عبرت، درس گرفتن، این مفهوم از مادّۀ «ع ب ر» ۷ بار و «ن ک ل» ۱ بار آمده است.
چکیده: در جابهجایی شب و روز برای صاحبان بصیرت، عبرتی است. در چهارپایان برای شما عبرتی است. در سرگذشت یوسف برای خردمندان، عبرتی است. در داستان موسی برای کسی که بترسد، عبرتی است. در سرگذشت برخی از بنیاسرائیل عقوبتی برای درس گرفتن برای حاضران و آیندگان است. در برخورد دو گروه مومن و کافر در جنگ بدر و در نخستین اخراج دستهجمعی کافران اهلکتاب برای صاحبان بصیرت، عبرتی است. خدا است که شب و روز را جا به جا میکند. بدون تردید در این برای صاحبان بصیرت، عبرتی است (نور/۴۴). بدون تردید برای شما در چهارپایان عبرتی است. از آنچه در شکم آنها است، به شما مینوشانیم و برای شما در آنها منافع زیادی است. از آنها میخورید و بر آنها و بر کشتیها سوار میشوید (مومنون/۲۱). بدون تردید برای شما در چهارپایان عبرتی است. از آنچه در شکم آنها است از میان علفهای هضمشده و خون، شیر خالصی به شما مینوشانیم که برای نوشندگان گوارا است (نحل/۶۶). بهراستی در سرگذشت آنان (یوسف و برادران او) برای خردمندان عبرتی است. (یوسف/۱۱۱). بهراستی در این (داستان موسی)، برای کسی که بترسد عبرتی است (نازعات/۲۶). بدون تردید شما کسانی از خودتان را که در مورد شنبه تعدّی کردند، شناختهاید که به آنان گفتیم: بوزینگانی راندهشده باشید. پس آن را عقوبتی برای درس گرفتن حاضران و آیندگان و پندی برای متّقین قرار دادیم (بقره/۶۵-۶۶). بهراستی برای شما در آن دو گروه که [در بدر] با یکدیگر برخورد کردند، نشانهای بود. گروهی در راه خدا میجنگیدند و گروه دیگر کافر بودند که آنان را به چشم خود، دو برابر میدیدند. خدا است که هر کس را بخواهد به یاری خود تأیید میکند. به راستی در این برای صاحبان بصیرت عبرتی است (آلعمران/۱۳). او کسی است که کافران اهلکتاب را در نخستین اخراج دسته جمعی، از خانههایشان بیرون راند. شما گمان نمیکردید که بیرون بروند و خود آنان هم گمان میکردند که قلعههایشان، آنان را از خدا مصون میدارد. امّا خدا از آنجایی که تصوّر نمیکردند، بر آنان در آمد و در دلهای آنان وحشت انداخت. چنان که با دستهای خود و دستهای مومنان، خانههای خود را خراب میکردند پس ای صاحبان بصیرت، عبرت بگیرید اگر خدا این جلاى وطن را بر آنان مقرّر نکرده بود، بیتردید آنها را در دنیا عذاب مىکرد و در آخرت عذاب خواهند داشت. این براى آن بود که آنها با خدا و پیامبر او دشمنی کردند و هر کس با خدا دشمنی کند، پس به راستی خدا سخت کیفر است (حشر/۲-۴). توجه کردن، داستان، پند |
العبرة
يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّأُوْلِي الْأَبْصَارِ (نور/۴۴)
وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَ لَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَ مِنْهَا تَأْكُلُونَ* وَ عَلَيْهَا وَ عَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ (مومنون/۲۱) وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهِ مِن بَيْنِ فَرْثٍ وَ دَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَآئِغًا لِلشَّارِبِينَ (نحل/۶۶)
لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ (یوسف و اخوته) عِبْرَةٌ لِّأُوْلِي الأَلْبَابِ (یوسف/۱۱۱) إِنَّ فِي ذَلِكَ (قصة موسی) لَعِبْرَةً لِّمَن يَخْشَى (نازعات/۲۶)
وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَواْ مِنكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِينَ* فَجَعَلْنَاهَا نَكَالًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَ مَا خَلْفَهَا وَ مَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ (بقره/۶۵-۶۶)
قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ أُخْرَى كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَ اللّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَن يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لَّأُوْلِي الأَبْصَارِ (آلعمران/۱۳)
هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِن دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنتُمْ أَن يَخْرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمْ حُصُونُهُم مِّنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيْدِيهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ* وَ لَوْلَا أَن كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِمُ الْجَلَاء لَعَذَّبَهُمْ فِي الدُّنْيَا وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ* ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ مَن يُشَاقِّ اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (حشر/۲-۴) |