غلوّ، زیادهروی، این مفهوم با واژه «غلوّ» ۲ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: گروهی از اهل کتاب گفتند: خدا همان مسیح است، خدا سومین از سه است، مسیح پسر خدا است، عُزیر پسر خدا است. ای اهل کتاب، در دین خود غلوّ نکنید. کسانی که غلوّ میکنند، عذاب دارند. برای هیچ پیامبری سزاوار نیست که به مردم بگوید به جای خدا بندگان من باشید. اى اهلکتاب، در دین خود غلوّ نکنید و درباره خدا جز حق نگویید. مسیح، عیسى پسر مریم، فقط پیامبر خدا و کلمه او است که او را به سوى مریم افکنده و روحى از جانب او است پس به خدا و پیامبران او ایمان بیاورید و نگویید: [خدا] سهگانه است. باز ایستید که براى شما بهتر است. خدا فقط معبودى یگانه است. منزّه است او از اینکه براى او فرزندى باشد. آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آنِ او است و کافی است که خدا کارساز باشد. مسیح از اینکه بنده خدا باشد، هرگز ابا نمى ورزد و فرشتگان مقرّب [نیز ابا ندارند]. هر کس از پرستش او ابا کند و استکبار ورزد، بهزودى همه آنان را به سوى خود گرد مى آورد (نساء/۱۷۱-۱۷۲). کسانى که گفتند: خدا همان مسیح، پسر مریم است، بیتردید کافر شده اند در حالی که مسیح مى گفت: اى فرزندان اسرائیل، خدا را که پروردگار من و پروردگار شما است، بپرستید. بیگمان هر کس به خدا شرک آورد، خدا بهشت را بر او حرام کرده است. جایگاه او آتش است و براى ستمکاران یاورانى نیست. بهراستی کسانى که گفتند: خدا سومین از سه است، بیگمان کافر شده اند. حال آنکه هیچ معبودى جز خداى یگانه نیست. اگر از آنچه مى گویند باز نایستند، به کسانی از آنان که کفر ورزیدند، عذابى دردناک خواهد رسید. چرا به سوی خدا توبه نمى کنند و از او آمرزش نمى خواهند؟ خدا آمرزنده مهربان است. مسیح پسر مریم جز پیامبرى نبود که پیش از او پیامبرانى گذشتند و مادرش زنى بسیار راستپیشه بود. هر دو غذا مى خوردند. بنگر چگونه آیات را براى آنان روشن میکنیم سپس بنگر به کجا بازگردانده میشوند. بگو، آیا غیر از خدا چیزى را که اختیار زیان و سودی برای شما را ندارد، مى پرستید و خداست که شنواى دانا است؟ بگو، اى اهلکتاب، در دین خود به ناحق غلوّ نکنید و از هوسهاى کسانی که پیش از این گمراه شدند و بسیارى را گمراه کردند و از راه راست منحرف شدند، پیروی نکنید. از بنیاسرائیل کسانی که کفر ورزیدند، به زبان داوود و عیسى، پسر مریم لعنت شدند. این به سبب آن است که نافرمانی کردند و تجاوز مینمودند. از کار ناپسندی که میکردند یکدیگر را باز نمى داشتند. بهراستى چه بد بود آنچه مى کردند (مائده/۷۲-۷۹). یهود گفتند: عُزیر، پسر خدا است و مسیحیان گفتند: مسیح، پسر خدا است. این سخن آنان است که به زبان مى آورند و به گفتار کسانى که پیش از این، کافر شده اند، شباهت دارد. خدا آنان را بکشد، چگونه بازگردانده مىشوند؟ آنان دانشمندان، راهبان خود و مسیح، پسر مریم را به جای خدا به پروردگاری گرفتند در حالیکه جز این فرمان نیافته بودند که تنها معبودی یگانه را که جز او معبودی نیست، بپرستند. او از آنچه شریک میگیرند، منزّه است (توبه/۳۰-۳۱). خدا فرمود: اى عیسى، پسر مریم آیا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو خدا، به جاى خدا بپرستید؟ گفت: منزّهى تو، مرا نسزد که چیزى را که حق من نیست، بگویم. اگر آن را گفته بودم، بیگمان آن را مى دانستى. آنچه در نفس من است، تو مى دانى و آنچه در ذات تو است، من نمى دانم. تو خود داناى غیب هستى جز آنچه مرا به آن فرمان دادى، به آنان نگفتم. [گفتم:] خدا، پروردگار من و پروردگار خود را عبادت کنید و تا وقتى در میان آنان بودم، بر آنان گواه بودم پس چون روح مرا گرفتى، تو خود بر آنان نگهبان بودى. تو بر هر چیز گواه هستى. اگر آنان را عذاب کنى، آنان بندگان تو هستند و اگر بر آنان ببخشایى، تو خود شکستناپذیر حکیم هستى (مائده/۱۱۶-۱۱۸). هیچ بشرى را نسزد که خدا به او کتاب، حکم و پیامبرى بدهد سپس او به مردم بگوید: به جاى خدا، بندگان من باشید بلکه [باید بگوید:] به سبب آنکه کتاب تعلیم مى دادید و به آن سبب که درس مى خواندید، ربّانی باشید و [نیز] شما را فرمان نخواهد داد که فرشتگان و پیامبران را به پروردگاری بگیرید. آیا پس از آنکه تسلیم شدهاید، شما را به کفر امر میکند (آلعمران/۷۹-۸۰)؟ |
الغلوّ
يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَ لاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللّهِ وَ كَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَ رُوحٌ مِّنْهُ فَآمِنُواْ بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لاَ تَقُولُواْ ثَلاَثَةٌ انتَهُواْ خَيْرًا لَّكُمْ إِنَّمَا اللّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَات وَ مَا فِي الأَرْضِ وَ كَفَى بِاللّهِ وَكِيلًا* لَّن يَسْتَنكِفَ الْمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبْدًا لِّلّهِ وَ لاَ الْمَلآئِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَ مَن يَسْتَنكِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَ يَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيهِ جَمِيعًا (نساء/۱۷۱-۱۷۲) لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَ قَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُواْ اللّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمْ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللّهُ عَلَيهِ الْجَنَّةَ وَ مَأْوَاهُ النَّارُ وَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ* لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ ثَالِثُ ثَلاَثَةٍ وَ مَا مِنْ إِلَهٍ إِلاَّ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَ إِن لَّمْ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ* أَفَلاَ يَتُوبُونَ إِلَى اللّهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَهُ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ* مَّا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّيقَةٌ كَانَا يَأْكُلاَنِ الطَّعَامَ انظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الآيَاتِ ثُمَّ انظُرْ أَنَّى يُؤْفَكُونَ* قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَ لاَ نَفْعًا وَ اللّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ* قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لاَ تَتَّبِعُواْ أَهْوَاء قَوْمٍ قَدْ ضَلُّواْ مِن قَبْلُ وَ أَضَلُّواْ كَثِيرًا وَ ضَلُّواْ عَن سَوَاء السَّبِيلِ* لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّ كَانُواْ يَعْتَدُونَ* كَانُواْ لاَ يَتَنَاهَوْنَ عَن مُّنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَفْعَلُونَ (مائده/۷۲-۷۹) وَ قَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللّهِ وَ قَالَتْ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللّهِ ذَلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ يُضَاهِؤُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ* اتَّخَذُواْ أَحْبَارَهُمْ وَ رُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ وَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَ مَا أُمِرُواْ إِلاَّ لِيَعْبُدُواْ إِلَهًا وَاحِدًا لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (توبه/۳۰-۳۱) وَ إِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَ أُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَ لاَ أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ* مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلاَّ مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمْ وَ كُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَ أَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ* إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَ إِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (مائده/۱۱۶-۱۱۸)
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ اللّهُ الْكِتَابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادًا لِّي مِن دُونِ اللّهِ وَلَكِن كُونُواْ رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَ بِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ* وَ لاَ يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُواْ الْمَلاَئِكَةَ وَ النِّبِيِّيْنَ أَرْبَابًا أَيَأْمُرُكُم بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ وَ لاَ يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُواْ الْمَلاَئِكَةَ وَ النِّبِيِّيْنَ أَرْبَابًا أَيَأْمُرُكُم بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (آلعمران/۷۹-۸۰) |