| قلب، جایگاه میل و ادراک، این مفهوم از مادّه «ق ل ب» ۱۳۲ بار آمده است.
چکیده: خدا آن‌چه در قلب‌ها است، می‌داند و میان انسان و قلب او حایل می‌شود. قلب‌ها با یاد خدا آرام می‌گیرد. او در قلب‌های مومنان، ایمان را نوشته است. هر کس به اذن خدا ایمان آورد، قلبش را هدایت می‌کند. قلب‌های مومنان و فروتنان چون خدا یاد شود، ترسان می‌شود. آنان که از پروردگارشان می‌ترسند، پوست و قلب آنان به یاد خدا نرم می‌شود. خدا شما را به آن‌چه در قلب‌هایتان است، مواخذه می‌کند. در زمین بگردید تا قلب‌هایی داشته باشید تا با آن بیندیشید. قلب‌هایی که در سینه‌ها است، کور می‌شود. بسیاری از جن و انس را برای جهنّم آفریده‌ایم زیرا آنان قلب‌هایی دارند که با آن نمی‌فهمند. کسانی که به آخرت ایمان ندارند، قلب‌هایشان انکارکننده است و هنگامی که خدا یاد شود، قلب‌های آنان متنفر می‌گردد. نافرمانان قلب‌هایشان سخت شده، وای بر کسانی که قلب‌هایشان از یاد خدا سخت شده است. کسانی که می‌گویند: ایمان آوردیم و مومن نیستند، در قلب‌هایشان مرض است. کسانی که از آیات روی می‌گردانند، خدا بر قلب‌هایشان پوشش نهاده است. خدا بر قلب‌های کافران، تجاوزکاران، هر متکبّر زورگوی و کسی که هوای خود را معبود خود قرار داده، مهر نهاده است. بر قلب‌های تکذیب‌کنندگان زنگار زده شده است. هر کس شهادت را کتمان کند، قلب او گناهکار است. خدا به پیامبر می‌فرماید: اگر درشت‌خو بودی و قلبت سخت بود، بی‌تردید از اطراف تو پراکنده می‌شدند. بزرگ داشتن شعائر از تقوای قلب‌ها است. حساب نزدیک است ولی قلب‌های مردم مشغول است. قلب‌ها و دیدگان، در آن روز دگرگون می‌شود و به گلوگاه می‌رسد. قلب‌هایی در آن روز پریشان هستند. هر کسی قلبی توبه‌کار بیاورد، با سلامتی به بهشت وارد می‌شود. خدا آن‌چه در قلب‌های شما است، می‌داند. خدا دانای حکیم است (احزاب/۵۱). بگو، به‌راستی خدا هر کس را بخواهد گمراه می‌کند و هر کس را که بازگردد، به سوی خود هدایت می‌کند. همان کسانی که ایمان آوردند و قلب‌هایشان به یاد خدا آرام می‌گیرد. آگاه باشید که قلب‌ها با یاد خدا آرام می‌گیرد (رعد/۲۷-۲۸). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هنگامی که خدا و پیامبر شما را به چیزی دعوت می‌کنند که به شما حیات می‌بخشد، اجابت کنید و بدانید که خدا میان انسان و قلب او حایل می‌شود و به سوی او محشور می‌شوید (انفال/۲۴). هیچ مصیبتی نمی‌رسد مگر به اذن خدا. هر کس به خدا ایمان آورد، قلب او را هدایت می‌کند. خدا به هر چیزی دانا است (تغابن/۱۱). گروهی را نمی‌یابی که به خدا و روز آخرت ایمان داشته باشند، در حالی‌که با کسانی که با خدا و پیامبر او مخالفت ورزیده‌اند، دوستی کنند هر چند پدران، فرزندان یا برادران یا خویشاوندان آنان باشند. آنان هستند که [خدا] در قلب‌هایشان، ایمان را نوشته و با روحی از جانب خود، تأییدشان کرده است آنان را به بهشت‌هایى که از زیر آن نهرها روان است، در مى آورد. همیشه در آنجا جاودانه هستند. خدا از آنان خشنود و آنها از او خشنود هستند. اینان حزب خدا هستند. آگاه باش که بی‌تردید حزب خداست که رستگار هستند (مجادله/۲۲). هر کس شعائر خدا را بزرگ شمارد، بی‌تردید آن، از تقوای قلب‌ها است (حج/۳۲). مومنان تنها کسانی هستند که چون خدا یاد شود، قلب‌هایشان ترسان شود و چون آیات او بر آنها خوانده شود، بر ایمانشان بیفزاید و بر خدا توکّل می‌کنند (انفال/۲). کسانی که از پروردگار خود می‌ترسند، پوست بدنشان از آن (قرآن) به لرزه می‌افتد سپس پوست و قلب آنان به یاد خدا نرم می‌شود. این هدایت خدا است که هر کس را بخواهد به آن هدایت می‌کند. هر کس را خدا گمراه کند، برای او هدایت‌کننده‌ای نخواهد بود (زمر/۲۳). بی‌تردید کسانی که از بیم پروردگار خود ترسان هستند … و کسانی که آن‌چه را [در راه خدا] می‌دهند، در حالی می‌دهند که قلب‌هایشان از این‌که به سوی پروردگار خود باز می‌گردند، هراسان است. اینان هستند که در نیکی‌ها می‌شتابند و به آن پیشی می‌گیرند (مومنون/۵۷-۶۱). فروتنان را مژده بده، همان کسانی که چون خدا یاد شود، قلب‌هایشان می‌ترسد و بر آن‌چه به آنان می‌رسد، صبر می‌کنند و برپادارندگان نماز هستند و آنان از آن‌چه روزیشان داده‌ایم، انفاق می‌کنند (حج/۳۴-۳۵). آیا برای کسانی که ایمان آوردند هنگام آن نرسیده که قلب‌های آنان از یاد خدا و آن‌چه از حق نازل شده است، خاشع گردد و مانند کسانی نباشند که پیش از این به آنان کتاب داده شده پس روزگار بر آنان طولانی شد و قلب‌هایشان سخت گردید و بسیاری از آنان نافرمان بودند (حدید/۱۶). مردانی که تجارت و دادوستد، ایشان را از یاد خدا، برپا داشتن نماز و دادن زکات باز نمی‌دارد، از روزی می‌ترسند که قلب‌ها و دیدگان، در آن روز دگرگون شود تا خدا آنها را بر پایه نیکوترین آن‌چه کرده‌اند، پاداش دهد و از فضل خود بر آنان بیفزاید. خدا هر کس را بخواهد، بی‌شمار روزی می‌دهد (نور/۳۷-۳۸). آیا کسی که خدا سینه او را برای اسلام گشاده پس او بر نوری از جانب پروردگار است [مانند کسی است که قلبش سخت شده است؟] پس وای بر کسانی که قلب‌های آنان از یاد خدا سخت شده است. اینان در گمراهی آشکاری هستند (زمر/۲۲). معبود شما، معبودی یگانه است پس کسانی که به آخرت ایمان ندارند، قلب‌هایشان منکر است، در حالی‌که استکبار می‌ورزند (نحل/۲۲). هنگامی که خدا به یگانگی یاد شود، قلب‌های کسانی که به آخرت ایمان ندارند، متنفّر می‌شود و چون کسانی غیر از او یاد شوند، ناگهان آنها مسرور می‌شوند (زمر/۴۵). هر کس پس از ایمانش به خدا کافر شود، مگر آن که مجبور شود، در حالی‌که قلبش به ایمان مطمئن است ولی هر کس سینه خود را به کفر بگشاید پس خشم خدا بر آنها است و آنان عذابی بزرگ دارند. این از آن رو است که آنان زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح دادند. خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند. اینان هستند که خدا بر قلب‌ها و گوش و دیدگانشان مُهر نهاده است. اینان همان غافلان هستند. شکی نیست که آنان در آخرت، همان زیانکاران هستند (نحل/۱۰۶-۱۰۹). کیست ستمکارتر از آن که آیات پروردگارش به او تذکّر داده شود پس از آن روی بگرداند و آن‌چه را دستان او پیش فرستاده، فراموش کند ما بر قلب‌های آنان پوشش‌هایی و در گوش‌هایشان سنگینی قرار داده‌ایم تا آن را درنیابند. اگر آنان را به سوی هدایت دعوت کنی، هرگز هدایت نخواهند شد (کهف/۵۷). کسانی که در آیات خدا بدون آن‌که حجّتی برایشان آمده باشد مجادله می‌کنند، مایه دشمنی بزرگی است نزد خدا و نزد کسانی که ایمان آورده‌اند. این‌گونه خدا بر قلب هر متکبّر زورگویی مُهر می‌نهد (غافر/۳۵). از مردم کسانی هستند که می‌گویند: به خدا و روز بازپسین ایمان آورده‌ایم ولی آنها مومن نیستند. خدا و مومنان را فریب می‌دهند در حالی‌که جز خودشان را فریب نمی‌دهند ولی نمی‌فهمند. در قلب‌های آنان بیماری است پس خدا بر بیماری آنان افزود. برای آنان به سبب آن‌چه دروغ می‌گفتند، عذابی دردناک است. چون به آنان گفته شود: در زمین فساد نکنید، می‌گویند: جز این نیست که ما اصلاح‌گر هستیم. آگاه باش که آنان خود فسادکاران هستند ولی نمی‌فهمند. هنگامی که به آنان گفته شود: شما نیز مانند مردم ایمان بیاورید، می‌گویند: آیا مانند کم‌خردان ایمان بیاوریم؟ آگاه باش که آنها خود کم‌خردان هستند ولی نمی‌دانند. چون با کسانی که ایمان آورده‌اند رو به رو شوند، می‌گویند: ایمان آورده‌ایم. هنگامی که با شیاطین خود خلوت کنند، می‌گویند: ما بی‌تردید با شما هستیم. جز این نیست که ما [آنان را] به ریشخند گرفته‌ایم. خدا است که آنها را به ریشخند می‌گیرد و به آنان مهلت می‌دهد تا در طغیان خود سرگردان بمانند. آنان هستند که گمراهی را به بهای هدایت خریدند پس تجارت آنها سودی نکرد و هدایت‌یافته نبودند. مَثل آنان مانند مَثَل کسی است که آتشی بیفروخت پس همین که اطراف او را روشن کرد، خدا نورشان را برد و آنان را در تاریکی‌ها رهایشان کرد که نبینند. کران، گنگان و کوران هستند پس بازنمی‌گردند یا مانند رگبار تندی از آسمان که در آن تاریکی‌ها و رعد و برقی است که از صاعقه‌ها و بیم مرگ، انگشتان خود را در گوش‌هایشان قرار می‌دهند. خدا بر کافران احاطه دارد. نزدیک است برق چشمان آنها را برباید. هر بار که برای آنان روشن کند، در آن راه می‌روند و چون بر آنها تاریک نماید، بازایستند. اگر خدا می‌خواست شنوایی و چشمان آنان را می‌برد. بی‌گمان خدا بر هر چیزی توانا است (بقره/۸-۲۰). آیا کسانی که در قلب‌هایشان بیماری است، پنداشته‌اند که خدا هرگز کینه‌هایشان را فاش نخواهد کرد (محمّد/۲۹)؟ نگهبانان آتش را جز فرشتگانی قرار ندادیم و شمار آنان را جز آزمونی برای کافران قرار ندادیم … تا کسانی که در قلب‌هایشان بیماری است و کافران بگویند خدا از این مَثَل چه چیزی اراده کرده است؟ این‌گونه خدا هر کس را بخواهد، گمراه می‌کند و هر کس را بخواهد، هدایت می‌کند (مدّثر/۳۱). درحقیقت بسیاری از جن و انس را برای جهنّم آفریده‌ایم. آنان قلب‌هایی دارند که با آن نمی‌فهمند. چشم‌هایی دارند که با آن نمی‌بینند و گوش‌هایی دارند که با آن نمی‌شنوند. آنها مانند چهارپایان هستند بلکه آنان گمراه‌ترند. آنان همان غافلان هستند (اعراف/۱۷۹). برای مردم حسابشان نزدیک است و آنان در غفلت رویگردان هستند. هیچ ذکر تازه‌ای از پروردگارشان برای آنان نمی‌آید مگر این‌که آن را شنیدند در حالی که بازی می‌کنند و قلب‌هایشان مشغول است (انبیاء/۱-۳). آیا در زمین سیر نکرده‌اند تا قلب‌هایی داشته باشند که با آن بیندیشند یا گوش‌هایی که با آن بشنوند؟ به‌راستی چشم‌ها کور نمی‌شود بلکه قلب‌هایی که در سینه‌ها است، کور می‌شود (حج/۴۶). صدقات تنها به فقرا، تهیدستان، کارگزاران آن، کسانی که قلب‌هایشان الفت می‌یابد، بردگان، وامداران، در راه خدا و در راه‌ماندگان تعلّق دارد. این فریضه‌ای از جانب خدا است. خدا دانای حکیم است (توبه/۶۰). شهادت را کتمان نکنید. هر کس آن را کتمان کند، بی‌گمان قلبش گناهکار است. خدا به آن‌چه میکنید، دانا است (بقره/۲۸۳). خدا شما را به سوگندهای بیهوده‌تان مؤاخذه نمی‌کند ولی به آن‌چه قلب‌های شما کسب کرده، شما را مؤاخذه می‌کند. خدا آمرزنده بردبار است (بقره/۲۲۵). خدا براى هیچ مردى در درون او، دو قلب قرار نداده است. آن همسرانتان را که ظهار میکنید، مادران شما قرار نداده است. پسرخواندگانتان را، پسران شما قرار نداده است. این سخن شما به زبانتان است. خدا حق را مى گوید و او به راه هدایت مى کند. آنان را به [نام] پدرانشان بخوانید. این نزد خدا عادلانه تر است اگر پدران آنان را نمى شناسید پس برادران دینى و موالى شما هستند. شما را در آن‌چه خطا کرده‌اید، گناهى نیست ولى در آن‌چه قلب‌هایتان قصد کرده است، [مسئول هستید] و خدا است که همواره آمرزنده مهربان است (احزاب/۴-۵). شفاعت نزد او (خدا) سود ندارد مگر کسی را که برای وی اذن دهد تا آن‌گاه که ترس، از قلب‌هایشان برداشته شود، می‌گویند: پروردگارتان چه گفت: می‌گویند: حق را (سبأ/۲۳). [آن روز] بهشت را برای متّقین نزدیک می‌آورند چنان‌که دور نباشد. این چیزی است که وعده داده می‌شدید برای هر بازگشت‌کننده خویشتن‌داری. آن کسی که در نهان از رحمان بترسد و قلبی توبه‌کار آورد. به آن با سلامتی داخل شوید. این روز جاودانگی است. برای آنان هر چه بخواهند، در آنجا هست و نزد ما افزون‌تر نیز هست (ق/۳۱-۳۵). قلب‌هایی در آن روز نگران هستند و چشمان آنان فرو افتاده‌اند. می‌گویند: آیا ما به حال نخستین خود بازگردانده می‌شویم؟ آیا وقتی استخوان‌هایی پوسیده شدیم؟ گویند: در این صورت آن بازگشتی زیان‌بار است (نازعات/۸-۱۲). در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان. کسانی که روز جزا را تکذیب می‌کنند و آن را جز تجاوزکار گناهکار تکذیب نمی‌کند. چون آیات ما بر او خوانده شود، می‌گوید: افسانه‌های پیشینیان است. چنین نیست بلکه آن‌چه می‌کردند، بر قلب‌هایشان زنگار زده است. چنین نیست، آنان در آن روز از پروردگار خود سخت محجوب خواهند بود سپس بی‌تردید آنها به جهنّم وارد خواهند شد سپس گفته می‌شود: این همان است که آن را تکذیب می‌کردید (مطفّفین/۱۰-۱۷). قلب- اقوام، آیا [سرگذشت پیشینیان] برای کسانی که زمین را پس از اهل آن به ارث بردند، راه ننمود [و روشن نکرد] که اگر بخواهیم آنان را به سبب گناهانشان گرفتار می‌کنیم و بر قلب‌های آنان مهر می‌زنیم، پس نمی‌شنوند (اعراف/۱۰۰). پیامبرانشان نشانه‌های روشن برای آنان آوردند ولی آنان بر آن نبودند که به آن‌چه پیش از این تکذیب کرده بودند، ایمان بیاورند. این چنین خدا بر قلب‌های کافران مُهر می‌نهد (اعراف/۱۰۱). چرا هنگامی که عذاب ما به سراغ آنان آمد، تضرّع نکردند؟ لیکن قلب‌های آنان سخت شد. شیطان کارهایی را که می‌کردند، برای آنان آراست پس چون آن‌چه را به آنان یادآوری شده بود فراموش کردند، درهای همه چیز را بر آنان گشودیم و هنگامی که به آن‌چه داده شده بودند، شاد شدند ناگاه آنها را گرفتار کردیم و یکباره ناامید شدند پس ریشه گروهی که ستم کرده بودند، برکنده شد (انعام/۴۳-۴۵). بعد از او (نوح) فرستادگانی به سوی قومشان فرستادیم پس دلایل روشن برای آنان آوردند ولی آنان بر آن نبودند که به آن‌چه پیش از آن تکذیب می‌کردند، ایمان بیاورند. این‌گونه بر قلب‌های تجاوزکاران مهر می‌زنیم (یونس/۷۴). بی‌گمان ابراهیم از پیروان او (نوح) بود. آن‌گاه که قلبی سالم به [پیشگاه] پروردگارش آورد (صافّات/۸۳-۸۴). ابراهیم گفت: پروردگارا، به من نشان بده چگونه مردگان را زنده می‌کنی؟ فرمود: آیا ایمان نداری؟ گفت: آری، ولی تا قلبم اطمینان یابد (بقره/۲۶۰). [ابراهیم گفت: پروردگارا،] روزى که [مردم] برانگیخته مى شوند، من را رسوا نکن. روزى که هیچ مال و فرزندى سود نمى دهد مگر کسى که قلبی سالم به سوى خدا بیاورد (شعراء/۸۷-۸۹). دل مادر موسی تهی گشت. اگر قلب او را استوار نکرده بودیم که از مومنان باشد، نزدیک بود آن [راز] را آشکار کند (قصص/۱۰). [موسی گفت:] پروردگارا، اموال آنان (فرعون و سران او) را نابود کن و قلب‌های آنان را سخت گردان تا ایمان نیاورند و تا عذاب دردناک را ببینند (یونس/۸۸). بعد از آن (ماجرای گاو) قلب‌های شما (بنی‌اسرائیل) سخت شد مانند سنگ‌ها یا سخت‌تر، در حالی‌که از پاره‌ای از سنگ‌ها جوی‌ها می‌جوشد. پاره‌ای از آنها می‌شکافد و از آن آب خارج می‌شود و برخی از آنها از ترس خدا فرو می‌ریزد. خدا از آن چه میکنید، غافل نیست (بقره/۷۴). هنگامی که [قوم موسی از حق] برگشتند، خدا قلب‌های آنان را برگردانید. خدا قوم نافرمان را هدایت نمی‌کند (صف/۵). قلب‌های آنان به سبب کفرشان از [پرستش] گوساله سیراب شد (بقره/۹۳). به سبب پیمان شکنی‌شان آنان را لعنت کردیم و قلب‌های آنان را سخت گردانیدیم. آنان کلمات را از جای خود تحریف می‌کردند. بخشی از آن چه را به آن تذکّر داده شده بودند، فراموش کردند. همواره به خیانتی از آنان آگاه می‌شوی مگر اندکی از ایشان. پس از آنان درگذر و چشم پوشی کن. به‌راستی خدا نیکوکاران را دوست دارد (مائده/۱۳). به سبب پیمان شکنی آنان و کفرشان به آیات خدا و کشتن پیامبران، به ناحق و گفتارشان که قلب‌های ما در غلاف است، بلکه خدا به سبب کفرشان بر قلب‌های آنان مهر نهاد. از این رو جز اندکی ایمان نمی‌آورند و نیز به سبب کفرشان و گفتارشان، آن بهتان بزرگی که بر مریم زدند و به سبب سخن آنان که ما مسیح، عیسی پسر مریم، فرستاده خدا را کشتیم در حالی‌که او را نکشتند و بر دار نکردند ولی بر آنان مشتبه شد، [آنان را لعنت کردیم] (نساء/۱۵۵-۱۵۷). در قلب‌های کسانی که از او (عیسی) پیروی کردند، مهربانی و رحمت قرار دادیم (حدید/۲۷). حواریّون گفتند: ای عیسی، پسر مریم، آیا پروردگارت می‌تواند مائده‌ای از آسمان بر ما نازل کند؟ گفت: از خدا پروا کنید اگر مومن هستید. گفتند: می‌خواهیم تا از آن بخوریم و قلب‌های ما آرام گیرد (مائده/۱۱۲-۱۱۳). قلب‌های آنان (اصحاب کهف) را استوار کردیم، آن‌گاه که به پا خاستند و گفتند: پروردگار ما، پروردگار آسمان‌ها و زمین است. هرگز غیر از او معبودی نمی‌خوانیم که در آن صورت بی‌گمان سخنی ناروا گفته‌ایم (کهف/۱۴). روح‌الامین آن (قرآن) را بر قلب تو نازل کرد تا از هشداردهندگان باشی (شعراء/۱۹۳-۱۹۴). به‌راستی جبرئیل آن را به اذن خدا بر قلب تو نازل می‌کند در حالی‌که تصدیق‌کننده آن‌چه پیش از آن است، می‌باشد و هدایت و بشارتی برای مومنان است (بقره/۹۷). کسانی که در قلب‌هایشان کژی است از این (کتاب) برای فتنه‌جویی و به قصد تأویل آن، متشابهات را پیروی می‌کنند در حالی‌که تأویل آن را جز خدا نمی‌داند و راسخان در علم می‌گویند: ما به آن ایمان داریم. همه از جانب پروردگار ما است و جز خردمندان متذکّر نمی‌شوند. [می‌گویند:] پروردگارا، قلب‌های ما را بعد از آن‌که ما را هدایت کردی، نلغزان (آل‌عمران/۷-۸). هنگامی که قرآن بخوانی، میان تو و میان کسانی که به آخرت ایمان ندارند، پرده‌ای پوشیده قرار می‌دهیم و بر قلب‌های آنان پوشش‌هایی و در گوش‌هایشان سنگینی قرار دادیم تا آن را در نیابند. هنگامی که پروردگارت را در قرآن به یگانگی یاد کنی، رومی‌گردانند و با نفرت پشت می‌کنند (اسراء/۴۵-۴۶). اگر آن را بر یکی از غیرعرب زبانان نازل می‌کردیم و آن را بر ایشان می‌خواند، به آن ایمان نمی‌آورند. این‌گونه آن (قرآن) را در قلب‌های مجرمان راه دادیم امّا به آن ایمان نمی‌آورند تا عذاب دردناک را ببینند (شعراء/۱۹۸-۲۰۱). پیش از تو هیچ فرستاده و پیامبری نفرستادیم مگر آن‌که هر گاه تلاوت [یا آرزو] می‌کرد، شیطان در تلاوت او [یا آرزوی او سخنی] القا می‌کرد پس خدا آن‌چه را شیطان القا کرد، از میان می‌بَرد سپس آیات خود را استوار می‌کند. خدا دانای حکیم است تا آن‌چه را شیطان القا می‌کند، برای کسانی که در قلب‌هایشان مرض است و کسانی که قلب‌هایشان سخت است، آزمونی قرار دهد. به‌راستی ستمکاران در ستیزه‌ای دور هستند و تا کسانی که دانش داده شده‌اند، بدانند که آن حق و از جانب پروردگارت است پس به آن ایمان آورند و قلب‌هایشان برای آن نرم و آرام گیرد. به‌راستی خدا کسانی را که ایمان آورده‌اند، به راه راست هدایت می‌کند (حج/۵۲-۵۴). به رحمتی از خدا با آنان نرمخو شدی و اگر درشت‌خو بودی و قلبت سخت بود، بی‌تردید از اطراف تو پراکنده می‌شدند پس از آنها درگذر و برای آنها آمرزش بخواه و با آنان در کار مشورت کن. چون تصمیم گرفتی، بر خدا توکّل کن. به‌راستی خدا توکّل‌کنندگان را دوست دارد (آل‌عمران/۱۵۹). از مردم کسی است که سخن او در زندگی دنیا تو را به شگفت می‌اندازد و خدا را به آن‌چه در قلب دارد، گواه می‌گیرد، در حالی‌که او سرسخت‌ترین دشمنان است (بقره/۲۰۴). از آنها کسانی هستند که به تو گوش می‌دهند ولی چون از نزد تو بیرون می‌روند، به کسانی که علم به آنان داده شده می‌گویند: هم اکنون چه گفت؟ اینان کسانی هستند که خدا بر قلب‌هایشان مهر نهاده و از هوس‌های خود پیروی کرده‌اند (محمّد/۱۶). آیا دیدی کسی را که هوای خود را معبود خود قرار داده است؟ خدا او را از روی علم گمراه کرده و بر گوش و قلب او مهر زده و بر دیده‌اش، پرده نهاده است؟ آیا پس از خدا چه کسی او را هدایت خواهد کرد؟ آیا متذکّر نمی‌شوید (جاثیه/۲۳)؟ از آن کس که قلب او را از یاد خود غافل کرده‌ایم و از هوس خود پیروی کرده و کارش بر زیاده‌روی است، اطاعت نکن (کهف/۲۸). آنها را از آن روز نزدیک‌شونده بترسان آن‌گاه که قلب‌ها به گلوگاه می‌رسد در حالی‌که خشم خود را فرو می‌خورند (غافر/۱۸). [نوبت] هر کدام از آنان (همسرانت) را که می‌خواهی، به تأخیر انداز و هر کدام را می‌خواهی نزد خود جای بده. اگر هر کدام از آنان را که از او کناره گرفته‌ای، باز جویی، بر تو گناهی نیست. این نزدیکتر است به این‌که چشمان آنان روشن شود و اندوهگین نباشند و همه آنان به آن‌چه به ایشان داده‌ای، خشنود گردند. خدا آن‌چه در قلب‌های شما است، می‌داند. خدا دانای حکیم است (احزاب/۵۱). اگر شما دو زن [پیامبر] به سوی خدا توبه کنید، [شایسته است.] به‌راستی قلب‌های شما دو زن منحرف شده است. اگر بر ضدّ او یکدیگر را پشتیبانی کنید، خدا خود مولای او است و جبرئیل، صالح مومنان و فرشتگان، بعد از آن، پشتیبان او هستند (تحریم/۴). ای همسران پیامبر، شما مانند هیچ یک از زنان دیگر نیستید اگر تقوا پیشه میکنید پس با ناز سخن نگویید تا آن که در قلبش مرض است، طمع ورزد پس به شیوه‌ای پسندیده سخن بگویید (احزاب/۳۲). هنگامی که از زنان [پیامبر] چیزی خواستید، از پشت پرده بخواهید. این برای قلب‌های شما و قلب‌های آنان پاکیزه‌تر است (احزاب/۵۴). بی‌گمان کسانی که صدای خود را نزد فرستاده خدا پایین می‌آورند، اینان همان کسانی هستند که خدا قلب‌های آنان را برای تقوا آزموده است. آنها آمرزش و پاداشی بزرگ دارند (حجرات/۳). بدانید که فرستاده خدا در میان شما است. اگر در بسیاری از کارها از شما اطاعت کند، به سختی می‌افتید امّا خدا ایمان را نزد شما دوست‌داشتنی گردانید و آن را در قلب‌های شما آراست و کفر، نافرمانی و سرکشی را در نظر شما ناپسند گردانید. آنان همان رشدیافتگان هستند. این فضل و نعمتی از خدا است. خدا دانای حکیم است (حجرات/۷-۸). [خدا] میان قلب‌های مومنان را الفت داد. اگر آن‌چه در زمین است را هزینه می‌کردی، نمی‌توانستی میان قلب‌های آنان را الفت دهی ولی خدا بین آنان را الفت داد. به‌راستی او شکست‌ناپذیر حکیم است (انفال/۶۳). همگی به ریسمان خدا چنگ بزنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید هنگامی که دشمن [یکدیگر] بودید پس میان قلب‌های شما را الفت داد و به نعمت او با هم برادر شدید. بر لبه پرتگاه آتش بودید پس شما را از آن رهانید. این‌گونه خدا برای شما آیات خود را بیان می‌کند، باشد که شما هدایت یابید (آل‌عمران/۱۰۳). چون سوره اى نازل شود که به خدا ایمان آورید و همراه پیامبر او جهاد کنید، ثروتمندانشان از تو اجازه میخواهند و می‌گویند: بگذار که ما با خانه نشینان باشیم. راضى شدند که با برجای ماندگان باشند. بر قلب‌هایشان مهر زده شده است پس در نمی‌یابند (توبه/۸۶-۸۷). ایراد تنها بر کسانی است که توانگر هستند و از تو اجازه [ترک جهاد] میخواهند. آنان به این راضی شده‌اند که با بر جای‌ماندگان باشند. خدا بر قلب‌هایشان مهر زده است پس آنان نمی‌دانند (توبه/۹۳). تنها کسانی [برای ترک جهاد] از تو اجازه میخواهند که به خدا و روز بازپسین ایمان ندارند و قلب‌هایشان به شک افتاده پس آنان در شک خود، سرگردان هستند (توبه/۴۵). به مومنان می‌گفتی: آیا برای شما کافی نیست که پروردگارتان با سه هزار فرشته نازل شده، شما را یاری کند؟ آری، اگر صبر کنید و تقوا پیشه کنید و [دشمنان] با همین سرعت و خشم بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشاندار یاری خواهد کرد. خدا آن را جز بشارتی برای شما قرار نداد تا قلب‌هایتان به آن اطمینان یابد و یاری تنها از نزد خدای شکست‌ناپذیر حکیم است تا برخی از کسانی که کافر شدند را نابود کند یا آنان را خوار کند پس ناامید بازمی‌گردند (آل‌عمران/۱۲۴-۱۲۷). [یاد کنید] زمانی را که از پروردگارتان فریادرسی می‌خواستید پس شما را اجابت کرد که من با هزار فرشته پیاپی شما را مدد می‌کنم و خدا آن را قرار نداد مگر برای این که قلب‌های شما به آن اطمینان یابد و یاری جز از نزد خدا نیست. بی‌تردید خدا شکست‌ناپذیر حکیم است آن‌گاه که شما را با خوابی سبک فروپوشانید تا آرامشی از جانب خود باشد و از آسمان آبی نازل می‌کرد تا شما را با آن پاک کند و آلودگی شیطان را از شما بزداید و تا قلب‌هایتان را محکم کند و گام‌هایتان را به آن استوار سازد. آن‌گاه که پروردگارت به فرشتگان وحی کرد که من با شما هستم پس آنها را که ایمان آورده‌اند، استوار سازید. به‌زودی در قلب‌های کسانی که کافر شدند، وحشت خواهم افکند پس بالای گردن‌ها را بزنید و همه انگشتانشان را بزنید. این به آن سبب است که آنان با خدا و فرستاده او مخالفت کردند (انفال/۹-۱۳). ای پیامبر، به کسانی که در دست تو اسیر هستند، بگو، اگر خدا در قلب‌های شما خیری بداند، بهتر از آن‌چه از شما گرفته شده، به شما می‌دهد و شما را می‌آمرزد. خدا آمرزنده مهربان است (انفال/۷۰). [خدا در جنگ احد] بعد از آن غم آرامشی بر شما نازل کرد، خواب سبکى که گروهى از شما را فرا گرفت و گروهى تنها در فکر جان خود بودند و به خدا گمان‌هاى ناحق، همچون گمان‌هاى جاهلیت داشتند، مى گفتند: آیا ما را از این کار [اختیار] چیزی هست؟ بگو، به‌راستی همه کارها از آن خدا است. آنان چیزى را در درونشان نهان مى داشتند که براى تو آشکار نمى کردند، مى گفتند: اگر چیزی از کار در اختیار ما بود، در اینجا کشته نمى شدیم. بگو، اگر شما در خانه هایتان هم بودید، کسانى که کشته‌شدن بر آنان مقرّر شده، بی‌تردید به سوى بسترهای [مرگ] خود بیرون می‌آمدند. [چنین شد] تا خدا آن‌چه را در سینه‌های شما است، بیازماید و آن‌چه را در قلب‌هاى شما است، پاک و خالص گرداند. خدا به راز سینه ها آگاه است (آل‌عمران/۱۵۴). اى کسانى که ایمان آورده اید، مانند کسانى نباشید که کفر ورزیدند و به برادرانشان هنگامى که در زمین سفر کرده و یا به جنگ رفتند، گفتند: اگر نزد ما بودند، نمى مردند و کشته نمى شدند تا خدا آن را حسرتى در قلب‌هایشان قرار دهد. خدا است که زنده مى کند و مى میراند و خدا به آن‌چه مى کنید، بینا است (آل‌عمران/۱۵۶). آن‌چه روز برخورد آن دو گروه [در جنگ احد] به شما رسید، به اذن خدا بود و تا مومنان را معلوم کند تا کسانى را که نفاق ورزیدند نیز معلوم دارد. به آنان گفته شد: بیایید در راه خدا بجنگید یا دفاع کنید، گفتند: اگر جنگیدن مى دانستیم، بی‌تردید به دنبال شما مى‌آمدیم. آن روز، آنان به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان. با دهان‌های خود چیزى مى گفتند که در قلب‌هایشان نبود. خدا به آن‌چه نهان می‌دارند، داناتر است. (آل‌عمران/۱۶۶-۱۶۷). او کسی است که کسانی را کفر ورزیدند، در نخستین گردآوری از سرزمینشان بیرون کرد شما گمان نمی‌کردید که بیرون بروند. آنان گمان می‌کردند که قلعه‌هایشان بازدارنده آنها از [فرمان] خدا است پس خدا از جایی که گمان نمی‌کردند، بر آنها درآمد و در قلب‌های آنان وحشت افکند به طوری که با دستهای خود و دستهای مومنان خانه‌های خود را ویران می‌کردند پس ای صاحبان بصیرت، عبرت بگیرید (حشر/۲). آن‌چه خدا از اهل آبادی‌ها به فرستاده خود بازگردانید، از آنِ خدا … و کسانی است که بعد از آنان (مهاجران و کسانی که پیش از آنان در خانه ایمان جای گرفتند) آمدند. می‌گویند: پروردگارا، ما و برادران ما را که در ایمان از ما پیشی گرفته‌اند، بیامرز. در قلب‌های ما کینه‌ای نسبت به کسانی که ایمان آوردند، قرار نده. پروردگارا، بی‌گمان تو رئوف مهربان هستی (حشر/۷-۱۰). [کسانی که نفاق می‌ورزند] همگی با شما نمی‌جنگند جز در آبادی‌هایی مستحکم یا از پشت دیوارها. قدرت آنان میان خودشان، سخت است. آنان را متّحد می‌پنداری در حالی‌که قلب‌های آنان پراکنده است. این به سبب آن است که آنان گروهی هستند که نمی‌اندیشند (حشر/۱۴). ای کسانی که ایمان آورده‌اید، نعمت خدا را بر خود به یاد آورید، آن‌گاه که سپاهیانی به سوی شما آمدند که … از بالا و پایین‌تان، به سوی شما می‌آمدند و هنگامی که چشم‌ها خیره شد و قلب‌ها به گلوگاه رسید و به خدا گمان‌های [ناحق] می‌بردید، آنجا بود که مومنان امتحان شدند و سخت تکان خوردند و آن‌گاه که منافقان و کسانی که در قلب‌هایشان مرضی بود، می‌گفتند: خدا و فرستاده او، جز فریب به ما وعده ندادند (احزاب/۹-۱۲). [خدا] کسانی که از اهل‌کتاب را که از آنان (مشرکان) پشتیبانی کرده بودند، از قلعه‌هایشان به زیر آورد و در قلب‌های آنها وحشت افکند که گروهی را می‌کشتید و گروهی را اسیر می‌کردید (احزاب/۲۶). به‌راستی خدا بر پیامبر، مهاجران و انصار که در آن ساعت دشوار (جنگ تبوک) از او پیروی کردند، بازگشت، بعد از آن که چیزی نمانده بود که قلب‌های گروهی از آنها منحرف شود سپس خدا بر آنان بازگشت. بی‌گمان او بر آنان رئوف و مهربان است (توبه/۱۱۷). بی‌تردید خدا از مومنان، هنگامی که با تو زیر آن درخت بیعت کردند، خشنود شد پس آن‌چه در قلب‌هایشان بود معلوم داشت پس آرامش را بر آنان فرستاد و پیروزی نزدیکی را به آنها پاداش داد و نیز غنیمت‌های فراوانی که به دست خواهند آورد (فتح/۱۸-۱۹). هنگامی که کسانی که کفر ورزیدند، در قلب‌هایشان تعصّب ورزیدند، تعصّب جاهلی پس خدا آرامش خود را بر فرستاده‌اش و بر مومنان فرستاد و کلمه تقوا را با آنها ملازم کرد و آنان به آن سزاوارتر و اهلِ آن بودند. خدا به هر چیزی دانا است (فتح/۲۶). او کسی است که آرامش را در قلب‌های مومنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمان آنها بیفزاید. سپاهیان آسمان‌ها و زمین از آن خدا است. خدا دانای حکیم است تا مردان و زنان مومن را به باغ‌هایی داخل کند که از زیر آن نهرها جاری است. در آن جاودانه هستند و بدی‌هایشان را از آنها بزداید. این نزد خدا کامیابی بزرگی است و تا مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را که به خدا گمان بد می‌بردند، عذاب کند. بد زمانه بر آنها باد. خدا بر آنان خشم گرفته و آنها را لعنت نموده و جهنّم را برای آنان آماده کرده است. چه بد بازگشتگاهی است (فتح/۴-۶). ای پیامبر، کسانی که در کفر شتاب می‌کنند، تو را اندوهگین نکنند، [چه] از آنان که به دهان‌های خود می‌گویند: ایمان آوردیم و قلب‌هایشان ایمان ندارد و [چه] از آنان که یهودی شده‌اند که شنوندگان دروغ هستند. شنوندگان برای گروهی که نزد تو نیامده‌اند، هستند. سخن را پس از جای گرفتن در جایگاه‌های خود، تحریف می‌کنند. می‌گویند: اگر این به شما داده شد، پس بپذیرید و اگر آن به شما داده نشد پس دوری کنید. هر کس خدا فتنه او را بخواهد، هرگز در برابر خدا برای او کاری نتوانی کرد. اینان هستند که خدا نخواسته است قلب‌هایشان را پاک گرداند. برای آنان در این دنیا رسوایی است و در آخرت عذابی عظیم دارند (مائده/۴۱). به‌زودی در قلب‌های کسانی که کفر ورزیدند ترس خواهیم افکند. به‌راستی آنان چیزی را که خدا دلیلی بر آن نازل نکرده است با او شریک نمودند. جایگاه آنان آتش است و جایگاه ستمکاران بد است (آل‌عمران/۱۵۱). به‌راستی کسانی که کفر ورزیدند، بر آنان یکسان است، بیمشان دهی یا بیمشان ندهی، ایمان نمی‌آورند. خدا بر قلب‌ها و شنوایی آنان مهر زده و بر چشمانشان پرده‌ای است. آنان عذابی بزرگ دارند (بقره/۶-۷). هنگامی که نشانه‌ای برای آنان بیاوری، بی‌گمان کسانی که کافر شدند، می‌گویند: شما جز بر باطل نیستید. این چنین خدا بر قلب‌های آنان که نمی‌دانند مهر می‌نهد (روم/۵۸-۵۹). آیا می‌گویند بر خدا دروغ بسته است؟ اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر می‌زند. خدا باطل را محو می‌گرداند و حق را با کلمات خود تحقّق می‌بخشد. بدون تردید او به راز سینه‌ها آگاه است (شوری/۲۴). ما هیچ کس را جز به اندازه توانش تکلیف نمی‌کنیم. نزد ما کتابی است که به حق سخن می‌گوید و بر آنان ستم نمی‌شود بلکه قلب‌های آنان (کافران) از این (آیات) در غفلت است. برای آنان کارهایی جز این است که آنان، آن را انجام می‌دهند تا وقتى خوشگذرانان آنها را به عذاب گرفتار کردیم، به ناگاه به زارى درمى آیند. امروز زارى نکنید که بی‌تردید شما از جانب ما یارى نخواهید شد. در حقیقت آیات من بر شما خوانده مى شد و شما بودید که همواره به عقب بازمی‌گشتید، در حالى که از آن استکبار مى ورزیدید و شب هنگام بدگویى مى کردید (مومنون/۶۲-۶۷). چه بسیار نسل‌هایی را که پیش از آنان هلاک کردیم که از آنان حمله‌ورتر بودند پس در شهرها رخنه کردند. آیا گریزگاهی هست؟ بی‌گمان در ،ادکردی است برای هر کسی که قلبی دارد یا به سخن گوش می‌سپارد، در حالی‌که او حاضر است (ق/۳۶-۳۷). از آنان (مشرکان) کسانی هستند که به تو گوش می‌دهند در حالی‌که بر قلب‌های آنان پوشش قرار داده‌ایم که آن را نفهمند و در گوش‌های آنان سنگینی [نهاده‌ایم]. اگر هر نشانه‌ای ببینند، به آن ایمان نمی‌آورند تا جایی که چون نزد تو بیایند، با تو جدال می‌کنند. کسانی که کفر ورزیدند، می‌گویند: این جز افسانه‌های پیشینیان نیست. آنان [مردم را] از آن باز مى دارند و از آن دورى مى کنند و جز خود را به هلاکت نمى افکنند و در نمی‌یابند (انعام/۲۵-۲۶). هیچ فرستاده‌ای برای آنان (پیشینیان) نمی‌آمد، مگر این‌که او را ریشخند می‌کردند. این چنین آن (قرآن) را در قلب‌های مجرمان راه می‌دهیم ولی به آن ایمان نمی‌آورند و سنّت پیشینیان گذشته است (حجر/۱۱-۱۳). گفتند: قلب‌های ما از آن چه ما را به آن می‌خوانی، سخت محجوب است. در گوش‌های ما سنگینی است و میان ما و تو حجابی است پس عمل کن که ما نیز عمل‌کننده هستیم (فصّلت/۵). بگو، چه می‌گویید اگر خدا گوش و چشم شما را بگیرد و بر قلب‌های شما مهر نهد، کدام معبود غیر از خدا، آنها را برای شما می‌آورد؟ بنگر چگونه آیات خود را گوناگون بیان می‌کنیم سپس آنان روی می‌گردانند (انعام/۴۶). کسانی که نمی‌دانند، گفتند: چرا خدا با ما سخن نمی‌گوید یا نشانه‌ای به سوی ما نمی‌آید؟ کسانی که قبل از آنان بودند هم، مانندِ سخن آنان را گفتند. قلب‌های آنان به هم شبیه است. بدون تردید ما آیات را برای قومی که یقین دارند، بیان کرده‌ایم (بقره/۱۱۸). چرا با گروهى که سوگندهاى خود را شکستند و بر آن شدند که فرستاده را بیرون کنند و آنان بودند که نخستین بار [جنگ را] با شما آغاز کردند، نمى جنگید؟ آیا از آنان مى ترسید با این‌که اگر مومن هستید، خدا سزاوارتر است که از او بترسید. با آنها بجنگید تا خدا به دستان شما آنان را عذاب کند. خوارشان گرداند. شما را بر آنها یاری دهد و سینه مومنان را شفا دهد و خشم قلب‌هایشان را ببرد (توبه/۱۳-۱۵). چگونه [مشرکان عهدی داشته باشند] در حالی‌که اگر بر شما دست یابند، درباره شما نه خویشاوندی و نه پیمانی را نگه می‌دارند. با دهانشان شما را خشنود می‌کنند، در حالی‌که قلب‌هایشان سر باز می‌زند. بیشتر آنان نافرمان هستند (توبه/۸). هنگامی که منافقان نزد تو بیایند، می‌گویند: شهادت می‌دهیم که تو فرستاده خدا هستی. خدا می‌داند که تو فرستاده او هستی. خدا شهادت می‌دهد که بی‌گمان منافقان سخت دروغگو هستند. سوگندهای خود را سپری می‌کردند و از راه خدا بازمی‌داشتند. به‌راستی بد است، آن‌چه انجام می‌دادند. این به سبب آن است که آنان ایمان آوردند سپس کفر ورزیدند و بر قلب‌هایشان مهر نهاده شد پس آنان درنمی‌یابند (منافقون/۱-۳). اینان کسانی هستند که خدا آن چه‌را در قلب‌هایشان است، می‌داند پس از آنان روی بگردان و پندشان ده و به آنان گفتاری رسا که در جانشان بنشیند، بگو (نساء/۶۳). منافقان بیم دارند که سوره‌ای بر ضدّ آنان نازل شود که آنان را از آن‌چه در قلب‌هایشان است، خبر دهد. بگو، ریشخند کنید، بدون تردید خدا آن‌چه را [از آن] می‌ترسیدید، آشکار خواهد کرد (توبه/۶۴). آن بنایشان که برافراشتند، (مسجد ضرار) همواره مایه شک در قلب‌های آنان است مگر این که قلب‌هایشان پاره‌پاره شود (توبه/۱۱۰). می‌گویند: به خدا و فرستاده ایمان آوردیم و اطاعت کردیم سپس بعد از آن، دستهای از آنان بازمی‌گردند. آنان مومن نیستند. هنگامی که به سوی خدا و فرستاده او خوانده می‌شوند تا بین آنان حکم کند، ناگاه دستهای از آنان روی می‌گردانند. اگر حق با آنان باشد، مطیعانه به سوی او می‌آیند. آیا در قلب‌های آنان مرض است یا به شک افتاده‌اند یا می‌ترسند خدا و فرستاده او به یک سو میل کنند؟ نه، بلکه آنان همان ستمکاران هستند (نور/۴۷-۵۰). هنگامی که سوره‌ای نازل شود، … کسانی که در قلب‌هایشان مرض است، پلیدی بر پلیدیشان افزود و در حالی‌که کافر بودند، مردند. هنگامی که سوره‌ای نازل شود، برخی به برخی دیگر نگاه می‌کنند و [می‌گویند:] آیا کسی شما را می‌بیند؟ سپس باز می‌گردند. خدا قلب‌های آنان را بازگرداند. زیرا آنان گروهی هستند که نمی‌فهمند (توبه/۱۲۴-۱۲۷). منافقان و کسانی که در قلب‌های آنان مرض است، می‌گفتند: اینان (مومنان) را دینشان فریفته است در حالی‌که هر کس به خدا توکّل کند، بدون تردید خدا شکست‌ناپذیر است (انفال/۴۹). اگر منافقان و کسانی که در قلب‌هایشان مرض است و شایعه‌افکنان در مدینه، بازنایستند، تو را سخت بر آنان برمی‌انگیزیم سپس جز مدّت کوتاهی نمی‌توانند در کنار تو در این [شهر] بمانند. لعنت‌شدگان هستند. هر کجا یافته شوند، گرفته و سخت کشته شوند (احزاب/۶۰-۶۱). [خدا] به سبب آن‌که با او خلف وعده کردند و به سبب این‌که دروغ می‌گفتند، تا روزی که به لقای او می‌رسند، در قلب‌های آنان نفاق افکند (توبه/۷۷). کسانی که در قلب‌هایشان مرض است را می‌بینی که در [دوستی] با آنان (یهود و مسیحیان) می‌شتابند. می‌گویند: می‌ترسیم به ما حادثه‌ای برسد. امید است خدا پیروزی یا امر دیگری از نزد خود بیاورد پس، از آن‌چه در درون خود نهان داشتند، پشیمان شوند (مائده/۵۲). هنگامی که سوره‌ای صریح نازل شود و در آن جنگ یاد شود، می‌بینی، کسانی‌که در قلب‌های آنان مرض است مانند کسانی که به حال احتضار افتاده‌اند به تو می‌نگرند پس همان سزاوار آنان است … اینان کسانی هستند که خدا آنان را لعنت کرده است پس آنان را ناشنوا و چشم‌هایشان را کور نموده است. آیا در قرآن تدبّر نمی‌کنند یا بر قلب‌های آنان قفل‌هایی است (محمّد/۲۰-۲۴)؟ بادیه‌نشینان گفتند: ایمان آوردیم. بگو، ایمان نیاوردید، بلکه بگویید اسلام آوردیم. هنوز ایمان در قلب‌های شما وارد نشده است (حجرات/۱۴). به‌زودی بادیه‌نشینان واپس مانده [از جهاد] به تو خواهند گفت: اموال و کسانمان ما را مشغول کرد پس برای ما آمرزش بخواه. به زبان‌هایشان چیزی می‌گویند که در قلب‌هایشان نیست. بگو، اگر او بخواهد به شما زیان یا سودی برساند، چه کسی در برابر خدا، برای شما اختیار چیزی را دارد؟ آری، خدا به آن‌چه میکنید، آگاه است. بلکه می‌پنداشتید که پیامبر و مومنان هرگز به سوی اهل خود برنمی‌گردند. این در قلب‌های شما زینت یافت و گمانِ بد بردید و گروهی هلاک‌شده هستید (فتح/۱۱-۱۲). [یهودیان] گفتند: قلب‌های ما در پوشش است. بلکه خدا آنان را به سبب کفرشان لعنت کرد پس اندکی ایمان می‌آورند (بقره/۸۸). دل، سینه، بیماردلان |
القلب
وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا (احزاب/۵۱) قُلْ إِنَّ اللّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ* الَّذِينَ آمَنُواْ وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (رعد/۲۷-۲۸)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَجِيبُواْ لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُم لِمَا يُحْيِيكُمْ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (انفال/۲۴) مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ مَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (تغابن/۱۱) لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُوْلَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَ أَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُوْلَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (مجادله/۲۲) وَ مَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ (حج/۳۲)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَ عَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (انفال/۲) تَقْشَعِرُّ مِنْهُ (القرآن) جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى الله يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَ مَن يُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ (زمر/۲۳) إِنَّ الَّذِينَ هُم مِّنْ خَشْيَةِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ … وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ* أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ (مومنون/۵۷-۶۱) وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ* الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ الصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَ الْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ (حج/۳۴-۳۵) أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ مَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (حدید/۱۶) رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقَامِ الصَّلَاةِ وَ إِيتَاء الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارُ* لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (نور/۳۷-۳۸)
أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ (زمر/۲۲) إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٌ وَ هُم مُّسْتَكْبِرُونَ (نحل/۲۲) وَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ إِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ (زمر/۴۵) مَن كَفَرَ بِاللّهِ مِن بَعْدِ إيمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ وَلَكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللّهِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّواْ الْحَيَاةَ الْدُّنْيَا عَلَى الآخِرَةِ وَ أَنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ* أُولَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ وَ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ* لاَ جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الآخِرَةِ هُمُ الْخَاسِرونَ (نحل/۱۰۶-۱۰۹) وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَ نَسِيَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ إِنَّا جَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَ إِن تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدَى فَلَن يَهْتَدُوا إِذًا أَبَدًا (کهف/۵۷) الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَ عِندَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ (غافر/۳۵)
وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَ بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَ مَا هُم بِمُؤْمِنِينَ* يُخَادِعُونَ اللّهَ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ مَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَ مَا يَشْعُرُونَ* فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضًا وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ* وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ* أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِن لاَّ يَشْعُرُونَ* وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَلَكِن لاَّ يَعْلَمُونَ* وَ إِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَ إِذَا خَلَوْاْ إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُواْ إِنَّا مَعَكْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ* اللّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ* أُوْلَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرُوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَ مَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ* مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللّهُ بِنُورِهِمْ وَ تَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لاَّ يُبْصِرُونَ* صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَرْجِعُونَ* أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصْابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ و اللّهُ مُحِيطٌ بِالْكافِرِينَ* يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاء لَهُم مَّشَوْاْ فِيهِ وَ إِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُواْ وَ لَوْ شَاء اللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (بقره/۸-۲۰) أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَن لَّن يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ (محمّد/۲۹) وَ مَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَ مَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا … لِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَ الْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاءُ وَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ (مدّثر/۳۱) وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِّنَ الْجِنِّ وَ الإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ يَفْقَهُونَ بِهَا وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لاَّ يُبْصِرُونَ بِهَا وَ لَهُمْ آذَانٌ لاَّ يَسْمَعُونَ بِهَا أُوْلَئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ (اعراف/۱۷۹) اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَ هُمْ فِي غَفْلَةٍ مَّعْرِضُونَ* مَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مَّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُونَ* لَاهِيَةً قُلُوبُهُمْ (انبیاء/۱-۳) أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَكِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ (حج/۴۶)
إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَ الْمَسَاكِينِ وَ الْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقَابِ وَ الْغَارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۶۰) وَ لاَ تَكْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَ مَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (بقره/۲۸۳) لاَّ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِيَ أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ (بقره/۲۲۵) مَّا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَ مَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمُ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَ مَا جَعَلَ أَدْعِيَاءكُمْ أَبْنَاءكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُم بِأَفْوَاهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ* ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِندَ اللَّهِ فَإِن لَّمْ تَعْلَمُوا آبَاءهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَوَالِيكُمْ وَ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُم بِهِ وَلَكِن مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (احزاب/۴-۵)
وَ لَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ (الله) إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا الْحَقَّ (سبأ/۲۳)
أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ* هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ* مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ وَ جَاء بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ* ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ* لَهُم مَّا يَشَاؤُونَ فِيهَا وَ لَدَيْنَا مَزِيدٌ (ق/۳۱-۳۵) قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ* أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ* يَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ* أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً* قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ (نازعات/۸-۱۲) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ* الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ* وَ مَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ* إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ* كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ* كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ* ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُوا الْجَحِيمِ* ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ (مطفّفین/۱۰-۱۷)
القلب- الاقوام، أَوَلَمْ يَهْدِ (قصص الاولین) لِلَّذِينَ يَرِثُونَ الأَرْضَ مِن بَعْدِ أَهْلِهَا أَن لَّوْ نَشَاء أَصَبْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَ نَطْبَعُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَسْمَعُونَ (اعراف/۱۰۰) وَ لَقَدْ جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ مِن قَبْلُ كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللّهُ عَلَىَ قُلُوبِ الْكَافِرِينَ (اعراف/۱۰۱) فَلَوْلا إِذْ جَاءهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ* فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ* فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ (انعام/۴۳-۴۵)
ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِ (نوح) رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَآؤُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ بِهِ مِن قَبْلُ كَذَلِكَ نَطْبَعُ عَلَى قُلوبِ الْمُعْتَدِينَ (یونس/۷۴)
وَ إِنَّ مِن شِيعَتِهِ (نوح) لَإِبْرَاهِيمَ* إِذْ جَاء رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (صافّات/۸۳-۸۴) قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي (بقره/۲۶۰) [قال ابراهیم یا رب] لَا تُخْزِنِي يَوْمَ يُبْعَثُونَ* يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَ لَا بَنُونَ* إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ (شعراء/۸۷-۸۹)
وَ أَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَى فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَى قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (قصص/۱۰) [قال موسی] رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَى أَمْوَالِهِمْ (فرعون و ملئه) وَ اشْدُدْ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَلاَ يُؤْمِنُواْ حَتَّى يَرَوُاْ الْعَذَابَ الأَلِيمَ (یونس/۸۸) قَسَتْ قُلُوبُكُم (بنی‌اسرائیل) مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَ إِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الأَنْهَارُ وَ إِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاء وَ إِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللّهِ وَ مَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (بقره/۷۴) فَلَمَّا زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَ اللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ (صف/۵) وَ أُشْرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ (بقره/۹۳) فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ وَ جَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَ نَسُواْ حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِ وَ لاَ تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىَ خَآئِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلًا مِّنْهُمُ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (مائده/۱۳) فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ وَ كُفْرِهِم بَآيَاتِ اللّهِ وَ قَتْلِهِمُ الأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقًّ وَ قَوْلِهِمْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ طَبَعَ اللّهُ عَلَيْهَا بِكُفْرِهِمْ فَلاَ يُؤْمِنُونَ إِلاَّ قَلِيلًا* وَ بِكُفْرِهِمْ وَ قَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا* وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللّهِ وَ مَا قَتَلُوهُ وَ مَا صَلَبُوهُ وَلَكِن شُبِّهَ لَهُمْ (نساء/۱۵۵-۱۵۷)
وَ جَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ (عیسی) رَأْفَةً وَ رَحْمَةً (حدید/۲۷) قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُواْ اللّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ* قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا (مائده/۱۱۲-۱۱۳)
وَ رَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ (اصحاب الکهف) إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا (کهف/۱۴)
نَزَلَ بِهِ (القرآن) الرُّوحُ الْأَمِينُ* عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ (شعراء/۱۹۳-۱۹۴) فَإِنَّهُ (جبرئیل) نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُدًى وَ بُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ (بقره/۹۷) فَأَمَّا الَّذِينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ (الکتاب) ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغَاء تَأْوِيلِهِ وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَ مَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ* رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا (آل‌عمران/۷-۸) وَ إِذَا قَرَأْتَ الْقُرآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا* وَ جَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَ إِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا (اسراء/۴۵-۴۶) وَ لَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ* فَقَرَأَهُ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ* كَذَلِكَ سَلَكْنَاهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ* لَا يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّى يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (شعراء/۱۹۸-۲۰۱) وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ وَ لَا نَبِيٍّ إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطَانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ فَيَنسَخُ اللَّهُ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللَّهُ آيَاتِهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ* لِيَجْعَلَ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ فِتْنَةً لِّلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَ الْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ* وَ لِيَعْلَمَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤْمِنُوا بِهِ فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ وَ إِنَّ اللَّهَ لَهَادِ الَّذِينَ آمَنُوا إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (حج/۵۲-۵۴)
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ (آل‌عمران/۱۵۹) وَ مِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ يُشْهِدُ اللّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ (بقره/۲۰۴) وَ مِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذَا خَرَجُوا مِنْ عِندِكَ قَالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ آنِفًا أُوْلَئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْوَاءهُمْ(محمّد/۱۶) أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (جاثیه/۲۳) وَ لَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِكْرِنَا وَ اتَّبَعَ هَوَاهُ وَ كَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا (کهف/۲۸) وَ أَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ (غافر/۱۸)
تُرْجِي مَن تَشَاء مِنْهُنَّ (ازواجک) وَ تُؤْوِي إِلَيْكَ مَن تَشَاء وَ مَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَ ذَلِكَ أَدْنَى أَن تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَ لَا يَحْزَنَّ وَ يَرْضَيْنَ بِمَا آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا (احزاب/۵۱) إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَ إِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ (تحریم/۴) يَا نِسَاء النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا (احزاب/۳۲) وَ إِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاء حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ (احزاب/۵۴) إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِيمٌ (حجرات/۳) وَ اعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَ زَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَ كَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيَانَ أُوْلَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ* فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ نِعْمَةً وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (حجرات/۷-۸) وَ أَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِي الأَرْضِ جَمِيعًا مَّا أَلَّفَتْ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (انفال/۶۳) وَ اعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَ لاَ تَفَرَّقُواْ وَ اذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَ كُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (آل‌عمران/۱۰۳) وَ إِذَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُواْ بِاللّهِ وَ جَاهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُوْلُواْ الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قَالُواْ ذَرْنَا نَكُن مَّعَ الْقَاعِدِينَ* رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَفْقَهُونَ (توبه/۸۶-۸۷) إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَ هُمْ أَغْنِيَاء رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَ طَبَعَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ (توبه/۹۳) إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ ارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ (توبه/۴۵)
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلاَثَةِ آلاَفٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُنزَلِينَ* بَلَى إِن تَصْبِرُواْ وَ تَتَّقُواْ وَ يَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ آلافٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُسَوِّمِينَ* وَ مَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَى لَكُمْ وَ لِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ* لِيَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ (آل‌عمران/۱۲۴-۱۲۷) إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُرْدِفِينَ* وَ مَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَى وَ لِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ* إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ* إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلآئِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرَّعْبَ فَاضْرِبُواْ فَوْقَ الأَعْنَاقِ وَ اضْرِبُواْ مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَآقُّواْ اللّهَ وَ رَسُولَهُ (انفال/۹-۱۳)
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (انفال/۷۰) ثُمَّ أَنزَلَ [فی احد] عَلَيْكُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا يَغْشَى طَآئِفَةً مِّنكُمْ وَ طَآئِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِاللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الأَمْرِ مِن شَيْءٍ قُلْ إِنَّ الأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخْفُونَ فِي أَنفُسِهِم مَّا لاَ يُبْدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَ لِيَبْتَلِيَ اللّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَ لِيُمَحَّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَ اللّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (آل‌عمران/۱۵۴) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ كَفَرُواْ وَ قَالُواْ لإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُواْ فِي الأَرْضِ أَوْ كَانُواْ غُزًّى لَّوْ كَانُواْ عِندَنَا مَا مَاتُواْ وَ مَا قُتِلُواْ لِيَجْعَلَ اللّهُ ذَلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ وَ اللّهُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (آل‌عمران/۱۵۶) وَ مَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللّهِ وَ لِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ* وَ لْيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُواْ وَ قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْاْ قَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَوِ ادْفَعُواْ قَالُواْ لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لاَّتَّبَعْنَاكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلإِيمَانِ يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ(آل‌عمران/۱۶۶-۱۶۷) هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنتُمْ أَن يَخْرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمْ حُصُونُهُم مِّنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيْدِيهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ (حشر/۲) مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ … وَ الَّذِينَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَ لَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ (حشر/۷-۱۰) [الذین نافقوا] لَا يُقَاتِلُونَكُمْ جَمِيعًا إِلَّا فِي قُرًى مُّحَصَّنَةٍ أَوْ مِن وَرَاء جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْقِلُونَ (حشر/۱۴) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءتْكُمْ جُنُودٌ … إِذْ جَاؤُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَ مِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَ إِذْ زَاغَتْ الْأَبْصَارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَ تَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا* هُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِيدًا* وَ إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا (احزاب/۹-۱۲) أَنزَلَ الَّذِينَ ظَاهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن صَيَاصِيهِمْ وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقًا (احزاب/۲۶) لَقَد تَّابَ الله عَلَى النَّبِيِّ وَ الْمُهَاجِرِينَ وَ الأَنصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ (فی الحنین) مِن بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ (توبه/۱۱۷)
لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَ أَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا* وَ مَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا (فتح/۱۸-۱۹) إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوَى وَ كَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَ أَهْلَهَا وَ كَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا (فتح/۲۶) هُوَ الَّذِي أَنزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَّعَ إِيمَانِهِمْ وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا* لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ يُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ كَانَ ذَلِكَ عِندَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِيمًا* وَ يُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ وَ الْمُنَافِقَاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ سَاءتْ مَصِيرًا (فتح/۴-۶)
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لاَ يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُواْ آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِن قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ هِادُواْ سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِن بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَ إِن لَّمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُواْ وَ مَن يُرِدِ اللّهُ فِتْنَتَهُ فَلَن تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللّهِ شَيْئًا أُوْلَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ (مائده/۴۱) سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُواْ بِاللّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ وَ بِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ (آل‌عمران/۱۵۱) إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ* خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَ عَلَى سَمْعِهِمْ وَ عَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عظِيمٌ (بقره/۶-۷) وَ لَئِن جِئْتَهُم بِآيَةٍ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ* كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (روم/۵۸-۵۹) أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَأِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلَى قَلْبِكَ وَ يَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (شوری/۲۴) وَ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَ لَدَيْنَا كِتَابٌ يَنطِقُ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لَا يُظْلَمُونَ* بَلْ قُلُوبُهُمْ (الکافرین) فِي غَمْرَةٍ مِّنْ هَذَا وَ لَهُم أَعْمَالٌ مِن دُونِ ذَلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ* حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِم بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ* لَا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ* قَدْ كَانَتْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ تَنكِصُونَ* مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ (مومنون/۶۲-۶۷) وَ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُم بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِن مَّحِيصٍ* إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ (ق/۳۶-۳۷) وَ مِنْهُم (المشرکین) مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَ جَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَ إِن يَرَوْاْ كُلَّ آيَةٍ لاَّ يُؤْمِنُواْ بِهَا حَتَّى إِذَا جَآؤُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَآ إِلاَّ أَسَاطِيرُ الأَوَّلِينَ* وَ هُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ يَنْأَوْنَ عَنْهُ وَ إِن يُهْلِكُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُمْ وَ مَا يَشْعُرُونَ (انعام/۲۵-۲۶) وَ مَا يَأْتِيهِم (الاولین) مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ* كَذَلِكَ نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ* لاَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الأَوَّلِينَ (حجر/۱۱-۱۳) وَ قَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَ فِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَ مِن بَيْنِنَا وَ بَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ (فصّلت/۵) قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللّهُ سَمْعَكُمْ وَ أَبْصَارَكُمْ وَ خَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللّهِ يَأْتِيكُم بِهِ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ (انعام/۴۶) وَ قَالَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ لَوْلاَ يُكَلِّمُنَا اللّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (بقره/۱۱۸) أَلاَ تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُمْ وَ هَمُّواْ بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَ هُم بَدَؤُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤُمِنِينَ* قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَ يُخْزِهِمْ وَ يَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَ يَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ* وَ يُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَ يَتُوبُ اللّهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۱۳-۱۵) كَيْفَ وَ إِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لاَ يَرْقُبُواْ فِيكُمْ إِلاًّ وَ لاَ ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَ تَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَ أَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ (توبه/۸)
إِذَا جَاءكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ* اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاء مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ (منافقون/۱-۳) أُولَئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُل لَّهُمْ فِي أَنفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا (نساء/۶۳) يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِمَا فِي قُلُوبِهِم قُلِ اسْتَهْزِئُواْ (توبه/۶۴) لاَ يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْاْ رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلاَّ أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ (توبه/۱۱۰) وَ يَقُولُونَ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ أَطَعْنَا ثُمَّ يَتَوَلَّى فَرِيقٌ مِّنْهُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ وَ مَا أُوْلَئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ* وَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ* وَ إِن يَكُن لَّهُمُ الْحَقُّ يَأْتُوا إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ* أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوا أَمْ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ رَسُولُهُ بَلْ أُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (نور/۴۷-۵۰) وَ إِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ … الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ وَ مَاتُواْ وَ هُمْ كَافِرُونَ* أَوَلاَ يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لاَ يَتُوبُونَ وَ لاَ هُمْ يَذَّكَّرُونَ* وَ إِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ نَّظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُم مِّنْ أَحَدٍ ثُمَّ انصَرَفُواْ صَرَفَ اللّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُون (توبه/۱۲۴-۱۲۷) إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَؤُلاء دِينُهُمْ وَ مَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ فَإِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (انفال/۴۹) لَئِن لَّمْ يَنتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا* مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلًا (احزاب/۶۰-۶۱) فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُواْ اللّهَ مَا وَعَدُوهُ وَ بِمَا كَانُواْ يَكْذِبُونَ (توبه/۷۷) فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ (الیهود و النصاری) يَقُولُونَ نَخْشَى أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٌ فَعَسَى اللّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِّنْ عِندِهِ فَيُصْبِحُواْ عَلَى مَا أَسَرُّواْ فِي أَنْفُسِهِمْ نَادِمِينَ(مائده/۵۲) وَ يَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ مُّحْكَمَةٌ وَ ذُكِرَ فِيهَا الْقِتَالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلَى لَهُمْ … أُوْلَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمَى أَبْصَارَهُمْ* أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا (محمّد/۲۰-۲۴)
قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ (حجرات/۱۴) سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَا أَمْوَالُنَا وَ أَهْلُونَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ لَكُم مِّنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا بَلْ كَانَ الله بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا* بَلْ ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَنقَلِبَ الرَّسُولُ وَ الْمُؤْمِنُونَ إِلَى أَهْلِيهِمْ أَبَدًا وَ زُيِّنَ ذَلِكَ فِي قُلُوبِكُمْ وَ ظَنَنتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَ كُنتُمْ قَوْمًا بُورًا (فتح/۱۱-۱۲)
وَ قَالُواْ (الیهود) قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّه بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَّا يُؤْمِنُونَ (بقره/۸۸) |