صیحه

 

صیحه، صدای شدید، این مفهوم با واژه «صیحه» ۱۳ بار، «صاخَّه» ۱ بار و «زجره» ۲ بار آمده است.

چکیده: رستاخیز جز یک صیحه نخواهد بود که ناگهان همگی نزد ما حاضر می‌شوند. روزی که صیحه را بشنوند، روزِ بیرون شدن از قبرها است. در آن روز، چون فریاد گوش‌خراش فرا رسد، آدمی از نزدیکان خود می‌گریزد. برخی از اقوام به سبب تکذیب‌پیامبران، ستم و گناهانشان با صیحه، عذاب و هلاک شدند.

روزی که صیحه را به حق می‌شنوند، آن، روزِ بیرون شدن [از قبرها] است (ق/۴۲). آنان (کافران) جز یک صیحه را انتظار نمی‌برند که آنان را در حالی‌که ستیزه می‌کنند، می‌گیرد. آن‌گاه نه می‌توانند وصیّتی کنند و نه به سوی کسان خود باز گردند (یس/۴۹-۵۰). در صور دمیده شود، به ناگاه آنان از قبرها به سوی پروردگار خود می‌شتابند. می‌گویند: ای وای بر ما، چه کسی ما را از خوابگاه هایمان برانگیخت؟ این است آن‌چه رحمان وعده داده بود و فرستادگان راست گفتند. آن جز یک صیحه نیست که ناگهان همگی نزد ما حاضر خواهند شد (یس/۵۱-۵۳). هنگامی که آن فریادِ گوش‌خراش فرا رسد، روزی است که آدمی از برادر، مادر، پدر، همسر و فرزندان خود می‌گریزد. در آن روز هر کسی از آنان را کاری است که برای او بس است (عبس/۳۳-۳۷).

[پیامبر قوم پس از نوح] گفت: پروردگارا، مرا به سبب آن‌که تکذیب کردند، یاریم کن. [خدا] فرمود: پس از اندکی، سخت پشیمان خواهند شد پس صیحه‌ای آنان را به حق فرا گرفت و آنها را خاشاک قرار دادیم. پس دوری [از رحمت خدا] بر قوم ستمکار باد (مومنون/۳۹-۴۱).

همین که فرمان ما فرا رسید، صالح و کسانی که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود از بلا و رسوایی آن روز نجات دادیم. به یقین پروردگار تو همان توانای شکست‌ناپذیر است. آن صیحه، کسانی را که ستم کرده بودند، فرا گرفت پس در خانه‌های خود بر جای مردند گویی در آنجا نبوده‌اند. آگاه باشید که ثمود به پروردگار خود کفر ورزیدند. آگاه باشید، هلاک باد ثمود (هود/۶۶-۶۸). به‌راستی ما بر آنها (قوم ثمود) یک صیحه فرستادیم و مانند گیاه خشکی که صاحب آغل برای حیوانات آماده می‌کند، شدند (قمر/۳۱). بی‌گمان اصحاب حجر پیامبران را تکذیب کردند. نشانه‌های خود را به آنها دادیم ولی از آن، روی‌گردان شدند. از کوه‌ها خانه‌هایی می‌تراشیدند که در حالی که ایمن بودند. پس هنگام صبح، صیحه آنان را فرا گرفت و آن‌چه به دست آورده بودند، برای آنان سودی نداشت (حجر/۸۰-۸۴).

[ای پیامبر،] به جان تو سوگند که قوم لوط در مستی خود سرگردان بودند. به هنگام طلوع آفتاب، صیحه آنان را فرا گرفت پس آن شهر را زیر و رو کردیم و بر آنها سنگ‌هایی از سنگِ گل، باراندیم (حجر/۷۲-۷۴). همه (قارون، فرعون و هامان) را به گناهانشان گرفتیم پس بر بعضی از آنها، طوفانِ سنگریزه فرستادیم و برخی از آنان را صیحه فرا گرفت. برخی را در زمین فرو بردیم و بعضی دیگر را غرق کردیم. این خدا نبود که به آنان ستم کند بلکه خودشان بر خود ستم کردند (عنکبوت/۴۰).

هنگامی که فرمان ما فرا رسید، شعیب و کسانی را که با او ایمان آورده بودند، به رحمتی از خود نجات دادیم و کسانی را که ستم کردند، صیحه فرا گرفت و در خانه‌هایشان بر جای مردند. گویی که در آنجا نبودند. آگاه باشید، هلاک باد، مدین. همان‌گونه که ثمود هلاک شدند (هود/۹۴-۹۵).

مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد و گفت: ای قوم من، از فرستادگان پیروی کنید … بعد از او بر قومش هیچ سپاهی از آسمان نازل نکردیم و نازل‌کننده هم نبودیم. تنها یک صیحه بود و بس. ناگهان همه خاموش افتادند. ای ‌افسوس بر این بندگان، هیچ فرستاده‌ای برای آنها نیامد مگر آن که او را مسخره می‌کردند (یس/۲۰-۳۰).

پیش از کافران، قوم نوح، عاد و فرعونِ صاحب میخ‌ها، تکذیب کردند و ثمود، قوم لوط و اصحاب ایکه [نیز تکذیب کردند.] آنها دسته‌های مخالف بودند. هیچ کدام نبودند مگر این که پیامبران را تکدیب کردند پس عقوبتِ من حتمی شد. اینان جز یک صیحه را که هیچ بازگشتی بر آن نیست، انتظار نمی‌برند (ص/۱۲-۱۵). در آن روز دل‌هایی مضطرب است. چشمان آنها به زیر افتاده است. می‌گویند: آیا به‌راستی ما به صورت اوّل بازگردانده می‌شویم؟ آیا وقتی ما استخوان‌هایی شدیم، [باز زنده می‌شویم؟] گفتند: آن‌گاه آن بازگشتی زیانبار است ولی در حقیقت آن، یک بانگ است و بس (نازعات/۸-۱۳).

[مشرکان می‌گویند:] آیا چون مردیم و خاک و استخوان شدیم، به‌راستی دوباره زنده می‌شویم و آیا پدران ما نیز؟ بگو، آری. شما خوار و درمانده باشید، پس آن تنها یک بانگ است و بس. ناگاه همه آنان نگاه می‌کنند و ‌گویند: وای بر ما. این روز جزا است. این همان روز داوری است که آن را تکذیب می‌کردید (صافّات/۱۶-۲۱).

وقتی منافقان را ببینی، هیکل‌های آنها تو را به تعجّب می‌آورد. اگر سخن بگویند، به گفتار آنان گوش می‌دهی. گویی آنها چوب‌های خشکی هستند که تکیه داده شده‌اند. هر صیحه‌ای را بر ضدّ خود می‌پندارند. آنها دشمن هستند، پس از آنان دوری کن. خدا آنها را بکشد. به کجا منحرف می‌شوند (منافقون/۴)؟

الصیحه

 

 

 

 

 

يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ (ق/۴۲) مَا يَنظُرُونَ (الکافرون) إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَ هُمْ يَخِصِّمُونَ* فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَ لَا إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ (یس/۴۹-۵۰) وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ* قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ* إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ (یس/۵۱-۵۳) فَإِذَا جَاءتِ الصَّاخَّةُ * يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ* وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ* وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ* لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ (عبس/۳۳-۳۷).

 

 

قَالَ [رسول قوم بعد نوح] رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ* قَالَ [الله] عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ* فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْنَاهُمْ غُثَاء فَبُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ (مومنون/۳۹-۴۱).

 

 

فَلَمَّا جَاء أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَالِحًا وَ الَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَ مِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ* وَ أَخَذَ الَّذِينَ ظَلَمُواْ الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُواْ فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ* كَأَن لَّمْ يَغْنَوْاْ فِيهَا أَلاَ إِنَّ ثَمُودَ كَفرُواْ رَبَّهُمْ أَلاَ بُعْدًا لِّثَمُودَ (هود/۶۶-۶۸) إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ (قوم ثمود) صَيْحَةً وَاحِدَةً فَكَانُوا كَهَشِيمِ الْمُحْتَظِرِ (قمر/۳۱) وَ لَقَدْ كَذَّبَ أَصْحَابُ الحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ* وَ آتَيْنَاهُمْ آيَاتِنَا فَكَانُواْ عَنْهَا مُعْرِضِينَ* وَ كَانُواْ يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا آمِنِينَ* فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُصْبِحِينَ* فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَكْسِبُونَ (حجر/۸۰-۸۴).

 

 

 

[یا ایها ‌النبی] لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ (قوم لوط) لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ* فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ* عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ (حجر/۷۲-۷۴) فَكُلًّا (قارون، فرعون و هامان) أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَ مِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَ مِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَ مِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَ مَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (عنکبوت/۴۰).

 

وَ لَمَّا جَاء أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَ الَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مَّنَّا وَ أَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُواْ فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ* كَأَن لَّمْ يَغْنَوْاْ فِيهَا أَلاَ بُعْدًا لِّمَدْيَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُودُ (هود/۹۴-۹۵).

 

 

وَ جَاء مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ* … وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى قَوْمِهِ مِن بَعْدِهِ مِنْ جُندٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَ مَا كُنَّا مُنزِلِينَ* إِن كَانَتْ إِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ خَامِدُونَ* يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون (یس/۲۰-۲۹).

 

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ (الکافرین) قَوْمُ نُوحٍ وَ عَادٌ وَ فِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ* وَ ثَمُودُ وَ قَوْمُ لُوطٍ وَ أَصْحَابُ الأَيْكَةِ أُوْلَئِكَ الْأَحْزَابُ* إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ* وَ مَا يَنظُرُ هَؤُلَاء إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ (ص/۱۲-۱۵) قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ* أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ* يَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ* أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً* قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ * فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ (نازعات/۱۰-۱۳).

 

 

[قال المشرکون] أَئِذَا مِتْنَا وَ كُنَّا تُرَابًا وَ عِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ* أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ* قُلْ نَعَمْ وَ أَنتُمْ دَاخِرُونَ* فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنظُرُونَ* وَ قَالُوا يَا وَيْلَنَا هَذَا يَوْمُ الدِّينِ* هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ (صافّات/۱۶-۲۱).

 

وَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ (المنافقین) تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَ إِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ (منافقون/۴)؟