حلم، بردباری، این مفهوم از مادّۀ «ح ل م» ۴ بار و آیهای که این معنا را دارد، آمده است.
چکیده: خدا نسبت به اعمال نادرست بندگان خود بردبار است. بندگان خاصّ خدا در مقابل اعمال جاهلانه و ناشایست دیگران بردبار هستند.
خدا آمرزندۀ بردبار است (بقره/۲۲۵؛ …). اگر خدا مردم را به سزای ستم آنان مؤاخذه میکرد، جنبندهای بر روی زمین باقی نمیگذاشت لیکن [کیفر] آنان را تا وقتی معیّن به تأخیر میاندازد و چون اجل آنها فرارسد نه ساعتی از آن تأخیر کنند و نه پیش افتند (نحل/۶۱).
بندگان خدای رحمان کسانی هستند که روی زمین به فروتنی راه میروند و چون نادانان آنها را طرف خطاب قرار دهند به ملایمت پاسخ میدهند (فرقان/۶۳).
وقتی ترس از ابراهیم رفت و آن بشارت به او رسید، دربارۀ قوم لوط با ما مجادله میکرد. همانا ابراهیم، بردبار و نرمدل و بازگشت کننده [به سوی خدا] بود (هود/۷۴-۷۵). طلب آمرزش ابراهیم برای پدرش جز برای وعدهای که به او داده بود، نبود. ولی هنگامی که برای او روشن شد که وی دشمن خداست از او بیزاری جست. به راستی ابراهیم، دلسوزیِ بردبار بود (توبه/۱۱۴). ابراهیم گفت: ای پروردگار من، به من [فرزندی] از شایستگان بخش. پس او را به پسری بردبار مژده دادیم (صافات/۱۰۰-۱۰۱).
قوم شعیب گفتند: ای شعیب، آیا نماز تو، به تو دستور میدهد تا آنچه را پدران ما میپرستیدهاند رها کنیم یا در اموال خود هر طور که بخواهیم عمل کنیم؟ همانا تو بردبار و فرزانهای (هود/۸۷).
اطلاعات بیشتر: حلیم