چکیده: خدا شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار داد تا یکدیگر را بشناسید. او آیات خود را به شما نشان می‌دهد پس آن را خواهید شناخت. کافران نعمت خدا را می‌شناسند و انکار می‌کنند. اهل‌کتاب همان‌گونه که فرزندان خود را می‌شناسند، پیامبر را می‌شناسند. در قیامت مجرمان از سیمایشان شناخته می‌شوند و شادابی نعمت را در چهره‌های نیکان می‌شناسی.

ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قراردادیم تا یکدیگر را بشناسید. بی‌تردید گرامی‌ترین شما نزد خدا، باتقواترین شما است. خدا دانای آگاه است (حجرات/۱۳). بگو، ستایش از آنِ خدا است. به‌زودی آیات خود را به شما نشان می‌دهد پس آن را خواهید شناخت. پروردگارت از آن‌چه می‌کنید، غافل نیست (نمل/۹۳). نعمت خدا را می‌شناسند سپس منکر آن می‌شوند و بیشتر آنها کافر هستند (نحل/۸۳).

[صدقات] برای آن فقیرانی است که در راه خدا به تنگنا افتاده‌اند و نمی‌توانند در زمین سفر کنند. نادان آنها را به سبب خویشتن‌داری، توانگر می‌پندارد. آنها را به چهره‌هایشان می‌شناسی. از مردم چیزی به اصرار نمی‌خواهند (بقره/۲۷۳).

کسانی که به آنها کتاب داده‌ایم او (پیامبر) را می‌شناسند چنان‌که فرزندان خود را می‌شناسند (انعام/۲۰). کسانی که به آنها کتاب داده‌ایم، او (پیامبر) را می‌شناسند، چنان‌که فرزندان خود را می‌شناسند. بی‌تردید گروهی از آنها، حق را کتمان می‌کنند در حالی‌که می‌دانند (بقره/۱۴۶). هنگامی که برای آنها (یهودیان) کتابی از نزد خدا آمد که تصدیق‌کننده آن چیزی است که با آنها است و پیش‌تر [در انتظار آن] بر کسانی که کفر می‌ورزیدند، پیروزی طلب می‌کردند پس هنگامی که آن‌چه می‌شناختند برای آنها آمد، به آن کافر شدند پس لعنت خدا بر کافران باد (بقره/۸۹). [برخی از مسیحیان] وقتی آن‌‎چه را بر پیامبر نازل شده است بشنوند، می‌بینی چشمانشان از آن‌چه از حق شناخته‌اند، از اشک لبریز می‌شود و می‌گویند: پروردگارا، ایمان آوردیم پس ما را با گواهی‌دهندگان بنویس. ما را چه شده است که به خدا و آن‌چه از حق به سوی ما آمده است، ایمان نیاوریم در حالی‌که امید داریم که پروردگارمان ما را با گروه شایستگان داخل کند؟ پس خدا به سبب آن‌چه گفتند، به آنها بهشت‌هایی پاداش داد که از زیر آن، نهرها جاری است. در آن جاودانه هستند. این پاداش نیکوکاران است (مائده/۸۳-۸۵).

آیا [کافران و مشرکان] پیامبر خود را نشناخته‌اند که او را انکار می‌کنند (مومنون/۶۹)؟ چون آیات روشن ما بر آنها تلاوت شود، در چهره‌های کسانی که کافر شدند، انکار را خواهی شناخت (حج/۷۲). اگر می‌خواستیم بی‌تردید آنها (بیماردلان) را به تو نشان می‌دادیم و بی‌گمان آنها را به چهره‌هایشان می‌شناختی. تو آنها را در لحن سخن خواهی شناخت. خدا است که کارهای شما را می‌داند (محمّد/۳۰).

ای پیامبر، به زنان و دختران خود و به زنان مومنان بگو، پوشش‌های خود را به خود نزدیک کنند. این برای آن‌که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، مناسب‌تر است. خدا همواره آمرزنده مهربان است (احزاب/۵۹). آن‌گاه که پیامبر به یکی از همسران خود، سخنی به راز گفت پس هنگامی که او آن را به [همسر دیگر] خبر داد و خدا او (پیامبر) را از آن آگاه ساخت [پیامبر] بخشی از آن را [به آن زن] شناساند و بخشی را چشم‌پوشی کرد پس هنگامی که به آن [زن] خبر داد، [آن زن] گفت: چه کسی تو را به این، خبر داد؟ [پیامبر] گفت: آن دانای آگاه به من خبر داد (تحریم/۳).

برادران یوسف [به مصر] آمدند و بر او وارد شدند. او (یوسف) آنها را شناخت ولی آنان او را نشناختند (یوسف/۵۸). [یوسف] به کارگزاران خود گفت: سرمایه آنها (برادرانش) را در بارهایشان بگذارید تا وقتی نزد کسان خود برگشتند، آن را بشناسند، باشد که آنها بازگردند (یوسف/۶۲).

روزی که آنها را محشور می‌کند، گویی جز ساعتی از روز درنگ نکرده‌اند، یکدیگر را می‌شناسند (یونس/۴۵). بر اعراف، مردانی هستند که همه را از چهره‌شان می‌شناسند و اهل بهشت را که هنوز وارد آن نشده‌اند و به آن امید دارند، ندا می‌دهند که سلام بر شما. چون چشم آنها به اهل آتش گردانده شود، می‌گویند: پروردگارا، ما را با گروه ستمکاران قرار نده. اهل اعراف مردانى را که آنان را از چهره‌های آنان مى‏ شناسند، ندا مى‌دهند. مى‏ گویند: جمعیت ‏شما و آن‌چه استکبار می‌ورزیدید، برای شما سودى نداشت. آیا اینان همان کسان نبودند که سوگند یاد مى‏ کردید که خدا آنان را به رحمتى نخواهد رسانید؟ به بهشت داخل شوید. نه بیمى بر شما است و نه اندوهگین مى‏ شوید (اعراف/۴۶-۴۹). در چهره‌های نیکان [در بهشت] شادابی نعمت را می‌شناسی (مطفّفین/۲۴). [خدا کسانی را که در راه او کشته شده‌اند را] به بهشتی داخل می‌کند که آن را به آنها شناسانده است (محمّد/۶). [آن روز] مجرمان از چهره‌هایشان شناخته می‌شوند (الرّحمن/۴۱).

درک

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَ جَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ (حجرات/۱۳) وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا وَ مَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (نمل/۹۳) يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَ أَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ (نحل/۸۳).

[الصدقات] لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَ يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا (بقره/۲۷۳).

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمُ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ (انعام/۲۰) الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ (النبی) كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمْ وَ إِنَّ فَرِيقًا مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ (بقره/۱۴۶) وَ لَمَّا جَاءهُمْ كِتَابٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَ كَانُواْ مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَاءهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّه عَلَى الْكَافِرِينَ (بقره/۸۹) وَ إِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ* وَ مَا لَنَا لاَ نُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ مَا جَاءنَا مِنَ الْحَقِّ وَ نَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبَّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ* فَأَثَابَهُمُ اللّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ ذَلِكَ جَزَاء الْمُحْسِنِينَ (مائده/۸۳-۸۵).

أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا [الکافرون و المشرکون) رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (مومنون/۶۹) وَ إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِ الَّذِينَ كَفَرُوا الْمُنكَرَ (حج/۷۲) وَ لَوْ نَشَاء لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُم بِسِيمَاهُمْ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ (محمّد/۳۰).

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَ بَنَاتِكَ وَ نِسَاء الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا (احزاب/۵۹) وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِيثًا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَكَ هَذَا قَالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ (تحریم/۳).

وَ جَاء إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُواْ عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَ هُمْ لَهُ مُنكِرُونَ (یوسف/۵۸) وَ قَالَ [یوسف] لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُواْ بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُواْ إِلَى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (یوسف/۶۲).

وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُواْ إِلاَّ سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ (یونس/۴۵). وَ عَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَ نَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَ هُمْ يَطْمَعُونَ* وَ إِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاء أَصْحَابِ النَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ* وَ نَادَى أَصْحَابُ الأَعْرَافِ رِجَالًا يَعْرِفُونَهُمْ بِسِيمَاهُمْ قَالُواْ مَا أَغْنَى عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَ مَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ* أَهَؤُلاء الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لاَ يَنَالُهُمُ اللّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ لاَ خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَ لاَ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ  (اعراف/۴۶-۴۹) [فی‌الجنة] تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ (الابرار) نَضْرَةَ النَّعِيمِ (مطفّفین/۲۴) [الله] يُدْخِلُهُمُ (الذین یقاتلون فی سبیله)  الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ (محمّد/۶) [یومئذٍ] يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ (الرّحمن/۴۱).