قبله، جهتی که عبادتکنندگان به آن روی کنند، این مفهوم با واژه «قبل» ۷ بار و «وجهه» ۱ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: برای هر قومی جهتی است که به آن رو میکنند. هر جا باشید، روی خود را به سوی مسجدالحرام کنید. اگر هر حجّتی برای اهلکتاب بیاوری، قبله تو را پیروی نخواهند کرد و تو هم پیرو قبله آنان نیستی و آنها هم پیرو قبله یکدیگر نیستند. مغرب و مشرق، از آنِ خدا است پس به هر سو روی کنید، همان جا روی خدا است. بهراستی خدا وسعتبخش دانا است (بقره/۱۱۵). برای هر قومی، جهتی است که به آن رو میکنند پس در خیرها از هم پیشی گیرید. هر جا باشید، خدا همه شما را باز میآورد. بیگمان او بر هر چیزی توانا است (بقره/۱۴۸). نیکی آن نیست که روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانید بلکه نیکى آن است که کسى به خدا، روز بازپسین، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان آورد و مال را با وجود دوست داشتن آن به خویشاوندان، یتیمان، بینوایان، در راه ماندگان، درخواستکنندگان و در [راه آزادی] بردگان بدهد. نماز برپا دارد. زکات بدهد و نیز وفاداران به عهدشان هنگامی که عهد ببندند و شکیبایان در سختى و زیان و به هنگام جنگ. آنان کسانی هستند که صادقند و آنان همان متّقین هستند (بقره/۱۷۷). ما گردش روی تو را در آسمان [برای تغییر قبله] میبینیم پس بیتردید تو را به سوی قبلهای که به آن خشنود شوی، میگردانیم. پس روی خود را به سوی مسجدالحرام بگردان. هر جا هستید، روی خود را به سوی آن بگردانید. بیگمان کسانی که به آنان کتاب داده شده، به خوبی میدانند که این (تغییر قبله)، حق و از جانب پروردگارشان است. خدا از آنچه میکنند، غافل نیست (بقره/۱۴۴). از هر جا بیرون شدی، روی خود را به سوی مسجدالحرام بگردان. بهراستی این حقّی از جانب پروردگار تو است. خدا از آنچه میکنید، غافل نیست. از هر جا بیرون شدی، روی خود را به سوی مسجدالحرام بگردان. هر جا باشید، روی خود را به سوی آن بگردانید تا مردم را بر شما حجّتی نباشد مگر کسانی از آنها که ستم کردند پس، از آنها نترسید و از من بترسید و تا نعمت خود را بر شما تمام کنم و باشد که هدایت یابید (بقره/۱۴۹-۱۵۰). بهزودی کمخردان از مردم خواهند گفت: چه چیز آنان را از قبلهای که بر آن بودند، برگرداند؟ بگو، مشرق و مغرب، از آن خدا است. هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت میکند. اینگونه شما را امّتی میانه قرار دادیم تا بر مردم گواه باشید و این فرستاده بر شما گواه باشد و قبلهای را که بر آن بودی، قرار ندادیم مگر برای اینکه کسی را که از این فرستاده پیروی میکند از کسی که به عقب برمیگردد، معلوم کنیم. بیگمان این جز بر کسانی که خدا آنان را هدایت کرده، سخت گران بود. خدا بر آن نیست که ایمان شما را ضایع گرداند. بهراستی خدا بر مردم رئوف مهربان است (بقره/۱۴۲-۱۴۳). اگر هر نشانهای برای کسانی که به آنان کتاب داده شده است، بیاوری، قبله تو را پیروی نخواهند کرد و تو هم پیرو قبله آنان نیستی و آنها هم پیرو قبله دیگری نیستند. اگر تو، پس از دانشی که به تو رسیده، از هوسهای آنان پیروی کنی، در این صورت بیتردید از ستمکاران خواهی بود (بقره/۱۴۵). به موسی و برادرش وحی کردیم که در مصر خانههایی برگزینید و خانههای خود را قبله قرار دهید و نماز برپا کنید. مومنان را بشارت بده (یونس/۸۷). کعبه |
القبلة
وَ لِلّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (بقره/۱۱۵) وَ لِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (بقره/۱۴۸) لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ الْكِتَابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ السَّآئِلِينَ وَ فِي الرِّقَابِ وَ أَقَامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكَاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء و الضَّرَّاء وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (بقره/۱۷۷)
قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ حَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ وَ إِنَّ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَ مَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (بقره/۱۴۴) وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ إِنَّهُ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَ مَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ* وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ حَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلاَّ الَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنْهُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِي وَ لأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (بقره/۱۴۹-۱۵۰) سَيَقُولُ السُّفَهَاء مِنَ النَّاسِ مَا وَ لاَّهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُواْ عَلَيْهَا قُل لِّلّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ* وَ كَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَ يَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَ مَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَ إِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلاَّ عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللّهُ وَ مَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ (بقره/۱۴۲-۱۴۳) وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَّا تَبِعُواْ قِبْلَتَكَ وَ مَا أَنتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ مَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًَا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ(بقره/۱۴۵)
وَ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَ أَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَ اجْعَلُواْ بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (یونس/۸۷) |