوسته بر او ایستاده باشی، این به سبب آن است که آنان گفتند: درباره کسانی که کتاب ندارند، راهی بر [سرزنش] ما نیست. بر خدا دروغ میبندند، در حالیکه خودشان میدانند (آلعمران/۷۵). ای کسانی که ایمان آوردهاید، بسیاری از علمای یهود و راهبان، اموال مردم را به ناحق میخورند و از راه خدا بازمیدارند. کسانی را که طلا و نقره میاندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمیکنند، آنان را به عذابی دردناک مژده بده. روزی که آن را در آتش جهنم، گداخته کنند و با آن بر پیشانی، پهلو و پشت آنان داغ نهند. [میگویند:] این است آنچه برای خود میاندوختید، پس بچشید آنچه را میاندوختید (توبه/۳۴-۳۵). خدا کسانی را که کفر ورزیدند بدون آنکه به خیری رسیده باشند، با خشمشان برگرداند. خدا مومنان را از جنگ کفایت کرد. خدا همواره نیرومند شکستناپذیر است و کسانی از اهلکتاب را که آنان (مشرکین) پشتیبانی کرده بودند، از دژهایشان به زیر آورد … و زمین، خانه، اموال و آن سرزمینی را که قدم ننهاده بودید، به شما میراث داد. خدا همواره بر هر چیزی توانا است (احزاب/۲۵-۲۷). طلا، نقره، ثروتمند، ارث، صدقه، بخل، انفاق، زکات |
المال
الْمَالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ الْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَ خَيْرٌ أَمَلًا (کهف/۴۶) زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَ الْبَنِينَ وَ الْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الأَنْعَامِ وَ الْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ اللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ* قُلْ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيْرٍ مِّن ذَلِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَ رِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ وَ اللّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (آلعمران/۱۴-۱۵)
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَ أَنفُسِكُمْ (آلعمران/۱۸۶) وَ اعْلَمُواْ أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَ أَوْلاَدُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (انفال/۲۸) إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَ أَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ اللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ* فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطِيعُوا وَ أَنفِقُوا خَيْرًا لِّأَنفُسِكُمْ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (تغابن/۱۵-۱۶) وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَ الأنفُسِ وَ الثَّمَرَاتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ* الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعونَ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ (بقره/۱۵۵-۱۵۷) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَ لَا أَوْلَادُكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَ مَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ* وَ أَنفِقُوا مِن مَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَ أَكُن مِّنَ الصَّالِحِينَ (منافقون/۹-۱۰)
اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانٌ وَ مَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ (حدید/۲۰) إِنَّمَا الحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ إِن تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَ لَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ* إِن يَسْأَلْكُمُوهَا فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا وَ يُخْرِجْ أَضْغَانَكُمْ* هَاأَنتُمْ هَؤُلَاء تُدْعَوْنَ لِتُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنكُم مَّن يَبْخَلُ وَ مَن يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنتُمُ الْفُقَرَاء وَ إِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ (محمّد/۳۶-۳۸) لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ الْكِتَابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ السَّآئِلِينَ وَ فِي الرِّقَابِ وَ أَقَامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكَاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء و الضَّرَّاء وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (بقره/۱۷۷) [الصدقات] لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَ يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَ مَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۷۳) وَ مَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ وَ مَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ وَ مَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ (بقره/۲۷۲) وَ مَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا (مزمّل/۲۰) الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ سِرًّا وَ عَلاَنِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ (بقره/۲۷۴) الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُواُ مَنًّا وَ لاَ أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَ لاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاَ هُمْ يَحْزَنُونَ* قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَآ أَذًى وَ اللّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ (بقره/۲۶۲-۲۶۳)
مَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَ تَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (بقره/۲۶۵) مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَ اللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَ اللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (بقره/۲۶۱) فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَ اتَّقَى* وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنَى* فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى (لیل/۵-۷) وَ سَيُجَنَّبُهَا (النار) الْأَتْقَى* الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى* وَ مَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَى* إِلَّا ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى* وَ لَسَوْفَ يَرْضَى (لیل/۱۷-۲۱) إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ … فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ (ذاریات/۱۵-۱۹) [المصلون] الَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ* لِّلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ … أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ (معارج/۲۴-۳۵)
إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا* الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ يَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَ أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا* وَ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَ مَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاء قِرِينًا* وَ مَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُواْ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ أَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ اللّهُ وَ كَانَ اللّهُ بِهِم عَلِيمًا (نساء/۳۶-۳۹)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (بقره/۲۶۴) وَ أَمَّا مَن بَخِلَ وَ اسْتَغْنَى* وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنَى* فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى* وَ مَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى (لیل۸-۱۱) أَيَحْسَبُ [الانسان] أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ* يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا* أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُ أَحَدٌ* أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ* وَ لِسَانًا وَ شَفَتَيْنِ* وَ هَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ* فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (بلد/۵-۱۱) وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ* الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَ عَدَّدَهُ* يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ* كَلَّا لَيُنبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ (همزه/۱-۴) تَدْعُو (النار الجحیم) مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّى* وَ جَمَعَ فَأَوْعَى* إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا * إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا* وَ إِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا* إِلَّا الْمُصَلِّينَ (معارج/۱۷-۲۲) فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ* وَ أَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ* كَلَّا بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ* وَ لَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ* وَ تَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا* وَ تُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا* كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا … يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي (فجر/۱۵-۲۴)
وَ لاَ تُؤْتُواْ السُّفَهَاء أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللّهُ لَكُمْ قِيَامًا وَ ارْزُقُوهُمْ فِيهَا وَ اكْسُوهُمْ وَ قُولُواْ لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (نساء/۵)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَ لاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا* وَ مَن يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَ ظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَ كَانَ ذَلِكَ عَلَى اللّهِ يَسِيرًا (نساء/۲۹-۳۰) وَ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَ تُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُواْ فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/۱۸۸) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ* فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِكُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَ لاَ تُظْلَمُونَ* وَ إِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَ أَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/۲۷۸-۲۸۰) وَ مَا آتَيْتُم مِّن رِّبًا لِّيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِندَ اللَّهِ وَ مَا آتَيْتُم مِّن زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ (روم/۳۹)
وَ لاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا (اسراء/۳۴) وَ آتُواْ الْيَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَ لاَ تَتَبَدَّلُواْ الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِكُمْ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرًا (نساء/۲) وَ ابْتَلُواْ الْيَتَامَى حَتَّىَ إِذَا بَلَغُواْ النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُواْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَ لاَ تَأْكُلُوهَا إِسْرَافًا وَ بِدَارًا أَن يَكْبَرُواْ وَ مَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَ مَن كَانَ فَقِيرًا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُواْ عَلَيْهِمْ وَ كَفَى بِاللّهِ حَسِيبًا (نساء/۶) إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا (نساء/۱۰)
انْفِرُواْ خِفَافًا وَ ثِقَالًا وَ جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَ أَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (توبه/۴۱) إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُون (حجرات/۱۵) الَّذِينَ آمَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللّهِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ* يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَ رِضْوَانٍ وَ جَنَّاتٍ لَّهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُّقِيمٌ* خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ (توبه/۲۰-۲۲) إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ الَّذِينَ آوَواْ وَّنَصَرُواْ أُوْلَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ (انفال/۷۲) لاَّ يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَ الْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَ كُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا* دَرَجَاتٍ مِّنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ كَانَ اللّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (نساء/۹۵-۹۶) إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَ أَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَ الإِنجِيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ وَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (توبه/۱۱۱) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنجِيكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ* تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَ أَنفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ* يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَ مَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ* وَ أُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِّنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (صف/۱۰-۱۳)
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَ بِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ (نساء/۳۴) وَ الْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاء إِلاَّ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ كِتَابَ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَ أُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاء ذَلِكُمْ أَن تَبْتَغُواْ بِأَمْوَالِكُم مُّحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَ لاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُم بِهِ مِن بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا* وَ مَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مِّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُمْ بَعْضُكُم مِّن بَعْضٍ فَانكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَ لاَ مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ (نساء/۲۴-۲۵) وَ لْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَ الَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًا وَ آتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ وَ لَا تُكْرِهُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاء إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ مَن يُكْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِكْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (نور/۳۳) وَ إِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلاَ تَأْخُذُواْ مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَ إِثْمًا مُّبِينًا* وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضَى بَعْضُكُمْ إِلَى بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا (نساء/۲۰-۲۱) كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَ الأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ* فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (بقره/۱۸۰-۱۸۱)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّواْ عَن سَبِيلِ اللّهِ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ (انفال/۳۶) مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هِذِهِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَ مَا ظَلَمَهُمُ اللّهُ وَلَكِنْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (آلعمران/۱۱۷) أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِ مِن مَّالٍ وَ بَنِينَ* نُسَارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْرَاتِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ (مومنون/۵۵-۵۶) إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُهُم مِّنَ اللّهِ شَيْئًا وَ أُولَئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ (آلعمران/۱۰) إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُهُم مِّنَ اللّهِ شَيْئًا وَ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (آلعمران/۱۱۶)
وَ أَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ* وَ لَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيهْ* يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ* مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيهْ* هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيهْ* خُذُوهُ فَغُلُّوهُ * ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ (حاقّه/۲۵-۳۱)
المال- الاقوام، [قال الله لشیطان] وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ وَ شَارِكْهُمْ فِي الأَمْوَالِ وَ الأَوْلادِ وَ عِدْهُمْ وَ مَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا (اسراء/۶۴)
[قال نوح ربّ انی] فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا* يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَارًا* وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا (نوح/۱۰-۱۲) يَا قَوْمِ لا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مَالًا إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى اللّهِ (هود/۲۹) قَالَ نُوحٌ رَّبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِي وَاتَّبَعُوا مَن لَّمْ يَزِدْهُ مَالُهُ وَوَلَدُهُ إِلَّا خَسَارًا (نوح/۲۱)
[قال ابراهیم یا رب] لَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ* يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَ لَا بَنُونَ* إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (شعراء/۸۷-۸۹)
وَ جَاءتْ سَيَّارَةٌ فَأَرْسَلُواْ وَارِدَهُمْ فَأَدْلَى دَلْوَهُ قَالَ يَا بُشْرَى هَذَا غُلاَمٌ وَ أَسَرُّوهُ بِضَاعَةً وَ اللّهُ عَلِيمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ* وَ شَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ وَ كَانُواْ فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ (یوسف/۱۹-۲۰) قَالَ (یوسف) لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُواْ بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُواْ إِلَى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (یوسف/۶۲) وَ لَمَّا فَتَحُواْ مَتَاعَهُمْ وَجَدُواْ بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قَالُواْ يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا وَ نَمِيرُ أَهْلَنَا وَ نَحْفَظُ أَخَانَا وَ نَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذَلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ (یوسف/۶۵) فَلَمَّا دَخَلُواْ (اخوة یوسف) عَلَيْهِ قَالُواْ يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ وَ جِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَ تَصَدَّقْ عَلَيْنَآ إِنَّ اللّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ (یوسف/۸۸)
قَالُواْ (قوم شعیب) يَا شُعَيْبُ أَصَلاَتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَن نَّفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاء إِنَّكَ لَأَنتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ (هود/۸۷)
قَالَ مُوسَى رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلأهُ زِينَةً وَ أَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلاَ يُؤْمِنُواْ حَتَّى يَرَوُاْ الْعَذَابَ الأَلِيمَ* قَالَ قَدْ أُجِيبَت دَّعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا وَ لاَ تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ (یونس/۸۸-۸۹) فَبِظُلْمٍ مِّنَ الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَ بِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ اللّهِ كَثِيرًا* وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَا وَ قَدْ نُهُواْ عَنْهُ وَ أَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (نساء/۱۶۰-۱۶۱) وَ قَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا* فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا … ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَ أَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَ بَنِينَ وَ جَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا* إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا (اسراء/۴-۷) قَالَ لَهُمْ (بنیاسرائیل بعد موسی) نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوَاْ أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَ نَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَ لَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَ زَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاءُ وَ اللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (بقره/۲۴۷)
فَلَمَّا جَاء (رسول ملکة سبأ) سُلَيْمَانَ قَالَ (سلیمان) أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٍ فَمَا آتَانِيَ اللَّهُ خَيْرٌ مِّمَّا آتَاكُم بَلْ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ (نمل/۳۶)
وَ كَذَلِكَ بَعَثْنَاهُمْ (اصحاب کهف) لِيَتَسَاءلُوا بَيْنَهُمْ قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِينَةِ فَلْيَنظُرْ أَيُّهَا أَزْكَى طَعَامًا فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَ لْيَتَلَطَّفْ وَ لَا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا (کهف/۱۹)
وَ كَانَ لَهُ (رجل صاحب الحدیقة) ثَمَرٌ فَقَالَ لِصَاحِبِهِ وَ هُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنكَ مَالًا وَ أَعَزُّ نَفَرًا* وَ دَخَلَ جَنَّتَهُ وَ هُوَ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ قَالَ مَا أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَذِهِ أَبَدًا* وَ مَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَى رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِّنْهَا مُنقَلَبًا* قَالَ لَهُ صَاحِبُهُ وَ هُوَ يُحَاوِرُهُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلًا … إِن تُرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنكَ مَالًا وَ وَلَدًا* فَعَسَى رَبِّي أَن يُؤْتِيَنِ خَيْرًا مِّن جَنَّتِكَ وَ يُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًا مِّنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًا زَلَقًا* أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرًا فَلَن تَسْتَطِيعَ لَهُ طَلَبًا* وَ أُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى مَا أَنفَقَ فِيهَا وَ هِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدًا (کهف/۳۴-۴۲)
لَكِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ وَ أُوْلَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* أَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (توبه/۸۸-۸۹) قُلْ إِن كَانَ آبَاؤُكُمْ وَ أَبْنَآؤُكُمْ وَ إِخْوَانُكُمْ وَ أَزْوَاجُكُمْ وَ عَشِيرَتُكُمْ وَ أَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَ تِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَ مَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّى يَأْتِيَ اللّهُ بِأَمْرِهِ وَ اللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (توبه/۲۴) يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۱۵) قُلْ تَعَالَوْاْ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا … وَ لاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ … ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ* وَ أَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَ لاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (انعام/۱۵۱-۱۵۳)
قَالُوا (المترفون) نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوَالًا وَ أَوْلَادًا وَ مَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ* قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ* وَ مَا أَمْوَالُكُمْ وَ لَا أَوْلَادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَ هُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ (سبأ/۳۵-۳۷) سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَ أَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ لَكُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (فتح/۱۱) لاَ يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ وَ اللّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ* إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ ارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ (توبه/۴۴-۴۵) فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلاَفَ رَسُولِ اللّهِ وَ كَرِهُواْ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ قَالُواْ لاَ تَنفِرُواْ فِي الْحَرِّ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَّوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ* فَلْيَضْحَكُواْ قَلِيلًا وَ لْيَبْكُواْ كَثِيرًا جَزَاء بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ (توبه/۸۱-۸۲) وَ إِذَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُواْ بِاللّهِ وَ جَاهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُوْلُواْ الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قَالُواْ ذَرْنَا نَكُن مَّعَ الْقَاعِدِينَ* رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَفْقَهُونَ (توبه/۸۶-۸۷) وَ لاَ تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَ أَوْلاَدُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الدُّنْيَا وَ تَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَ هُمْ كَافِرُونَ (توبه/۸۵) فَلاَ تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ تَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَ هُمْ كَافِرُونَ (توبه/۵۵) خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِم بِهَا وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ وَ اللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (توبه/۱۰۳) مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ … لِلْفُقَرَاء الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيارِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا وَ يَنصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ (حشر/۷-۸)
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِم … لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَ لَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (مجادله/۱۴-۱۷)
وَ لَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَّهِينٍ* هَمَّازٍ مَّشَّاء بِنَمِيمٍ* مَنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ* عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ* أَن كَانَ ذَا مَالٍ وَ بَنِينَ* إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (قلم/۱۰-۱۵) ذَرْنِي وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا* وَ جَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَّمْدُودًا* وَ بَنِينَ شُهُودًا* وَ مَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِيدًا* ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ* كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا* سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا (مدثّر/۱۱-۱۷) أَفَرَأَيْتَ الَّذِي كَفَرَ بِآيَاتِنَا وَ قَالَ لَأُوتَيَنَّ مَالًا وَ وَلَدًا* أَاطَّلَعَ الْغَيْبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا* كَلَّا سَنَكْتُبُ مَا يَقُولُ وَ نَمُدُّ لَهُ مِنَ الْعَذَابِ مَدًّا* وَ نَرِثُهُ مَا يَقُولُ وَ يَأْتِينَا فَرْدًا (مریم/۷۷-۸۰) [انتم الکافرون و المنافقون] كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُواْ أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَ أَكْثَرَ أَمْوَالًا وَ أَوْلاَدًا فَاسْتَمْتَعُواْ بِخَلاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلاَقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ بِخَلاَقِهِمْ وَ خُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُواْ أُوْلَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الُّدنْيَا وَ الآخِرَةِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (توبه/۶۹)
تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَ تَبَّ* مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَ مَا كَسَبَ* سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ (مسد/۱-۳)
وَ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَ مِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لاَّ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَآئِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَ يَقُولُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ (آلعمران/۷۵) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَ الرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (توبه/۳۴-۳۵) وَ رَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَ كَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَ كَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا* وَ أَنزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن صَيَاصِيهِمْ … وَ أَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيَارَهُمْ وَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَرْضًا لَّمْ تَطَؤُوهَا وَ كَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا (احزاب/۲۵-۲۷) |