چکیده: خدا در میان درس‌ناخواندگان فرستاده ‏اى از خودشان برانگیخت. پیامبری که خواندن و نوشتن نمی‌دانست تا مبادا باطل‌اندیشان به شک بیفتند. نام پیامبر درس‌ناخوانده در تورات و انجیل آمده است. برخی از یهودیان درس‌ناخوانده کتاب را جز آرزوهایی نمی‌دانند.

اوست آن کس که در میان درس‌ناخواندگان فرستاده ‏اى از خودشان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند. پاکشان گرداند و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد. بی‌تردید پیش از آن در گمراهى آشکارى بودند و دیگر از ایشان که هنوز به آنها نپیوسته ‏اند (جمعه/۲-۳). تو [ای پیامبر]، پیش از این هیچ کتابی را نمی‌خواندی و با دست خود نمی‌نوشتی و گرنه باطل‌اندیشان بی‌تردید به شک می‌افتادند (عنکبوت/۴۸). روحی از امر خود را به سوی تو وحی کردیم. تو نمی‌دانستی کتاب چیست و نه ایمان [کدام است] ولی آن را نوری گردانیدیم که هر کس از بندگان خود را بخواهیم به وسیله آن هدایت می‌کنیم. به راستی تو به خوبی به راه راست هدایت می‌کنی (شوری/۵۲). رحمتم همه چیز را فرا گرفته است. به زودى آن را براى کسانى که تقوا پیشه مى‏ کنند. زکات مى‏ دهند و آنان که به آیات ما ایمان مى ‏آورند، مقرّر مى‏ کنم. همانان که از این فرستاده، پیامبر درس‌ناخوانده که [نام] او را نزد خود در تورات و انجیل نوشته مى‏ یابند، پیروى مى ‏کنند (اعراف/۱۵۶-۱۵۷). به خدا و رسول او، آن پیامبر درس‌ناخوانده که به خدا و کلمات او ایمان دارد، ایمان بیاورید و از او پیروی کنید تا هدایت شوید (اعراف/۱۵۸). به کسانى که اهل کتاب هستند و به درس‌ناخواندگان بگو، آیا اسلام آورده ‏اید؟ پس اگر اسلام آوردند، به یقین هدایت‏ یافته ‏اند و اگر روى برتافتند، فقط رساندن پیام بر عهده توست (آل‌عمران/۲۰). از اهل کتاب، کسى است که اگر او را بر دینارى امین شمرى، آن را به تو نمى ‏پردازد مگر آنکه پیوسته بر سر او به پا ایستى. این به آن سبب است که آنان گفتند: در مورد درس‌ناخواندگان، بر زیان ما راهى نیست. بر خدا دروغ مى ‏بندند با این‌که خود مى ‏دانند (آل‌عمران/۷۵). برخی از آنان (یهودیان) درس‌ناخواندگانی هستند که کتاب را جز آرزوها نمی‌دانند و فقط گمان می‌برند (بقره/۷۸).

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ* وَ آخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ (جمعه/۲-۳) وَ مَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَ لَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ (عنکبوت/۴۸) وَ كَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَ لَا الْإِيمَانُ وَلَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِي بِهِ مَنْ نَّشَاء مِنْ عِبَادِنَا وَ إِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ (شوری/۵۲) رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ الَّذِينَ هُم بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ* الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَ الإِنْجِيلِ (اعراف/۱۵۶-۱۵۷) فَآمِنُواْ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِيِّ الأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ كَلِمَاتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ (اعراف/۱۵۸) وَ قُل لِّلَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ وَ الأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُواْ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّ إِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلاَغُ (آل‌عمران/۲۰) وَ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ … مِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لاَّ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَآئِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَ يَقُولُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ (آل‌عمران/۷۵) وَ مِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لاَ يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلاَّ أَمَانِيَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ (بقره/۷۸)