چکیده: خدا شما را در شکم‌هاى مادرانتان خلق کرد و از شکم مادرانتان در حالى‌که چیزى نمى‏دانستید، بیرون آورد مادر با تحمّل رنج، شما را حمل کرد و به دنیا آورد. باربرداشتن و دوران شیر دادن، سى ماه است. اگر پدر و مادر بخواهند برای کودک دایه بگیرند، گناهی بر آنان نیست. خوراک و پوشاک مادران به طور شایسته، بر عهده پدر است. هیچ مادرى نباید به سبب فرزند خود زیان ببیند. انسان را به نیکی درباره پدر و مادر خود سفارش کردیم که سپاسگزار من و پدر و مادر خود باش و در دنیا به خوبى با آنها معاشرت کن. اگر پدر و مادر بکوشند تا تو چیزی را شریک من کنی که به آن علم ندارى، از آنان اطاعت نکن. بر شما گناهی نیست که از خانه‌های مادرانتان بخورید. یکی از موارد انفاق، انفاق به پدر و مادر است. ازدواج با مادرانتان بر شما حرام شده است. چون یکى از شما را مرگ فرا رسد، اگر مالى بر جاى گذارد، براى پدر و مادر و خویشاوندان به طور شایسته وصیت کنید. بگو، پروردگارا، پدر و مادرم را رحمت کن، چنان‌که من را در کودکی پرورش دادند. نوح و ابراهیم گفتند: پروردگارا، پدر و مادر ما را بیامرز. در آن روز انسان از پدر و مادر خود هم مى‏گریزد.

[خدا] شما را در شکم‌هاى مادرانتان آفرینشى پس از آفرینشى در تاریکی‌هاى سه‌گانه خلق کرد (زمر/۶). خدا شما را از شکم مادرانتان در حالى‌که چیزى نمى‏دانستید، بیرون آورد و براى شما شنوایی، چشم‌ها و دل‌ها قرار داد، باشد که سپاسگزارى کنید (نحل/۷۸). او از هنگامی که شما را از زمین پدید آورد و از آن‌گاه که جنین‌هایی در شکم‌هاى مادرانتان بودید، به شما داناتر است پس خود را پاک نشمارید. او به کسى که تقوا پیشه کرده، داناتر است (نجم/۳۲).

انسان را درباره پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش با سستى بر روى سستى به او باردار شد. از شیرگرفتن او در دو سال است. [به او سفارش کردیم] که سپاسگزار من و پدر و مادر خود باش که بازگشت به سوى من است (لقمان/۱۴). انسان را به نیکی‌کردن به پدر و مادرش سفارش کردیم. مادرش با تحمّل رنج، او را حمل کرد و با تحمّل رنج او را به دنیا آورد. باربرداشتن و از شیرگرفتن او سى ماه است تا آن‌گاه که به رشد کامل خود و به چهل سالگی برسد، مى‏گوید: پروردگارا، بر دلم بیفکن تا نعمتى را که به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى، سپاس گویم و کار شایسته‏اى انجام دهم که آن را می‌پسندی. فرزندانم را برای من شایسته گردان. به‌راستی من به سوی تو توبه کردم و من از تسلیم‌شدگان هستم. اینان کسانى هستند که بهترین آن‌چه را انجام داده‏اند، از آنان خواهیم پذیرفت و از بدی‌هایشان در زمره اهل بهشت درمی‌گذریم. [همان] وعده راستى که وعده داده ‏می‌شدند (احقاف/۱۵-۱۶). خدا را بپرستید و چیزى را با او شریک نگردانید و به پدر و مادر نیکی کنید … که خدا کسى را که متکبّر فخرفروش است دوست ندارد (نساء/۳۶). پروردگار تو مقرّر کرد که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو، به پیری رسیدند، به آنها اُف نگو. آن دو را از خود نران. با آنها کریمانه سخن بگو. از سر مهربانى بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو، پروردگارا، آن دو را رحمت کن، چنان‌که من را در کودکی پرورش دادند. پروردگار شما به آن‌چه در دل‌هاى خود دارید، آگاه‏تر است. اگر شایسته باشید به‌راستی او برای بازگشت‌کنندگان، آمرزنده است (اسراء/۲۳-۲۵). به انسان، نیکى‌کردن به پدر و مادر خود را سفارش کردیم. اگر آن دو بکوشند تا تو چیزی را شریک من کنی که به آن علم ندارى، از آنان اطاعت نکن. بازگشت شما به سوى من است پس شما را به آن‌چه انجام مى‏دادید، باخبر خواهم کرد. کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‌اند، بی‌تردید آنان را در میان شایستگان درمى‏آوریم (عنکبوت/۸-۹). اگر آن دو بکوشند تا تو چیزی را شریک من کنی که به آن علم ندارى، از آنان اطاعت نکن. در دنیا به خوبى با آنان معاشرت کن و راه کسى را پیروى کن که به سوى من روی مى‏آورد. بازگشت ‏شما به سوى من است پس شما را از آن‌چه انجام مى‏دادید، باخبر خواهم کرد (لقمان/۱۵). آن کس که به پدر و مادر خود گفت: اُف بر شما، آیا به من وعده مى‏دهید که [از قبر] بیرون آورده می‌شوم در حالی‌که پیش از من نسل‌ها گذشتند (و باز نیامدند)؟ آن دو (پدر و مادر) به خدا استغاثه مى‏کنند (و می‌گویند:) واى بر تو، ایمان بیاور. وعده خدا حق است. او می‌گوید: اینها جز افسانه‏هاى پیشینیان نیست، آنان کسانى هستند که سخن [عذاب] بر آنها در میان گروه‌هایی از جن و انس که پیش از آنان گذشتند، به حقیقت پیوست (احقاف/۱۷-۱۸).

مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند. این براى کسى است که بخواهد دوران شیردادن را تمام کند. خوراک و پوشاک مادران به طور شایسته، بر عهده صاحب فرزند است. هیچ کس جز به اندازه توانش تکلیف نمى‏شود. هیچ مادرى نباید به سبب فرزند خود زیان ببیند و نه صاحب فرزندی به سبب فرزندش. بر وارث نیز همین [حکم] هست پس اگر پدر و مادر بخواهند با رضایت و مشورت یکدیگر کودک را [زودتر] از شیر بازگیرند، گناهى بر آن دو نیست. اگر خواستید براى فرزندان خود دایه بگیرید، بر شما گناهى نیست به شرط آن‌که آن‌چه را که پرداخت آن را به عهده گرفته‏اید، به طور شایسته بپردازید. از خدا پروا کنید و بدانید که خدا به آن‌چه انجام مى‏دهید، بینا است (بقره/۲۳۳). بر نابینا، لنگ، بیمار و بر شما ایرادى نیست که از خانه‏هاى خودتان بخورید یا از خانه‏هاى پدرانتان یا خانه‏هاى مادرانتان … بر شما گناهی نیست که با هم یا پراکنده بخورید پس چون به خانه‏ها وارد شدید، به یکدیگر سلام کنید. درودى است از نزد خدا که مبارک و پاکیزه است. ‏خدا آیات را این‌گونه براى شما بیان مى‏کند، باشد که بیندیشید (نور/۶۱). [ازدواج با] مادرانتان، … و مادرهایتان که به شما شیر داده‏اند و خواهران شیری شما و مادران همسرانتان بر شما حرام شده است (نساء/۲۳). (خدا) آن همسرانتان را که ظِهار می‌کنید، (مى‏گویید: پشت تو چون پشت مادر من است)، مادران شما قرار نداده است و پسرخواندگانتان را پسران شما قرار نداده است. این سخن شما به زبان شما است. خدا حق را مى‏گوید و او به راه راست هدایت مى‏کند (احزاب/۴). کسانى از شما که زنان خود را ظهار مى‏کنند، آنان مادرانشان نیستند. مادران آنان تنها کسانى‏ هستند که ایشان را زاییده‏اند. بی‌تردید آنها سخنى زشت و باطل مى‏گویند. به‌راستی خدا درگذرنده آمرزنده است (مجادله/۲).

اى کسانى که ایمان آورده‏اید، پیوسته به عدالت قیام کنید و براى خدا گواهى دهید هر چند به زیان خودتان یا  پدر و مادر و خویشاوندان [شما] باشد … بدون تردید خدا به آن‌چه انجام مى‏دهید، آگاه است (نساء/۱۳۵). بر شما مقرّر شده است که چون یکى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى بر جاى گذارد، براى پدر و مادر و خویشاوندان به طور شایسته وصیت کند. [این] حقّى بر متّقین است (بقره/۱۸۰). برای آن‌چه پدر و مادر، خویشاوندان و کسانى که شما [با آنان] پیمان بسته‏اید بر جاى گذاشته‏اند، براى هر یک [از مردان و زنان] وارثانى قرار داده‏ایم پس سهمشان را به آنان بدهید. به‌راستی خدا بر هر چیزى گواه است (نساء/۳۳). براى مردان، از آن‌چه پدر و مادر و خویشاوندان بر جاى گذاشته‏اند، سهمى است و براى زنان نیز از آن‌چه پدر و مادر و خویشاوندان بر جاى گذاشته‏اند، سهمى است. خواه آن [مال]، کم باشد یا زیاد. [این] سهمی تعیین شده است … کسانی که اگر پس از خود فرزندان ناتوانى از خود بر جاى بگذارند بر آنان بیم دارند، باید [درباره یتیمان مردم] نیز بترسند پس باید از خدا پروا کنند و سخنى سنجیده بگویند (نساء/۷-۹). براى هر یک از پدر و مادر وى (متوفّى) یک‌ششم از آن‌چه بر جای گذاشته است، می‌باشد. این در صورتى است که [متوفّى] فرزندى داشته باشد ولى اگر فرزندى نداشته باشد و [تنها] پدر و مادرش از او ارث می‌برند، براى مادرش یک‌سوم است [و بقیه را پدر مى‏برد]. اگر او برادرانى داشته باشد مادرش یک ششم مى‏برد. [همه اینها] پس از انجام وصیتى است که به آن سفارش کرده یا دَینی [که باید استثنا شود]. شما نمى‌دانید پدران و فرزندانتان کدام یک براى شما سودمندتر هستند. فریضه‌ای از جانب خدا است. بی‌گمان خدا داناى حکیم است (نساء/۱۱).

مادر- اقوام، اى فرزندان آدم، شیطان شما را به فتنه نیندازد چنان‌که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند و لباسشان را از آنها برکند تا شرمگاه‌هایشان را بر آنان نمایان کند (اعراف/۲۷).

[نوح گفت:] پروردگارا،   من و پدر و مادرم، هر مومنى که در خانه من وارد شود و مردان و زنان باایمان را بیامرز و جز بر هلاکت‏ ستمکاران نیفزاى (نوح/۲۸).

[ابراهیم گفت:] پروردگارا، روزى که حساب برپا مى‏شود، من و پدر و مادرم و مومنان را بیامرز (ابراهیم/۴۱).

هنگامی که [یعقوب و خاندان او] بر یوسف وارد شدند، پدر و مادر خود را در کنار خود جای داد و گفت: به خواست خدا در امن و امان وارد مصر شوید. پدر و مادرش را بر تخت نشانید و [همه آنان] سجده‌کنان بر روی، به زمین افتادند (یوسف/۹۹-۱۰۰).

به مادر موسى وحى کردیم که او را شیر بده. چون بر او ترسیدی، او را در دریا بینداز و نترس و غم نخور که ما او را به تو بازمى‏گردانیم و او را از فرستادگان قرار مى‏دهیم. … همسر فرعون گفت: [این کودک] نور چشم من و تو خواهد بود. او را نکشید باشد که براى ما سودمند باشد یا او را به فرزندى بگیریم ولى آنها خبر نداشتند. دل مادر موسى تهى گشت. اگر قلب او را استوار نکرده بودیم تا از ایمان‏آورندگان باشد چیزى نمانده بود که آن را آشکار کند (قصص/۷-۱۰). او را به مادرش بازگردانیدیم تا چشمش روشن شود و غم نخورد و بداند که وعده خدا حق است ولى بیشترشان نمى‏دانند (قصص/۱۳). [خدا] فرمود: اى موسى، خواسته‏ات به تو داده شد. به‌راستى بار دیگر بر تو منّت نهادیم. هنگامى که به مادرت آن‌چه را [باید] وحى مى‏شد، وحى کردیم که او را در صندوقی بگذار سپس او را در دریای بیفکن تا دریا او را به ساحل اندازد. دشمن من و دشمن وى او را برگیرد. محبتی از خودم بر تو افکندم تا زیر نظر من پرورش یابى، آن‌گاه که خواهر تو مى‏رفت و مى‏گفت: آیا شما را بر کسى که عهده‏دار او گردد دلالت کنم؟ پس تو را به سوى مادرت بازگردانیدیم تا دیده‏اش روشن شود و غم نخورد (طه/۳۶-۴۰). [بنده‌ای که خدا از نزد خود به او علم و رحمت داده بود و موسی] رفتند تا به نوجوانى برخوردند. [بنده ما] آن نوجوان را کشت. [موسى به او] گفت: آیا شخص بى‏گناهى را کشتى بدون این‌که کسى را [کشته باشد]؟ به‌راستی کار ناپسندى مرتکب شدی … [بنده ما گفت:] امّا نوجوان، پدر و مادر او مومن بودند پس ترسیدیم آن دو را به طغیان و کفر بکشِد. پس خواستیم که پروردگارشان آن دو را به پاکتر و مهربانتر از او عوض دهد (کهف/۷۴-۸۱).

[هارون به موسی] گفت: اى پسر مادرم، نه ریش من را بگیر و نه سرم را (طه/۹۴). گفت: اى فرزند مادرم، این قوم من را ناتوان یافتند و چیزى نمانده بود که من را بکشند پس مرا دشمن‏شاد نکن و من را با گروه ستمکاران قرار نده (اعراف/۱۵۰). [یاد کن] هنگامی که از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید، به پدر و مادر، خویشان، یتیمان و مستمندان احسان کنید … آن‌گاه جز اندکى از شما به حال اعراض روی برتافتید (بقره/۸۳).

[سلیمان] از گفتار او (مورچه) تبسّمی شادمانه زد و گفت : پروردگارا، به من توفیق بده تا نعمتت را که به من و پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى، سپاس گزارم (نمل/۱۹).

[یحیی] با پدر و مادر خود نیکوکار بود و زورگوی سرکش نبود. درود بر او روزى که زاده شد، روزى که مى‏میرد و روزى که زنده برانگیخته مى‏شود (مریم/۱۴-۱۵).

همسر عمران گفت: پروردگارا، آن‌چه در شکم خود دارم، نذر تو کردم تا آزادشده باشد پس، از من بپذیر که تو خود شنواى دانا هستى. چون فرزندش را بزاد، گفت: پروردگارا، من دختر زاییده‏ام و خدا به آن‌چه او زایید، داناتر بود. پسر چون دختر نیست. من او را مریم نامیدم و او و فرزندانش را از شیطان رانده‏شده به تو پناه مى‏دهم (آل‌عمران/۳۵-۳۶). [مریم] در حالى‌که او (عیسی) را در آغوش گرفته بود به نزد قومش آورد. گفتند: اى مریم، به راستى کار بسیار ناپسندى آورده‌ای. اى خواهر هارون، پدر تو مرد بدى نبود و مادرت نیز بدکاره نبود (مریم/۲۷-۲۸). [عیسی در گهواره گفت: خدا] من را نسبت به مادرم نیکوکار کرده و زورگو و نافرمانم قرار نداده است. درود بر من روزى که زاییده شدم و روزى که مى‏میرم و روزى که زنده برانگیخته مى‏شوم (مریم/۳۲-۳۳). پسر مریم و مادرش را نشانه‏اى گردانیدیم و آن دو را در سرزمین بلندى که جاى زیست و [داراى] آب زلال بود، جاى دادیم (مومنون/۵۰). مسیح، پسر مریم جز فرستاده‌ای نبود که پیش از او نیز فرستادگانى آمده بودند و مادرش زنى بسیار راست‌پیشه بود. هر دو غذا مى‏خوردند. بنگر چگونه آیات را براى آنان بیان می‌کنیم سپس بنگر چگونه منحرف می‌شوند (مائده/۷۵). کسانى که گفتند: خدا، همان مسیح، پسر مریم است، بی‌تردید کافر شده‏اند. بگو، اگر [خدا] اراده کند که مسیح، پسر مریم، مادرش و هر کس را در زمین است همگى را هلاک کند چه کسى در مقابل خدا اختیارى دارد؟ فرمانروایى آسمان‌ها و زمین و آن‌چه میان آن دو است، از آنِ خدا است. هر چه بخواهد مى‏آفریند. خدا بر هر چیزى توانا است (مائده/۱۷). خدا فرمود: اى عیسى، پسر مریم نعمت من را بر خود و بر مادرت به یاد آور آن‌گاه که تو را به روح‏القدس تأیید کردم که در گهواره و در میانسالى با مردم سخن گفتى … و به اذن من کور مادرزاد و پیس را شفا می‌دادی (مائده/۱۱۰). خدا فرمود: اى عیسى، پسر مریم، آیا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو معبود به غیر از خدا بپرستید؟ گفت: منزّهى تو، من را سزاوار نیست که چیزى را که حق من نیست، بگویم. اگر آن را گفته بودم، به‌راستی تو آن را مى‏دانستى. آن‌چه در نفس من است، تو مى‏دانى و آن‌چه در ذات تو است، من نمى‏دانم. به‌راستی که تو خود داناى رازهاى نهان هستى … اگر آنان را عذاب کنى، آنان بندگان تو هستند و اگر بر آنان ببخشایى تو خود شکست‌ناپذیر حکیم هستی (مائده/۱۱۶-۱۱۸).

پیامبر به مومنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او، مادران آنها هستند (احزاب/۶). بگو، بیایید تا آن‌چه را پروردگارتان بر شما حرام کرده، براى شما بخوانم که چیزى را با او شریک نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید … اینها است که [خدا] شما را به آن سفارش کرده است، باشد که بیندیشد (انعام/۱۵۱). از تو مى‏پرسند: چه چیزى انفاق کنند؟ بگو، هر مالى انفاق کنید، از آنِ پدر، مادر، نزدیکان، یتیمان، مسکینان و در راه‏ماندگان است. هر خیری انجام دهید، به‌راستی خدا به آن دانا است (بقره/۲۱۵).

آن روز آدمى از برادر، مادر، پدر، همسرش و پسران خود مى‏گریزد، در آن روز، هر کسى از آنان را کارى است که او را به خود مشغول مى‏دارد (عبس/۳۴-۳۷). [آن روز] گناهکار آرزو مى‏کند که کاش براى رهایى از عذاب آن روز مى‌توانست پسران خود و نیز همسر، برادر، قبیله‏اش را که به او پناه مى‏دادند و هر کس را که در روى زمین است، همه را عوض مى‏داد تا خود را برهاند (معارج/۱۱-۱۴). روزى که آن (قیامت) را ببینید، هر شیردهنده‏اى آن را که شیر مى‏دهد، فرو مى‏گذارد و هر آبستنى بار خود را فرو مى‏نهد (حج/۲).

رحم، بارداری، شیر دادن، زن، همسر، فرزند، ارث

يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ (زمر/۶) وَ اللّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَ جَعَلَ لَكُمُ الْسَّمْعَ وَ الأَبْصَارَ وَ الأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (نحل/۷۸) هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى (نجم/۳۲)

وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَ فِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَ لِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ (لقمان/۱۴) وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَ وَضَعَتْهُ كُرْهًا وَ حَمْلُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَ أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَن سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ (احقاف/۱۵-۱۶) وَ اعْبُدُواْ اللّهَ وَ لاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا … إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (نساء/۳۶) وَ  قَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَ لاَ تَنْهَرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا* وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا* رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا (اسراء/۲۳-۲۵) وَ وَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَ إِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ* وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ (عنكبوت/۸-۹) وَ إِن جَاهَدَاكَ عَلى أَن تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَ صَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَ اتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (لقمان/۱۵) وَ الَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتْ الْقُرُونُ مِن قَبْلِي وَ هُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَ الْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ (احقاف/۱۷-۱۸)

وَ الْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَ علَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَ كِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَ لاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَ عَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَ تَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَ إِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَكُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (بقره/۲۳۳) لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَ لَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَ لَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَ لَا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ … لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون (نور/۶۱) حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ … وَ أُمَّهَاتُكُمُ اللاَّتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَ أُمَّهَاتُ نِسَآئِكُمْ (نساء/۲۳) مَّا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَ مَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمُ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَ مَا جَعَلَ أَدْعِيَاءكُمْ أَبْنَاءكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُم بِأَفْوَاهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ (احزاب/۴) الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَائِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَ زُورًا وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ (مجادله/۲)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَ لَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ … فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا (نساء/۱۳۵) كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَ الأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ (بقره/۱۸۰) وَ لِكُلٍّ (الرجال و النساء) جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ وَ الَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا (نساء/۳۳) لِّلرِّجَالِ نَصيِبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّسَاء نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا … وَ لْيَخْشَ الَّذِينَ لَوْ تَرَكُواْ مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعَافًا خَافُواْ عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللّهَ وَ لْيَقُولُواْ قَوْلًا سَدِيدًا (نساء/۷-۹) وَ لأَبَوَيْهِ (المیت) لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَآؤُكُمْ وَ أَبناؤُكُمْ لاَ تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيما حَكِيمًا (نساء/۱۱)

الام- الاقوام، يَا بَنِي آدَمَ لاَ يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْءَاتِهِمَا إ(اعراف/۲۷)

[قال نوح] رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِمَن دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ لَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا (نوح/۲۸)

[قال ابراهیم] رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ (ابراهيم/۴۱)

فَلَمَّا دَخَلُواْ (یعقوب و اهله) عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَ قَالَ ادْخُلُواْ مِصْرَ إِن شَاء اللّهُ آمِنِينَ* وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّواْ لَهُ سُجَّدًا (يوسف/۹۹-۱۰۰)

وَ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَ لَا تَخَافِي وَ لَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَ جَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ … وَ قَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّي وَ لَكَ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَى أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَ هُمْ لَا يَشْعُرُونَ* وَ أَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (قصص/۷-۱۰) فَرَدَدْنَاهُ إِلَى أُمِّهِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ وَ لِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (قصص/۱۳) قَالَ (الله) قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى* وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلَيْكَ مَرَّةً أُخْرَى* إِذْ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّكَ مَا يُوحَى* أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِّي وَ عَدُوٌّ لَّهُ وَ أَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِّنِّي وَ لِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي* إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَن يَكْفُلُهُ فَرَجَعْنَاكَ إِلَى أُمِّكَ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَ لَا تَحْزَنَ (طه/۳۶-۴۰) [عبدا من عبادنا اتیناه علما و رحمة مع موسی] فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا لَقِيَا غُلَامًا فَقَتَلَهُ قَالَ [موسی] أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا … [قال عبدنا] وَ أَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَ كُفْرًا* فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَ أَقْرَبَ رُحْمًا (كهف/۷۴-۸۱)

قَالَ [هارون لموسی] يَا ابْنَ أُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَ لَا بِرَأْسِي (طه/۹۴) قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كَادُواْ يَقْتُلُونَنِي فَلاَ تُشْمِتْ بِيَ الأعْدَاء وَ لاَ تَجْعَلْنِي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ  (اعراف/۱۵۰) [اذکر] إِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَ ذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ … ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلًا مِّنكُمْ وَ أَنتُم مِّعْرِضُونَ (بقره/۸۳)

فَتَبَسَّمَ (سلیمان) ضَاحِكًا مِّن قَوْلِهَا (النملة) وَ قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ (نمل/۱۹)

وَ بَرًّا (یحیی) بِوَالِدَيْهِ وَ لَمْ يَكُن جَبَّارًا عَصِيًّا* وَ سَلَامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا (مريم/۱۴-۱۵)

إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ* فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَ لَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى وَ إِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وِ إِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَ ذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ (آل‌عمران/۳۵-۳۶) فَأَتَتْ (مریم) بِهِ قَوْمَهَا تَحْمِلُهُ (عیسی) قَالُوا يَا مَرْيَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَيْئًا فَرِيًّا* يَا أُخْتَ هَارُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ مَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا (مريم/۲۷-۲۸) [قال عیسی فی المهد] وَ بَرًّا بِوَالِدَتِي وَ لَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا* وَ السَّلَامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَ يَوْمَ أَمُوتُ وَ يَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا (مريم/۳۲-۳۳) وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَ أُمَّهُ آيَةً وَ آوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَ مَعِينٍ (مومنون/۵۰) مَّا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلاَنِ الطَّعَامَ انظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الآيَاتِ ثُمَّ انظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (مائده/۷۵) لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَآلُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ اللّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَ أُمَّهُ وَ مَن فِي الأَرْضِ جَمِيعًا وَ لِلّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ مَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (مائده/۱۷) إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَ عَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَ كَهْلًا … وَ تُبْرِئُ الأَكْمَهَ وَ الأَبْرَصَ بِإِذْنِي (مائده/۱۱۰) وَ إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَ أُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَ لاَ أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ … إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَ إِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (مائده/۱۱۶-۱۱۸)

النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَ أَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ (احزاب/۶) قُلْ تَعَالَوْاْ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا … ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (انعام/۱۵۱) يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۱۵)

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ* وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ* وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ* لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ (عبس/۳۴-۳۷) يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ* وَ صَاحِبَتِهِ وَ أَخِيهِ*  وَ فَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْويهِ* وَ مَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنجِيهِ (معارج/۱۱-۱۴) يَوْمَ تَرَوْنَهَا (الساعة) تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا (حج/۲).