رکوع، خم شدن و فروتنی برای عبادت، این مفهوم از مادّه «رک ع» ۱۳ بار آمده است.
چکیده: مومنان رکوعکنندگان هستند. محمّد و کسانی که با او هستند، رکوع میکنند. ای مومنان، رکوع کنید و خدا را بپرستید. تکذیبکنندگان، رکوع نمیکنند. [مومنان] توبهکنندگان، … رکوعکنندگان و سجدهکنندگان، امرکنندگان به معروف و نهیکنندگان از منکر و حفظکنندگان حدود خدا هستند. مومنان را بشارت ده (توبه/۱۱۲). محمّد، فرستاده خداست و کسانی که با او هستند، بر کافران سختگیر [و] بین خود، مهربان هستند. آنها را در رکوع و سجود میبینی که فضل و خشنودی خدا را میجویند. نشانه آنها، اثر سجدهای است که در چهرههایشان است. این وصف آنها در تورات است (فتح/۲۹). ای کسانی که ایمان آوردهاید، رکوع و سجده کنید و پروردگارتان را بپرستید و کار خیر انجام دهید باشد که رستگار شوید (حج/۷۷). ولیّ شما تنها، خدا، فرستاده او و کسانی که ایمان آوردهاند، هستند. همانان که نماز برپا میدارند و در حال رکوع، زکات میدهند (مائده/۵۵). برای ابراهیم، جای خانه را معیّن کردیم [و گفتیم:] چیزی را شریک من نکن و خانهام را برای طوافکنندگان، قیامکنندگان و رکوعکنندگانِ سجدهکننده، پاکیزه کن (حج/۲۶). خانه (کعبه) را بازگشتگاهی برای مردم و امن قرار دادیم و [گفتیم:] از مقام ابراهیم، نمازگاهی برای خود بگیرید و به ابراهیم و اسماعیل عهد کردیم که خانه مرا برای طوافکنندگان، اعتکافکنندگان و رکوعکنندگانِ سجدهکننده، پاکیزه کنید (بقره/۱۲۵). داوود دانست که ما او را آزمایش کردهایم پس از پروردگارش آمرزش خواست. رکوعکنان به رو درافتاد و [به سوی خدا] بازگشت (ص/۲۴). [ای بنیاسرائیل،] نماز برپا دارید، زکات بدهید و با رکوعکنندگان، رکوع کنید (بقره/۴۳). [فرشتگان گفتند:] ای مریم، برای پروردگارت، فروتنِ فرمانبردار باش. سجده کن و با رکوعکنندگان، رکوع کن (آلعمران/۴۳). چون به آنها (تکذیب کنندگان) گفته شود: رکوع کنید، رکوع نمیکنند. در آن روز، وای بر تکذیبکنندگان (مرسلات/۴۸-۴۹). |
الرّكوع
[المومنون] التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدونَ الآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ الْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ (توبه/۱۱۲) مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ (فتح/۲۹) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (حج/۷۷) إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ (مائده/۵۵)
بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْقَائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ (حج/۲۶) جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَ أَمْنًا وَ اتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَ عَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْعَاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ (بقره/۱۲۵)
ظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَ خَرَّ رَاكِعًا وَ أَنَابَ (ص/۲۴)
[يا بنياسرائيل] أَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَ آتُواْ الزَّكَاةَ وَ ارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ (بقره/۴۳) [قالت الملائكة] يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ (آلعمران/۴۳) إِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ* وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ (مرسلات/۴۸-۴۹) |