علم خدا، این مفهوم از ریشه «ع ل م» ۱۴۴ بار آمده است. در این مقاله واژههای «علم» که مربوط به اسماء و صفات و تعلیم و تعلّم است، آورده نشده و در مقالات جداگانهای آمده است.
چکیده: علم خدا همه چیز را فرا گرفته است و علم او به همه چیز احاطه دارد. او به آنچه در آسمانها و زمین است، علم دارد. به آنچه در زمین فرو میرود و آنچه از آن خارج میشود و به آنچه از آسمان نازل میشود و به آنچه در آن بالا میرود، علم دارد. عالم به غیب است. به آنچه در رحمها است و آنچه هر مادّهای باردار میشود و بار میگذارد، علم دارد. او به آنچه انجام میدهید، علم دارد. خدا به آنچه پنهان میکنید و آنچه آشکار میکنید، علم دارد. به پیشینیان و آیندگان شما علم دارد. علم قیامت نزد خدا است. به چیزی از علم او احاطه پیدا نمیکنند مگر آنچه را بخواهد. معبود شما فقط خدایی است که جز او معبودی نیست و علم [او] همه چیز را فرا گرفته است (طه/۹۸). خدا کسی است که هفت آسمان را آفرید و نیز همانند آنها را از زمین [آفرید]. فرمان در میان آنها فرود میآید تا علم یابید که خدا بر هر چیزی توانا است و اینکه علم [او] همه چیز را احاطه کرده است (طلاق/۱۲). به آنچه در آسمانها و زمین است، علم دارد (تغابن/۴). او کسی است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید. سپس بر عرش استیلا یافت. به آنچه در زمین فرو میرود و آنچه از آن خارج میشود و به آنچه از آسمان نازل میشود و به آنچه در آن بالا میرود، علم دارد. هر کجا باشید، او با شما است. خدا به آنچه انجام میدهید، بینا است (حدید/۴). به آنچه در زمین فرو میرود و به آنچه از آن خارج میشود و آنچه از آسمان نازل میشود و آنچه در آن بالا میرود، علم دارد. او مهربان آمرزنده است (سبأ/۲). کلیدهای غیب، نزد او است. [کسی] جز او به آن علم ندارد. به هر چه در خشکی و دریا است علم دارد. هیچ برگی نمیافتد جز اینکه به آن علم دارد. هیچ دانهای در تاریکیهای زمین و هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در کتابی روشن، است (انعام/۵۹). [او] دانای غیب است و کسی را بر غیب خود آگاه نمیکند جز فرستادهای را که از او خشنود باشد که برای او از پیش رو و پشت سرش نگاهبانانی میگمارد تا علم یابد که پیامهای پروردگار خود را رساندهاند و به آنچه نزد آنان است، احاطه دارد (جن/۲۶-۲۸). به سپاهیان پروردگارت [کسی] جز او علم ندارد. این جز یادآوری برای بشر نیست (مدثّر/۳۱). هیچ جنبندهای در زمین نیست جز اینکه روزی آن، بر خدا است و به قرارگاه آن و جایگاه موقّت آن، علم دارد. همه در کتابی روشن، است (هود/۶). هیچ یک از میوهها از غلافش بیرون نمیآیند و هیچ مادّهای باردار نمیشود و بار نمیگذارد جز به علم او (فصّلت/۴۷). هیچ مادّهای باردار نمیشود و بار نمینهد جز به علم او. هیچ کهنسالی عمر طولانی نمیکند و یا از عمرش کاسته نمیشود مگر آنکه در کتابی است. بدونتردید این بر خدا آسان است (فاطر/۱۱). خدا علم دارد که هر مادّهای چه باری دارد. رحمها چه میکاهند و چه میافزایند. هر چیزی نزد او، به اندازه است (رعد/۸). به آنچه در رحمها است، علم دارد و هیچ نفسی درنمییابد که فردا چه چیزی کسب خواهد کرد. هیچ نفسی درنمییابد به کدام زمین خواهد مُرد. بیتردید خدا علیم آگاه است (لقمان/۳۴). خدا است که به آمدوشد شما و جایگاه شما علم دارد (محمّد/۱۹). بهراستی به پیشینیان شما علم داریم و بدون تردید به پسینیان نیز علم داریم. بدون تردید پروردگار تو آنان را محشور میکند. بیگمان او حکیم علیم است (حجر/۲۴-۲۵). بهیقین علم دارد که شما بر چه هستید (نور/۶۴). بهراستی انسان را آفریدیم و به آنچه نفس او، به او وسوسه میکند، علم داریم. ما از رگ گردن به او نزدیکتر هستیم (ق/۱۶). او در آسمانها و در زمین، خدا است. به راز شما و آشکار شما علم دارد و به آنچه کسب میکنید، علم دارد (انعام/۳). خدا به آنچه پنهان میکنید و آنچه علنی میکنید، علم دارد (نحل/۱۹). خدا به آنچه آشکار میکنید و آنچه کتمان میکنید، علم دارد (مائده/۹۹). به آنچه پنهان میکنید و آنچه آشکار میکنید، علم دارد. خدا به راز سینهها علیم است (تغابن/۴). شکی نیست که خدا به آنچه [بیایمانان به آخرت] پنهان میکنند و آنچه آشکار میکنند، علم دارد. بدونتردید او مستکبران را دوست ندارد (نحل/۲۳). آیا کسی که آفریده است، علم ندارد در حالیکه او دقیق آگاه است (ملک/۱۴)؟ بهراستی او به سخن آشکار علم دارد و به آنچه میپوشانید، علم دارد (انبیاء/۱۱۰). به خیانت چشمها و به آنچه سینهها مخفی میکنند، علم دارد (غافر/۱۹). هر مالی را انفاق کنید یا هر نذری انجام دهید، بدونتردید خدا به آن علم دارد (بقره/۲۷۰). او است که توبه را از بندگان خود میپذیرد و از بدیها درمیگذرد و به آنچه انجام میدهید، علم دارد (شوری/۲۵). او کسی است که [روح] شما را در شب میگیرد و به آنچه در روز انجام دادید، علم دارد سپس شما را در روز برمیانگیزد تا مدّت معین به پایان رسد. آنگاه بازگشت شما به سوی او است سپس شما را به آنچه انجام میدهید، باخبر میکند (انعام/۶۰). به آنچه پیش رو و آنچه پشت سر آنها است، علم دارد و به چیزی از علم او احاطه پیدا نمیکنند مگر آنچه را بخواهد (بقره/۲۵۵). به آنچه پیش رو و پشت سر آنان است، علم دارد و امور به سوی او بازگردانده میشود (حج/۷۶). به آنچه پیش رو و پشت سر آنان (فرشتگان) است، علم دارد ولی آنان به او احاطه علمی ندارند (طه/۱۱۰). به آنچه پیش رو و پشت سر آنان است، علم دارد (انبیاء/۲۸). ما به آنچه زمین از آنان (کافران) میکاهد، علم داریم و نزد ما کتابی حفظکننده است (ق/۴). بهراستی خدا به کسانی که ایمان آوردهاند، علم دارد و به منافقان نیز علم دارد (عنکبوت/۱۱). ما این روزهای [شکست و پیروزی] را میان مردم میگردانیم [تا مردم پند گیرند] و تا خدا به کسانی که ایمان آوردهاند، علم یابد و از شما شاهدانی بگیرد (آلعمران/۱۴۰). آیا مردم میپندارند وقتی که گفتند: ایمان آوردیم، رها میشوند و مورد آزمایش قرار نمیگیرند؟ بهیقین کسانی را که پیش از اینان بودند آزمودیم تا خدا به آنان که راست گفتهاند، علم یابد و به دروغگویان نیز علم یابد (عنکبوت/۲-۳). شیطان بر آنان تسلّطی ندارد جز اینکه [میخواستیم] به کسی که به آخرت ایمان میآورد و به کسی که در آن تردید دارد، علم یابیم (سبأ/۲۱). در شبهای روزه، آمیزش با زنانتان بر شما حلال شده است. آنان لباس شما و شما لباس آنها هستید. خدا علم داشت که شما به خودتان خیانت میکنید پس توبه شما را پذیرفت و از شما درگذشت پس اکنون با آنها آمیزش کنید و آنچه را خدا برای شما مقرّر کرده است، طلب کنید (بقره/۱۸۷). ای کسانی که ایمان آوردهاید، خدا شما را به صیدی که در دسترس شما و نیزههای شما است، میآزماید تا علم یابد چه کسی در نهان از او میترسد (مائده/۹۴). خدا، کعبه، آن خانه حرمتدار، ماه حرام و قربانیهای بینشان و نشاندار را [مایه] قوام مردم قرار داده است. این برای آن است که علم یابید خدا به هر چه در آسمانها و هر چه در زمین است، علم دارد. خدا به همه چیز علیم است (مائده/۹۷). حج، در ماههایی معین است پس هر کس در آن ماهها، حج را [بر خود] واجب کرد پس در حج هیچگونه آمیزش، نافرمانی و جدالی نیست. هر خیری انجام دهید، خدا به آن علم دارد. توشه برگیرید که بهترین توشه، تقوا است. ای خردمندان، از من پروا کنید (بقره/۱۹۷). هنگامی که پیمان بستید، به پیمان خدا وفا کنید و سوگندهای خود را بعد از محکمکردن آنها نشکنید در حالیکه خدا را بر خود ضامن قرار دادهاید. بهراستی خدا به آنچه انجام میدهید، علم دارد (نحل/۹۱). هر چه در توان دارید از نیرو و اسبهای آماده بسیج کنید تا با آن دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان] دیگری را جز ایشان که شما به آن علم ندارید و خدا به آنان علم دارد، بترسانید (انفال/۶۰). جنگ بر شما مقرّر شد و آن، برای شما ناخوشایند است. چه بسا چیزی را ناخوش دارید در حالیکه آن برای شما خیر است و چه بسا چیزی را دوست دارید که آن برای شما شرّ است. خدا علم دارد و شما علم ندارید (بقره/۲۱۶). آیا پنداشتید که رها میشوید، در حالیکه هنوز خدا به کسانی از شما که جهاد کردهاند و غیر از خدا و فرستاده او و مومنان، همرازی نگرفتهاند، علم نیافته است (توبه/۱۶)؟ آیا پنداشتید که به بهشت داخل میشوید در حالیکه هنوز خدا به کسانی از شما که جهاد کردند، علم نیافته و به شکیبایان نیز علم نیافته است (آلعمران/۱۴۲)؟ بدون تردید شما را میآزماییم تا به مجاهدان از شما و شکیبایان [شما] علم یابیم و خبرهای شما را آزمایش کنیم (محمّد/۳۱). بدون تردید کسانی که دوست دارند کارهای زشت، در میان کسانیکه ایمان آوردند شایع شود، در دنیا و آخرت عذابی دردناک دارند. خدا علم دارد و شما علم ندارید (نور/۱۹). برای خدا مَثَلها نزنید. بدونتردید خدا علم دارد و شما علم ندارید (نحل/۷۴). گناهی بر شما نیست که به خانههای غیر مسکونی که بهرهای در آن دارید، وارد شوید. خدا به آنچه آشکار میکنید و آنچه پنهان میدارید، علم دارد (نور/۲۹). درباره آنچه شما به طور سربسته از زنان [در عدّه وفات] خواستگاری کنید یا در دل خود پوشیده دارید، بر شما گناهی نیست. خدا علم داشت که شما به زودی آنان را یاد خواهید کرد ولی با آنها قرار پنهانی نگذارید مگر اینکه سخنی پسندیده بگویید و تا زمان مقرّر به پایان نرسیده به عقد ازدواج تصمیم نگیرید و علم داشته باشید که خدا به آنچه در دل دارید، علم دارد پس از او حذر کنید و علم داشته باشید که خدا آمرزنده حلیم است (بقره/۲۳۵). چون زنان را طلاق دادید و مدّت خود را به پایان رساندند، آنان را از ازدواج با همسران [سابق] خود چنانچه به خوبى با یکدیگر تراضى نمایند، جلوگیرى نکنید. هر کس از شما به خدا و روز بازپسین ایمان دارد، به این پند داده مى شود. این براى شما پربرکت تر و پاکیزه تر است. خدا علم دارد و شما علم ندارید (بقره/۲۳۲). کسانی که عرش [خدا] را حمل میکنند و کسانی که اطراف آن هستند، با ستایش پروردگار خود تسبیح میگویند و به او ایمان دارند و برای کسانی که ایمان آوردهاند، طلب آمرزش میکنند که پروردگارا، رحمت و علم تو بر هر چیز احاطه دارد پس کسانی را که توبه کرده و راه تو را دنبال نمودند، بیامرز و از عذاب دوزخ نگاه دار (غافر/۷). بدونتردید خدا است که علم رستاخیز، نزد او است (لقمان/۳۴). علم رستاخیز، نزد او است و به سوی او بازگردانده میشوید (زخرف/۸۵). علم رستاخیز به او برمیگردد (فصّلت/۴۷). بهیقین به آنچه بر آن هستید، علم دارد. روزی که به سوی او بازگردانده میشوند پس آنان را به آنچه انجام دادهاند، خبر میدهد. خدا به هر چیزی علیم است (نور/۶۴). هنگامی که [دشمنان خدا] نزد آتش بیایند، گوش، دیدگان و پوست آنان به آنچه انجام میدادند، بر ضدّشان گواهی میدهند … [به آنها گفته میشود:] شما از اینکه مبادا گوش، دیدگان و پوست شما بر ضدّ شما گواهی دهند، [گناهان خود] را نمیپوشاندید بلکه گمان میکردید که خدا به بسیاری از آنچه انجام میدادید، علم ندارد. این گمان شما بود که درباره پروردگارتان میپنداشتید پس شما را هلاک کرد و از زیانکاران شدید (فصّلت/۲۰-۲۳). علم خدا- اقوام، بهراستی ما فرستادگان خود را با نشانههای روشن فرستادیم. با آنان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم به قسط به پا خیزند و آهن را که در آن نیرویی شدید و منافعی برای مردم است، نازل کردیم و تا خدا علم یابد چه کسی در غیب، او و فرستادگان او را، یاری میکند (حدید/۲۵). بدون تردید از کسانی که [پیامبران] به سوی آنان فرستاده شدهاند، میپرسیم و از فرستادگان نیز میپرسیم. از روی علم، برای آنان حکایت میکنیم و ما غایب نبودهایم (اعراف/۶-۷). هنگامی که نشانهای برای آنان (سران مجرم شهرها) آمد، گفتند: هرگز ایمان نمیآوریم تا این که مثل آنچه به فرستادگان خدا داده شده است به ما نیز داده شود. خدا علم دارد که رسالت خود را کجا قرار دهد (انعام/۱۲۴). پروردگارت به فرشتگان فرمود: من در زمین جانشینی خواهم گماشت، گفتند: آیا در آن، کسی را قرار میدهی که فساد کند و خونها بریزد در حالیکه ما تو را با ستایشت تسبیح میگوییم و تو را تقدیس میکنیم؟ فرمود: من به آنچه شما علم ندارید، علم دارم. همه نامها را به آدم تعلیم داد سپس آنها را به فرشتگان عرضه کرد پس فرمود: اگر راست میگویید من را از نامهای آنان خبر دهید. گفتند: منزّهی تو. ما را علمی جز آنچه به ما تعلیم دادهای نیست. بهراستی تنها تو علیم حکیم هستی. فرمود: ای آدم، آنان را از نامهای آنان خبر بده. هنگامیکه [آدم] آنها را از نامهایشان خبر داد، فرمود: آیا به شما نگفتم که من به غیب آسمانها و زمین علم دارم و به آنچه آشکار میکنید و آنچه پنهان میکنید، علم دارم (بقره/۳۰-۳۳). [نوح به قوم خود گفت:] به شما نمیگویم گنجینههای خدا نزد من است و غیب هم نمیدانم. میگویم من فرشته هستم و درباره کسانی که در چشم شما خوار میآیند، نمیگویم که خدا هرگز به آنان خیری نخواهد داد. خدا به آنچه در درون آنان است، علم دارد. در آن صورت از ستمکاران خواهم بود (هود/۳۱). [قوم هود] گفتند: اگر راست میگویی پس آنچه را به ما وعده میدهی، برای ما بیاور. [هود] گفت: جز این نیست که علم، تنها نزد خدا است (احقاف/۲۲-۲۳). [ابراهیم گفت:] پروردگارا، بیگمان تو به آنچه پنهان میکنیم و آنچه را آشکار میکنیم، علم داری. چیزی در زمین و آسمان، بر خدا پوشیده نیست (ابراهیم/۳۸). [ابراهیم به قوم خود گفت:] من از آنچه شریک او میگیرید، ترسی ندارم مگر آن که پروردگارم چیزی را بخواهد. علم پروردگارم همه چیز را فرا گرفته است. آیا متذکّر نمیشوید؟ چگونه از آنچه شریک [خدا] میکنید، بترسم در حالیکه شما خود از اینکه چیزی را شریک خدا کردهاید که [خدا] دلیلی بر آن نازل نکرده است، نمیترسید؟ پس اگر علم دارید، کدام یک از [ما]، دو دسته به ایمنی سزاوارتر است؟ … این حجّت ما بود که به ابراهیم در برابر قوم او دادیم. هر کس را بخواهیم به درجاتی بالا میبریم. بهراستی پروردگارت، حکیمِ علیم است (انعام/۸۰-۸۳). [شعیب به قوم خود گفت:] ما را سزاوار نیست که به آیین شما برگردیم مگر اینکه خدا، پروردگار ما بخواهد. علم پروردگار ما همه چیز را فراگرفته است بر خدا توکّل کردیم (اعراف/۸۹). [فرعون] گفت: حال نسلهای نخستین، چگونه است؟ [موسی] گفت: علم آن در کتابی، نزد پروردگار من است. پروردگارم، نه خطا میکند و نه فراموش میکند (طه/۵۱-۵۲). آنان (بنیاسرائیل) را از روی علم، بر جهانیان برگزیدیم (دخان/۳۲). [موسی گفت:] آیا خبر کسانی که پیش از شما بودند، قوم نوح، عاد، ثمود و کسانی که پس از آنان بودند و جز خدا کسی به آنها علم ندارد به شما نرسیده است (ابراهیم/۹)؟ [موسی و جوان همراه او] بندهای از بندگان ما را یافتند که از جانب خود به او رحمتی داده بودیم و از نزد خود به او علمی آموخته بودیم. … (کهف/۶۵-۸۲). بیتردید به کسانی از شما (بنیاسرائیل) که روز شنبه تجاوز کردند، علم دارید پس به آنها گفتیم: بوزینگانی طردشده باشید (بقره/۶۵). [هُدهُد به سلیمان گفت:] شیطان اعمال آنان (ملکه و قومش) را برای آنان آراست و آنان را از راه باز داشت] پس آنان هدایت نشدند تا برای خدایی که پنهانیها را در آسمانها و زمین بیرون میآورد و به آنچه پنهان میکنید و آنچه آشکار میکنید علم دارد، سجده نکنند (نمل/۲۴-۲۵). خدا فرمود: ای عیسی، پسر مریم، آیا تو به مردم گفتی که غیر از خدا، من و مادرم را دو معبود، بگیرید؟ عیسی گفت: منزّهی تو، من را نسزد چیزی را که حقّ من نیست، بگویم. اگر آن را گفته بودم، بدون تردید تو به آن علم داشتی. تو به آنچه در نفس من است، علم داری و من به آنچه در نفس تو است، علم ندارم. بدون تردید تو بسیار عالم رازهای نهان هستی (مائده/۱۱۶). [رسولان اهل قریه] گفتند: پروردگار ما علم دارد که ما بیگمان به سوی شما، فرستاده شدهایم (یس/۱۶). آنان (اصحاب کهف) را برانگیختیم تا علم یابیم که کدام یک از آن دو گروه، مدّت آنچه درنگ کردهاند، را شمارش کرده است (کهف/۱۲). بگو، کسی آن (قرآن) را نازل کرده است، که به راز، در آسمانها و زمین، علم دارد (فرقان/۶). تأویل آن (آیات) را جز خدا [کسی] علم ندارد (آلعمران/۷). خدا به آنچه بر تو نازل کرده، شهادت میدهد. آن را به علم خود نازل کرده است (نساء/۱۶۶). بهزودی تو را [به قرآن] خوانا گردانیم که فراموش نکنی مگر آنچه خدا بخواهد. بیگمان او به آشکار و پنهان، علم دارد (اعلی/۶-۷). آنچه از کتاب به سوی تو وحی شده، تلاوت کن. نماز را برپا دار که نماز از زشتکاری و منکر، باز میدارد. بهراستی یاد خدا بزرگتر است. خدا به آنچه میسازید، علم دارد (عنکبوت/۴۵). بدون تردید پروردگار تو علم دارد که تو نزدیک به دوسوّم از شب و گاه نصف آن یا یکسوّم آن را برمیخیزی و گروهی از آنان که با تو هستند، نیز [چنین میکنند] و خدا است که شب و روز را اندازهگیری میکند. علم دارد که شما هرگز نمیتوانید، آن را شماره کنید پس بر شما بخشید پس هر چه از قرآن میّسر شد، بخوانید. [خدا] علم دارد که گروهی از شما بیمار خواهند شد و گروهی در جستوجوی فضل خدا، سفر میکنند و گروهی دیگر در راه خدا جنگ میکنند پس هر چه میّسر شد از آن را بخوانید. نماز را برپا دارید. زکات بپردازید و وامی نیکو به خدا دهید (مزّمّل/۲۰). اگر سخن را آشکار کنی پس بهراستی او به پنهان و پنهانتر علم دارد (طه/۷). آیا علم نداری که خدا به آنچه در آسمان و زمین است، علم دارد؟ بهراستی این، در کتابی است. بدون تردید این بر خدا آسان است (حج/۷۰). آیا ندیدهای که خدا به آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، علم دارد؟ هیچ نجوایی [میان] سه نفر نیست مگر اینکه خدا چهارمین آنان است و نه میان پنج نفر مگر اینکه او ششمین آنان است و نه کمتر از آن و نه بیشتر، مگر اینکه هر کجا باشند، او با آنان است. سپس روز قیامت، آنان را به آنچه عمل کردهاند، خبر میدهد. بدون تردید خدا به هر چیزی علیم است (مجادله/۷). [پیامبر] گفت: پروردگار من، به سخن در آسمان و زمین علم دارد. او شنوای علیم است (انبیاء/۴). بگو، کافی است که خدا میان من و شما شاهد باشد. به آنچه در آسمانها و زمین است، علم دارد (عنکبوت/۵۲). بگو، در آسمانها و زمین کسی جز خدا به غیب علم ندارد و در نمییابند چه موقع برانگیخته میشوند بلکه علم آنان درباره آخرت به پایان رسیده است. بلکه آنان درباره آن، در شک هستند بلکه آنان در مورد آن کوردل هستند (نمل/۶۵-۶۶). بگو، اگر آنچه در سینههایتان است، مخفی کنید یا آن را آشکار کنید، خدا به آن علم دارد و به آنچه در آسمانها و زمین است، علم دارد. خدا بر هر چیزی توانا است (آلعمران/۲۹). از تو درباره قیامت میپرسند که وقوع آن چه هنگام است؟ بگو، علم آن نزد پروردگار من است. … از تو میپرسند، گویی تو از آن آگاه هستی. بگو، علم آن، نزد خدا است ولی بیشتر مردم علم ندارند (اعراف/۱۸۷). میگویند: اگر راست میگویید، این وعده کی خواهد آمد؟ بگو، علم آن، تنها نزد خدا است و من تنها هشداردهنده آشکار هستم (ملک/۲۵-۲۶). از تو درباره یتیمان میپرسند. بگو، اصلاحی که به سود آنان باشد، بهتر است. اگر با آنان همزیستی کنید، برادران شما هستند و خدا به مفسد و مصلح علم مییابد (بقره/۲۲۰). ای پیامبر، به اسیرانی که در دستان شما هستند، بگو، اگر خدا به خیری در قلبهای شما علم داشته باشد، بهتر از آنچه را از شما گرفته است، به شما میدهد و شما را میآمرزد. خدا آمرزنده مهربان است (انفال/۷۰). ای پیامبر، ما برای تو حلال کردهایم [ازدواج با] … و زن مومنی را که خود را به پیامبر ببخشد، اگر پیامبر بخواهد او را به همسری بگیرد. [این] ویژه تو است نه دیگر مومنان. بدون شک علم داریم که بر آنان درباره همسرانشان و آنچه دستانشان مالک شدهاست، چه مقرّر کردهایم تا بر تو هیچ تنگی نباشد. خدا همواره آمرزنده مهربان است. هر کس از آنان را که بخواهی [میتوانی] به تعویق اندازی و هر کس را که بخواهی، نزد خود جای دهی. اگر هر یک از آنان را که از او کناره گرفتهای طلب کنی، گناهی بر تو نیست. این نزدیکتر است به این که چشمان آنان روشن شود و اندوهگین نباشند و همه آنها به آنچه به آنان داده شود، خشنود شوند. خدا به آنچه در دلهای شما است، علم دارد. خدا علیم بردبار است (احزاب/۵۰-۵۱). ای پیامبر، مومنان را به جهاد تشویق کن. اگر از شما بیست نفر صابر باشند، بر دویست نفر غلبه میکنند و اگر از شما صد نفر باشند، بر هزار نفر از کسانی که کفر ورزیدند، غلبه میکنند. بهراستی آنان قومی هستند که نمیفهمند. اکنون، خدا به شما تخفیف داد و علم داشت که در شما ضعفی هست پس اگر از شما صد نفر صابر باشند، بر دویست نفر غالب میشوند و اگر از شما هزار نفر باشند، به اذن خدا بر دو هزار نفر غالب میشوند (انفال/۶۵-۶۶). [ای کسانی که ایمان آوردهاید،] دعوت پیامبر را در میان خود مانند دعوت یکدیگر قرار ندهید. خدا به کسانی از شما که در پناه یکدیگر، دزدانه میگریزند، علم دارد پس کسانی که امر او را خلاف میکنند باید بترسند که بلایی به آنان برسد یا عذابی دردناک به آنها برسد (نور/۶۳). روزی که آن دو گروه با هم برخورد کردند، آنچه به شما رسید، به اذن خدا بود [تا شما را بیازماید] و تا به مومنان علم یابد و تا به کسانی که دورویی کردند، علم یابد (آلعمران/۱۶۶-۱۶۷). بهراستی خدا از مومنان، هنگامی که آنان در زیر آن درخت با تو بیعت کردند، از آنان راضی شد پس به آنچه در دلهای آنان بود، علم داشت پس آرامش خود را بر آنان نازل کرد و پیروزی نزدیکی را به آنان پاداش داد و [نیز] غنیمتهای فراوانی که میگیرند. خدا همواره عزیز حکیم است (فتح/۱۸-۱۹). بهیقین خدا خواب فرستاده خود را به حق راست گردانید. بدون تردید شما به خواست خدا با ایمنی، سرتراشیده و موی سر کوتاهکرده، بدون ترس به مسجدالحرام داخل میشوید پس او به آنچه شما علم نداشتید، علم داشت پس غیر از آن [با صلح حدیبیه] پیروزی نزدیکی قرار داد (فتح/۲۷). اگر مالی نزدیک و سفری کوتاه بود بدون تردید از پی تو میآمدند ولی آن راه پرمشقّت بر آنان دور آمد. بهزودی به خدا سوگند میخورند که اگر میتوانستیم با شما خارج میشدیم. [با سوگند دروغ] خود را هلاک میکنند و خدا علم دارد که آنان سخت دروغگو هستند (توبه/۴۲). خدا به بازدارندگان از شما و آن کسانی که به برادران خود میگفتند، نزد ما بیایید و جز اندکی به جنگ نمیآیند، علم دارد (احزاب/۱۸). بادیهنشینان گفتند: ایمان آوردیم. بگو، ایمان نیاوردهاید ولی بگویید: اسلام آوردیم. هنوز ایمان در دلهای شما داخل نشده است … بگو، آیا خدا را از دین خود آگاه میکنید. خدا به آنچه در آسمانها و زمین است، علم دارد. خدا به هر چیزی علیم است (حجرات/۱۴-۱۶). بدون تردید، پروردگار تو به آنچه سینههای آنان (کافران) پنهان میکند و آنچه آشکار میکنند، علم دارد (نمل/۷۴؛ قصص/۶۹). آگاه باش که آنان سینههای خود را خم میکنند تا [خود را] از او پنهان کنند. آگاه باش آنگاه که جامههای خود را بر سر میکشند، [خدا] به آن چه پنهان میکنند یا آشکار میکنند، علم دارد. بدون تردید او به راز سینهها علیم است (هود/۵). بهیقین ما علم داریم که آنچه میگویند، تو را سخت غمگین میکند پس بدون تردید آنان تو را تکذیب نمیکنند ولی ستمکاران آیات خدا را انکار میکنند (انعام/۳۳). گفتار آنها، تو را غمگین نکند. ما به آنچه پنهان میکنند و به آنچه آشکار میکنند، علم داریم (یس/۷۶). بدون تردید علم داریم که تو از آنچه میگویند، دلتنگ میشوی پس پروردگار خود را با ستایش، تسبیح کن و از سجدهکنندگان باش و پروردگارت را پرستش کن تا مرگ تو فرارسد (حجر/۹۷-۹۹). گفتند: چرا برای او از جانب پروردگارش نشانههایی نازل نشده است؟ … بگو، کافی است که خدا میان من و شما شاهد باشد. به آنچه در آسمانها و زمین است، علم دارد و کسانی که به باطل ایمان آوردند و به خدا کفر ورزیدند، بدونتردید آنان زیانکاران هستند (عنکبوت/۵۰-۵۲). اگر خدا در آنان به خیری علم داشت، آنان را شنوا میکرد و اگر آنان را شنوا کرده بود، بدونتردید با اعراض روی میگرداندند (انفال/۲۳). کسانی که پیش از آنان بودند، مکر کردند، پس همه مکر، از آنِ خدا است. خدا علم دارد به آنچه هر کسی به دست میآورد (رعد/۴۲). غیر از خدا، چیزهایی را میپرستند که نه به آنان زیان میرساند و نه به آنان سود میرساند. میگویند: اینها نزد خدا شفیعان ما هستند. بگو، آیا خدا را به چیزی که در آسمانها و در زمین است [و به آن] علم ندارد، خبر میدهید؟ او منزّه است و از آنچه شریک میگیرند، برتر است (یونس/۱۸). برای خدا شریکانی قرار دادند. بگو، آنها را نام ببرید. آیا او را به آنچه در زمین است [و به آن]، علم ندارد، خبر میدهید؟ یا سخنی ظاهری میگویید؟ بلکه برای کسانی که کافر شدند، مکر آنان زینت داده شده است و از راه بازداشته شدهاند (رعد/۳۳). بهراستی خدا به آنچه جز او میخوانند، علم دارد (عنکبوت/۴۲). کسانی که کفر ورزیدند، گفتند: برای ما رستاخیز نخواهد آمد. بگو، آری سوگند به پروردگارم که بدون تردید برای شما خواهد آمد. [پروردگاری] که عالم غیب است و هموزن ذرّهای نه در آسمانها و نه در زمین از او پوشیده نیست و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر از آن مگر اینکه در کتابی، روشن است (سبأ/۳). آیا دیدی کسی را که هوای خود را معبود خود قرار داده و خدا او را از روی علم گمراه کرده و بر گوش و قلب او مهر زده و بر دیده او پردهای نهاده است؟ پس چه کسی بعد از خدا، او را هدایت میکند؟ آیا متذّکر نمیشوید (جاثیه/۲۳)؟ بهراستی این (قرآن) یادآوری برای متّقین است. ما بهیقین علم داریم که از شما، تکذیبکنندگانی هستند (حاقّه/۴۸-۴۹). بهراستی ما برای آنان کتابی آوردیم که آن را از روی علم، تفصیل دادیم [و] برای گروهی که ایمان میآورند، هدایت و رحمتی باشد (اعراف/۵۲). آیا میگویند: آن (قرآن) را بافته است؟ بگو، اگر راست میگویید، ده سوره بربافته، مانند آن بیاورید و غیر از خدا، هر کس را میتوانید، بخوانید. پس اگر شما را پاسخ ندادند، علم یابید که آنچه نازل شده به علم خدا است و هیچ معبودی جز او نیست. پس آیا تسلیم میشوید (هود/۱۳-۱۴)؟ آیا میگویند: آن را بافته است؟ بگو، اگر راست میگویید، سورهای مانند آن بیاورید و هر کس را جز خدا میتوانید، بخوانید بلکه چیزی را تکذیب کردند که به علم آن، احاطه ندارند و هنوز تأویل آن، برای آنان نیامده است. کسانی هم که پیش از آنان بودند، همینگونه تکذیب کردند. پس بنگر عاقبت ستمکاران چگونه بود. از آنان کسی است که به آن (قرآن) ایمان میآورد و از آنان کسی است که به آن ایمان نمیآورد. پروردگار تو، به مفسدان عالمتر است (یونس/۳۸-۴۰). ما به خوبی علم داریم که میگویند: جز این نیست که بشری به او تعلیم میدهد. [چنین نیست] زبان کسی که این نسبت را به او میدهند، غیر عربی است و این [قرآن] به زبان عربی روشن است (نحل/۱۰۳). اگر بخواهیم کسانی را که در دلهایشان بیماری است، به تو نشان میدهیم و بدون شک تو آنها را به چهرههایشان میشناسی و بهراستی تو آنان را در لحن سخن میشناسی. خدا به اعمال شما علم دارد (محمّد/۳۰). هنگامی که منافقان نزد تو بیایند، میگویند: شهادت میدهیم که تو بیگمان فرستاده خدا هستی و خدا علم دارد که تو بدون تردید فرستاده او هستی و خدا شهادت میدهد که منافقان بیگمان دروغگو هستند (منافقون/۱). آیا آنان (منافقان) علم ندارند که خدا به راز و نجوای آنان علم دارد. بهراستی او به طور کامل عالم به غیبها است (توبه/۷۸). آنها (منافقان) کسانی هستند که خدا به آنچه در دلهای آنان است، علم دارد پس، از آنان روی بگردان و آنان را پند ده و به آنان گفتاری رسا که در جانشان [بنشیند]، بگو (نساء/۶۳). گروهی از بادیهنشینان اطراف شما، منافق هستند. از اهل مدینه نیز عدّهای بر نفاق خو گرفتهاند. تو به آنان علم نداری. ما به آنان علم داریم. بهزودی آنان را دو بار عذاب میکنیم سپس به سوی عذاب بزرگ برگردانده میشوند (توبه/۱۰۱). بهراستی کسانی که پس از آنکه هدایت برای آنان روشن شد، پشت کرده، بازگشتند، شیطان آنان را فریب داد و آرزوهایشان را دراز کرد. این به آن سبب است که آنان به کسانی که آنچه را خدا نازل کرده، خوش نمیداشتند، گفتند: بهزودی در کار تا حدودی از شما اطاعت میکنیم. خدا به پنهانکاری آنان علم دارد (محمّد/۲۵-۲۶). ما قبلهای را که بر آن بودی، قرار ندادیم مگر برای اینکه به کسی که از این فرستاده، پیروی میکند و به کسی که به عقب باز میگردد، علم یابیم (بقره/۱۴۳). هنگامی که [یهودیان] با مومنان برخورد کنند، میگویند: ایمان آوردیم و هنگامی که بعضی از آنان با بعضی خلوت کنند، میگویند: آیا آنچه را خدا بر شما گشوده، برای آنان میگویید تا با آن، نزد پروردگارتان با شما محاجّه کنند؟ آیا نمیاندیشید؟ آیا علم ندارند که خدا به آنچه پنهان میکنند و آنچه آشکار میکنند، علم دارد (بقره/۷۶-۷۷)؟ ای اهلکتاب، چرا درباره ابراهیم محاجّه میکنید در حالیکه تورات و انجیل نازل نشد مگر بعد از او؟ آیا تعقّل نمیکنید؟ شما همان کسانی هستید که در آنچه به آن علم دارید، محاجّه میکنید پس چرا درباره آنچه به آن علم ندارید، محاجّه میکنید؟ خدا به آن علم دارد و شما به آن علم ندارید (آلعمران/۶۵-۶۶). اعلم، تعلیم و تعلّم، عالم، عالم الغیب، عالم الغیب و الشهاده، علّامالغیوب، علم افراد، علیم
|
العلم
إِنَّمَا إِلَهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا (طه/۹۸) اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا (طلاق/۱۲) يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ (تغابن/۴) هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَ مَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاء وَ مَا يَعْرُجُ فِيهَا وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (حديد/۴) يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَ مَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا يَعْرُجُ فِيهَا وَ هُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ (سبأ/۲) وَ عِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَ يَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَ لاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَ لاَ رَطْبٍ وَ لاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (انعام/۵۹) عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا* إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا* لِيَعْلَمَ أَن قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَ أَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَ أَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا (جن/۲۶-۲۸) وَ مَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَ مَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ (مدثّر/۳۱)
وَ مَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللّهِ رِزْقُهَا وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (هود/۶) وَ مَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَاتٍ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَ مَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَ لَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ (فصّلت/۴۷) وَ مَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَ لَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَ مَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَ لَا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (فاطر/۱۱) اللّهُ يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ أُنثَى وَ مَا تَغِيضُ الأَرْحَامُ وَ مَا تَزْدَادُ وَ كُلُّ شَيْءٍ عِندَهُ بِمِقْدَارٍ (رعد/۸) وَ يَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَ مَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَ مَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ (لقمان/۳۴)
وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ (محمّد/۱۹) وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنكُمْ وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ* وَ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (حجر/۲۴-۲۵) قَدْ يَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ (نور/۶۴) وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ (ق/۱۶) وَ هُوَ اللّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَ فِي الأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهرَكُمْ وَ يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ (انعام/۳) وَ اللّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَ مَا تُعْلِنُونَ (نحل/۱۹) وَ اللّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَ مَا تَكْتُمُونَ (مائده/۹۹) وَ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَ مَا تُعْلِنُونَ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (تغابن/۴) لاَ جَرَمَ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ (نحل/۲۳) أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ (ملك/۱۴) إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ مِنَ الْقَوْلِ وَ يَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ (انبياء/۱۱۰) يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ مَا تُخْفِي الصُّدُورُ (غافر/۱۹) وَ مَا أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍ فَإِنَّ اللّهَ يَعْلَمُهُ (بقره/۲۷۰) وَ هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَ يَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ (شوري/۲۵) وَ هُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَ يَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (انعام/۶۰)
يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَ لاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء (بقره/۲۵۵) يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ (حج/۷۶) يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ (الملائکة) وَ مَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْمًا (طه/۱۱۰) يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ (انبياء/۲۸) قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ (الکافرین) وَ عِندَنَا كِتَابٌ حَفِيظٌ (ق/۴)
وَ لَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ (عنكبوت/۱۱) تِلْكَ الأيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ يَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاء (آلعمران/۱۴۰) أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لَا يُفْتَنُونَ* وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ (عنکبوت/۲-۳) وَ مَا كَانَ لَهُ (الشیطان) عَلَيْهِم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِي شَكٍّ (سبأ/۲۱)
أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَ عَفَا عَنكُمْ فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ (بقره/۱۸۷) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللّهُ بِشَيْءٍ مِّنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللّهُ مَن يَخَافُهُ بِالْغَيْبِ (مائده/۹۴) جَعَلَ اللّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ وَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَ الْهَدْيَ وَ الْقَلاَئِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الأَرْضِ وَ أَنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (مائده/۹۷) الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَ لاَ فُسُوقَ وَ لاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَ تَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَ اتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ (بقره/۱۹۷) وَ أَوْفُواْ بِعَهْدِ اللّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَ لاَ تَنقُضُواْ الأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا إِنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ (نحل/۹۱) وَ أَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَ مِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ يَعْلَمُهُمْ (انفال/۶۰) كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَ عَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَ هُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَ اللّهُ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (بقره/۲۱۶) أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تُتْرَكُواْ وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللّهُ الَّذِينَ جَاهَدُواْ مِنكُمْ وَ لَمْ يَتَّخِذُواْ مِن دُونِ اللّهِ وَ لاَ رَسُولِهِ وَ لاَ الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً (توبه/۱۶) أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللّهُ الَّذِينَ جَاهَدُواْ مِنكُمْ وَ يَعْلَمَ الصَّابِرِينَ (آلعمران/۱۴۲) وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنكُمْ وَ الصَّابِرِينَ وَ نَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ (محمّد/۳۱) إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (نور/۱۹) فَلاَ تَضْرِبُواْ لِلّهِ الأَمْثَالَ إِنَّ اللّهَ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (نحل/۷۴) لَّيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَّكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَ مَا تَكْتُمُونَ (نور/۲۹) وَ لاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاء أَوْ أَكْنَنتُمْ فِي أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَكِن لاَّ تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاَّ أَن تَقُولُواْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا وَ لاَ تَعْزِمُواْ عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّىَ يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ (بقره/۲۳۵) وَ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْاْ بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَ اللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (بقره/۲۳۲)
الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَ عِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ (غافر/۷)
إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ (لقمان/۳۴) وَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (زخرف/۸۵) إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ (فصّلت/۴۷) قَدْ يَعْلَمُ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ وَ يَوْمَ يُرْجَعُونَ إِلَيْهِ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (نور/۶۴) إِذَا [اعداءالله] مَا جَاؤُوهَا (النار) شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصَارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ … [قیل لهم] وَ مَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَ لَا أَبْصَارُكُمْ وَ لَا جُلُودُكُمْ وَلَكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ* وَ ذَلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَاكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنْ الْخَاسِرِينَ (فصّلت/۲۰-۲۳)
الاقوام- العلم الله، لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَ أَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَ الْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَ مَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ (حدید/۲۵) فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَ لَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ* فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِم بِعِلْمٍ وَ مَا كُنَّا غَآئِبِينَ (اعراف/۶-۷) وَ إِذَا جَاءتْهُمْ آيَةٌ (اکابر مجرمیها) قَالُواْ لَن نُّؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللّهِ اللّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ (انعام/۱۲۴)
قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَ يَسْفِكُ الدِّمَاء وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ* وَ عَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ* قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ* قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ أَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَ مَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ (بقره/۳۰-۳۳)
[قال نوح لقومه] وَ لاَ أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَآئِنُ اللّهِ وَ لاَ أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لاَ أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَ لاَ أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَن يُؤْتِيَهُمُ اللّهُ خَيْرًا اللّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ (هود/۳۱)
قَالُوا (قوم هود) فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ* قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ (احقاف/۲۲-۲۳)
[قال ابراهیم] رَبَّنَا إِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِي وَ مَا نُعْلِنُ وَ مَا يَخْفَى عَلَى اللّهِ مِن شَيْءٍ فَي الأَرْضِ وَ لاَ فِي السَّمَاء (ابراهیم/۳۸) [قال ابراهیم لقومه] وَ لاَ أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلاَّ أَن يَشَاءَ رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا أَفَلاَ تَتَذَكَّرُونَ* وَ لاَ تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِاللّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالأَمْنِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ … وَ تِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (انعام/۸۰-۸۳)
[قال شعیب لقومه] مَا يَكُونُ لَنَا أَن نَّعُودَ فِيهَا (ملّتکم) إِلاَّ أَن يَشَاءَ اللّهُ رَبُّنَا وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا عَلَى اللّهِ تَوَكَّلْنَا (اعراف/۸۹)
قَالَ [فرعون] فَمَا بَالُ الْقُرُونِ الْأُولَى* قَالَ (موسی) عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي فِي كِتَابٍ لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَ لَا يَنسَى (طه/۵۱-۵۲) وَ لَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ (بنیاسرائیل) عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ (دخان/۳۲) [قال موسی] أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ لاَ يَعْلَمُهُمْ إِلاَّ اللّهُ (ابراهيم/۹) فَوَجَدَا [موسی و فتی معه] عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِندِنَا وَ عَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا … (کهف/۶۵-۸۲)
وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَواْ مِنكُمْ (بنیاسرائیل) فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِينَ (بقره/۶۵) [قال هدهد لسلیمان] زَيَّنَ لَهُمُ (امرأة تملک سبأ و قومها) الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُونَ* أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَ مَا تُعْلِنُونَ (نمل/۲۴-۲۵)؟
قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَ أَنتَ قُلتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَ أُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَ لاَ أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ (مائده/۱۱۶)
قَالُوا (رسل من القریة) رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ (یس/۱۶)
بَعَثْنَاهُمْ (اصحاب الکهف) لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَى لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا (کهف/۱۲) قُلْ أَنزَلَهُ (القرآن) الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ (فرقان/۶) وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ (الایات) إِلاَّ اللّهُ (آلعمران/۷) لَّكِنِ اللّهُ يَشْهَدُ بِمَا أَنزَلَ إِلَيْكَ أَنزَلَهُ بِعِلْمِهِ (نساء/۱۶۶) سَنُقْرِؤُكَ فَلَا تَنسَى* إِلَّا مَا شَاء اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَ مَا يَخْفَى (اعلی/۶-۷) اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَ أَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَ الْمُنكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ (عنکبوت/۴۵) إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَ طَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَ اللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَى وَ آخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا (مزّمّل/۲۰) وَ إِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفَى (طه/۷) أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاء وَ الْأَرْضِ إِنَّ ذَلِكَ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (حج/۷۰) أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَ لَا أَدْنَى مِن ذَلِكَ وَ لَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (مجادله/۷) قَالَ [النبی] رَبِّي يَعْلَمُ الْقَوْلَ فِي السَّمَاء وَ الأَرْضِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (انبیاء/۴) قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ (عنکبوت/۵۲) قُل لَّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ* بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِي الْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّنْهَا بَلْ هُم مِّنْهَا عَمِونَ (نمل/۶۵-۶۶) قُلْ إِن تُخْفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الأرْضِ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (آلعمران/۲۹) يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي … يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَعْلَمُونَ (اعراف/۱۸۷) وَ يَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ* قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَ إِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ (ملک/۲۵-۲۶) وَ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلاَحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَ إِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَ اللّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ (بقره/۲۲۰)
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (انفال/۷۰) يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَحْلَلْنَا لَكَ … وَ امْرَأَةً مُّؤْمِنَةً إِن وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِيِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِيُّ أَن يَسْتَنكِحَهَا خَالِصَةً لَّكَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِي أَزْوَاجِهِمْ وَ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا* تُرْجِي مَن تَشَاء مِنْهُنَّ وَ تُؤْوِي إِلَيْكَ مَن تَشَاء وَ مَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَ ذَلِكَ أَدْنَى أَن تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَ لَا يَحْزَنَّ وَ يَرْضَيْنَ بِمَا آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًا (احزاب/۵۰-۵۱) يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ* الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ (انفال/۶۵-۶۶)
[یا ایها الذین آمنوا] لَا تَجْعَلُوا دُعَاء الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاء بَعْضِكُم بَعْضًا قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًا فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (نور/۶۳) وَمَا أَصَابَكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللّهِ وَ لِيَعْلَمَ الْمُؤْمِنِينَ* وَ لْيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُواْ (آلعمران/۱۶۶-۱۶۷) لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَ أَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا* وَ مَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَ كَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا (فتح/۱۸-۱۹) لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاء اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُوسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَلِكَ فَتْحًا قَرِيبًا (فتح/۲۷) لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَ سَفَرًا قَاصِدًا لاَّتَّبَعُوكَ وَلَكِن بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ وَ سَيَحْلِفُونَ بِاللّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ وَ اللّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (توبه/۴۲) قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنكُمْ وَ الْقَائِلِينَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا وَ لَا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا (احزاب/۱۸) قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ … قُلْ أَتُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِينِكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (حجرات/۱۴-۱۶)
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ مَا يُعْلِنُونَ (نمل/۷۴؛ قصص/۶۹) أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُواْ مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (هود/۵) قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لاَ يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآيَاتِ اللّهِ يَجْحَدُونَ (انعام/۳۳) فَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعْلِنُونَ (يس/۷۶) وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ* فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُن مِّنَ السَّاجِدِينَ* وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ (حجر/۹۷-۹۹) وَ قَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَاتٌ مِّن رَّبِّهِ … قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْبَاطِلِ وَ كَفَرُوا بِاللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (عنكبوت/۵۰-۵۲) وَ لَوْ عَلِمَ اللّهُ فِيهِمْ خَيْرًا لَّأسْمَعَهُمْ وَ لَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّواْ وَّ هُم مُّعْرِضُونَ (انفال/۲۳) وَ قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلِلّهِ الْمَكْرُ جَمِيعًا يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ (رعد/۴۲) وَ يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَضُرُّهُمْ وَ لاَ يَنفَعُهُمْ وَ يَقُولُونَ هَؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللّهَ بِمَا لاَ يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَ لاَ فِي الأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (يونس/۱۸) وَ جَعَلُواْ لِلّهِ شُرَكَاء قُلْ سَمُّوهُمْ أَمْ تُنَبِّئُونَهُ بِمَا لاَ يَعْلَمُ فِي الأَرْضِ أَم بِظَاهِرٍ مِّنَ الْقَوْلِ بَلْ زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ مَكْرُهُمْ وَ صُدُّواْ عَنِ السَّبِيلِ (رعد/۳۳) إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ (عنکبوت/۴۲) وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَأْتِينَا السَّاعَةُ قُلْ بَلَى وَ رَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَ لَا فِي الْأَرْضِ وَ لَا أَصْغَرُ مِن ذَلِكَ وَ لَا أَكْبَرُ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ (سبأ/۳) أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (جاثیه/۲۳)
وَ إِنَّهُ (القرآن) لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ* وَ إِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ (حاقّه/۴۸-۴۹) وَ لَقَدْ جِئْنَاهُم بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَ شرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (اعراف/۵۲) أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ (القرآن) قُلْ فَأْتُواْ بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَ ادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ* فَإِن لَّمْ يَسْتَجِيبُواْ لَكُمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّمَا أُنزِلِ بِعِلْمِ اللّهِ وَ أَن لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ (هود/۱۳-۱۴) أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَ ادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ* بَلْ كَذَّبُواْ بِمَا لَمْ يُحِيطُواْ بِعِلْمِهِ وَ لَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ* وَ مِنهُم مَّن يُؤْمِنُ بِهِ وَ مِنْهُم مَّن لاَّ يُؤْمِنُ بِهِ وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ (یونس/۳۸-۴۰) وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِّسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَ هَذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُّبِينٌ (نحل/۱۰۳)
وَ لَوْ نَشَاء لَأَرَيْنَاكَهُمْ (الذین فی قلوبهم مرض) فَلَعَرَفْتَهُم بِسِيمَاهُمْ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ (محمّد/۳۰) إِذَا جَاءكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ (منافقون/۱) أَلَمْ يَعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَ نَجْوَاهُمْ وَ أَنَّ اللّهَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ (توبه/۷۸) أُولَئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُل لَّهُمْ فِي أَنفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا (نساء/۶۳) وَ مِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى النِّفَاقِ لاَ تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ (توبه/۱۰۱) إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَى لَهُمْ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا مَا نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ (محمّد/۲۵-۲۶)
وَ مَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ (بقره/۱۴۳) وَ إِذَا لَقُواْ (الیهود) الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَ إِذَا خَلاَ بَعْضُهُمْ إِلَىَ بَعْضٍ قَالُواْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَآجُّوكُم بِهِ عِندَ رَبِّكُمْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ* أَوَلاَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعْلِنُونَ (بقره/۷۶-۷۷) يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَ مَا أُنزِلَتِ التَّورَاةُ وَ الإنجِيلُ إِلاَّ مِن بَعْدِهِ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ* هَاأَنتُمْ هَؤُلاء حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُم بِهِ عِلمٌ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَ اللّهُ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ (آلعمران/۶۵-۶۶) |