چکیده: رهبانیتی که مسیحیان انجام می‌دادند، خدا بر آنها مقرّر نکرده بود جز این‌که آنها آن را برای رضای خدا انجام می‌دادند ولی چنان‌که باید، حقّ آن را رعایت نکردند. نزدیکترین مردم در دوستی به مومنان، مسیحیان هستند زیرا در میان آنها کشیشان و راهبان هستند و دیگر این‌که آنها تکبّر نمی‌ورزند. یهودیان و مسیحیان، دانشمندان و راهبان خود و مسیح را به جای خدا پروردگار خود گرفتند. بسیاری از دانشمندان و راهبان، اموال مردم را به ناروا می‌خورند و مردم را از راه خدا بازمی‌دارند. کسانی که زر و سیم می‌اندوزند و در راه خدا انفاق نمی‌کنند، عذابی دردناک دارند.

در دل‌های کسانی که از عیسی پیروی کردند، رأفت و رحمت قرار دادیم. رهبانیتی را که از پیش خود ساختند، ما آن را بر آنان مقرّر نکردیم، مگر برای طلب رضای خدا [آن را وضع کردند] امّا آن را چنان‌که باید، رعایت نکردند پس به کسانی از آنها که ایمان آورده بودند، پاداششان را دادیم و بسیاری از آنان فاسق بودند (حدید/۲۷). بی‌تردید یهودیان و کسانی را که شرک ورزیده‌اند، دشمن‌ترینِ مردم نسبت به مومنان خواهی یافت و بی‌گمان کسانی را که گفتند: ما مسیحی هستیم، نزدیک‌ترین مردم در دوستی با مومنان خواهی یافت. این بدان سبب است که برخی از آنان کشیشان و رهبانان هستند و بی‌تردید آنها تکبّر نمی‌ورزند. چون آن‌چه را به سوی این پیامبر نازل شده است، بشنوند، می‌بینی به سبب آن‌چه از حق شناخته‌اند، چشم‌هایشان از اشک لبریز می‌شود. می‌گویند: پروردگارا، ما ایمان آورده‌ایم پس ما را با گواهان بنویس. ما را چه شده است که به خدا و آن‌چه از حق به ما رسیده است، ایمان نیاوریم، حال آن‌که امید داریم که پروردگار ما، ما را با گروه شایستگان داخل کند؟ پس به سبب آن‌چه گفتند: خدا به آنان باغ‌هایی را پاداش داد که از زیر آن رودها جاری است. در آن جاودانه هستند. این پاداش نیکوکاران است (مائده/۸۲-۸۵). یهود گفتند: عُزیر پسر خدا است و نصارا گفتند: مسیح پسر خدا است. این سخن آنها است که به زبان می‌آوردند و به گفتار کسانی که پیش از این کافر شده‌اند، شباهت دارد. خدا آنان را بکشد، چگونه منحرف می‌شوند؟ آنها دانشمندان و راهبان خود و مسیح، پسر مریم را به جای خدا، پروردگاران خود گرفتند با آن‌که دستور نیافته بودند جز این‌که معبود یگانه را بپرستند که هیچ معبودی جز او نیست. او از آن‌چه شریک او می‌کنند، منزّه است (توبه/۳۰-۳۱).

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بی‌گمان بسیاری از دانشمندان یهود و راهبان، اموال مردم را به ناروا می‌خورند و از راه خدا باز می‌دارند و کسانی که زر و نقره می‌اندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمی‌کنند، به آنها از عذابی دردناک بشارت ده. روزی که آن را در آتش جهنّم بگدازند و با آن پیشانی، پهلو و پشت آنان را، داغ کنند، [گویند:] این است آن‌چه برای خود می‌اندوختید پس آن‌چه را می‌اندوختید، بچشید (توبه/۳۴-۳۵).

جَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً وَ رَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاء رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ كَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ (حدید/۲۷) لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِينَ آمَنُواْ الْيَهُودَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَّوَدَّةً لِّلَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ قَالُوَاْ إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَ رُهْبَانًا وَ أَنَّهُمْ لاَ يَسْتَكْبِرُونَ* وَ إِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ* وَ مَا لَنَا لاَ نُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ مَا جَاءنَا مِنَ الْحَقِّ وَ نَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبَّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ* فَأَثَابَهُمُ اللّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ ذَلِكَ جَزَاء الْمُحْسِنِينَ (مائده/۸۲-۸۵) قَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللّهِ وَ قَالَتْ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللّهِ ذَلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ يُضَاهِؤُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ* اتَّخَذُواْ أَحْبَارَهُمْ وَ رُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ وَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَ مَا أُمِرُواْ إِلاَّ لِيَعْبُدُواْ إِلَهًا وَاحِدًا لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ (توبه/۳۰-۳۱)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَ الرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَ جُنوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (توبه/۳۴-۳۵)