تاریخ

تاریخ، اخبار پیشینیان، این مفهوم با آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.

چکیده: خدا فرموده در سرگذشت پیشینیان مطالعه و دقّت کنید. موقعیّت خود را با آنها مقایسه کنید و عبرت بگیرید.

بگو، در زمین بگردید و بنگرید چگونه آفرینش را آغاز کرده است (عنکبوت/۲۰)؟

قطعاً به سوی شما آیاتی روشنگر و خبری از کسانی که پیش از شما روزگار به سر برده‌اند و موعظه‌ای برای اهل تقوا نازل کردیم (نور/۳۴). خدا می‌خواهد برای شما توضیح دهد و راه کسانی را که پیش از شما بودند به شما نشان دهد و بر شما ببخشاید (نساء/۲۶). به راستی در سرگذشت پیامبران برای خردمندان عبرتی است (یوسف/۱۱۱). [سرگذشت] برخی از آنان [پیامبران] را بر تو حکایت کردیم و برخی را بر تو حکایت نکردیم (نساء/۱۶۴؛ غافر/۷۸). هر یک از سرگذشت پیامبران را که بر تو حکایت می‌کنیم، چیزی است که دل تو را به آن استوار می‌گردانیم. در این‌ [اخبار]، برای تو، حقیقت آمده و برای مومنان اندرز و تذکّری است (هود/۱۲۰).

آیا خبر کسانی که پیش از شما بودند، قوم نوح، عاد، ثمود و کسانی که بعد از آن‌ها بودند و کسی جز خدا از آنان آگاهی ندارد به شما نرسیده است (ابراهیم/۹)؟ آیا خبر کسانی که پیش از آنان بودند، قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم، اصحاب مدین و شهرهای زیر و رو شده به آنها نرسیده است (توبه/۷۰)؟ آیا خبر کسانی که پیش از این کفر ورزیدند و سرانجام کار خود را چشیدند و عذاب پردردی خواهند داشت، به شما نرسیده است (تغابن/۵)؟ چه بسیار نسل‌های پیش از آنان را نابود کردیم که وسائل زندگی بهتر و ظاهری فریباتر داشتند (مریم/۷۴). چه بسیار نسل‌های پیش از آن‌ها را هلاک کردیم (ص/۳؛ ق/۳۶) که نیرومندتر از آن‌ها بودند و در شهرها راه گشودند. آیا راه گریزی بود (ق/۳۶)؟ آنها فریاد برآوردند ولی دیگر مجال گریز نبود (ص/۳). آیا برای آنان روشن نشده است که چه بسیار نسل‌ها را پیش از آن‌ها هلاک کردیم که در سرای آن‌ها راه می‌روند؟ قطعاً در این نشانه است. مگر نمی‌شنوند (سجده/۲۶)؟ آیا برای هدایت آن‌ها کافی نبود که چه نسل‌ها را پیش از آنان نابود کردیم که در سراهای آن‌ها راه می‌روند؟ به راستی در این برای خردمندان عبرت‌هاست (طه/۱۲۸). چه بسیار نسل‌ها را که پیش از کافران هلاک کردیم. آیا کسی از آنان را می‌یابی یا صدایی از آن‌ها می‌شنوی (مریم/۹۸)؟ آیا در زمین نگردیده‌اند تا سرانجام کسانی  که پیش از آن‌ها و نیرومندتر از آن‌ها بودند را بنگرند (فاطر/۴۴)؟ آیا ندیده‌اند که پیش از آنان چه بسیار امّت‌ها را هلاک کردیم؟ در زمین به آن‌ها امکاناتی دادیم که برای شما آن امکانات را فراهم نکردیم. باران را پی‌در‌پی بر آنان فروفرستادیم و نهرها از زیر [شهرهای] آنان جاری کردیم. پس آنان را به سزای گناهانشان هلاک کردیم و پس از آنان نسل‌های دیگری پدید آوردیم (انعام/۶).

بگو، در زمین بگردید. آن‌گاه بنگرید عاقبت تکذیب‌کنندگان چگونه بوده است (آل‌عمران/۱۳۷؛ انعام/۱۱؛ نحل/۳۶). در زمین بگردید و بنگرید عاقبت مجرمین  (نمل/۶۹) و کسانی که پیش‌تر بودند و بیشتر آنها مشرک بودند، چگونه بوده است (روم/۴۲). بنگرید عاقبت مفسدان چگونه بوده است (اعراف/۱۰۳،۸۶؛ نمل/۱۴)؟ بنگر عاقبت بیم ‌داده‌شدگان (یونس/۷۳؛صافّات/۷۳)، عاقبت ستمکاران (یونس/۳۹؛ قصص/۴۰) و عاقبت مجرمان چگونه بوده است (اعراف/۸۴).

مگر در زمین نگشته‌اند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنان بودند، چگونه بوده است (یوسف/۱۰۹؛ محمّد/۱۰)؟ خدا آن‌ها را زیرورو کرد و برای کافران همانند آن خواهد بود (محمّد/۱۰). آیا در زمین نگشته‌اند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آن‌ها بودند، چگونه بوده است؟ آن‌ها از ایشان نیرومندتر و آثار پایدارتری در روی زمین [از خود باقی گذاشتند] ولی خدا آنها را به کیفر گناهانشان گرفتار کرد و در برابر خدا حمایتگری ندارند (غافر/۲۱). آیا در زمین نگشته‌اند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنان بودند، چگونه بوده است؟ آن‌ها بیش‌تر از ایشان و در روی زمین نیرومندتر و پراثرتر بودند ولی آن‌چه به دست می‌آوردند به حال آنان سودی نبخشید (غافر/۸۲). هنگامی که عذاب ما را دیدند، دیگر ایمان آن‌ها سودی برای آن‌ها نداشت. سنّت خداست که دربارۀ بندگان خود چنین جاری شده است و در آنجا کافران زیان دیده‌اند (غافر/۸۵). آیا [آن‌ها که لقای پروردگار خود را منکرند] در زمین نگردیده‌اند تا ببینند فرجام کسانی که پیش از آنان بودند، چگونه بوده است؟ آنها نیرومندتر از ایشان بودند و زمین را زیرورو کردند و آن را بیش از آن‌چه اینان آباد کردند، آباد نمودند (روم/۹-۱۰).

سنّت، داستان، نوح، ابراهیم، … ، محمّد