ابن سبیل، در راه مانده، این مفهوم با واژه ابن سبیل ۸ بار آمده است.
چکیده: دادن مال به در راه مانده، از نیکی است. حقّ در راهمانده را بدهید. انفاق، صدقه، خمس و فیء به در راهمانده تعلّق میگیرد. نیکی آن نیست که روی خود را به سوی مشرق و مغرب بگردانید بلکه نیکی آن است که کسی به خدا، روز بازپسین، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان بیاورد و مال را با وجود دوست داشتنِ آن به خویشاوندان، یتیمان، مستمندان، درراهمانده، گدایان و در راه آزاد کردن بندگان بدهد. نماز برپادارد. زکات بدهد و آنان که چون عهد بندند، به عهد خود وفادارند و در سختی، زیان و به هنگام جنگ، شکیبا هستند. آنانند که صادق هستند. آنان همان متّقین هستند (بقره/۱۷۷). [ای کسانی که ایمان آوردهاید]، خدا را بپرستید. چیزی را با او شریک نگردانید. به پدر و مادر و نیز به خویشان، یتیمان، مستمندان، همسایه نزدیک، همسایه دور، همنشین و در راهمانده و بردگان خود احسان کنید. خدا کسی را که متکبّر و فخرفروش است، دوست نمیدارد (نساء/۳۶). حقّ خویشاوند، مستمند و در راهمانده را بده (اسراء/۲۶). آیا ندانستهاند که خدا روزی را برای هر کس بخواهد، فراخ یا تنگ میگرداند؟ بیگمان در این، برای مردمی که ایمان میآورند، نشانههاست پس حقِّ خویشاوند، مستمند و در راهمانده را بده. این، برای کسانی که خشنودی خدا را میخواهند، بهتر است. اینان همان رستگاران هستند (روم/۳۷-۳۸). صدقات تنها به تهیدستان، مستمندان، عاملان جمعآوری زکات، دلجوییشدگان، [آزادی] بردگان، وامداران، در راه خدا و درراهمانده اختصاص دارد. [این] به عنوان فریضهای از جانب خداست. خدا دانای حکیم است (توبه/۶۰). بدانید هر چیزی را به غنیمت گرفتید، یک پنجم آن برای خدا، پیامبر، خویشان، یتیمان، مستمندان و در راه مانده است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود، در روز جدایی [حق از باطل] روزی که دو گروه با هم روبهرو شدند، نازل کردیم، ایمان آوردهاید. خدا بر هر چیزی تواناست (انفال/۴۱). آنچه خدا از ساکنان آن قریهها، عاید پیامبر خود گردانید (فیء)، از آنِ خدا، پیامبر، خویشاوندان نزدیک، یتیمان، مستمندان و در راهمانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد (حشر/۷). از تو میپرسند چه چیزی انفاق کنند؟ بگو، هر چه از خیر انفاق میکنید، برای پدر و مادر، نزدیکان، یتیمان، مسکینان و درراهمانده است. هرگونه نیکی کنید، بیتردید خدا به آن داناست (بقره/۲۱۵). |
ابن السبيل
لَيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الآخِرِ وَ الْمَلآئِكَةِ وَ الْكِتَابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ السَّآئِلِينَ وَ فِي الرِّقَابِ وَ أَقَامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكَاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء و الضَّرَّاء وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (بقره/۱۷۷) وَ اعْبُدُواْ اللّهَ وَ لاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَ بِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ الْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَ الْجَارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا (نساء/۳۶) وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا (إسراء/۲۶) أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ* فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيرٌ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (روم/۳۷-۳۸) إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَ الْمَسَاكِينِ وَ الْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقَابِ وَ الْغَارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (توبه/۶۰)
وَ اعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (انفال/۴۱) مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاء مِنكُمْ (حشر/۷) يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ وَ الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ (بقره/۲۱۵) |