قرض، وام، این مفهوم از مادّه «ق ر ض» ۱۲ بار و با واژه «دَین» ۶ بار و «غارمین» ۱ بار و آیهای که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: کیست که به خدا قرض نیکویی دهد؟ به خدا قرض نیکو بدهید تا آن را برای شما دوچندان کند و پاداش عظیم دهد. هرگاه به قرضی معامله کردید، آن را بنویسید. کسی که قرض بر عهده او است را تا هنگام گشایش مهلت دهید. صدقات را به کسانی که قرض دارند، بدهید. ارث را پس از جداکردن قرض میّت، تقسیم کنید. کیست آن که به خدا قرض دهد، قرض نیکویی تا آن را برای او دوچندان کند و پاداشی ارزشمند داشته باشد (حدید/۱۱)؟ کیست آن کس که به خدا قرض دهد، قرض نیکویی تا آن را برای او چندین برابر، بیفزاید؟ خدا است که تنگی و گشایش میدهد و به سوی او بازگردانده میشوید (بقره/۲۴۵). تا میتوانید از خدا پروا کنید. بشنوید. اطاعت کنید و انفاق کنید که برای خودتان بهتر است. هر کس از بخل نفس خود نگاه داشته شود پس آنان رستگار هستند. اگر به خدا قرض دهید، قرض نیکو، آن را برای شما چند برابر میکند و شما را میآمرزد. خدا قدرشناس بردبار است (تغابن/۱۶-۱۷). بهراستی مردان صدقهدهنده و زنان صدقهدهنده و [کسانی که] به خدا قرض میدهند، قرض نیکو، برای آنان دوچندان میکند و پاداشی ارزشمند خواهند داشت (حدید/۱۸). هر چه [از قرآن] میسّر میشود، بخوانید، نماز برپا دارید، زکات دهید و به خدا قرض دهید، قرض نیکویی. آنچه برای خودتان از خیر پیش میفرستید، آن را نزد خدا بهتر و با پاداشی عظیمتر خواهید یافت. از خدا طلب آمرزش کنید. بیگمان خدا آمرزنده مهربان است (مزّمّل/۲۰). بهراستی خدا [به بنیاسرائیل] فرمود: من با شما هستم اگر نماز برپا دارید. زکات دهید. به فرستادگان من ایمان بیاورید و آنان را حمایت کنید و به خدا قرض دهید، قرض نیکو، بدون تردید بدیهایتان را از شما میپوشانم و بیگمان شما را به بهشتهایی وارد میکنم که از زیر آن نهرها جاری است پس هر کس بعد از این کفر ورزد، بهراستی از راه راست گمراه شده است (مائده/۱۲). ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر گاه به دَینی تا سرآمدی معین معامله کردید، آن را بنویسید. باید نویسندهای میان شما به عدالت بنویسد. هیچ نویسنده اى نباید از نوشتن خوددارى کند، همانگونه که خدا او را آموزش داده است. کسى که حق بر عهده او است، باید املا کند و او (نویسنده) بنویسد و از خدا، پروردگار خود، پروا کند و از آن، چیزى نکاهد، پس اگر کسى که حق بر عهده او است، سفیه یا ناتوان است یا خود نمى تواند املا کند، پس ولىّ او باید با عدالت، املا نماید و دو شاهد از مردانتان را به شهادت بطلبید، پس اگر دو مرد نبودند، مردى را با دو زن، از میان شاهدانى که راضی هستید، [شاهد بگیرید] تا اگر یکى از آن دو فراموش کرد، دیگری، به او یادآورى کند و هنگامی که شاهدان دعوت شوند، نباید خوددارى کنند. از نوشتن، چه کوچک باشد یا بزرگ تا سررسید آن ملول نشوید. این (نوشتن)، نزد خدا عادلانه تر، براى شهادت استوارتر و براى اینکه دچار شک نشوید، نزدیکتر است مگر آنکه داد و ستدى نقدى باشد که آن را میان خود میگردانید در این صورت، بر شما گناهى نیست که آن را ننویسید. هر گاه داد و ستد کردید، گواه بگیرید. هیچ نویسنده و شاهدی نباید زیان ببیند. اگر چنین کنید، از نافرمانى شما خواهد بود. از خدا پروا کنید. خدا به شما آموزش مى دهد. خدا به هر چیزى دانا است. اگر در سفر بودید و نویسندهای نیافتید، وثیقهای دریافت کنید و اگر یکی از شما دیگری را امین شمرد، پس باید آنکه امین شمرده شده، امانت را بازگرداند. از خدا، پروردگار خود پروا کند و شهادت را کتمان نکنید. هر کس آن را کتمان کند پس قلب او گناهکار است. خدا به آنچه انجام میدهید، دانا است (بقره/۲۸۲-۲۸۳). اگر [کسی که قرض دارد]، تنگدست باشد پس تا [هنگام] گشایش، مهلتی [به او بدهید] و اگر صدقه بدهید، برای شما بهتر است، اگر میدانستید (بقره/۲۸۰). صدقات تنها به فقیران، بینوایان، عاملان [گردآورى] آن، کسانى که قلبهایشان به دست آورده مى شود، در [راه آزادى] بردگان، وامداران، در راه خدا و در راه مانده، اختصاص دارد. فریضهای است از جانب خدا. خدا داناى حکیم است (توبه/۶۰). خدا به شما درباره فرزندانتان سفارش میکند. سهم پسر چون سهم دو دختر است … [اینها] پس از انجام وصیتی است که به آن سفارش شده یا دَینی [که باید استثناء شود]. شما نمیدانید پدران و پسرانتان کدام یک برای شما سودمندتر است. فریضهای از جانب خدا است. بیگمان خدا دانای حکیم است. نیمی از ماترک همسرانتان برای شما است اگر فرزند نداشته باشند و اگر آنان فرزند داشته باشند، یکچهارم ماترک آنان از آن شما است. [این] پس از انجام وصیتی است که به آن سفارش کردهاند یا دَینی [که باید استثناء شود] و یکچهارم از میراث شما براى آنان (همسرانتان) است، اگر شما فرزندى نداشته باشید. اگر فرزندى داشته باشید، یکهشتم ماترک شما براى ایشان خواهد بود. [این] پس از انجام وصیتى است که به آن سفارش کرده اید یا دَینى [که باید استثنا شود]. اگر مرد یا زنى که از او ارث برده میشود، کلاله (بى فرزند و بى پدر و مادر) باشد و براى او برادر یا خواهرى باشد پس براى هر یک از آن دو یک ششم [ماترک] است. اگر آنان بیش از این باشند، در یک سوم [ماترک] شریک هستند البته پس از انجام وصیتى که به آن سفارش شده یا دَینى که [باید استثنا شود به شرط اینکه] زیانى [به ورثه] نزند. این سفارشی از خدا است. خدا داناى بردبار است (نساء/۱۱-۱۲). ربا، انفاق
|
القرض
مَن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ (حديد/۱۱) مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَ اللّهُ يَقْبِضُ وَ يَبْسُطُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (بقره/۲۴۵) فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطِيعُوا وَ أَنفِقُوا خَيْرًا لِّأَنفُسِكُمْ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* إِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ (تغابن/۱۶-۱۷) إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَ الْمُصَّدِّقَاتِ وَ أَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَ لَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ (حديد/۱۸) فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ (القرآن) وَ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ آتُوا الزَّكَاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَ مَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَ أَعْظَمَ أَجْرًا وَ اسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (مزّمّل/۲۰)
قَالَ اللّهُ [لبنیاسرائیل] إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاَةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَ آمَنتُم بِرُسُلِي وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَ لأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ فَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاء السَّبِيلِ (مائده/۱۲)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَ لْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَ لاَ يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللّهُ فَلْيَكْتُبْ وَ لْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَ لْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَ لاَ يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لاَ يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَ اسْتَشْهِدُواْ شَهِيدَيْنِ من رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاء أَن تَضِلَّ إْحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الأُخْرَى وَ لاَ يَأْبَ الشُّهَدَاء إِذَا مَا دُعُواْ وَ لاَ تَسْأَمُوْاْ أَن تَكْتُبُوْهُ صَغِيرًا أَو كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللّهِ وَ أَقْومُ لِلشَّهَادَةِ وَ أَدْنَى أَلاَّ تَرْتَابُواْ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلاَّ تَكْتُبُوهَا وَ أَشْهِدُوْاْ إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلاَ يُضَآرَّ كَاتِبٌ وَلاَ شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُواْ فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللّهُ وَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ* وَ إِن كُنتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَ لَمْ تَجِدُواْ كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَّقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَ لْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَ لاَ تَكْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَ مَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (بقره/۲۸۲-۲۸۳) وَ إِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَ أَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره/۲۸۰) إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَ الْمَسَاكِينِ وَ الْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقَابِ وَ الْغَارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۶۰)
يُوصِيكُمُ اللّهُ فِي أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ … [ذلک] مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَآؤُكُمْ وَ أَبناؤُكُمْ لاَ تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيما حَكِيمًا* وَ لَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم مِّن بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ وَإِن كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلاَلَةً أَو امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِن كَانُوَاْ أَكْثَرَ مِن ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَاء فِي الثُّلُثِ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصَى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَآرٍّ وَصِيَّةً مِّنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ (نساء/۱۱-۱۲) |