قحطی، خشکسالی و کمبود خوراک، این مفهوم با آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: طعام دادن به یتیم یا بینوا در روز گرسنگی، راه دشواری است. خدا فرعونیان را به خشکسالی گرفتار کرد، باشد که متذکّر شوند. او (انسان) از گردنه بالا نرفت و تو چه میدانی که آن گردنه چیست؟ بندهای را آزادکردن یا طعامدادن در روز گرسنگی به یتیمی خویشاوند یا به مسکینی خاکنشین، گذشته از این از کسانی باشد که ایمان آورده و یکدیگر را به صبر توصیه کرده و به ترحّم سفارش کردهاند. آنها اهل سعادت هستند (بلد/۱۱-۱۸). پادشاه گفت: من در خواب، هفت گاو فربه را دیدم که هفت گاو لاغر، آنها را میخورند و نیز هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشک [دیدم]. اى بزرگان، اگر خواب تعبیر مى کنید، درباره خواب من، به من نظر دهید … [یوسف] گفت: هفت سال پیدرپی کشت میکنید پس هر چه را درو کردید در خوشهاش واگذارید، جز اندکی را که میخورید. آنگاه پس از آن، هفت سال سخت میآید که هر چه برای آنها اندوختهاید جز اندکی که نگه میدارید، میخورند (یوسف/۴۳-۴۸). بدون تردید فرعونیان را به خشکسالی و کاهش میوهها گرفتیم شاید متذکر شوند پس هنگامى که نیکى به آنان روى مى آورد، مى گفتند، این براى [شایستگى] خود ماست و چون بدی به آنان مى رسید، به موسى و همراهان او شگون بد مى زدند. آگاه باشید که بدشگونى آنان، تنها نزد خداست ولی بیشتر آنان نمى دانند (اعراف/۱۳۰-۱۳۱). سختی، مصیبت |
القلّة
فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ* وَ مَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ* فَكُّ رَقَبَةٍ* أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ* يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ* أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ* ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ تَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ* أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (بلد/۱۱-۱۸)
وَ قَالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرَى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَ سَبْعَ سُنبُلاَتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يَابِسَاتٍ يَا أَيُّهَا الْمَلأُ أَفْتُونِي فِي رُؤْيَايَ إِن كُنتُمْ لِلرُّؤْيَا تَعْبُرُونَ … قَالَ [یوسف] تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِي سُنبُلِهِ إِلاَّ قَلِيلًا مِّمَّا تَأْكُلُونَ* ثُمَّ يَأْتِي مِن بَعْدِ ذَلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلاَّ قَلِيلًا مِّمَّا تُحْصِنُونَ (يوسف/۴۳-۴۸)
وَ لَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَونَ بِالسِّنِينَ وَ نَقْصٍ مِّن الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ* فَإِذَا جَاءتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُواْ لَنَا هَذِهِ وَ إِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُواْ بِمُوسَى وَ مَن مَّعَهُ أَلا إِنَّمَا طَائِرُهُمْ عِندَ اللّهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ (اعراف/۱۳۰-۱۳۱) |