ایثار

 

ایثار، دیگران را بر خود مقدّم داشتن، این مفهوم با عبارت «یؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِم» ۱ بار و آیاتی که این معنا را دارد، آمده است.

چکیده: انصار با وجود نیاز، مهاجران را بر خود ترجیح می‌دادند. نیکوکاری این است که از آن‌چه دوست دارید، انفاق کنید و مال را با وجود دوست داشتنش بدهید. نیکان برای خشنودی خدا، طعام می‌دهند و پاداش و سپاس نمی‌خواهند.

کسانی که قبل از [مهاجران] در [مدینه] جای گرفته و ایمان آورده‌اند، هر کس را که به سوی آنان هجرت کرده‌اند، دوست دارند و نسبت به آن‌چه به آنها داده شده است در دل‌هایشان نیازی نمی‌یابند و آنها را بر خودشان مقدّم می‌دارند، هر چند به آن احتیاج داشته باشند. هر کس از خسّت نفس خود مصون ماند، ایشان رستگار هستند (حشر/۹).

هرگز به نیکوکارى نخواهید رسید تا از آن‌چه دوست دارید، انفاق کنید. از هر چه انفاق کنید، بی‌تردید خدا به آن داناست (آل‌عمران/۹۲). نیکوکارى آن نیست که روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانید بلکه نیکى آن است که کسى به خدا، روز بازپسین، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان آورد و مال را با وجود دوست داشتن آن به خویشاوندان، یتیمان، بینوایان، در راه‏ماندگان، گدایان و در [راه آزاد کردن] بندگان بدهد و نماز را برپا دارد و زکات بدهد و آنان که چون عهد بندند، به عهد خود وفادار هستند و در سختى و زیان و به هنگام جنگ شکیبا هستند. آنانند که صادق هستند و آنان همان متّقین هستند (بقره/۱۷۷).

به یقین ابرار از جامى مى‏نوشند که با عطر خوشى آمیخته است. چشمه ‏اى که بندگان خدا از آن مى‏ نوشند و آن را جاری مى ‏کنند. به نذر خود وفا مى‏ کنند و از روزى که شرّ آن فراگیر است، مى ‏ترسند. طعام را با این‌که دوست دارند به بینوا، یتیم و اسیر خوراک مى ‏دهند [و می‌گویند:] ما براى خشنودى خداست که به شما طعام می‌دهیم و پاداش و سپاسى از شما نمى‏ خواهیم. ما از پروردگارمان از روز عبوسى سخت هراسناکیم. پس خدا آنان را از آسیب آن روز نگاه داشت و شادابى و سرور به آنان می‌رساند و به [پاس] آن‌که صبر کردند، به آنها بهشت و حریر پاداش داد. در آن‌جا بر تخت‌ها تکیه می‌زنند. در آن‌جا نه آفتابى بینند و نه سرمایى. سایه‏ های [درختان] به آنان نزدیک است و میوه ‏هایش به آسانی رام شده است. ظروف نقره‌ای و جام‌هاى بلورین پیرامون آنان گردانده مى‏ شود. جام‌هایى از نقره که چنان‌که باید اندازه‌گیری کرده‌اند. در آن‌جا از جامى که آمیزه زنجبیل دارد به آنان مى ‏نوشانند. از چشمه ‏اى در آن‌جا که سلسبیل نامیده مى‏ شود. بر گرد آنان پسرانى، جاودانى مى ‏گردند. چون آنها را ببینى گویى که مرواریدهایى پراکنده‏ اند. چون به آن‌جا بنگرى نعمت و مُلکی بی‌کران مى ‏بینى. جامه‏ هاى ابریشمى سبز از حریر نازک و ستبر است و پیرایه آنان دست‌بندهایی از نقره است و پروردگارشان شرابی پاک به آنان مى ‏نوشاند. این براى شماست و کوشش شما پذیرفته است (انسان/۵-۲۲).

الایثار

 

 

 

 

وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ (الذین هاجروا) يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (حشر/۹)

 

لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (آل‌عمران/۹۲) لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّآئِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (بقره/۱۷۷)

 

 

إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا * عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا* يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا* وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا* إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا* إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا* فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا* وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا؟* مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا* وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا* وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا* قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا* وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا* عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا* حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا* وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا* عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا* إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا (انسان/۵-۲۲)