رستگاری

 

رستگاری، رهایی، این مفهوم از مادّه «ف ل ح» ۴۰  بار آمده است.

چکیده: هر کس نفس را پاک گردانید رستگار شد. هر کس پاکی ورزید، نام پروردگار خود را یاد کرد و نماز گزارد، رستگار شد. رکوع کنید، سجود کنید، پروردگار خود را بپرستید، تقوای الهی پیشه کنید، به خدا تقرّب جویید، در راه او جهاد کنید، صبر و ایستادگی کنید، ربا نخورید، ‌از شراب، قمار، بت‌ها و تیرهای قرعه دوری کنید و توبه کنید تا رستگار شوید. مومنان، حزب خدا، نیکوکاران، متّقین و آنان که خشنودی خدا را می‌خواهند، رستگار هستند. هر کس از خدا اطاعت کند، از او بترسد و تقوا پیشه کند، رستگار است. هر کس به پیامبر ایمان آورد، او را بزرگ دارد، یاریش کند و نوری را که با او نازل شده، پیروی کند، رستگار است. پیامبر و کسانی که با او ایمان آورده‌اند، هجرت کرده‌اند و با مال و جان خود جهاد کرده‌اند، رستگار هستند. هر کس از خسّت نفس مصون ماند، رستگار است. کسانی که میزان اعمال آنان سنگین باشد رستگار هستند. کافران، ستمکاران، مجرمان و کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند، رستگار نمی‌شوند.

سوگند به خورشید و روشنایی آن، سوگند به ماه، چون به دنبال آن آید. سوگند به روز، چون آن را آشکار کند. سوگند به شب، چون آن را بپوشاند. سوگند به آسمان و آن کس که آن را برافراشت. سوگند به زمین و آن کس که آن را گسترد. سوگند به نفس و آن که آن را سامان داد سپس پلیدکاری و تقواپیشگی‌ او را به او الهام کرد. هر کس آن را پاک گردانید، بی‌گمان رستگار شده است و هر کس آلوده‌اش کرد، به‌یقین محروم مانده ‌است (شمس/۱-۱۰). در حقیقت آن کس که پاکی ورزید و نام پروردگارش را یاد کرد، پس نماز گزارد، رستگار است (اعلی/۱۴-۱۵).

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، رکوع و سجده کنید. پروردگار خود را بندگی کنید. کار خیر انجام دهید تا رستگار شوید (حج/۷۷). تقوای الهی پیشه کنید. [برای تقرّب] به سوی او، وسیله بجویید و در راه او جهاد کنید تا رستگار شوید (مائده/۳۵). صبر کنید. یکدیگر را به صبر سفارش کنید، مرزها را نگهبانی کنید و تقوای الهی پیشه کنید تا رستگار شوید (آل‌عمران/۲۰۰). چون با گروهی برخورد می‌کنید، پایداری کنید و خدا را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید (انفال/۴۵). چون نماز [جمعه] پایان یافت، در زمین پراکنده شوید و از فضل خدا بجویید و خدا را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید (جمعه/۱۰). ربا را چندین برابر نخورید و تقوای الهی پیشه کنید تا رستگار شوید (آل‌عمران/۱۳۰). جز این نیست که شراب، قمار، بت‌ها و تیرهای قرعه پلید و از عمل شیطان هستند پس از آنها دوری کنید تا رستگار شوید (مائده/۹۰). بگو، پلید و پاک یکسان نیستند. هر‌چند کثرت پلید تو را به شگفت آورد پس ای خردمندان، تقوای الهی پیشه کنید تا رستگار شوید (مائده/۱۰۰). نیکی آن نیست که از پشت خانه‌ها درآیید بلکه نیکی [آن است که] کسی تقوا پیشه ‌کند و به خانه‌ها از در آنها وارد شوید و تقوای الهی پیشه کنید تا رستگار شوید (بقره/۱۸۹). ای مومنان، همگی به درگاه خدا توبه کنید تا رستگار شوید (نور/۳۱). کسی که توبه کند، ایمان آورد و به کار شایسته بپردازد، امید است که از رستگاران شود (قصص/۶۷).

گفتار مومنان، وقتی به سوی خدا و پیامبر او خوانده شوند تا میان آنها داوری کند، تنها این است که می‌گویند: شنیدیم و اطاعت کردیم. اینان هستند که رستگار هستند (نور/۵۱). کسانی که به او (پیامبر) ایمان آوردند، او را حمایت کردند، یاریش کردند و نوری را که با او نازل شده است، پیروی کردند، آنها همان رستگاران هستند (اعراف/۱۵۷). پیامبر و کسانی که با او ایمان آورده‌اند و با مال و جان خود جهاد کرده‌اند، اینان هستند که همه خیرات برای آنها است. اینان همان رستگاران هستند (توبه/۸۸). به‌راستی مومنان رستگار شدند. آنان که در نمازشان فروتن هستند، آنها که از بیهوده رویگردان هستند، آنان که زکات می‌پردازند، کسانی که پاکدامن هستند مگر در مورد همسرانشان یا کنیزانی که به‌دست آورده‌اند که در این صورت بر آنها نکوهشی نیست پس هر کس فراتر از این بخواهد، آنان از حدّ گذرندگان هستند. آنان که امانت‌ها و پیمان خود را رعایت می‌کنند، آنها که بر نمازهایشان محافظت می‌کنند، آنان هستند که خود وارثان هستند. همانان که بهشت را به ارث می‌برند و در آنجا جاودان می‌مانند (مومنون/۱-۱۱). [نیکوکاران] کسانی هستند که نماز برپا ‌می‌دارند، زکات می‌دهند. آنان به آخرت یقین دارند. آنها بر هدایتی از پروردگار خود هستند. ایشان هستند که رستگارند (لقمان/۴-۵). [متّقین] کسانی هستند که به غیب ایمان دارند. نماز برپا‌ می‌دارند. از آن‌چه به آنان روزی داده‌ایم، انفاق می‌کنند. کسانی هستند که به آن‌چه به سوی تو فرود آمده و به آن‌چه پیش از تو نازل شده است، ایمان می‌آورند. به آخرت یقین دارند. آنانند که بر هدایتی از پروردگارشان هستند. آنها همان رستگارانند (بقره/۳-۵).

قومی را نیابی که به خدا و روز باز‌پسین ایمان داشته باشند و کسانی را که با خدا و رسول او دشمنی کرده‌اند، هر چند پدران، پسران، برادران یا قبیله آنان باشند، دوست بدارند. در دل اینهاست که [خدا] ایمان را نوشته و آنها را با روحی از جانب خود تأیید کرده است. آنها را به بهشت‌هایی که از زیر آن رودها روان است، داخل می‌کند. همیشه در آنجا ماندگار هستند. خدا از ایشان خشنود و آنها از او خشنود هستند. اینان حزب خدا هستند. آگاه باشید حزب خداست که رستگار هستند (مجادله/۲۲). حقّ خویشاوند، تنگدست و در‌راه‌مانده را بده. این برای کسانی که خواهان خشنودی خدا هستند، بهتر است. آنان همان رستگاران هستند (روم/۳۸). باید از میان شما، گروهی به خیر دعوت کنند. به کار شایسته فرمان‌ دهند و از زشتی نهی کنند. آنان همان رستگارانند (آل‌عمران/۱۰۴). در حقیقت اموال و فرزندان شما، آزمایشی هستند. خداست که نزد او پاداشی بزرگ است پس تا می‌توانید تقوای الهی پیشه کنید. بشنوید. فرمان برید و خیری برای خود انفاق کنید. کسانی که از خسّتِ نفس خود، مصون مانند، آنها همان رستگاران هستند (تغابن/۱۵-۱۶). کسانی که قبل از آنان (مهاجران) در [مدینه] جای گرفته و ایمان آورده‌اند، هر کس را به سوی آنان مهاجرت کرده، دوست دارند و نسبت به آن‌چه به ایشان داده شده، در دل‌های خود نیازی نمی‌یابند. هر ‌چند در خودشان احتیاجی باشد، آنها را بر خود مقدّم می‌دارند. هر کس از خسّتِ نفس خود، مصون ماند، آنان همان رستگاران هستند (حشر/۹). کسانی که میزان [اعمال] آنها سنگین باشد، آنان همان رستگاران هستند (اعراف/۸؛ مومنون/۱۰۲).

هر کس با خدا معبود دیگری بخواند، [که] برای آن برهانی ندارد، بدون تردید  حساب او با پروردگارش می‌باشد. در حقیقت کافران رستگار نمی‌شوند (مومنون/۱۱۷). کیست ستمکارتر از آن کس که بر خدا دروغ بندد یا آیات او را تکذیب کند (انعام/۲۱؛ یونس/۱۷)؟  بی‌تردید ستمکاران (انعام/۲۱) و مجرمان رستگار نمی‌شوند (یونس/۱۷). برای آن‌چه زبان شما به دروغ می‌گوید، نگویید این حلال است و آن حرام است تا بر خدا دروغ بندید زیرا کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند، رستگار نمی‌شوند (نحل/۱۱۶).

رستگاری- اقوام، [هود به قوم خود گفت:] نعمت‌های خدا به یاد آورید تا شاید رستگار شوید (اعراف/۶۹).

[یوسف گفت:] بی‌تردید ستمکاران رستگار نمی‌شوند (یوسف/۲۳).

[فرعونیان به ساحران گفتند:] در حقیقت امروز هر کس پیروز شود، رستگار ‌شده است (طه/۶۴). موسی گفت: … ساحران رستگار نمی‌شوند (یونس/۷۷). ساحر هر جا برود، رستگار نمی‌شود (طه/۶۹). [موسی به فرعون و سرانش] گفت: در حقیقت ستمکاران رستگار نمی‌شوند (قصص/۳۷).

کسانی که دیروز آرزو داشتند به جای قارون باشند، صبح می‌گفتند: … ای وای، گویی کافران رستگار نمی‌شوند (قصص/۸۲).

[اصحاب کهف گفتند:] اگر آنان (قومشان) بر شما دست ‌یابند، سنگسارتان می‌کنند یا شما را به آیین خود باز‌می‌گردانند. در آن صورت هرگز رستگار نخواهید شد (کهف/۲۰).

بگو، ای قوم من، … به‌راستی ستمکاران رستگار نمی‌شوند (انعام/۱۳۵). بگو، در حقیقت کسانی که بر خدا دروغ می‌بندند، رستگار نمی‌شوند (یونس/۶۹).

الفلاح

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

وَ الشَّمْسِ وَ ضُحَاهَا* وَ الْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا* وَ النَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا* وَ اللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا* وَ السَّمَاء وَ مَا بَنَاهَا* وَ الْأَرْضِ وَ مَا طَحَاهَا* وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّاهَا* فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا* قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا* وَ قَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا (شمس/۱-۱۰) قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى* وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى (اعلي/۱۴-۱۵)

 

 

 

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (حج/۷۷) اتَّقُواْ اللّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ وَ جَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (مائده/۳۵) اصْبِرُواْ وَ صَابِرُواْ وَ رَابِطُواْ وَ اتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (آل‌عمران/۲۰۰) إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُواْ وَ اذْكُرُواْ اللّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلَحُونَ (انفال/۴۵) فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ [الجمعة] فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (جمعه/۱۰) لاَ تَأْكُلُواْ الرِّبَا أَضْعَافًا مُّضَاعَفَةً وَ اتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (آل‌عمران/۱۳۰)  إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الأَنصَابُ وَ الأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (آل‌عمران/۹۰) قُل لاَّ يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَ الطَّيِّبُ وَ لَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُواْ اللّهَ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (مائده/۱۰۰) لَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوْاْ الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَ أْتُواْ الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَ اتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (بقره/۱۸۹)  وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (نور/۳۱) فَأَمَّا مَن تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَعَسَى أَن يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ (قصص/۶۷)

 

 

 

 

إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَن يَقُولُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (نور/۵۱) فَالَّذِينَ آمَنُواْ بِهِ وَ عَزَّرُوهُ (النبی) وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُواْ النُّورَ الَّذِيَ أُنزِلَ مَعَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (اعراف/۱۵۷) الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ وَ أُوْلَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (توبه/۸۸) قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ* الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ* إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ* فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ* وَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ* أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ* الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (مومنون/۱-۱۱) [المحسنون] الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ* أُوْلَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (لقمان/۴-۵) [المتّقون] الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ* و الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَ مَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَ بِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ* أُوْلَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (بقره/۳-۵)

 

 

 

 

 

لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُوْلَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَ أَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُوْلَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (مجادله/۲۲) فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (روم/۳۸) وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (آل‌عمران/۱۰۴) إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَ أَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ اللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ* فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطِيعُوا وَ أَنفِقُوا خَيْرًا لِّأَنفُسِكُمْ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (تغابن/۱۵-۱۶) وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَ الْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (حشر/۹) فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (اعراف/۸؛ مومنون/۱۰۲)

 

 

 

 

 

 

وَ مَن يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِندَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ (مومنون/۱۱۷) وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (انعام/۲۱) فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ (يونس/۱۷) وَ لاَ تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَذَا حَلاَلٌ وَ هَذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُواْ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ (نحل/۱۱۶)

 

الفلاح- الاقوام، [قال هود لقومه] فَاذْكُرُواْ آلاء اللّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (اعراف/۶۹)

[قال يوسف] إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (یوسف/۲۳)

[قال آل‌فرعون للسحرة] وَ قَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى (طه/۶۴) قَالَ مُوسَى … لاَ يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ (يونس/۷۷) وَ لَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى (طه/۶۹) قَالَ [موسى لفرعون و ملاه] إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (قصص/۳۷)

 

وَ أَصْبَحَ الَّذِينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ (قارون) بِالْأَمْسِ … وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ (قصص/۸۲)

[قال اصحاب كهف] إِنَّهُمْ (قومهم) إِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِي مِلَّتِهِمْ وَ لَن تُفْلِحُوا إِذًا أَبَدًا (كهف/۲۰)

 

قُلْ يَا قَوْمِ … إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (انعام/۱۳۵) قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ (يونس/۶۹)