عهد، پیمان، این مفهوم از مادّه «ع ه د» ۴۶ بار و واژه «ذمّه» ۲ بار آمده است.
چکیده: خدا به عهد خود وفادارتر است. خدا با فرزندان آدم عهد بست که شیطان را عبادت نکنید و من را بپرستید. چون با خدا عهد بستید، به عهد خود وفا کنید. عهد خدا را به بهای ناچیز نفروشید. به عهد وفا کنید که عهد بازخواستشدنی است. هر کس به عهد خود وفا کند و تقوا پیشه کند، خدا او را دوست دارد. خردمندان به عهد خدا وفا میکنند و بهشتهای همیشگی دارند. نمازگزاران و مومنان به عهد خود وفا میکنند. کسانی که عهد خدا را میشکنند، عذاب دارند. [روز قیامت خدا میفرماید:] ای فرزندان آدم، آیا با شما عهد نبستم که شیطان را عبادت نکنید. بدون شک او دشمن آشکار شما است و اینکه تنها من را بپرستید این راه راست است (یس/۶۰-۶۱). بدون تردید خدا از مومنان جان و اموال آنان را به اینکه بهشت برای آنان باشد، خریده است. آنان در راه خدا میجنگند، میکشند و کشته میشوند. این در تورات، انجیل و قرآن وعده حقّی بر او است. چه کسی به عهد خود وفادارتر از خدا است؟ پس به این دادوستدی که با خدا کردهاید، شاد باشید. این همان کامیابی بزرگ است (توبه/۱۱۱). به عهد وفا کنید که عهد، بازخواستشدنی است (اسراء/۳۴). چون با خدا عهد بستید، به عهد خود وفا کنید و سوگندها را پس از محکم بستن آن نشکنید در حالیکه خدا را بر خود ضامن قرار دادهاید. بهراستی خدا از آنچه انجام میدهید، آگاه است. مانند آن زنی نباشید که رشته خود را پس از محکم تابیدن، از هم باز کرد که سوگندهای خود را، وسیله تقلّب میان خود قرار دهید، به سبب اینکه گروهی، زیادتر از گروهی دیگر است. جز این نیست که خدا شما را با آن میآزماید. بدون تردید روز قیامت آنچه را در آن اختلاف داشتید، برای شما بیان خواهد کرد (نحل/۹۱-۹۲). آری، هر کس به عهد خود وفا کند و تقوا پیشه کند، بدون تردید خدا متّقین را دوست دارد (آلعمران/۷۶). نیکی آن نیست که روی خود را به جانب مشرق و مغرب کنید، ولی نیکی کسی است که به خدا و روز بازپسین، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان آورد … و چون عهد بندند، به عهد خود وفا کنند و در سختی و زیان و هنگام جنگ صابر باشند. اینان هستند که صادقند. آنان همان متّقین هستند (بقره/۱۷۷). عهد خدا را به بهای ناچیز نفروشید. بدون تردید آنچه نزد خدا است، همان برای شما خیر است، اگر میدانستید. آنچه نزد شما است، تمامشدنی است و آنچه نزد خدا است، باقی است. بدون تردید کسانی که صبر کردند، اجرشان را به بهترین آنچه انجام میدادند، جزا میدهیم (نحل/۹۵-۹۶). کسانی که عهد خدا را پس از بستن آن میشکنند و آنچه را خدا به پیوستن آن فرمان داده را قطع میکنند و در زمین فساد میکنند برای آنان لعنت است و بدیِ آن سرای را دارند (رعد/۲۵). کسانی که عهد خدا را پس از محکمکردن آن میشکنند و آنچه خدا به پیوستن آن امر کرده است را قطع میکنند و در زمین فساد میکنند، آنان همان زیانکاران هستند (بقره/۲۷). بدون تردید کسانی که عهد خدا و سوگندهای خود را به بهای ناچیزی میفروشند، برای آنان در آخرت بهرهای نیست و خدا روز قیامت با آنان سخن نمیگوید، به سوی آنان نمینگرد، آنان را پاک نمیگرداند و عذابی درد ناک دارند (آلعمران/۷۷). [نمازگزاران] کسانی هستند که امانتها و عهد خود را مراعات میکنند و آنان که بر شهادتهای خود ایستادهاند و کسانی که بر نماز خود محافظت میکنند، آنان هستند که در باغهایی گرامی داشته میشوند (معارج/۲۳-۳۵). بهراستی مومنان رستگار شدند … کسانی که امانتها و عهدهای خود را مراعات میکنند. کسانی که بر نمازهای خود محافظت میکنند. آنان خود وارثان هستند. همانان که بهشت را به ارث میبرند و در آن جاودانه هستند (مومنون/۱-۱۱). از مومنان مردانی هستند که به آنچه با خدا عهد بستند، صادق بودند پس برخی از آنان پیمان خود را به انجام رساندند و برخی از آنان در انتظار هستند و هرگز [پیمان خود را] تبدیل نکردند. تا خدا راستان را به راستیشان پاداش دهد و منافقان را اگر بخواهد، عذاب کند یا توبه آنان را بپذیرد. خدا آمرزنده مهربان است (احزاب/۲۳-۲۴). [خردمندان] کسانی هستند که به عهد خدا وفا میکنند و میثاق را نمیشکنند و آنچه را خدا به پیوستن آن فرمان داده، میپیوندند … سرانجام [نیک] آن سرای برای آنان است. بهشتهای همیشگی که آنان و هر کس که صالح است از پدران، همسران و فرزندانشان در آن داخل میشوند و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد میشوند و [میگویند:] سلام بر شما، به سبب آنچه صبر کردید پس سرانجام آن، سرای نیک است (رعد/۲۰-۲۴). عهد- اقوام، ما پیش از این، با آدم عهد بستیم ولی فراموش کرد و برای او عزمی نیافتیم (طه/۱۱۵). هنگامی که ابراهیم را پروردگارش با کلماتی آزمود پس او همه را به اتمام رسانید، فرمود: من تو را برای مردم، امام قرار دادم. [ابراهیم] گفت: و از فرزندانم [چطور]؟ فرمود: عهد من به ستمکاران نمیرسد. آنگاه که خانه (کعبه) را محلّ اجتماع مردم و امن قرار دادیم، [گفتیم:] از مقام ابراهیم، محلّ نمازی بگیرید و با ابراهیم و اسماعیل عهد کردیم که خانه من را برای طوافکنندگان، معتکفان و رکوع و سجودکنندگان پاک کنید (بقره/۱۲۴-۱۲۵). [فرعون و سران او به موسی] گفتند: ای ساحر، پروردگار خود را به سبب آنچه نزد تو عهد کرده است، برای ما بخوان که بدون تردید ما هدایتپذیر خواهیم بود. پس هنگامی که عذاب را از آنان برداشتیم، ناگاه آنان پیمان شکستند (زخرف/۴۹-۵۰). هنگامی که عذاب بر آنان (فرعونیان) واقع شد، گفتند: ای موسی، پروردگار خود را به سبب آنچه نزد تو عهد کرده است، برای ما بخوان که اگر این عذاب را از ما برداری، بدون تردید به تو ایمان میآوریم و بدون شک بنیاسرائیل را با تو میفرستیم اما هنگامی که عذاب را تا سرآمدی که به آن رسیدند از آنان برداشتیم، باز هم پیمانشکنی کردند پس ما هم از آنان انتقام گرفتیم و آنان را در دریا غرق کردیم. بهراستی آنان آیات ما را تکذیب کردند و از آن غفلت میورزیدند (اعراف/۱۳۴-۱۳۶). موسی خشمگین و اندوهناک به سوی قوم خود بازگشت و گفت: ای قوم من، آیا پروردگارتان به شما وعده نیکو نداد؟ آیا [مدّت] عهد بر شما طولانی شد یا خواستید خشمی از پروردگارتان بر شما فرود آید که وعده من را خلاف کردید (طه/۸۶)؟ ای بنیاسرائیل، نعمت من را که بر شما ارزانی داشتم به یاد آورید و به عهد من وفا کنید تا به عهد شما وفا کنم و تنها از من بیم داشته باشید (بقره/۴۰). [یهود] گفتند: هرگز آتش جز چند روزی به ما نمیرسد. بگو، آیا از خدا عهدی گرفتهاید؟ خدا هرگز عهد خود را خلاف نمیکند یا آنچه نمیدانید بر خدا میگویید (بقره/۸۰)؟ مگر نبود که هر بار آنان عهدی بستند، گروهی از آنان، آن را دور افکندند؟ بلکه بیشتر آنان ایمان نمیآورند (بقره/۱۰۰). این شهرها است که برخى از خبرهاى آن را بر تو حکایت مى کنیم. بهراستی پیامبران آنان دلایل روشن برایشان آوردند امّا آنان بر آن نبودند که به آنچه از قبل تکذیب کرده بودند، ایمان بیاورند. اینگونه خدا بر دلهاى کافران مهر مى نهد. بهراستی ما در بیشتر آنان عهدی نیافتیم. به راستی بیشتر آنان را نافرمان یافتیم (اعراف/۱۰۱-۱۰۲). پروردگار تو مقرّر کرده است که … به عهد وفا کنید. بیگمان عهد، بازخواستشدنی است … زشتی همه اینها نزد پرودگارت ناپسند است. این از حکمتهایی است که پروردگارت به تو وحی کرده است (اسراء/۲۳-۳۹). بگو،… به عهد خدا وفا کنید. این است آنچه شما را به آن سفارش کرده است، باشد که شما متذکّر شوید. بدون تردید این، راه راست من است پس از آن پیروی کنید و از راههای دیگر پیروی نکنید که شما را از راه او متفرّق میکند. این است آنچه خدا شما را به آن سفارش کرده است، باشد که تقوا پیشه کنید (انعام/۱۵۱-۱۵۳). کسانی که با تو بیعت میکنند جز این نیست که با خدا بیعت میکنند. دست خدا بالای دستهای آنان است. هرکس [بیعت] شکند، تنها به زیان خود میشکند و هر کس بر آنچه با خدا عهد بسته است، وفا کند، بهزودی خدا پاداشی بزرگ به او میبخشد (فتح/۱۰). بهراستی بدترین جنبندگان نزد خدا، کسانی هستند که کفر ورزیدند پس آنان ایمان نمیآورند. همانان که از آنها عهد گرفتی سپس هر بار عهد خود را میشکنند در حالیکه آنان پروا نمیکنند پس اگر در جنگ بر آنان دست یافتى، با [سختگیری به] آنان، کسانى را که پشت سر آنها هستند، پراکنده کن، باشد که متذکّر شوند. اگر از گروهى بیم خیانت دارى، [پیمانشان را] به سوی آنان بینداز [تا طرفین] به طور یکسان [بدانند که عهد گسسته شده است]. بهراستی خدا خیانتکنندگان را دوست نمى دارد (انفال/۵۵-۵۸). به کسانی که گفتند: خدا با ما عهد کرده است که به هیچ فرستادهای ایمان نیاوریم تا این که برای ما قربانی بیاورد که آتش، آن را بخورد. بگو، پیش از من پیامبرانی با نشانههای روشن و با آنچه گفتید به سوی شما آمدند پس چرا آنان را کشتید اگر راست میگویید (آلعمران/۱۸۳)؟ [این آیات] اعلام بیزارى است از جانب خدا و فرستاده او به آن مشرکانى که با آنان عهد بسته اید پس [اى مشرکان]، چهار ماه در زمین بگردید و بدانید که شما نمىتوانید خدا را عاجز کنید. این خداست که رسواکننده کافران است. [این آیات] اعلامى است از جانب خدا و پیامبر او به مردم در روز حج اکبر که خدا و پیامبرش از مشرکان بیزار هستند پس اگر [از کفر] توبه کنید، آن براى شما بهتر است و اگر روى بگردانید پس بدانید که شما خدا را درمانده نخواهید کرد و کسانى را که کفر ورزیدند، به عذابى دردناک بشارت بده مگر آن مشرکانى که با آنان عهد بستهاید و چیزى از [عهد] شما را نکاستهاند و کسى را بر ضدّ شما پشتیبانى ننموده اند پس عهد آنان را تا پایان مدّتشان تمام کنید. بهراستی خدا متّقین را دوست دارد … چگونه مشرکان را نزد خدا و نزد فرستاده او عهدى باشد؟ جز کسانى که با آنان کنار مسجدالحرام عهد بستهاید پس تا هنگامی که با شما [بر سر عهد] پایدارند با آنان پایدار باشید. بهراستی خدا متّقین را دوست مى دارد. چگونه [براى آنان عهدى است] در حالیکه اگر بر شما دست یابند، درباره شما نه خویشاوندى را مراعات مى کنند و نه پیمانی را؟ شما را با دهانهای خود راضى مى کنند اما دلهای آنان سر باز میزند و بیشتر آنان نافرمان هستند. آیات خدا را به بهاى ناچیزى فروختند و از راه او باز داشتند. بد است آنچه انجام مى دادند. آنان درباره هیچ مومنى مراعات خویشاوندى و پیمانى را نمى کنند. آنان همان تجاوزکاران هستند پس اگر توبه کنند، نماز برپا دارند و زکات دهند، در این صورت برادران دینى شما هستند. ما آیات را براى گروهى که مى دانند، به تفصیل بیان مى کنیم. اگر سوگندهاى خود را پس از عهدشان شکستند و به شما در دینتان طعنه زدند پس با سران کفر بجنگید که آنان را هیچ سوگندی نیست باشد که [از عهدشکنى] باز ایستند. چرا با گروهى که سوگندهاى خود را شکستند و بر آن شدند که فرستاده [خدا] را بیرون کنند و آنان بودند که نخستین بار [جنگ را] با شما آغاز کردند، نمى جنگید؟ آیا از آنان مى ترسید؟ با اینکه اگر مومن هستید، خدا سزاوارتر است که از او بترسید. با آنان بجنگید. خدا آنان را به دست شما عذاب و رسوا مى کند و شما را بر آنان یاری دهد و دلهاى گروه مومنان را شفا دهد و خشم دلهایشان را از بین ببرد. خدا توبه هر کس را بخواهد مى پذیرد. خدا داناى حکیم است (توبه/۱-۱۵). گروهی از آنان (منافقان) کسانی هستند که با خدا عهد بستند که اگر از فضل خود به ما بدهد، بدونتردید صدقه میدهیم و بدونشک از صالحان خواهیم شد. امّا هنگامی که از فضل خود به آنان داد، به آن بخل ورزیدند و با اعراض روی گرداندند. پس به سبب آنکه با خدا وعده خود را خلاف کردند و به سبب آنکه دروغ مى گفتند، در دلهایشان تا روزى که او را دیدار مى کنند، پیامدهاى نفاق را باقى گذارد (توبه/۷۵-۷۷). گروهی از آنان (منافقان و بیماردلان) گفتند: ای مردم مدینه، دیگر برای شما جای ماندن نیست پس [از جنگ] برگردید. گروهی از آنان از پیامبر اجازه خواستند و میگفتند: خانههای ما بدون حفاظ است، در حالیکه بدون حفاظ نبود و جز فرار قصدی نداشتند. اگر از اطراف [مدینه] بر آنها هجوم آورده میشد و از آنان فتنهگری خواسته میشد، بدون تردید آن را میپذیرفتند و جز اندکی، در آن درنگ نمیکردند. در حالیکه آنان پیش از این با خدا عهد بسته بودند که پشت نکنند. عهد خدا همواره بازخواستشدنی است (احزاب/۱۳-۱۵). آیا دیدی آن کسی را که به آیات ما کفر ورزید و گفت: به من مال و فرزند بسیار داده خواهد شد؟ آیا از غیب اطّلاع یافته است یا از رحمان عهدی گرفته است؟ چنین نیست. آنچه میگوید، خواهیم نوشت و عذاب را برای او میافزاییم (مریم/۷۷-۷۹). عهد، وعده، سوگند، میثاق، عقد، بیعت
|
العهد
[قال الله فی یوم القیامة] أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ* وَ أَنْ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ (یس/۶۰-۶۱) إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَ أَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَ الإِنجِيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ وَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (توبه/۱۱۱)
وَ أَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا (اسراء/۳۴) وَ أَوْفُواْ بِعَهْدِ اللّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَ لاَ تَنقُضُواْ الأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا إِنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ* وَ لاَ تَكُونُواْ كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللّهُ بِهِ وَ لَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (نحل/۹۱-۹۲) بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَ اتَّقَى فَإِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ (آلعمران/۷۶) لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ الْكِتَابِ وَ النَّبِيِّينَ … وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء و الضَّرَّاء وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (بقره/۱۷۷) وَ لاَ تَشْتَرُواْ بِعَهْدِ اللّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا إِنَّمَا عِندَ اللّهِ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ* مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَ مَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ (نحل/۹۵-۹۶) وَ الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُوْلَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ (رعد/۲۵) الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (بقره/۲۷) إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللّهِ وَ أَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُوْلَئِكَ لاَ خَلاَقَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ وَ لاَ يُكَلِّمُهُمُ اللّهُ وَ لاَ يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ لاَ يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (آلعمران/۷۷)
[المصلّون] الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ* وَ الَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ* أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ (معارج/۲۳-۳۵) قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ … الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ* أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ* الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (مومنون/۱-۱۱) مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَ مِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَ مَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا* لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَ يُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِن شَاء أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا (احزاب/۲۳-۲۴)
[اولواالالباب] الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللّهِ وَ لاَ يِنقُضُونَ الْمِيثَاقَ* وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ … أُوْلَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ* جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَ أَزْوَاجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ المَلاَئِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ* سَلاَمٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ (رعد/۲۰-۲۴)
العهد- الاقوام، وَ لَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِيَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا (طه/۱۱۵)
وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ* وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَ أَمْنًا وَ اتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَ عَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْعَاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ (بقره/۱۲۴-۱۲۵)
قَالُوا (فرعون و ملإه لموسی) يَا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ* فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ (زخرف/۴۹-۵۰) وَ لَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ (آلفرعون) الرِّجْزُ قَالُواْ يَا مُوسَى ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ لَئِن كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ وَ لَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَنِي إِسْرَائِيلَ* فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ إِلَى أَجَلٍ هُم بَالِغُوهُ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ* فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَ كَانُواْ عَنْهَا غَافِلِينَ (اعراف/۱۳۴-۱۳۶) فَرَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ يَا قَوْمِ أَلَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْدًا حَسَنًا أَفَطَالَ عَلَيْكُمُ الْعَهْدُ أَمْ أَرَدتُّمْ أَن يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَخْلَفْتُم مَّوْعِدِي(طه/۸۶)
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَوْفُواْ بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ (بقره/۴۰) وَ قَالُواْ (الیهود) لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَيَّامًا مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (بقره/۸۰) أَوَكُلَّمَا عَاهَدُواْ عَهْدًا نَّبَذَهُ فَرِيقٌ مِّنْهُم بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ (بقره/۱۰۰)
تِلْكَ الْقُرَى نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَآئِهَا وَ لَقَدْ جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ مِن قَبْلُ كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللّهُ عَلَىَ قُلُوبِ الْكَافِرِينَ* وَ مَا وَجَدْنَا لأَكْثَرِهِم مِّنْ عَهْدٍ وَ إِن وَجَدْنَا أَكْثَرَهُمْ لَفَاسِقِينَ (اعراف/۱۰۱-۱۰۲)
وَ قَضَى رَبُّكَ أَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا … كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا* ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ (اسراء/۲۳-۳۹) قُلْ … بِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُواْ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ* وَ أَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَ لاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (انعام/۱۵۱-۱۵۳) إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا (فتح/۱۰) إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللّهِ الَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ* الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَ هُمْ لاَ يَتَّقُونَ* فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ* وَ إِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاء إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ الخَائِنِينَ (انفال/۵۵-۵۸) الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلاَّ نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىَ يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءكُمْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَ بِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (آلعمران/۱۸۳)
[هذه الایات] بَرَاءةٌ مِّنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ* فَسِيحُواْ فِي الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ اعْلَمُواْ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللّهِ وَ أَنَّ اللّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ* وَ أَذَانٌ مِّنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأَكْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ وَ رَسُولُهُ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَ إِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللّهِ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* إِلاَّ الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَ لَمْ يُظَاهِرُواْ عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّواْ إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ … كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِندَ اللّهِ وَ عِندَ رَسُولِهِ إِلاَّ الَّذِينَ عَاهَدتُّمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَمَا اسْتَقَامُواْ لَكُمْ فَاسْتَقِيمُواْ لَهُمْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ* كَيْفَ وَ إِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لاَ يَرْقُبُواْ فِيكُمْ إِلاًّ وَ لاَ ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَ تَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَ أَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ* اشْتَرَوْاْ بِآيَاتِ اللّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّواْ عَن سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ سَاء مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ* لاَ يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلاًّ وَ لاَ ذِمَّةً وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ* فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَ آتَوُاْ الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ* وَ إِن نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُواْ فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُواْ أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لاَ أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ* أَلاَ تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُمْ وَ هَمُّواْ بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَ هُم بَدَؤُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤُمِنِينَ* قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَ يُخْزِهِمْ وَ يَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَ يَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ* وَ يُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَ يَتُوبُ اللّهُ عَلَى مَن يَشَاءُ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۱-۱۵)
وَ مِنْهُم (المنافقین) مَّنْ عَاهَدَ اللّهَ لَئِنْ آتَانَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ* فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُواْ بِهِ وَ تَوَلَّواْ وَّ هُم مُّعْرِضُونَ* فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُواْ اللّهَ مَا وَعَدُوهُ وَ بِمَا كَانُواْ يَكْذِبُونَ (توبه/۷۵-۷۷) وَ إِذْ قَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ (المنافقین و الذین فی قلوبهم مرض) يَا أَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَ يَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌ وَ مَا هِيَ بِعَوْرَةٍ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًا* وَ لَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِم مِّنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَ مَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا يَسِيرًا* وَ لَقَدْ كَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِن قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَ كَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْؤُولًا (احزاب/۱۳-۱۵)
أَفَرَأَيْتَ الَّذِي كَفَرَ بِآيَاتِنَا وَ قَالَ لَأُوتَيَنَّ مَالًا وَ وَلَدًا* أَ اطَّلَعَ الْغَيْبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا* كَلَّا سَنَكْتُبُ مَا يَقُولُ وَ نَمُدُّ لَهُ مِنَ الْعَذَابِ مَدًّا (مریم/۷۷-۷۹) |